Αποκοιμίζοντας τα παιδιά μας

Γέμισαν τα σχολεία μας αριστούχους. Οι μαθητές που είχαν ετήσιο μέσο όρο πάνω από 18 αυξήθηκαν κατά 40% μέσα σε 4 χρόνια. Από 161.500 το σχολικό έτος 2016-2017 έφθασαν τους 227.100 το έτος 2019-2020. Αν προσθέσουμε και τον πρώτο κάθε τμήματος που παίρνει βραβείο, τους μαθητές που παίρνουν έπαινο προσωπικής βελτίωσης και τους ειδικούς επαίνους έχουμε συνολικά 302.270 βραβεία που θα μοιραστούν στους μαθητές στη γιορτή της 28ης Οκτωβρίου, αν εορταστεί κανονικά, λόγω κορονοιού. Δεν πρόκειται, βέβαια,  για 302.270 διαφορετικούς μαθητές, καθώς ένας μαθητής που παίρνει αριστείο μπορεί να πάρει και βραβείο, αλλά ο αριθμός είναι πολύ μεγάλος. Το σύνολο των μαθητών στα Δημοτικά, Γυμνάσια, Λύκεια και την Τεχνική Εκπαίδευση ήταν 1.294.904 μαθητές το σχολικό έτος 2017-2018, την τελευταία χρονιά για την οποία παρέχει στοιχεία η ΕΛΛ.ΣΤΑΤ. Προφανώς τώρα θα είναι ελαφρά μειωμένος ο αριθμός των μαθητών λόγω της υπογεννητικότητας. Αυτό σημαίνει ότι ένας στους 4 μαθητές κρίνεται άξιος βραβείου.

Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια είχαμε αυτή τη μεγάλη αύξηση των αριστούχων γιατί μειώθηκε ο αριθμός των μαθημάτων που εξετάζονται στις προαγωγικές εξετάσεις του Ιουνίου. Από 15 ή 16 εξεταζόμενα μαθήματα είχαμε 6 στη Β Λυκείου, 8 στην Α Λυκείου και 4 στο Γυμνάσιο. Ο μέσος όρος της χρονιάς, που κρίνει τους αριστούχους, υπολογίζεται, λοιπόν, σε κάποια μαθήματα μόνο από τους προφορικούς βαθμούς, που, συνήθως, είναι υψηλότεροι από τους γραπτούς. Το προηγούμενο σχολικό έτος δεν έγιναν οι προαγωγικές εξετάσεις, λόγω κορονοϊού. Αυτό σημαίνει ότι η βαθμολογία υπολογίστηκε μόνο από τους προφορικούς βαθμούς, με συνέπεια να είναι μεγαλύτερη από τις προηγούμενες χρονιές.

Ένας άλλος παράγοντας που αυξάνει τον αριθμό των αριστούχων είναι η πίεση που ασκούν πολλοί γονείς στους εκπαιδευτικούς, απαιτώντας υψηλότερες βαθμολογίες για τα βλαστάρια τους που μονίμως «αδικούνται». Αυτή η πίεση των γονέων για υψηλότερες βαθμολογίες αρκετές φορές φέρνει αποτέλεσμα, συμβάλλοντας στην αύξηση των αριστούχων.

Αν εξαιρέσει κανείς το προηγούμενο σχολικό έτος, που δεν έχει νόημα η συζήτηση γιατί οι συνθήκες ήταν πρωτόγνωρες, ο μεγάλος αριθμός βραβευθέντων τα προηγούμενα έτη συντείνει στην καλλιέργεια της ψευδούς εντύπωσης στους μαθητές και τους γονείς τους ότι όλα βαίνουν καλώς με την εκπαίδευση των παιδιών τους. Διαβάζουν, προοδεύουν, τρέχουν όλη μέρα σε εξωσχολικές δραστηριότητες όπως είναι ο αθλητισμός, ο χορός, η μουσική, η ζωγραφική, οι ξένες γλώσσες και τα φροντιστήρια, είναι πολύ σκληρά εργαζόμενοι, όπως συνηθίσαμε να λέμε και πράγματι είναι, αλλά ευτυχώς πάνε πολύ καλά, αριστεύουν.

Υπάρχουν, βέβαια, και οι έρευνες τύπου PISA, που καταλήγουν σε απογοητευτικά συμπεράσματα για το επίπεδο των μαθητών μας. Συγκεκριμένα ένας στους πέντε μαθητές της Α Λυκείου δεν έχει τις στοιχειώδεις γνώσεις στην κατανόηση κειμένου και τα Μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες. Ένας στους τρεις μαθητές σε τουλάχιστον ένα από τα τρία αντικείμενα. Η απόλυτη αντίθεση με τα εκατοντάδες χιλιάδες βραβεία. Η έρευνα γίνεται κάθε τρία χρόνια και απασχολεί τα μέσα ενημέρωσης για μία ή δύο μέρες το πολύ αλλά το προσπερνάμε εύκολα. Μερικοί, μάλιστα, λένε ότι τα παιδιά μας δεν είναι εκπαιδευμένα σε τέτοιου τύπου θέματα και γι’ αυτό δεν τα καταφέρνουν, ενώ είναι πολύ καλοί μαθητές.

Δεν είναι αυτή η αλήθεια, όμως. Δυστυχώς στο τέλος αποκαλύπτεται η αλήθεια. Οι αριστούχοι μαθητές φθάνουν με ούριο άνεμο στη Γ Λυκείου, με μεγάλες φιλοδοξίες για επιτυχία στις Πανελλαδικές Εξετάσεις και εισαγωγή στις σχολές υψηλής ζήτησης. Δυστυχώς τα αποτελέσματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων πολλές φορές διαψεύδουν τους αριστούχους, αποδεικνύοντας το ψέμα. Οι υποψήφιοι στις Πανελλαδικές Εξετάσεις το 2020 ήταν 71.159. Αν ίσχυε ότι ένας στους 4 μαθητές είναι αριστούχος θα αναμέναμε περί τους 17.000 υποψηφίους να αριστεύσουν. Να συγκεντρώσουν, δηλαδή, πάνω από 18.000 μόρια. Αντί για 17.000 αριστούχους είχαμε μόνο 2.088 υποψηφίους να αριστεύουν. Φυσικά οι Πανελλαδικές Εξετάσεις είναι διαγωνισμός συμπλήρωσης θέσεων, όπου μερικές φορές τα θέματα είναι εξαιρετικά δύσκολα. Δεν πιστοποιεί γνώσεις, όπως έχουμε γράψει πολλές φορές. Αλλά η διαφορά είναι πολύ μεγάλη. Ειδικά στις χαμηλές επιδόσεις η κατάσταση είναι απογοητευτική. Στα Μαθηματικά των Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής το 73% έγραψε κάτω από 10, ενώ το 49,37% έγραψε κάτω από 5! Οι δήθεν αριστούχοι καταβαραθρώνονται και η αλήθεια αποκαλύπτεται.

Θα έχετε όλοι ακούσει για κάποιο παιδί που ήταν μαθητής του 19 όλα τα χρόνια στο σχολείο, με απολυτήριο 18,7, αλλά στις Πανελλαδικές είχε μια ατυχία και τελικά συγκέντρωσε 10.500 μόρια. Συνήθως δεν είναι ατυχία. Πρόκειται, σε πολλές περιπτώσεις, για μέτριους μαθητές, που οι υψηλές βαθμολογίες από το Δημοτικό, τα βραβεία στο Γυμνάσιο, τους έκαναν να πιστέψουν ότι είναι άριστοι. Το πίστεψαν και αυτοί και οι γονείς τους και δεν σήκωναν κουβέντα. Όποιος δεν συμφωνούσε έκανε λάθος και αδικούσε το παιδί. Όταν ξεκίνησε η προετοιμασία για τις Πανελλαδικές οι καθηγητές του συνάντησαν ένα μέτριο μαθητή με σημαντικά κενά που πίστευε ότι γνώριζε τα πάντα και ήταν ένας μικρός θεός. Δύσκολο να του εξηγήσεις ότι χρειάζεται πολλή δουλειά για να έχει επιτυχία, γιατί δεν μπορεί να το καταλάβει, αφού τόσα χρόνια ζούσε με το παραμύθι του αριστούχου. Τα αποτελέσματα των Πανελλαδικών αποτέλεσαν έκπληξη πρώτου μεγέθους για τον μαθητή και τους γονείς του, όχι για τους καθηγητές του. Η οικογένεια δεν ήξερε πώς να εξηγήσει την τόσο χαμηλή βαθμολογία του αριστούχου. Το έριξαν στην κακιά στιγμή και στο άγχος των εξετάσεων, ίσως γιατί δεν καταλάβαιναν τι συνέβη, ίσως γιατί δεν ήθελαν να πιστέψουν ότι ο αριστούχος τους ήταν απλά μια μετριότητα.

Δυστυχώς αυτή η ιστορία είναι πολύ συχνά επαναλαμβανόμενη και γι’ αυτό επικίνδυνη για τα παιδιά και τους γονείς τους. Τους αποκοιμίζουν οι καλοί βαθμοί που έχουν σε όλα τα χρόνια φοίτησής τους στο σχολείο και φθάνοντας στις Πανελλαδικές τους περιμένουν, πολλές φορές, οδυνηρές εκπλήξεις. Είναι λάθος να μεγαλώνουμε τα παιδιά μας με τα ψέματα. Πόσο μάλλον όταν η ψευδής εικόνα καλλιεργείται από το ίδιο το σχολείο με τα αριστεία και τα βραβεία.

naftemporiki.gr