Ημέρα προστασίας του αγέννητου παιδιού

Η Εκκλησία της Ελλάδος καθιέρωσε ημέρα προστασίας του αγέννητου παιδιού. Η είδηση, προκάλεσε πολλές αντιδράσεις. Ας μου επιτραπούν ορισμένες παρατηρήσεις, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία που ενδιαφέρεται και φροντίζει το παιδί.

1. Η άμβλωση είναι αξιόποινη πράξη τόσο στον παλαιό όσο και στον νέο Ποινικό Κώδικα. Υπάγεται ως “διακοπή της κύησης” στο κεφάλαιο “Εγκλήματα κατά της ζωής και προσβολές του εμβρύου” (άρθρα 299 – 315). Εάν συντρέχουν όμως ορισμένες εξαιρέσεις που προβλέπει ο ίδιος νόμος (άρθρο 304), η άμβλωση δεν θεωρείται άδικη πράξη και μένει ατιμώρητη. Για παράδειγμα, όταν υπάρχουν ιατρικώς βεβαιωμένες “ενδείξεις σοβαρής ανωμαλίας του εμβρύου που επάγονται τη γέννηση παθολογικού νεογνού”. Τις περισσότερες αντιδράσεις από τις εξαιρέσεις που δεν θεωρούν την άμβλωση άδικη, συγκεντρώνει ευλόγως η δυνατότητα διακοπής της κύησης χωρίς ουδεμία αιτιολογία, όταν δεν έχουν συμπληρωθεί δώδεκα εβδομάδες κύησης.

2. Η ανθρώπινη ζωή, πριν ή μετά από τη γέννηση, προστατεύεται από το δίκαιό μας. Πρώτα απ’ όλα, το παιδί, ανήλικο, αλλά και αγέννητο, η ανθρώπινη ζωή και η διαφύλαξη του δικαιώματος κάθε ανθρώπου να αντικρίσει το φως του ήλιου, προστατεύεται από το Σύνταγμα, κατά το οποίο, Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας (Άρθρο 2 § 1). Ανάλογη προστασία προβλέπεται από το άρθρο 5 § 1 για την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας, αλλά και από το άρθρο 21 για την προστασία της οικογένειας και της παιδικής ηλικίας. Όταν δεν μπορεί να υπερασπισθεί κάποιος τον εαυτό του, η προστασία επιβάλλεται να είναι μεγαλύτερη.

3. Η προστασία της αγέννητης ζωής φαίνεται και από το εξής παράδειγμα : Εάν το κυοφορούμενο έμβρυο χάσει τον πατέρα του σε αυτοκινητικό ατύχημα, δικαιούται να ζητήσει αποζημίωση από αυτόν που προκάλεσε το θάνατο και φυσικά από την ασφαλιστική του εταιρεία, όχι μόνον περιουσιακή, αλλά και ψυχική οδύνη, διότι θα μεγαλώσει χωρίς πατέρα.

4. Η προστασία του αγέννητου παιδιού δεν αναφέρεται μόνον στην αποφυγή της άμβλωσης. Είναι η προστασία της ζωής που κυοφορείται από βίαιες πράξεις και χειροδικίες του συντρόφου της εγκύου, από τη ψυχολογική πίεση για να διακόψει αυτή την εγκυμοσύνη, από την εγκατάλειψη, από την ιατρική έρευνα στο έμβρυο. Είναι η προστασία της ζωής που δεν έχει άλλο μέσο προστασίας. Είναι η προσφορά ακόμη και μιας πάνας στη μάνα που θέλει να κρατήσει το παιδί της.

5. Εάν μια γυναίκα που θέλει να αποκτήσει παιδί συμφωνήσει με μια άλλη γυναίκα να κυοφορήσει γι’ αυτή, πρόκειται για τη λεγόμενη “παρένθετη” μητρότητα, που επιτρέπεται στο δίκαιό μας υπό προϋποθέσεις, όπως η προηγούμενη δικαστική άδεια. Δεν είναι του παρόντος να συζητηθούν τα προβλήματα βιοηθικής που αναφύονται. Θέλω όμως να τονίσω τα εξής: Εάν η πρώτη γυναίκα, η κοινωνική μητέρα, όπως αποκαλείται, μετανιώσει, δεν μπορεί να επιβάλει στην δεύτερη ή “κυοφόρο” να υποβληθεί σε άμβλωση. Εάν, αντιστρόφως, η κυοφόρος αποφασίσει να υποβληθεί σε άμβλωση, η πρώτη μπορεί να απαιτήσει αποζημίωση. Βλέπουμε λοιπόν ότι και στις δύο περιπτώσεις προστατεύεται το παιδί που θα γεννηθεί.

6.Εάν ένας γιατρός δεν επιθυμεί να διενεργήσει την άμβλωση, μπορεί να επικαλεσθεί τους κανόνες και τις αρχές της ηθικής συνείδησής του και να αρνηθεί να εφαρμόσει ή να συμπράξει στη διαδικασία διακοπής της ζωής. Το δικαίωμα αυτό το έχει από τον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας (άρθρο 31).

Δεν απουσιάζει συνεπώς η προστασία του αγέννητου παιδιού από το δίκαιό μας. Η καθιέρωση της ειδικής ημέρας από την Εκκλησία αποτελεί τιμητική συνισταμένη αυτής της προστασίας. Ακόμη περισσότερο, επισημαίνει την ανάγκη να εντατικοποιηθεί η προσπάθεια για να γεννηθεί και να ζήσε ένας απροστάτευτος άνθρωπος.

Παντελίδου Δ. Ρόη
tovima.gr
Η κ. Ρόη Δ. Παντελίδου είναι καθηγήτρια του Αστικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Δ.Π.Θράκης

 

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι