Τι είναι η εμπιστοσύνη;
Η εμπιστοσύνη ορίζεται ως «μια σταθερή πίστη στην αξιοπιστία, την αλήθεια, την ικανότητα, ή δύναμη κάποιου ανθρώπου ή κάποιου αντικειμένου».
Για παράδειγμα, εμπιστευόμαστε τους ανθρώπους που είναι καλοπροαίρετοι μαζί μας, που έχουν ακεραιότητα και των οποίων οι πράξεις ανταποκρίνονται στα λόγια τους.
Εμπιστευόμαστε κάποιον που μπορούμε να βασιστούμε ότι θα κάνει με συνέπεια το «σωστό». Σε μια στενή σχέση, εμπιστευόμαστε την/τον σύντροφό μας αν είναι προβλέψιμος, αξιόπιστος και ειλικρινής. Η εμπιστοσύνη μπορεί επίσης να οριστεί ως ρήμα: ως πράξεις που βασίζονται στην εμπιστοσύνη στον εαυτό μας. Σε επίπεδο δράσης, η εμπιστοσύνη περιλαμβάνει να μπορούμε να «κάνουμε κάτι χωρίς φόβο ή αμφιβολία».
Αυξάνονται τα προβλήματα εμπιστοσύνης;
Μερικοί ψυχολόγοι ανέφεραν πρόσφατα ότι τα προηγούμενα 10 χρόνια υπήρξε πρωτοφανής αύξηση στα προβλήματα εμπιστοσύνης μεταξύ των ζευγαριών που αποζητούσαν συμβουλευτική.
.................
Σήμερα, εκατοντάδες μπλογκ, άρθρα και στήλες συμβουλών προσφέρουν προτάσεις σχεδιασμένες να βοηθήσουν τα ζευγάρια να επιλύσουν προβλήματα εμπιστοσύνης που τους ταλαιπωρούν. Υπάρχουν πολλά ερωτηματολόγια που μετράνε την εμπιστοσύνη στα πλαίσια της σχέσης (εμπιστοσύνη σε έναν σύντροφο) καθώς και συνολική εμπιστοσύνη (εμπιστοσύνη στην ανθρώπινη φύση). Ξεκάθαρα, η εμπιστοσύνη έχει μεγάλη σημασία για πολλούς ανθρώπους, ιδιαίτερα για εκείνους από εμάς που αγωνίζονται για μια σχέση αγάπης που μας γεμίζει.
Σήμερα, εκατοντάδες μπλογκ, άρθρα και στήλες συμβουλών προσφέρουν προτάσεις σχεδιασμένες να βοηθήσουν τα ζευγάρια να επιλύσουν προβλήματα εμπιστοσύνης που τους ταλαιπωρούν. Υπάρχουν πολλά ερωτηματολόγια που μετράνε την εμπιστοσύνη στα πλαίσια της σχέσης (εμπιστοσύνη σε έναν σύντροφο) καθώς και συνολική εμπιστοσύνη (εμπιστοσύνη στην ανθρώπινη φύση). Ξεκάθαρα, η εμπιστοσύνη έχει μεγάλη σημασία για πολλούς ανθρώπους, ιδιαίτερα για εκείνους από εμάς που αγωνίζονται για μια σχέση αγάπης που μας γεμίζει.
Πώς αναπτύσσουμε αρχικά την εμπιστοσύνη;
Το πώς μαθαίνουν τα παιδιά να εμπιστεύονται, ήταν μια θεμελιώδης ερώτηση που ερευνήθηκε από πολλούς διακεκριμένους αναπτυξιακούς ψυχολόγους του 20ου αιώνα και κυρίως από τους Έρικ Έρικσον, Τζον Μπόουλμπυ και Ντ.Γ.Γουίνικοτ. Ο καθένας από αυτούς έγραψε εκτενώς σχετικά με την εμπιστοσύνη και τον καίριο ρόλο που παίζει στην ανάπτυξη και την εξέλιξη των παιδιών.
Ο Έρικσον πρότεινε ότι τα παιδιά αναπτύσσουν τη βασική εμπιστοσύνη όταν έχουν επιλύσει επιτυχώς την πρώτη ψυχοκοινωνική κρίση (ή ευκαιρία) στη ζωή, τη σύγκρουση μεταξύ εμπιστοσύνης και δυσπιστίας. Ένα μωρό που μεγαλώνει με ενήλικες που ανταποκρίνονται με συνέπεια στις ανάγκες του αναπτύσσει εμπιστοσύνη μέχρι το τέλος του πρώτου έτους. Ο Έρικσον υποστήριξε ότι ο κρίσιμος παράγοντας σε αυτό το στάδιο της ανάπτυξης ήταν η αναλογία εμπιστοσύνης προς δυσπιστία.
Υψηλότερα επίπεδα εμπιστοσύνης σε παιδιά σχετίζονται στενά με ασφαλή μοτίβα σύνδεσης. Τα νήπια που εμπιστεύονται το περιβάλλον τους είναι σε γενικές γραμμές εκείνα που επίσης έχουν σχηματίσει μια ασφαλή σύνδεση με τους γονείς ή τους φροντιστές τους.
Για την ακρίβεια, ο θεωρητικός της σύνδεσης Τζον Μπόουλμπυ συμπέρανε ότι η βασική εμπιστοσύνη, σύμφωνα με τον ορισμό του Έρικσον, είναι απολύτως απαραίτητη για την υγιή ψυχολογική ανάπτυξη του ατόμου κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Περιέγραψε τα ασφαλή και ανασφαλή μοτίβα σύνδεσης που προσδιορίσθηκαν από τη Μέρυ Ένσγουόρθ σε νήπια ενός έτους ως ισχυρούς δείκτες του επιπέδου εμπιστοσύνης τους. Σύμφωνα με τον Μπόουλμπυ, «Η διάσταση της ασφάλειας-ανασφάλειας… μοιάζει να αναφέρεται ξεκάθαρα στο ίδιο χαρακτηριστικό της παιδικής ηλικίας που ο Έρικσον αναφέρεται ως [βασική εμπιστοσύνη]. Ως τέτοιο αξιολογεί μια πλευρά της προσωπικότητας που σχετίζεται άμεσα με την ψυχική υγεία».
Ο ψυχαναλυτής/παιδίατρος Ντ. Γ. Γουίνικοτ πίστευε ότι η «προβλεψιμότητα» από την πλευρά των γονιών ήταν κρίσιμη για το χτίσιμο εμπιστοσύνης του μωρού τους. Στο βιβλίο του, Talking to Parents, έγραψε, «Οι γονείς και ειδικά η μητέρα στην αρχή, παιδεύονται πολύ για να προστατέψουν το παιδί από αυτό που είναι απρόβλεπτο.» Σύμφωνα με τον Ρόμπερτ Φάιρστοουν, τέτοιοι γονείς είναι επίσης «χαρακτηριστικά ζεστοί, τρυφεροί και ευαίσθητοι στο τάισμα και στη φροντίδα του παιδιού τους και τους προσφέρουν έλεγχο, κατεύθυνση και καθοδήγηση.»
Εμπειρίες της παιδικής ηλικίας που συμβάλλουν σε προβλήματα εμπιστοσύνης
Υπάρχουν πολλές απεχθείς εμπειρίες της παιδικής ηλικίας που συμβάλλουν στην έλλειψη εμπιστοσύνης των παιδιών και έλλειψη αυτοπεποίθησης. Για παράδειγμα, οι ασυνεπείς αντιδράσεις των γονιών ή η αποτυχία τους να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους δημιουργούν ανασφάλεια και δυσπιστία στα παιδιά τους.
Οι τρομακτικές εκρήξεις οργής ενός γονέα μπορούν να κομματιάσουν την εμπιστοσύνη ενός παιδιού σε έναν προβλέψιμο κόσμο. Η προδοσία της εμπιστοσύνης που συμβαίνει με την παιδική σεξουαλική κακοποίηση καθώς και με περιστατικά βαριάς σωματικής κακοποίησης μακροπρόθεσμα, μπορούν να προκαλέσουν διασχιστικές καταστάσεις σε νεαρά θύματα.
Αυτά τα γεγονότα μπορούν επίσης να θέσουν τις προσδοκίες για μελλοντικές προδοσίες ή να οδηγήσουν σε συγκεκριμένα τυφλά σημεία στην ικανότητα ενός ατόμου να κρίνει με ακρίβεια την αξιοπιστία των άλλων.
Οι ανέντιμοι τρόποι που πολλοί γονείς επικοινωνούν μεταξύ τους και με το παιδί τους επίσης καταστρέφουν την εμπιστοσύνη του παιδιού. Οι γονείς που χαρακτηρίζονται από έλλειψη ακεραιότητας τείνουν να είναι διπρόσωποι στις επικοινωνίες τους, δηλαδή, οι πράξεις τους δεν αντιστοιχούν με τα λόγια τους. Τα διπλά μηνύματα μπερδεύουν τα παιδιά και είναι ολέθρια για την αίσθηση τους για την πραγματικότητα.
...................
Αυτά τα επώδυνα γεγονότα στην παιδική ηλικία αφήνουν αθέατες πληγές και έχουν βαθύ αντίκτυπο επάνω μας σε όλη τη ζωή. Σε μια προσπάθεια να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας, χτίζουμε ένα σύστημα αμυνών ενάντια στον πόνο μας, στη σύγχυσή μας και στην απογοήτευση. Κάποιοι από εμάς ορκίζονται να μην εμπιστευτούν κανέναν ποτέ ξανά, άλλοι βρίσκονται σε συνεχή επαγρύπνηση και αισθάνονται αποφασισμένοι να μην γίνουν ξανά «κορόιδα».
Αν πληγωθήκαμε από την ανειλικρίνεια των γονιών μας, μπορεί να βλέπουμε τους άλλους ανθρώπους από μια στρεβλή σκοπιά και αναπτύσσουμε σκληρές και κυνικές στάσεις απέναντί τους. Αυτές οι αυτοπροστατευτικές άμυνες μας βοηθούν να διατηρήσουμε μια ψευδαίσθηση ότι είμαστε δυνατοί και δεν είμαστε ευάλωτοι, όμως αυτές οι ίδιες άμυνες περιορίζουν την ικανότητά μας να εμπιστευόμαστε τους άλλους και την εύρεση ικανοποίησης σε μια στενή σχέση.
Προβλήματα εμπιστοσύνης στις σχέσεις
Σε μια στενή σχέση η εμπιστοσύνη είναι πάρα πολύ σημαντική. Οι ψυχολόγοι τονίζουν ότι οι στενές σχέσεις εξαρτώνται από την εντιμότητα και την ειλικρίνεια. Χτίζονται και διατηρούνται μέσω της πίστης ότι μπορούμε να πιστέψουμε αυτά που μας λένε.
Για την ακρίβεια, η εμπιστοσύνη μπορεί να θεωρηθεί ως η κόλλα που συγκρατεί μια σχέση επειδή διευκολύνει μια θετική συναισθηματική σύνδεση μεταξύ συντρόφων με βάση την τρυφερότητα, την αγάπη και την αφοσίωση. Η αμοιβαία εμπιστοσύνη στα ευτυχισμένα ζευγάρια ενισχύεται από την παρουσία της οξυτοκίνης, ένα νευροπεπτίδιο στον εγκέφαλο που διευκολύνει τη σύνδεση μεταξύ του νεογέννητου και της μητέρας του.
Οι τρυφερές, γεμάτες αγάπη και σεξουαλικές συνδιαλλαγές μεταξύ συντρόφων επίσης απελευθερώνουν οξυτοκίνη, η οποία σύμφωνα με κάποιους επιστήμονες, «καθιστά τους ανθρώπους καλόπιστους, όχι εύπιστους».
Αντιθέτως, η δυσπιστία μπορεί να διαταράξει ακόμη και την πιο στοργική σχέση. Υπάρχουν πολλές καταστάσεις που προκύπτουν κατά τη διάρκεια μιας σχέσης που μπορούν να παράγουν συμπεριφορές δυσπιστίας και υποψίας στον έναν ή και στους δύο συντρόφους. Οι περισσότεροι άνθρωποι ανταποκρίνονται στην εξαπάτηση ή στο ψέμα από έναν σύντροφο με πολύ παρόμοιο τρόπο με αυτόν που αντιδρούσαν στα ψέματα των γονιών τους, την ανειλικρίνεια και τα μπερδεμένα μηνύματα....
Αντιθέτως, η δυσπιστία μπορεί να διαταράξει ακόμη και την πιο στοργική σχέση. Υπάρχουν πολλές καταστάσεις που προκύπτουν κατά τη διάρκεια μιας σχέσης που μπορούν να παράγουν συμπεριφορές δυσπιστίας και υποψίας στον έναν ή και στους δύο συντρόφους. Οι περισσότεροι άνθρωποι ανταποκρίνονται στην εξαπάτηση ή στο ψέμα από έναν σύντροφο με πολύ παρόμοιο τρόπο με αυτόν που αντιδρούσαν στα ψέματα των γονιών τους, την ανειλικρίνεια και τα μπερδεμένα μηνύματα....
.............
ολόκληρο το άρθρο εδώ
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι
ολόκληρο το άρθρο εδώ
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι
No comments:
Post a Comment