Οι άγνωστες ηρωίδες της Επανάστασης

Το περσινό καλοκαίρι, επισκέφτηκα ξανά το Θέρισο Χανίων, το ξακουστό χωριό των Βενιζέλων και των αγώνων των Κρητών για την ελευθερία.

Πήγα εκεί για να ξαναθαυμάσω το γνωστό φαράγγι του που σε κόβει την ανάσα με την ομορφιά του. Πού να φανταζόμουν πως η ανάσα μου θα κοβόταν, αυτή τη φορά, και με κάτι άλλο που αντίκρισα!

Ένα μνημείο για το οποίο ποτέ δεν είχα διαβάσει ούτε είχα ακούσει κάτι. Ένα μνημείο ταπεινό, κοντά στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου όπου, λένε, πως ευλογήθηκαν τα όπλα του αγώνα το 1905, και λίγο πιο κάτω από το μουσείο της Εθνικής Αντίστασης.

Εκεί, δίπλα σε μια αιωνόβια ελιά με καταρρακωμένο σώμα απ’ την οδύνη χρόνων, είδα μια μυλόπετρα και μια άσπρη πλακέτα. Πλησίασα αμέριμνη και ρίγησα σύγκορμη με όσα διάβασα: Η μυλόπετρα αυτή σε χρήση στο ελαιοτριβείο Θερίσου, χρησιμοποιήθηκε από τον Τούρκο κατακτητή το χειμώνα του 1821 για να σκοτώσει αλέθοντας την αγωνίστρια Χρυσή Τσεπέτη, γεμάτη νιάτα και ομορφιά.

Γονάτισα και απέτισα φόρο τιμής στη γενναία, αδούλωτη, στο σώμα και στην ψυχή, Κρητικοπούλα. Κρίμα είπα. Κι αμέσως ντράπηκα για τα βέβηλα λόγια. Όχι, η Χρυσή Τσεπέτη δε θυσιάστηκε άδικα. Το αίμα της, ναι,  σταμάτησε να κυλά στις φλέβες της, εκείνο το χειμώνα. Συνέχισε όμως να κυλά στις φλέβες των συγχωριανών της, κι όχι μόνο, και να τρέφει τον πόθο για ελευθερία, σκέφτηκα. Γιατί, έτσι όπως κύλησε στη γη, πότισε το χώμα και ρουφήχτηκε μέχρι τελευταίας σταγόνας απ’ τις ρίζες των ελιών. Πώς να αφήσουν να πάει χαμένο τέτοιο τιμημένο αίμα; Και, αναμεμειγμένο με το λάδι, θέριεψε στις ψυχές των κρητικών τη λαχτάρα για ανεξαρτησία απ’ τον τούρκικο ζυγό.

Η Χρυσή Τσεπέτη έχασε τη ζωή της μ’ ένα τόσο οδυνηρό τρόπο, επειδή όρθωσε το ανάστημά της στον κατακτητή, κι εγώ τόσα χρόνια το αγνοούσα. Γιατί; αναρωτήθηκα. Γιατί στα βιβλία της ιστορίας μας δε γίνεται καμιά αναφορά στην άξια αυτήν Ελληνίδα και όχι μόνο σ΄ αυτήν; Είναι πολλές οι ηρωίδες του ‘21 – εκτός από τις δυο τρεις που γνωρίζουμε όλοι  απ’ τα παιδικά μας χρόνια – που πρόσφεραν τα πάντα στον αγώνα για την ελευθερία, ακόμη και τη ζωή τους. Μήπως δεν φτάνουν οι σελίδες της για να γραφτούν σ’ αυτές τα ηρωικά τους κατορθώματα, η αυτοθυσία τους; Ίσως.

Σαν τη Χρυσή Τσεπέτη υπήρξαν πολλές. Στην Κρήτη, στην Πελοπόννησο, στη Στερεά Ελλάδα, στη Θεσσαλία, στη Μακεδονία, αρκετές γυναίκες πολέμησαν με αυταπάρνηση και θυσιάστηκαν εξίσου με τον άντρα. Ποιος γνωρίζει όμως γι΄ αυτές και την προσφορά τους, αφού δεν μνημονεύονται ούτε με ψιλά γράμματα σε κάποιο βιβλίο της ιστορίας; Εκτός κι αν τυχαία πέσει στην αντίληψη κάποιου κάτι ή από ενδιαφέρον, ανασκαλέψει τα κιτάπια κι ανακαλύψει την ιστορία τους και την παρουσία τους στον αγώνα.

Συνέχεια εδώ

Της Ευθυμίας Σερλέτη (Συνταξιούχος Νηπιαγωγός)

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι