Οι έφηβοι θυμώνουν για διάφορους λόγους και εκφράζουν αυτά τα
συναισθήματα με πολλούς τρόπους, αλλά όταν το συναίσθημα αυτό είναι
επίπονο δεν ξέρουν πώς να το διαχειριστούν.
Πολλοί έφηβοι αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω της δυσκολίας τους να
εκφράσουν κατάλληλα τα συναισθήματα έντονου θυμού. Οι ακατάλληλες
εκφράσεις θυμού μπορεί να έχουν σοβαρές συνέπειες στους πιο δύσκολους
εφήβους, αλλά οι περισσότεροι έχουν την ικανότητα να μάθουν τους
καλύτερους τρόπους αντιμετώπισης. Να τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για
να βοηθήσουν.
Κατανοήστε τον θυμό του εφήβου σας
Ο θυμός είναι ένα αρκετά δύσκολο συναίσθημα για τους εφήβους και
μερικές φορές μπορεί τους "εξουθενώσει" και να τους τρομάξει. Ένας
έφηβος που δεν ξέρει πώς να αντιμετωπίσει τα θυμωμένα συναισθήματα
μπορεί να αισθανθεί μια ισχυρή επιθυμία να δράσει παρορμητικά, ακόμη και
όταν θέτει εαυτόν ή άλλους σε κίνδυνο. Πίσω από τον θυμό κρύβονται δύσκολα συναισθήματα, όπως πόνος,
απογοήτευση ή θλίψη και ο έφηβος προσπαθεί να τα αποφύγει ή δεν γνωρίζει
πως τα αισθάνεται. Όταν ένας προβληματικός έφηβος εκφράζει τον θυμό του
με προβληματικούς τρόπους, μπορεί συχνά να είναι χρήσιμο να έρθει σε
επαφή με το συναίσθημα-πηγή του θυμού και να βρει τρόπο να το εκφράσει
με πιο υγιείς τρόπους.
Γιατί ο θυμός δεν είναι πραγματικά το πρόβλημα
Το συναίσθημα θυμού δεν είναι το βασικό πρόβλημα για τους
περισσότερους εφήβους. Αν και ο θυμός μπορεί να προκαλέσει σημαντική
σωματική και συναισθηματική δυσφορία, είναι η κατάλληλη απάντηση για
όταν νιώθεις απογοητευμένος, αδύναμος ή πληγωμένος.. Η έκφραση αυτού του
συναισθήματος είναι το πρόβλημα. Θυμίζει ένα μικρό παιδί που νιώθει οργή όταν είναι αναστατωμένο ή
δυσαρεστημένο. ‘Έτσι και ο έφηβος που βιώνει παρόμοια συναισθήματα
προσπαθεί συχνά να αντιμετωπίσει τον θυμό ξεσπώντας τον σε άλλα άτομα ή
αντικείμενα. Πολλοί γονείς αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν έφηβους
ξεσπούν πάνω τους, δίνουν γροθιές στον τοίχο ή μπλέκουν σε καβγάδες.
Στρατηγικές που μπορούν να βοηθήσουν τους εφήβους να εκφράσουν με ασφάλεια τον θυμό τους
Η πρόκληση όταν πρόκειται ένας γονιός να βοηθήσει το παιδί του είναι
να το κρατήσει ασφαλές ενώ μαθαίνει τρόπους να αναγνωρίζει τον θυμό και
να τον αντιμετωπίζει πιο εποικοδομητικά. Υπάρχουν πολλά που μπορούν να
κάνουν οι γονείς για να βοηθήσουν έναν θυμωμένο έφηβο να μάθει τρόπους
να διαχειρίζεται με επιτυχία τον θυμό. Δείτε πώς μπορείτε να βοηθήσετε τον έφηβο να αντιμετωπίσει τον θυμό του:
Συμμετοχή σε σωματικές δραστηριότητες. Η συμμετοχή σε αθλήματα και άλλες ασκήσεις βοηθά στο τακτικό ξέσπασμα του θυμού.
Σάκος του μποξ. Οι έφηβοι χρειάζονται ασφαλείς τρόπους για να
ξεσπάσουν τον θυμό τους, και ένας σάκος του μποξ θα βοηθήσει. Την ίδια
δουλειά θα κάνει το χτύπημα ενός μαξιλαριού επανειλημμένα.
Διάλειμμα. Όταν ο θυμός κλιμακώνεται, οι έφηβοι μπορεί να χρειάζονται χρόνο μόνοι για να ηρεμήσουν και να φωνάξουν.
Μουσική. Η μουσική μπορεί να βοηθήσει τους εφήβους να αναγνωρίσουν
και να εκφράσουν συναισθήματα θυμού, μέσω πχ. ενός τραγουδιού που βγάζει
οργή.
Αιτίες θυμού. Όσο καταφέρνει το παιδί να αναγνωρίσει τι του προκαλεί
εκρήξεις θυμού, τόσο πιο εύκολα θα διαχειριστεί αυτό το συναίσθημα.
Δημιουργική έκφραση θυμωμένων συναισθημάτων. Τόσο η γραφή όσο και το
σχέδιο μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά από τους εφήβους για
να εκφράσουν και να κατανοήσουν τον θυμό.
Όταν ένας προβληματικός έφηβος εξακολουθεί να μην μπορεί να
αντιμετωπίσει τον θυμό του, είναι καιρός να σκεφτείτε να λάβετε
επαγγελματική βοήθεια για να φτάσετε στη ρίζα του θυμού τους και να
μάθετε τρόπους για να διαχειριστείτε αυτά τα συναισθήματα. Κάποιες θεραπείες βοηθούν τους εφήβους να εκφράσουν τον θυμό τους, οι
ομάδες διαχείρισης θυμού παρέχουν την ευκαιρία στους εφήβους να μάθουν ο
ένας από τον άλλο, η ατομική θεραπεία παρέχει ένα ασφαλές μέρος για να
εξερευνήσει αυτό το δύσκολο συναίσθημα. Λάβετε υπόψη ότι ο ανεξέλεγκτος θυμός συνδέεται μερικές φορές με
διαταραχές ψυχικής υγείας στους εφήβους, οπότε φροντίστε να λάβετε
επαγγελματική βοήθεια για τον έφηβό σας εάν ο θυμός τους εξακολουθεί να
αποτελεί πρόβλημα.
Συχνά, όμως, η αγωνία να εξασφαλίσουμε έναν καλό, βραδινό ύπνο για όλη την οικογένεια μας οδηγεί σε λάθη που φέρνουν το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα.
Για όλες τις μαμάδες, ο ύπνος του παιδιού είναι θέμα κεφαλαιώδους
σημασίας. Συχνά, όμως, η αγωνία να εξασφαλίσουμε έναν καλό, βραδινό ύπνο
για όλη την οικογένεια μας οδηγεί σε λάθη που φέρνουν το ακριβώς
αντίθετο αποτέλεσμα.
Ποια είναι αυτά;
1. Ξυπνάμε το μωρό για να φάει
Είναι η ώρα του επόμενου γεύματος και το μωρό ακόμα κοιμάται. Εσείς το
χαϊδεύετε γλυκά στην πλάτη, για να ξυπνήσει. Έχει περάσει πολλή ώρα από
τον τελευταίο θηλασμό και σίγουρα θα πεινάει. Ανησυχείτε μήπως
αφυδατωθεί, αν μείνει νηστικό αρκετές ώρες, ή μήπως πεινάει και δεν το
καταλαβαίνει, κι έτσι το ξυπνάτε με το ζόρι για να το θηλάσετε. Λάθος!
Αφήστε το να συνεχίσει τον ύπνο του. Δεν θα πάθει απολύτως τίποτα, απλώς
θα είναι πιο χαλαρό και ξεκούραστο όταν ξυπνήσει. Διαφορετικά, υπάρχει
κίνδυνος να αποκοιμηθεί στα μισά του ταΐσματος και να ξυπνήσει λίγο
αργότερα για να ξαναφάει. Όταν αρχίσει να πεινάει, θα σας το δείξει: Θα
ξυπνήσει μόνο του, θα το δείτε να βγάζει έξω τη γλώσσα του, να φέρνει τη
γροθιά του στο στόμα ή να γυρίζει το κεφάλι στο πλάι ψάχνοντας την πηγή
του φαγητού. Μέχρι τότε, όμως, αφήστε το να κοιμηθεί όσο θέλει! Ίσως, η
μόνη περίοδος κατά την οποία είναι σκόπιμο να ξυπνήσετε το μωρό σας για
να θηλάσει, είναι όταν είναι νεογέννητο, λιποβαρές ή παρουσιάζει
ίκτερο. Η περίοδος αυτή διαρκεί 30-40 ημέρες, οπότε το βρέφος παίρνει το
βάρος που χρειάζεται και ο ίκτερος υποχωρεί.
2. Κοιμόμαστε μαζί του
Όσο ακόμα θηλάζετε το μωρό, δεν έχετε σκοπό να το αποχωριστείτε από
δίπλα σας. Εσείς πιστεύετε ότι είναι πιο πρακτικό να κοιμάστε με το μωρό
δίπλα σας (αν είναι δυνατόν και στο δικό σας κρεβάτι), αφού έτσι ηρεμεί
και κοιμάται γρηγορότερα, δεν χρειάζεται να σηκωθείτε μόλις κλάψει, το
ταΐζετε αμέσως μόλις πεινάσει, ενώ ταυτόχρονα μπορείτε να ελέγχετε ανά
πάσα στιγμή την αναπνοή του. Λάθος! Ο ύπνος είναι πιο ήρεμος, αν το
παιδί συνηθίσει να κοιμάται στο δικό του κρεβατάκι και στο δικό του
χώρο. Γι’ αυτό, γύρω στον 3ο με 4ο μήνα, καλό είναι να το μεταφέρετε στο
δωμάτιό του. Εάν μείνει παραπάνω στο δικό σας, θα είναι πιο δύσκολο να
το «πείσετε» να κοιμηθεί αλλού. Εάν το μωρό ξυπνήσει μέσα στη νύχτα,
περιμένετε λίγα λεπτά πριν τρέξετε να το σηκώσετε. Δεν υπάρχει λόγος να
σας πιάνει το άγχος με την πρώτη φωνούλα. Τις περισσότερες φορές, τα
μωρά ξανακοιμούνται μόνα τους. Επίσης, δεν είναι απαραίτητο να το
παίρνετε αγκαλιά, συχνά αρκεί ένα απαλό σας χάδι. Αν το μωρό είναι πάνω
από 6 μηνών, καταφύγετε στη μέθοδο των γρήγορων ελέγχων: Αφήστε το για 5
λεπτά να κλαίει, και ύστερα πηγαίνετε στο δωμάτιό του για να δείτε αν
όλα είναι εντάξει. Μην το παίρνετε αγκαλιά και μη μένετε περισσότερα από
λίγα λεπτά. Εάν, αφού βγείτε από το δωμάτιο, το παιδί αρχίζει να
κλαίει, αντί να κοιμηθεί, περιμένετε για 1 λεπτό και μετά επιστρέψτε για
να ελέγξετε πάλι την κατάσταση και να το καθησυχάσετε. Στόχος σας είναι
να μη δημιουργήσετε την αίσθηση της εγκατάλειψης και παράλληλα να μη
θεωρήσει το μικρό ότι με το κλάμα του θα κερδίσει την «παρέα» σας.
3. Δεν τηρούμε πιστά τη ρουτίνα του
Ήρθαν επίσκεψη στο σπίτι σας οι αγαπημένοι σας φίλοι και περνάτε τόσο
καλά, συζητώντας και παίζοντας με το μωρό, που σκέφτεστε: «Και τι έγινε
αν το κοιμίσω αργότερα;». Λάθος! «Επιμονή» και «σταθερότητα» είναι οι
μαγικές λέξεις που θα πρέπει να διέπουν το καθημερινό του πρόγραμμα.
Ό,τι επαναλαμβάνεται δίνει στο παιδί μια αίσθηση σιγουριάς και
ασφάλειας. Αυτός ο κανόνας ισχύει, κυρίως, για τον ύπνο. Οι συνήθειες
και οι σταθερές δραστηριότητες πριν από αυτόν αποτελούν προμήνυμά του.
Κρατήστε τα φώτα χαμηλωμένα, συμπεριλάβετε μία-δύο δραστηριότητες
χαλάρωσης, όπως διάβασμα ενός παραμυθιού, ένα ζεστό μπανάκι ή ένα
νανούρισμα.
4. Ανεβάζουμε πολύ τη θερμοκρασία
Πολλοί γονείς πιστεύουν ότι η ζεστή ατμόσφαιρα στο παιδικό δωμάτιο
προδιαθέτει το μωρό για καλύτερο (και περισσότερο) ύπνο. Λάθος! Η
ιδανική θερμοκρασία του χώρου όπου κοιμάται το μωρό πρέπει να κυμαίνεται
γύρω στους 20οC, κάτι που δεν είναι πάντα εφικτό, κυρίως το καλοκαίρι
που οι θερμοκρασίες είναι αρκετά υψηλές. Αν αμφιβάλλετε για τη σωστή
θερμοκρασία, αρκεί να πιάσετε τα χεράκια του, που δεν πρέπει να είναι
ούτε πολύ κρύα, ούτε πολύ ζεστά. Επιπλέον, το δωμάτιο πρέπει να είναι
ήσυχο και να αερίζεται καλά. Επίσης, μη ντύνετε βαριά το παιδί σας στον
ύπνο. Τα μωρά έχουν ανώριμο συστήματα ρύθμισης της θερμοκρασίας και
μπορεί να υπερθερμανθούν πολύ γρήγορα. Προτιμήστε βαμβακερά πιτζαμάκια,
που δεν ερεθίζουν το δέρμα του και το αφήνουν να «αναπνέει».
5. Μετατρέπουμε το δωμάτιό του σε παιχνιδότοπο
Προκειμένου να το «δελεάσετε» να κοιμηθεί, έχετε μεταφέρει όλα του τα
παιχνίδια στην κούνια του. Λάθος! Η κούνια δεν μπορεί να γίνει ένα
δεύτερο playroom. Πρέπει να βοηθήσουμε το μωρό να συνειδητοποιήσει ότι η
κούνια και το κρεβάτι είναι για να κοιμόμαστε και ότι κούνια σημαίνει
ύπνος και όχι παιχνίδι. Εξάλλου, βάζοντας πολλά παιχνίδια στην κούνια
του, μπορεί να προκληθούν προβλήματα τόσο στην άνεση όσο και στην
ασφάλειά του. Βάλτε στην κούνια του μόνο το αγαπημένο του «νάνι» πριν
κοιμηθεί, και εκείνο θα νιώσει αμέσως μεγαλύτερη ασφάλεια.
6. Το αφήνουμε ξύπνιο όλη μέρα (για να κοιμηθεί τη νύχτα)
Μερικοί γονείς πιστεύουν ότι, αν ένα παιδί μείνει ξύπνιο όλη την ημέρα ή
μείνει ξύπνιο μέχρι πολύ αργά το βράδυ, θα είναι τόσο κουρασμένο που θα
κοιμηθεί αμέσως μόλις το βάλουν στο κρεβατάκι του. Λάθος! Υπάρχουν
ορισμένα χρονικά διαστήματα όπου τα παιδιά αρχίζουν να νυστάζουν. Όταν
όμως ξεπεραστούν και τα παιδιά εξακολουθούν να είναι ξύπνια, τότε
ξαγρυπνούν, βρίσκονται σε υπερένταση και πρέπει να περάσει κάποιο
σεβαστό χρονικό διάστημα μέχρι να ξανανυστάξουν. Τα μωρά, αλλά και τα
μικρά παιδιά, εξαντλούνται εύκολα, με αποτέλεσμα να έχουν υπερβολική
ένταση εάν δεν κοιμηθούν λίγο κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ένα
κουρασμένο παιδί είναι δύσκολο να ηρεμήσει και να μπορέσει να χαλαρώσει
για το νυχτερινό του ύπνο.
7. Το βάζουμε για ύπνο σε λάθος στάση
Μέχρι τώρα πιστεύατε ότι η καλύτερη στάση ύπνου είναι μπρούμυτα. Ή
τουλάχιστον αυτό είχατε μάθει από τη μητέρα και τη γιαγιά σας. Λάθος! Η
στάση «μπρούμυτα» θεωρείτο η καλύτερη για περισσότερο από τριάντα
χρόνια, όμως σήμερα οι επιστήμονες είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί, μιας
και έχουν παρατηρηθεί προβλήματα στην αναπνοή των μωρών. Καλύτερη στάση
ανεπιφύλακτα θεωρείται η στάση «ανάσκελα», και αυτό γιατί στηριζόμενο
στη σπονδυλική του στήλη, το μωρό δεν ρίχνει όλο το βάρος του σώματος
στους πνεύμονες και έτσι αναπνέει καλύτερα. Αυτή η θέση το βοηθά στην
αποφυγή του «συνδρόμου του αιφνίδιου θανάτου», που πλήττει το 1% των
νεογέννητων. Η στάση στο «πλάι», επίσης, θεωρείται ασφαλής και
προτιμάται, καθώς πολλοί πιστεύουν ότι είναι η πιο φυσική στάση, γιατί
μοιάζει με εκείνη που είχε το μωρό μέσα στη μήτρα. Το μωρό, όμως, μέσα
στον άνετο χώρο του κρεβατιού, δεν μπορεί να τη διατηρήσει μόνο του,
επειδή το βάρος του κεφαλιού του είναι μεγαλύτερο από το βάρος του
υπόλοιπου σώματος, κάτι που το αναγκάζει να γυρνάει μπρούμυτα. Μπορείτε
να το βοηθήσετε, τοποθετώντας πίσω από την πλάτη του ένα μαξιλαράκι
ειδικό κατά της ασφυξίας. Τέλος, μην το ξαπλώνετε πάντα από το ίδιο
πλευρό, καλό είναι να το γυρίζετε πότε δεξιά και πότε αριστερά.
8. Έχετε μεγάλες προσδοκίες
Μην περιμένετε από ένα μωρό να κοιμηθεί καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας.
Οποιοδήποτε είδος «εκπαίδευσης» έχει σκοπό να διδάξει τα μωρά να
κοιμούνται συνεχώς, όλη τη νύχτα, είναι αφύσικο και πιθανά επικίνδυνο.
Τα μωρά έχουν ένα βιολογικό ρολόι που τα ξυπνάει συχνά μέσα στο 24ωρο.
Όταν μεγαλώσουν αρκετά, θα κοιμούνται συνεχόμενα κατά τη διάρκεια της
νύχτας, χωρίς καμία ιδιαίτερη εκπαίδευση.
