Σελίδες

Friday, 25 June 2021

Παιδική Νευρική Ανορεξία / Anorexia Nervosa in Children

Ποια τα σημάδια και τι μπορεί να κάνει ένας γονιός για να την προλάβει;
Τι είναι στην πραγματικότητα η νευρική ανορεξία στα παιδιά, ποια τα συμπτώματα και πώς βιώνουν την όλη αυτή κατάσταση παιδιά και γονείς; 
Anorexia Nervosa in Children
Υπάρχει θεραπεία; Και ποια είναι αυτή;

Τι είναι η Nευρική Aνορεξία;
Η Nευρική Aνορεξία (AN= Anorexia Nervosa) είναι μια σοβαρή διατροφική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από μια διαστρεβλωμένη εικόνα του σώματος που οδηγεί σε περιορισμένη κατανάλωση τροφής, σε άσκηση και σε άλλες συμπεριφορές που εμποδίζουν το άτομο να πάρει βάρος ή να διατηρήσει ένα υγιές βάρος.

Ακόμα και παιδιά έξι ετών μπορεί να εμφανίσουν διαταραχές όπως η ανορεξία και η βουλιμία! Έρευνα από Βρετανούς καθηγητές έδειξε ότι οι διατροφικές διαταραχές μπορεί να προσβάλουν τα θύματά τους, όσο αδύνατο και αν ακούγεται, ακόμα και στη νηπιακή ηλικία και καταλαβαίνουμε ότι η νευρική ανορεξία στα παιδιά μπορεί να συμβεί κι από τόσο μικρή ηλικία.

Αν και μέχρι τώρα τα νεαρότερα άτομα που παρουσίαζαν διατροφικά προβλήματα, σύμφωνα με τους ειδικούς, ήταν έφηβοι 13 ή 14 ετών, μελέτη έδειξε ότι πολλά παιδιά ηλικίας 6 ετών χρήζουν νοσηλείας υποφέροντας από ανορεξία. 
Άλλα αρνούνται να φάνε και άλλα πιέζουν τον εαυτό τους να κάνουν εμετό μετά το γεύμα τους.

Οι επιστήμονες από το Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου ανακάλυψαν σοκαρισμένοι κατόπιν έρευνας που διήρκεσε δεκατέσσερις μήνες ότι υπάρχουν δεκάδες περιστατικά ανορεξίας και βουλιμίας σε τρυφερή ηλικία. Από τις περιπτώσεις αυτές το 82% αφορούσε κορίτσια, ενώ το 18% αγόρια. Οπως εξηγούν οι επιστήμονες, τα κορίτσια είναι αυτά που έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν διατροφική διαταραχή σε μικρή ηλικία, ενώ τα αγόρια διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο σε μεγαλύτερη ηλικία.

Όπως και να ’χει, τα μέλη της επιστημονικής κοινότητας προειδοποιούν τους γονείς ότι πρέπει να είναι περισσότερο προσεκτικοί, καθώς σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση του προβλήματος παίζει η έγκυρη παρέμβαση. Ειδικότερα στις περιπτώσεις τόσο νεαρής ηλικίας οι διατροφικές διαταραχές δεν θεραπεύονται ούτε εύκολα ούτε άμεσα.

Συμπτώματα παθολογικής ανορεξίας
Η παθολογική ανορεξία παρουσιάζει σοβαρά συμπτώματα που εκδηλώνονται με τους παρακάτω τρόπους:
Το παιδί χάνει απότομα βάρος ή δεν αναπτύσσεται ανάλογα με την ηλικία του και το φύλο του.
Τα παιδιά με ανορεξία συχνά δεν αισθάνονται καλά, υποφέρουν από πονοκεφάλους, ζαλάδες και δυσκολίες στην συγκέντρωση, ενώ πολύ συχνά είναι κακοδιάθετα.
Το γαστρεντερικό τους σύστημα είναι διαταραγμένο, με αποτέλεσμα να εμφανίζουν πόνους στο στομάχι και στην κοιλιά. Γι’ αυτό και εμετοί, διάρροιες, πόνοι στην κοιλιά και ίσως πυρετός είναι συνήθη συμπτώματα.
Ορμονικές και ενδοκρινολογικές διαταραχές

Τα παιδιά με ανορεξία είναι υπερβολικά αδύνατα, σε βαθμό που να εμφανίζουν επιπτώσεις στην υγεία τους. Αυτό συμβαίνει όταν απουσιάζει ένα ποσοστό λίπους το οποίο είναι απαραίτητο για την προστασία του σώματος, τον εφοδιασμό του με επιπλέον ενέργεια εφόσον χρειαστεί, το σωστό μεταβολισμό και τη δημιουργία άλλων συστατικών του σώματος όπως είναι οι μεμβράνες των κυττάρων και τα φυσιολογικά λιπίδια του αίματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα παιδιά με ανορεξία κρυώνουν ακόμη και όταν κάνει ζέστη, αφού δεν υπάρχει αρκετό λίπος για να τα ζεστάνει.

Όταν η ανορεξία επιμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα και σε έντονο βαθμό, μπορεί να επηρεάσει την καρδιά, το συκώτι και τα νεφρά. Στα μεγαλύτερα κορίτσια μπορεί να καθυστερήσει την έμμηνο ρύση, κάτι που έχει επιπτώσεις στη γενικότερη ανάπτυξη του οργανισμού.
Freepik

Όταν το πρόβλημα είναι ψυχολογικό
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν περιπτώσεις όπου η ανορεξία δεν οφείλεται σε οργανικά αίτια, αλλά ούτε κι είναι ένα μικρό καπρίτσιο των παιδιών που ξεπερνιέται με ευκολία, μια και το αίσθημα αυτοσυντήρησης είναι πάντα πιο ισχυρό από τις ζήλιες και τα καμώματα. 
Πρόκειται για περιστατικά που το μωρό προσπαθεί να εκφράσει -μέσα από την άρνησή του για το φαγητό-, τις δυσκολίες που έχει στην επικοινωνία με τη μητέρα ή τα άλλα πρόσωπα που το φροντίζουν ή τα εμπόδια που συναντά στον αγώνα του για ανεξαρτησία.

Η αντιδραστική ανορεξία
Ξεκινά συνήθως από μια απλή αιτία, που μπορεί, όμως, να αναστατώσει τη ζωή του μωρού. Η αιτία αυτή μπορεί να σχετίζεται με τον απογαλακτισμό, με μια σοβαρή ασθένεια που πέρασε ή με μια μεγάλη αλλαγή στη ζωή του, όπως είναι ο αποχωρισμός ενός αγαπημένου προσώπου ή η γέννηση ενός δεύτερου μωρού. Το μωρό μπορεί αρχικά να παρουσιάσει ανορεξία ως αντίδραση ή διαμαρτυρία σε αυτό που του συμβαίνει. 
Η μητέρα ή το πρόσωπο που το φροντίζει, από την άλλη, αρνείται να δεχτεί αυτή του την αντίδραση και προσπαθεί να ελέγξει την κατάσταση. 
Κάνει τα αδύνατα δυνατά να το ταΐσει, να του δώσει τα γεύματα που εκείνη έχει επιλέξει, να το θρέψει και όχι να το οδηγήσει σιγά- σιγά να τραφεί. Έτσι, δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος που οδηγεί σταδιακά σε ένα χρόνιο πρόβλημα ανορεξίας που είναι δύσκολο να λυθεί.

Πώς αντιμετωπίζεται
Αυτή η περίπτωση της ανορεξίας μπορεί να αντιμετωπιστεί απλά και εύκολα με τη συμβολή της μητέρας και την καλή της θέληση. Αρκεί να κατανοήσει ότι πρέπει να αφήσει το μωρό της να την καθοδηγήσει στο ζήτημα του φαγητού. 
Πρέπει να αποβάλει το άγχος της και να αφήσει το ζήτημα του φαγητού να διευθετηθεί αποκλειστικά από το ίδιο το μωρό.

Η ψυχογενής ανορεξία

«Μαμά, εγώ θα αποφασίσω πότε θα φάω». Το παιδί αρνείται σε σταθερή βάση να φάει και δεν υποχωρεί με τίποτα. Αντίθετα, έχει έντονη δίψα -υπερβολική ίσως για το μέγεθος και την ηλικία του. Η συμπεριφορά του χαρακτηρίζεται από έντονη περιέργεια και είναι πολύ ζωηρό. Το πρόβλημα παραμένει, όσο και να προσπαθήσει η μητέρα να αλλάξει τη συμπεριφορά της. Πολλές φορές πρέπει να επέμβει ο ειδικός για να βάλει τα πράγματα σε τάξη. 
Η σημαντική διαφορά της ψυχογενούς από την αντιδραστική ανορεξία είναι ότι η επιμονή του παιδιού είναι ιδιαίτερα έντονη και ότι παλεύει σθεναρά για την ανεξαρτησία του, για να επιβάλλει τις δικές του επιλογές. Εκδηλώνεται με την απάθεια, την αδιαφορία, την έλλειψη ενδιαφέροντος για τον έξω κόσμο και πολλές φορές ίσως με τη λύπη του παιδιού. 
Συχνά συνδυάζεται με την έλλειψη ύπνου και με μια γενικότερη ανησυχία. Τα συμπτώματα εμφανίζονται ξαφνικά. Άλλα σφίγγουν τα δόντια, γυρίζουν το κεφάλι από τη μητέρα, ξαναφτύνουν στη στιγμή αυτό που η μητέρα κατάφερε να τους βάλει στο στόμα. Σε αντίθεση με την απώλεια της όρεξης για τη στερεά τροφή, τα παιδιά αυτά έχουν δίψα και απορροφούν μεγάλες ποσότητες υγρών.

Θεραπεία για νευρική ανορεξία στα παιδιά
Η ειδική θεραπεία της νευρικής ανορεξίας θα καθοριστεί με βάση την ηλικία του παιδιού, τη γενική υγεία και το ιατρικό ιστορικό, την έκταση των συμπτωμάτων που παρουσιάζει, την ανοχή του παιδιού για συγκεκριμένα φάρμακα ή θεραπείες, από μια ομάδα επιστημόνων (παθολόγο, ψυχολόγο, ψυχίατρο και διατροφολόγο), προκειμένου να έχουμε όσο το δυνατόν πιο καλά αποτελέσματα αλλά και για να μπει το άτομο ομαλά σε ένα ισορροπημένο διατροφικό σχήμα ώστε αν αρχίσει να επανακτά καλή σχέση με την τροφή αλλά και με το σώμα του.

Να θυμάστε πως: Όταν η ψυχή μας νοσεί, νοσεί και το σώμα. Όταν αισθανόμαστε καλά με τον εαυτό μας και τους άλλους, αυτό αποτυπώνεται και στο σώμα μας. Όταν μισούμε το σώμα μας, στην ουσία χτυπάμε ανελέητα και την ψυχή μας. Όταν η ψυχή μας δεν τρέφεται, δεν φροντίζεται επαρκώς ούτε το σώμα. Όλα λοιπόν είναι σχετικά.

Πώς βιώνουν οι γονείς την νευρική ανορεξία στα παιδιά και πώς μπορούν να βοηθήσουν;
Από τις πρώτες κιόλας συναντήσεις τις περισσότερες φορές οι γονείς βιώνουν απόγνωση, θυμό, απελπισία και φυσικά, τεράστια ενοχή. Ενοχή γιατί θεωρούν τους εαυτούς τους υπεύθυνους για την παιδική νευρική ανορεξία του παιδιού τους. 
Ψάχνουν να βρουν τι έφταιξε, γιατί το παιδί τους δεν τους απασχόλησε ποτέ, ήταν υπάκουο, πολύ καλή μαθήτρια, δεν αντιμιλούσε. 
Με άλλα λόγια γιατί το «τέλειο» παιδί τους κατάληξε να κινδυνεύει από μία τόσο σοβαρή ψυχική ασθένεια.

Οι περισσότεροι ειδικοί κατηγορούν τους γονείς, τους αποκλείουν από τη θεραπεία, λέγοντάς τους π.χ. ότι «αν η κόρη σας δεν έρθει, δεν έχει κανένα νόημα». Έτσι βρίσκονται πάλι στο γνωστό αδιέξοδο να προσπαθούν να πείσουν το παιδί τους να ζητήσει βοήθεια χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Υπάρχει ένας τεράστιος μύθος ότι οι γονείς ευθύνονται για την ασθένεια του παιδιού τους. Αυτό φυσικά δεν ισχύει εκτός εάν ένας από τους δύο γονείς πάσχει και ο ίδιος από διατροφική διαταραχή οπότε οι πιθανότητες να νοσήσει και το παιδί τους αυξάνονται. Οι διατροφικές διαταραχές είναι πολυπαραγοντικές, ακόμα και σήμερα η επιστημονική κοινότητα διερευνά τους παράγοντες προδιάθεσης, οπότε αδίκως οι γονείς κατηγορούν τον εαυτό τους.

Ο γονιός ο ενοχοποιημένος, ο θυμωμένος, ο απογοητευμένος, δεν μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά στην ανάρρωση του παιδιού του. Γιατί πολύ απλά δυστυχώς οι γονείς παγιδεύονται στα δίχτυα της τελειομανιακής Ν.Α. του παιδιού τους, Της φωνής δηλαδή της Ν.Α. που όλο απαιτεί, ορίζει, προστάζει, απειλεί ότι δεν «αν φάνε την τάδε ώρα», ή «δεν μαγειρευτεί η τροφή με συγκεκριμένο τρόπο», ή «αν το γάλα δεν είναι μόνο 0%», ή «αν δεν το συνοδεύσουν στον ωριαίο καθημερινό του περίπατο καύσης θερμίδων», δεν θα είναι αρκετά καλοί γονείς. Τότε είναι που ο γονιός απειλείται ισχυρά από τη Ν.Α. και νομίζει ότι του μιλάει το παιδί του και φυσικά δεν του χαλάει χατίρι μήπως και αύριο φάει καμία μπουκιά παραπάνω.

Έτσι περνάνε οι μέρες και τα χρόνια και τα πράγματα χειροτερεύουν αντί να καλυτερεύουν με τους γονείς να αναρωτιούνται: «Έχω κάνει όλα όσα μου ζήτησε, γιατί δεν τρώει;», «τι έχω κάνει και με εκδικείται;», «το κάνει για να πάρει προσοχή;». Η απάντηση είναι ότι το παιδί σας δεν ήθελε να νοσήσει από Ν.Α., δεν το επιδίωξε, απλά αν ξεκινήσει αυτή η ασθένεια θα χρειαστεί πολλή μεγάλη εμπλοκή της οικογένειας για να τραβήξει το παιδί της στην υγιή πλευρά. Οι ενοχές, ο θυμός και η απογοήτευση αποδεκατίζουν το βασικό και κύριο σύμμαχο στη θεραπεία της Ν.Α., τους ίδιους τους γονείς. Χωρίς αυτούς (τους γονείς) οι πιθανότητες ανάρρωσης ενός εφήβου ή ενήλικα με Ν.Α. είναι μειωμένες ακόμα και αν ο ίδιος / ίδια είναι σε θεραπεία. Ένας μεγάλος μύθος καταρρίπτεται!

Οι γονείς χρειάζεται να πάρουν πληροφορία για τα χαρακτηριστικά και τις συνέπειες των Δ.Δ. και κυρίως της Ν.Α. αφού το 20% αυτών που νοσεί στο τέλος πεθαίνει. Αυτό που είναι σημαντικό είναι οι ίδιοι οι γονείς να αλλάξουν τη στάση τους και τη συμπεριφορά απέναντι στη Ν.Α. του παιδιού τους. Η αλήθεια είναι ότι, και το έχω ζήσει με αρκετούς γονείς, όταν οι γονείς αλλάζουν, το παιδί τους και μεγαλύτερη βοήθεια παίρνει και μειώνονται τα συμπτώματα και τέλος, μεγάλο ποσοστό κυρίως εφήβων μπαίνουν σχετικά γρήγορα σε θεραπεία με μεγάλες πιθανότητες για περαιτέρω ουσιαστική βελτίωση.

Βοηθητικές τακτικές στην αντιμετώπιση και συζήτηση με τα παιδιά τους και τις Δ.Π.Τ
Συζητήστε πρώτα με κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας για τις ανησυχίες σας σχετικά με το παιδί σας.
Ακούστε προσεκτικά και με ενσυναίσθηση το παιδί σας.
Επικοινωνήστε την ανησυχία και την φροντίδα σας στο παιδί σας.
Αναπτύξτε μια ειλικρινή και συμπονετική συζήτηση μαζί του/της η οποία είναι κατανοητή και υποστηρικτική.
Αποφύγετε την «πάλη για εξουσία» γύρω από το φαγητό.
Αναγνωρίστε ότι οι Δ.Π.Τ. σχετίζονται άμεσα με την χαμηλή αυτοεκτίμηση, τον φόβο και άλλα ατομικά θέματα του πάσχοντα του πάσχοντα.
Ενδυναμώστε την υποστήριξη σας με το να παραπέμψετε το παιδί σας σε υλικό ανάγνωσης γύρω από τις Δ.Π.Τ.
Να είστε υπομονετικοί.
Μην είστε τιμωρητικοί κι επικριτικοί.
Μην κάνετε καθόλου σχόλια (ούτε θετικά, ούτε αρνητικά) για το εξωτερικό παρουσιαστικό του παιδιού σας.
Μην υπονοείτε στο παιδί σας ότι οι Δ.Π.Τ. σχετίζονται αυστηρά με το φαγητό, το βάρος και το σωματικό μέγεθος. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να σας μιλήσει για προσωπικά θέματα που μπορεί να τον/την απασχολούν.
Μην περιορίζετε το παιδί σας σχετικά με την συμμετοχή του σε αθλητικές δραστηριότητες του σχολείου ή άλλες κοινωνικές δραστηριότητες.
Συζητάτε με ήπιο τόνο φωνής και μη μαλώνετε λεκτικά.
Μην κατηγορείτε το παιδί σας, την οικογένεια ή τον εαυτό σας για την Δ.Π.Τ.
Εξετάστε τις δικές σας προσωπικές αντιλήψεις γύρω από το φαγητό, σωματικό βάρος και την έννοια της αυτοεκτίμησης.
Δημιουργήστε μέσα στο σπίτι ένα θετικό κλίμα για συζήτηση ενθαρρύνοντας την ελεύθερη και ασφαλή επικοινωνία συναισθημάτων μεταξύ του παιδιού σας και εσάς.
Μην ασκείτε φυσική βία στο παιδί σας ως αποτέλεσμα της συμπεριφοράς του γύρω από το πρόβλημα των Δ.Π.Τ.
Μη δίνετε υπερβολική σημασία στις τροφές και το φαγητό.
Μην δίνετε υπερβολικό ενδιαφέρον στο βάρος και στο σχήμα του σώματος των παιδιών σας.
Δείξτε αγάπη και ενδιαφέρον για τα παιδιά σας χωρίς υπερβολικό έλεγχο και χωρίς να γίνετε υπερπροστατευτικοί.
Μην έχετε υπερβολικές ή ανέφικτες απαιτήσεις από τα παιδιά σας.
Μην αναζητάτε μια άριστη συμπεριφορά από το παιδί σας συνεχώς.
Να αναγνωρίζετε και να ανταμείβετε τα επιτεύγματα των παιδιών σας, στο παρόν και να αποφεύγετε να δίνετε έμφαση στα αναμενόμενα μεγάλα επιτεύγματα στο μέλλον.
Ενισχύστε την αυτονομία του παιδιού σας.
Ενθαρρύνετε το παιδί σας να γίνει κοινωνικό και να σχετίζεται με άλλα παιδιά.

Η ομάδα του www.allaboutparents.gr 
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

No comments:

Post a Comment