Τα Παιδιά-Ορχιδέες: Πώς αντιμετωπίζουμε την εσωστρέφεια; / Orchid Child: Do you have one?

Ευαίσθητα και ντελικάτα, όπως ακριβώς τα λουλούδια ορχιδέες, τα εσωστρεφή παιδιά μπορούν να ανθίσουν αρκεί να τους παράξουμε το κατάλληλο περιβάλλον και τους χαρίσουμε τη σωστή φροντίδα.

Orchid Child: Do you have one?

Εάν και το δικό σου παιδί είναι κλειστός χαρακτήρας, θυμήσου ότι είναι στο χέρι σου να το βοηθήσεις. 

Και εδώ θα δεις όσα πρέπει να γνωρίζεις ώστε να το πετύχεις:

🌸 Το ότι δεν μιλάει πολύ δεν καθιστά το εσωστρεφές παιδί προβληματικό ή δυστυχισμένο.

🌸  Μην το πιέζεις. Επίτρεψέ του να κάνει ό,τι το ευχαριστεί πραγματικά.

🌸  Ευαίσθητο και καλοσυνάτο, σίγουρα θα έχει πολλά να δώσει. Στάσου δίπλα του και αφουγκράσου.

🌸  Μην το θεωρείς ντροπαλό και σε καμία περίπτωση μην του βάλεις αυτή την ταμπέλα.

🌸  Ενίσχυσε τις δραστηριότητες και τα ενδιαφέροντά του, βοήθησέ το να αναπτύξει τα ταλέντα του, π.χ. στη μουσική, τη ζωγραφική, τη συγγραφή.

🌸  Προσπάθησε να είσαι εσύ εξωστρεφής και να δέχεσαι καλέσματα σε γιορτές ή εξόδους με παρέες όπου παραβρίσκονται παιδιά της ηλικίας του.

🌸  Μάθε στο παιδί να έχει το θάρρος της γνώμης του, να αρνείται κάτι όταν δεν το θέλει ή δεν του αρέσει και τελικά να υπερασπίζεται τον ίδιο του τον εαυτό. 

🌸  Μείνε δίπλα του σε νέες καταστάσεις και εμπειρίες και δίνε του τον χρόνο που χρειάζεται για να προσαρμοστεί.

allyou

Για να προκόψει ένα παιδί…

«Ανατρέφουμε μια γενιά με άγχη, κι η συζήτηση για τα αίτια και τα πιθανά μέτρα μόλις άρχισε» 

William Stixrud – Ned Johnson συγγραφείς του βιβλίου 

“Το ανεξάρτητο παιδί”

Μια ανάσα πριν την έναρξη του σχολικού έτους, οι προνοητικοί γονείς γνωρίζουν ότι θα αντιμετωπίσουν μια σειρά προβλήματα.

Ανάμεσα τους ο συντονισμός των δρομολογίων τους, η επιβάρυνση του οικογενειακού προϋπολογισμού, η μελέτη των παιδιών, η προσαρμογή στο σχολικό περιβάλλον κι ίσως κι άλλα…

Σε αυτό το πανδαιμόνιο και τις ανατροπές που προκαλεί ο Σεπτέμβρης μας ξεφεύγει κάτι σημαντικό.

«Πως τα αντιμετωπίζουν όλα αυτά οι μαθητές παιδιά και έφηβοι; 

Είναι επαρκώς προετοιμασμένοι; 

Έχουν τον αυτό-έλεγχο, την εμπειρία από αυτόνομες δράσεις τους και την αντοχή για να παρακολουθήσουν απερίσπαστοι τα μαθήματα τους;».

Στο σημερινό σημείωμα κάνω μια πρώτη προσέγγιση -θα ακολουθήσουν κι άλλες- για να περιγραφούν οι παράγοντες που εμποδίζουν ένα παιδί να αναπτυχθεί και να προκόψει.

Οι σύγχρονες αλλαγές

Οι αλλαγές στην κουλτούρα της μάθησης καταγράφηκαν για πρώτη φορά το 2002, όταν η ψυχολόγος J. Twenge κατέγραψε μια δραματικά χαμηλή αίσθηση αυτό-ελέγχου σε φοιτητές. Κατά σύμπτωση τότε -το 2002- σταμάτησε το πρόγραμμα ΜΕΛΙΝΑ στα Χανιά.

Οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν, στο πρωτοποριακό για την εποχή του πρόγραμμα, εύκολα θα καταγράψουν τις αλλαγές στις συνήθειες των παιδιών. 

που δυσκολεύουν την ανάπτυξη της αυτονομίας τους.

Ας τις δούμε:

• Τα παιδιά μας κοιμούνται λιγότερο. Το αποτέλεσμα είναι οι συνδέσεις που απαιτούνται στον εγκέφαλο τους για την ανάπτυξη του αυτό-ελέγχου τους να αποδυναμώνονται. Ετσι τα παιδιά όταν κουράζονται αγχώνονται, μειώνονται οι αντοχές τους και αποθαρρύνονται.

• Η εξάρτηση των παιδιών από τα κοινωνικά δίκτυα εκχωρεί το δικαίωμά τους στον αυτό-έλεγχο σε φίλους και σ’ αγνώστους.

• Ο εθισμός του 10% των αγοριών από τα βίντεο παιχνίδια και η παραδοχή τους ότι «Ναι, δεν είναι σωστό αυτό που κάνω» είναι η απόδειξη ότι δεν έχουν επαρκή αυτό-έλεγχο.

• Η έμφαση που δίνουμε -εμείς οι ενήλικοι- στις εξωγενείς (υλικές) ιδιοτελείς και προσωπικές ανταμοιβές.

• Η υποβάθμιση της διάχυσης των ανθρωπιστικών αξιών.

• Η επιτάχυνση του ρυθμού της ζωής όλων μας.

Βοηθάμε με τον έλεγχο; 

Σε ένα τέτοιο περιβάλλον το ερώτημα είναι αν πραγματικά βοηθάμε ένα παιδί υποβάλλοντάς το σε συνεχείς ελέγχους. Γνωρίζουμε ότι το κάθε άτομο για να αναπτύξει τον αυτό-προσδιορισμό του χρειάζεται:

• Αίσθηση αυτονομίας στην κοινωνική του ζωή,

• Αίσθηση επάρκειας σε ένα ή περισσότερα πεδία,

• Αίσθηση ότι ανήκουν σε μια οικογένεια, μια κοινωνική ομάδα.

Οφείλουμε να ενισχύουμε ποικίλα την ανάπτυξή τους, διαφορετικά τα παιδιά δεν θα έχουν διάθεση να βγουν έξω, να φλερτάρουν, να αθληθούν.

Πριν από κάθε απόπειρά μας ελέγχου ας ρωτάμε τον εαυτό μας:

“Ποιο είναι το όφελος;”, 

“Τι κερδίζει το παιδί μας;”, 

“Το βοηθάμε να σταθεί στα πόδια του, να πάρει αποφάσεις;”.

Το σπίτι μας καταφύγιο 

Το σπίτι για τον κάθε ένα μας και πολύ περισσότερο για τα παιδιά μας είναι το ασφαλές καταφύγιο για ανάπαυση, αναζωογόνηση, θετική ανατροφοδότηση και παροχή στοργής κι αγάπης χωρίς όρια. Καταφύγιο ειρήνης όλο το χρόνο.

Αλίμονο αν το σπίτι είναι φωλιά άγχους, τσακωμών και συνεχών ελέγχων.

Τα παιδιά μας θα αναζητήσουν άλλο τόπο ή άλλο τρόπο για να ικανοποιήσουν την ανάγκη τους για ανάπαυση. Κι είναι μια λύση που κανένας γονιός δεν θέλει.

Τι θα συμβεί όμως αν τα παιδιά μας δεν βρίσκουν την ανάπαυση και την ηρεμία που επιθυμεί ο εγκέφαλός τους;

Αν δεν τα καταφέρουν, τότε θα αναπτύξουν χρόνιο στρες, ό,τι χειρότερο για ένα αναπτυσσόμενο εγκέφαλο.

Ευκαιρίες για προκοπή 

Αν τα παιδιά αναπτύσσουν τον αυτο-έλεγχό τους, τότε κυριαρχούν στο χρόνο, απολαμβάνουν τη μελέτη τους και προκόβουν. Αυτά τα θέματα ανέπτυξα την περασμένη εβδομάδα σε 2 μεγάλες ομάδες εφήβων στα Χανιά και στην Παλαιόχωρα.

Η μάθηση οφείλει να αποτελεί μια πρόκληση για όλους κι όχι να είναι απειλητική.

Τα παιδιά μαθαίνουν να είναι σε κατάσταση ροής, δηλαδή να αισθάνονται ότι ταξιδεύουν στον ωκεανό της γνώσης χωρίς να απειλούνται.

Αυτή η αίσθηση για να αναπτυχθεί απαιτεί χρόνο και εκπαίδευση σε στρατηγικές μάθησης, λύσης προβλημάτων.

Τα παιδιά μαθαίνουν να αναπτύσσουν τον αυτo-έλεγχό τους όταν ασχολούνται με τα ενδιαφέροντα τους – όχι με οθόνες. Αθλήματα, προπόνηση, γυμναστική, μουσική, μαγειρική όλα προσφέρουν την αίσθηση της αυτονομίας και της επάρκειας στα παιδιά.

Δύο καταστάσεις που μεταδίδονται σε όλες τις όψεις της κοινωνικής και της μαθητικής τους ζωής.

Αν οι γονείς παραδειγματίζουν με τις συνήθειες τους στον ύπνο, το σεβασμό της ήρεμης ώρας, το επίπεδο του αυτό-ελέγχου τους και την παροχή στοργής, τότε τα παιδιά τους:

• Θα αναπτύξουν τον αυτο-έλεγχο που επιζητούν,

• Θα μάθουν να οργανώνουν το χρόνο τους,

• Θα αισθάνονται ότι είναι επαρκείς,

• Θα βρίσκονται σε κατάσταση ροής όποτε το επιθυμούν,

• Θα αισθάνονται ότι είναι μέλη ομάδων,

• Θα απολαμβάνουν τη μάθηση.

• Θα ελέγχουν τη διατροφή και τα οικονομικά τους σαν έφηβοι κι όταν ενηλικιωθούν.

haniotika-nea

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Οικογένεια και Παιδί: Ανάπτυξη αξιών

Η ανάπτυξη ενός παιδιού, συμβαίνει σωματικά και ψυχικά, συναισθηματικά, κοινωνικά, και νοητικά. Ο ρόλος των γονιών και της οικογένειας, είναι να ανταπεξέλθουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στην πρόκληση αυτή. 

Καλούνται λοιπόν, να προσφέρουν στο παιδί – εκτός από υλικά – αξίες, δεξιότητες, κοινωνικές δεξιότητες και ασφάλεια.

Αξίες και ηθική
Ως  κοινωνία υπερασπιζόμαστε αξίες και έχουμε πρότυπα και ηθική, και αυτά λειτουργούν σε συνάρτηση με τα βιώματα του κάθε ατόμου διαμορφώνοντας προσωπικές αξίες και παραδείγματα προς μίμηση.

Οι γονείς για τα παιδιά πρέπει να είναι παράδειγμα προς μίμηση, ώστε να μοιραστούν μαζί τους αξίες, όπως για παράδειγμα ο σεβασμός, η συμπόνια, η δικαιοσύνη, η υπευθυνότητα κλπ.
Ένας καλός τρόπος για να διδαχθούν τα παιδιά αξίες είναι, πέρα από το παράδειγμα των γονέων, η συζήτηση μαζί τους και η εφαρμογή τους στην καθημερινή ζωή. 

Λόγου χάρη, εξηγώντας στα παιδιά τη σημαντικότητα και τους λόγους για τους οποίους είναι σημαντικές οι αξίες στη ζωή κάθε ανθρώπου, δίνοντάς τους παράλληλα κάποιες υποχρεώσεις και καθιστώντας τα υπεύθυνα για αυτές.
Το καθάρισμα του τραπεζιού πριν και μετά το φαγητό (κανόνες υγιεινής), η συμπαράσταση στα αδέλφια ή σε κάποιο φίλο όταν είναι άρρωστος (συμπόνια) είναι κάποια παραδείγματα που θα κάνουν το παιδί να καταλάβει τη σημασία των αξιών αυτών. 

Εξηγώντας το “γιατί;” θα βοηθήσει το παιδί να καταλάβει τη σημασία των αξιών αυτών.

Σήμερα, σε μια εποχή που τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και επικοινωνίας κυριαρχούν, ίσως θα ήταν φρόνιμο οι γονείς να αποκλείσουν κάποιες μορφές των μέσων αυτών από τα παιδιά τους. 

Για παράδειγμα, σε ένα παιδί 4 ετών σίγουρα δεν μεταλαμπαδεύονται και οι “καλύτερες αξίες” παρακολουθώντας ταινίες ή προγράμματα τα οποία δεν είναι κατάλληλα για όλους. Οι γονείς ως ενήλικες μπορούν πολύ πιο εύκολα να ξεχωρίσουν τι είναι καλό για το παιδί τους και τι ανεπιθύμητο.
Έτσι, είναι η υποχρέωση των γονιών να μεταλαμπαδεύσουν στο παιδί τους τις αξίες, οι οποίες θα διέπουν τη ζωή του, και αυτό απαιτεί αρκετή αφοσίωση. 

Το παιδί καταλαβαίνει εάν η συμπεριφορά των γονιών, δεν ανταποκρίνεται στα λεγόμενα και τις απαιτήσεις που έχουν οι ίδιοι οι από αυτό.

Τα παιδιά παρατηρούν τη συμπεριφορά των γονιών τους και μαθαίνουν από αυτή πώς να συμπεριφέρονται. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να υπάρχουν ισορροπημένες αντιδράσεις από τη μεριά του γονιού σε μια δύσκολη κατάσταση.

Παιδίατρος Χρήστου Ελένη

paidiatroschristou.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι