Κάποιος να σώσει τα παιδιά από εκείνους τους γονείς που...

«Όσο υπάρχει εκεί έξω έστω και ένα παιδί που δε χαίρεται την παιδική του ηλικία και κλαίει εξαιτίας των γονιών του, θα είμαστε μια αξιοθρήνητη και σάπια κοινωνία.»

Τελευταία σκέφτομαι πόσο τυχεροί άνθρωποι είμαστε. 

Αυτή η διαπίστωση δεν προκύπτει μονάχα από το γεγονός πως έχουμε δίπλα μας τα παιδιά μας και τους αγαπημένους μας υγιείς, αλλά και από το ότι μπορούμε να προσφέρουμε στους απογόνους μας μια ζωή με πολλές ευκαιρίες και να αλληλεπιδρούμε μαζί τους με έναν τρόπο πρωτόγνωρο και πολύ διαφορετικό από εκείνον του παρελθόντος.
Ωστόσο, κάποιες λίγες φορές, πιάνω τον εαυτό μου να υπερβάλλει και, κοιτώντας γύρω μου το γονεϊκό ρεύμα, φλερτάρω συχνά με το να παρασυρθώ και να καταλήξω σε μια γονεϊκή υστερία υπερβολής.

Πριν λίγες μέρες η μεγάλη μου κόρη, με αφορμή ένα βιβλίο που διαβάζαμε, με ρώτησε αν υπάρχει κάποιος να φυλάει τα παιδιά απ᾽τους γονείς τους. 

Στην αρνητική μου απάντηση, με κοίταξε με απορία και διερωτήθηκε πώς ελέγχουν αν κάποιος είναι κακός γονιός. Η απάντησή μου, ῾῾Δεν ελέγχουν᾽᾽, τρόμαξε πρώτα εμένα την ίδια και ακολούθησε πληθώρα σκέψεων που, σε μια καθημερινότητα και υπό άλλες συνθήκες, δε θα είχαν κατακλύσει το μυαλό μου.

Κάποιος να φυλάει τα παιδιά απ᾽τους γονείς τους. Να τα προφυλάξει κάποιος από τη μεγαλομανία τους και την τάση τους να περιμένουν από εκείνα όσα οι ίδιοι δεν κατάφεραν.

Κάποιος να φυλάει τα παιδιά από την υστερία των γονιών, που δεν τους φτάνει μια ήρεμη ζωή κοντά στα παιδιά τους, αλλά με ανυπολόγιστες ζημιές στην παιδική ψυχή, επιδιώκουν την προβολή, τη διάκριση και τις τιμές.

Κάποιος να φυλάει τα παιδιά απ᾽τους δημιουργούς τους. Να κόψει το χέρι που ορθώνεται σαν γιγάντιος τιμωρός στο λάθος και στο παράπτωμα, για να αποτρέψει το παιδί από την ελευθερία και να μπορεί να το κατευθύνει με οδηγό τον φόβο.

Κάποιος να πει σ᾽εκείνη τη μητέρα πως κάθε φορά που ανέχεται την κακοποίηση του άντρα της μπροστά στα μάτια των παιδιών της, τα μαθαίνει πως η ζωή τους δεν αξίζει τίποτα και πως πρέπει διαρκώς να σκύβουν το κεφάλι και να μην επαναστατούν.

Κάποιος να σώσει τα παιδιά από εκείνους τους γονείς που ουρλιάζουν ακατάπαυστα ο ένας στον άλλον, που ξεσπούν όλο το μίσος και την οργή στη σύντροφό τους, που γίνονται το χειρότερο παράδειγμα για τον γάμο, τη συμβίωση και τη συντροφικότητα.

Κάποιος να προστατεύσει τα παιδιά από εκείνους τους γονείς που τρομάζουν, που αμαυρώνουν το όνομα της αγάπης και κάνουν τα παιδιά τους να σιγοψιθυρίζουν τα βράδια πως θέλουν να πεθάνουν.

Κάποιος να ενδιαφερθεί στ᾽αλήθεια για τα παιδιά που γίνονται γονείς στους γονείς τους.

Κάποιος να τους επιστρέψει την παιδική ηλικία που τους αναλογεί και την αθωότητα στην οποία θα έπρεπε να μεγαλώνουν.

Κάποιος να τους επιστρέψει την άγνοια κινδύνου και την ευκαιρία να πιστέψουν πως μπορούν να καταφέρουν τα πάντα.

Κάποιος να προστατεύσει τις παιδικές ψυχές τους από εκείνους τους γονείς που διαρκώς τα απαξιώνουν, που αδειάζουν πάνω τους τη δική τους αποτυχία και τα πληγώνουν ανεπανόρθωτα με λόγια μίσους και αδιαφορίας.

Κάποιος να πατήσει φρένο στη λεκτική και ψυχολογική κακοποίηση των παιδιών, που καλούνται να κουβαλήσουν το φορτίο της χαμένης ευτυχίας των γονιών τους και ζουν ζητιανεύοντας για προσοχή σε λάθος δρόμους και παρέες.

Κάποιος να γνοιαστεί, επιτέλους, να μαζέψει τα παιδιά της εργατιάς και να τα αφήσει να κυκλοφορούν στους δρόμος μόνο για παιχνίδι και βόλτες.

Κάποιος να ενδιαφερθεί για τις συνθήκες μέσα στις οποίες μεγαλώνουν κάποια παιδιά και να μη στρέφει αλλού το κεφάλι κάθε φορά που βλέπει μελανιές στα παιδικά προσωπάκια, τα οποία αρνούνται να σηκωθούν και να σε κοιτάξουν, από φόβο μήπως τα μαλώσεις.

Κάποιος να ελέγξει την ψυχολογία των μέλλουσων μητέρων, που πνίγονται στη θλίψη των ορμονών και γίνονται ακούσια παιδοκτόνοι, κόβοντας κάθε υποψία ευτυχίας από γύρω τους, λίγο πριν αποχαιρετίσουν και οι ίδιες τη ζωή.

Κάποιος να καταλάβει πως εκείνος και όλοι μαζί έχουμε την ευθύνη να προστατεύσουμε το παιδί από εμάς τους ενήλικες.

Φτάσαμε σε καιρούς που τα παιδιά μας έχουν γίνει 

η τροφή μας,

η αυτοπροβολή μας, 

ο λόγος να ξεχωρίσουμε, να ακούσουμε μπράβο,

να δεχτούμε το χειροκρότημα, 

να νιώσουμε κάποιοι, 

το μαξιλάρι για να ηρεμήσουμε 

αλλά και ο σάκος για να ξεσπάσουμε, 

η εικόνα που επιβεβαιώνει την επιτυχία μας, 

η αιτία για να γινόμαστε δεκτοί.

Αποτύχαμε. Όσο υπάρχει εκεί έξω έστω και ένα παιδί που δε χαίρεται την παιδική του ηλικία και κλαίει εξαιτίας των γονιών του, θα είμαστε μια αξιοθρήνητη και σάπια κοινωνία.

Περσεφόνη Χρυσαφίδου
infokids
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Πόσο Κακό κάναμε στα Παιδιά μας μέσα στην Πανδημία;

Αγάπη μου συρρίκνωσα τα παιδιά…Στο μάτι του κυκλώνα των συνεπειών, των αντιδράσεων πριν, κατά, και μετά την καραντίνα, βρέθηκαν τα παιδιά. 

Παιδάκια μικρά, που τους πήρε λίγο καιρό να καταλάβουν ότι ο κορωνοϊός δεν είναι γιος ενός βασιλιά με κορώνα, παιδιά λίγο μεγαλύτερα, στο κατώφλι μιας εφηβείας, που δεν θα είναι καθόλου «επιεικής», που κατανόησαν γνωστικά τον κίνδυνο, αλλά δυσκολευτήκαν να βρουν συναισθήματα να τον νιώσουν, παιδιά έφηβοι που η πλήρης συνειδητοποίηση της κατάστασής τους έκανε να ενηλικιωθούν γρήγορα. 

Σαν η εφηβεία τους τελικά, να ήταν πολυτέλεια εν όψει του πολέμου με τον «αόρατο» εχθρό. 

Τι μάθαμε σ' αυτά τα παιδιά; 

Για πρώτη φορά στην ιστορία της παιδικής ηλικίας μετατρέψαμε τα παιδιά από ελπίδα του μέλλοντος, σε φορείς «κακού». 

Άθελα μας τους μεταδώσαμε την ευθύνη, το βάρος της μετάδοσης ενός κινδύνου στα πιο αγαπημένα τους πρόσωπα, στη γιαγιά και τον παππού. 

Η φράση «ωρολογιακή βόμβα», που τόσο άκριτα και συχνά χρησιμοποιήθηκε στην αρχή της πανδημίας, τα στοίχειωσε με μια ταυτότητα που δεν είχαν τη συναισθηματική ωριμότητα να κατανοήσουν, να διαχειριστούν, και στη συνέχεια να αποποιηθούν, όταν τα επιστημονικά δεδομένα άλλαξαν. 

Τα απομεινάρια αυτής της ταυτότητας θα τα κουβαλάνε μέσα τους. 

Τι άλλο μάθαμε σε αυτά τα παιδιά; 

Τους μάθαμε την αποστασιοποίηση. 

Τα εκπαιδεύσαμε σαν σύγχρονα σκυλάκια του Pavlov, μόλις συναντούν άλλο άνθρωπο, άλλο παιδάκι, να κάνουν βήματα πίσω. Τα άλλα παιδάκια δεν είναι πια πιθανοί φίλοι. 

Κουβαλάνε κάτι κακό. Και πρέπει να μένουμε μακριά. Oι αυτόματες συμπεριφορές δεν φεύγουν. 

Οι υποδοχείς τους παραμένουν ενεργοί, ακόμη και σε χειμερία νάρκη. Ακόμη και αν τα παιδιά ξαναβγούν και παίξουν «κανονικά» με τους φίλους τους, ξέρουν πια, την αυτόματη απομάκρυνση. Μάθανε ότι μπορούν να φεύγουν μακριά. 

Απενοχοποιήσαμε σαν αναγκαίο κακό, την έκθεση σε οθόνες. Κλείσαμε όμως συνειδητά τα μάτια και τα αυτιά, στις από δεκαετία έρευνες που επανειλημμένα τονίζουν ότι η έκθεση στην ένταση και συχνή εναλλαγή των ερεθισμάτων της οθόνης δημιουργεί εξάρτηση η οποία δεν φεύγει επειδή απλά, «θα βγουν από το σπίτι». 

Πώς θα απεγκαταστήσουμε όλες τις συμπεριφορές που σταδιακά τους υιοθετήσαμε, για να καλύψουμε το κενό της έλλειψης φίλων, πλαισίου, δραστηριοτήτων και εκτόνωσης; 

Ειδικά για τα παιδιά της προεφηβικής ηλικίας, η καραντίνα ήρθε σε ένα αναπτυξιακό στάδιο που οι «άλλοι» αρχίζουν να γίνονται πιο σημαντικό σημείο αναφοράς από τους γονείς. Αυτό το στάδιο το διακόψαμε. 

Στη συζήτηση λοιπόν για το άνοιγμα των σχολείων, ας λάβουμε υπόψη και τις επιστημονικές αλήθειες που λένε, ότι για να απεγκαταστήσουμε συμπεριφορές εθιστικές, εξαρτητικές, που έχουν υιοθετηθεί μέσα σε δύο μήνες, είναι απαραίτητη η εξωτερική αλλαγή ρουτίνας. 

Εάν δεν συμβεί μια συστημική αλλαγή στην καθημερινότητα, εάν δεν αλλάξουν το πλαίσιο, τα παιδιά θα συνεχίσουν τις συμπεριφορές που έχουν ήδη εδραιωθεί. 

Για πόσο, για άλλους δύο, τρεις, μήνες; Και μετά; 

Ποιος γονιός έχει το κουράγιο, την ανθεκτικότητα, τη διάθεση, το χρόνο, να αλλάξει το μοτίβο συμπεριφορών χωρίς την εξωτερική αλλαγή πλαισίου, έστω και μία εβδομάδα; 

Στη συζήτηση λοιπόν για το ενδεχόμενο, ξαναλέω ενδεχόμενο άνοιγμα και των υπόλοιπων σχολικών βαθμίδων, ας προσθέσουμε απλά και τη γνώση, ότι έστω και μια εβδομάδα επιστροφής σε ένα άλλο πλαίσιο, είναι αρκετή για επαναπροσδιορισμό παιδικών συμπεριφορών, και ανακοπή των συμπτωμάτων παιδικής κατάθλιψης, αδράνειας. 

Ας μην συρρικνώνουμε τις παιδικές ψυχές άλλο στον ορθολογισμό μας. Ας τους δώσουμε τον φυσικό τους χώρο πίσω. 

parallaximag
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι