Οι δυο τους, επισκέφτηκαν ένα σχολείο μιας φτωχής περιοχής του Chicago και εφάρμοσαν σε 18 τάξεις ένα μη λεκτικό τεστ νοημοσύνης, το οποίο ονόμασαν οι ίδιοι: The Harvard Test of Inflected Acquisition.
Υποτίθεται πως αυτό το τεστ θα έδειχνε ποια παιδιά μελλοντικά θα γινόταν ιδιοφυίες, ποια ήταν δηλαδή εξαιρετικά προικισμένα από άποψη νοημοσύνης.
Με εντελώς τυχαίο τρόπο επέλεξαν το 20% των παιδιών των 18 τάξεων, για να τα «χρίσουν» ως εξαιρετικά ευφυή και είπαν στους δασκάλους τους πως αυτά τα παιδιά θα «άνθιζαν» μέσα στους επόμενους 8 μήνες που θα ολοκληρωνόταν η σχολική χρονιά. Τάχα το προέβλεψε το τεστ. Ωστόσο, η διαφορά αυτών των παιδιών από τα άλλα, στην πραγματικότητα υπήρχε μόνο στο μυαλό των δασκάλων τους. Κι όμως…
Όταν οι οχτώ μήνες πέρασαν, τα τυχαία επιλεγμένα παιδιά εξετάστηκαν με το ίδιο τεστ που είχε χρησιμοποιηθεί και στην αρχή και βρέθηκε να έχουν κάνει σημαντικότατη πρόοδο! Πράγμα το οποίο εξηγεί τον ρόλο των προσδοκιών του περιβάλλοντος, των δασκάλων εν προκειμένω, στην νοητική ανάπτυξη των παιδιών. Οι ερευνητές ονόμασαν αυτό το φαινόμενο Pygmalion effects in the classroom, δανειζόμενοι τον μύθο του βασιλιά της Κύπρου Πυγμαλίωνα, που ερωτεύτηκε το άγαλμα της κοπέλας που ο ίδιος έφτιαξε (σύμφωνα τουλάχιστον με τον Οβίδιο).
Το τεστ έγινε ξανά μετά από δύο χρόνια και τα παιδιά αυτά εξακολουθούσαν να έχουν το προβάδισμα, σε σχέση με τα παιδιά της ομάδας ελέγχου, για τα οποία δεν έγινε καμία πρόβλεψη σχετικά με την νοητική τους εξέλιξη. Σκοπός του πειράματος ήταν να αποδείξει πως η πραγματικότητα, μπορεί να επηρεαστεί απ’ τις προσδοκίες των άλλων και περιττό να πούμε, ότι το αποτέλεσμα δικαίωσε πανηγυρικά τους δύο ερευνητές. Από τότε ακολούθησαν πολλές έρευνες και βρέθηκαν κι άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τους δασκάλους και τους οδηγούν να σχηματίσουν θετική γνώμη για ένα παιδί και να το βοηθήσουν περισσότερο από ένα άλλο, όπως για παράδειγμα η εξωτερική εμφάνιση.
Το παραπάνω πείραμα αν και αποτέλεσε περισσότερο ένα σημαντικό εύρημα στο τομέα της παιδαγωγικής και της διδακτικής θεωρίας για τους εκπαιδευτικούς περισσότερο, οι οποίοι μπορεί και άθελα τους, λόγω των αντιλήψεων τους για τους μαθητές τους να επηρεάζουν όχι μόνο την νοητική τους ανάπτυξη και την μαθησιακή και γνωστική τους επίδοση, αλλά και την ανάπτυξη του χαρακτήρα και της προσωπικότητας τους και γενικώς, μπορούν να καταλήξουν να επηρεάζουν ολόκληρη την μετέπειτα ζωή τους. Γι’ αυτό τον λόγο, ένας εκπαιδευτικός πρέπει να έχει συνείδηση του έργου του και της επίδρασής τους στους μαθητές του.
Το παραπάνω φαινόμενο του Πυγμαλίωνα έχει άμεση σχέση με την ψυχολογική θεωρία της Αυτοεκπληρούμενης προφητείας, η οποία υποστηρίζει ότι όταν ένας άνθρωπος έχει μία συγκεκριμένη άποψη για ένα άλλον άνθρωπο, ο οποίος βρίσκεται στο ίδιο περιβάλλον μαζί του και υπάρχει μία αλληλεπίδραση μεταξύ τους, τελικά ο δεύτερος άνθρωπος καταλήγει να συμπεριφέρεται σύμφωνα με την αντίληψη του πρώτου.
Με εντελώς τυχαίο τρόπο επέλεξαν το 20% των παιδιών των 18 τάξεων, για να τα «χρίσουν» ως εξαιρετικά ευφυή και είπαν στους δασκάλους τους πως αυτά τα παιδιά θα «άνθιζαν» μέσα στους επόμενους 8 μήνες που θα ολοκληρωνόταν η σχολική χρονιά. Τάχα το προέβλεψε το τεστ. Ωστόσο, η διαφορά αυτών των παιδιών από τα άλλα, στην πραγματικότητα υπήρχε μόνο στο μυαλό των δασκάλων τους. Κι όμως…
Όταν οι οχτώ μήνες πέρασαν, τα τυχαία επιλεγμένα παιδιά εξετάστηκαν με το ίδιο τεστ που είχε χρησιμοποιηθεί και στην αρχή και βρέθηκε να έχουν κάνει σημαντικότατη πρόοδο! Πράγμα το οποίο εξηγεί τον ρόλο των προσδοκιών του περιβάλλοντος, των δασκάλων εν προκειμένω, στην νοητική ανάπτυξη των παιδιών. Οι ερευνητές ονόμασαν αυτό το φαινόμενο Pygmalion effects in the classroom, δανειζόμενοι τον μύθο του βασιλιά της Κύπρου Πυγμαλίωνα, που ερωτεύτηκε το άγαλμα της κοπέλας που ο ίδιος έφτιαξε (σύμφωνα τουλάχιστον με τον Οβίδιο).
Το τεστ έγινε ξανά μετά από δύο χρόνια και τα παιδιά αυτά εξακολουθούσαν να έχουν το προβάδισμα, σε σχέση με τα παιδιά της ομάδας ελέγχου, για τα οποία δεν έγινε καμία πρόβλεψη σχετικά με την νοητική τους εξέλιξη. Σκοπός του πειράματος ήταν να αποδείξει πως η πραγματικότητα, μπορεί να επηρεαστεί απ’ τις προσδοκίες των άλλων και περιττό να πούμε, ότι το αποτέλεσμα δικαίωσε πανηγυρικά τους δύο ερευνητές. Από τότε ακολούθησαν πολλές έρευνες και βρέθηκαν κι άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τους δασκάλους και τους οδηγούν να σχηματίσουν θετική γνώμη για ένα παιδί και να το βοηθήσουν περισσότερο από ένα άλλο, όπως για παράδειγμα η εξωτερική εμφάνιση.
Το παραπάνω πείραμα αν και αποτέλεσε περισσότερο ένα σημαντικό εύρημα στο τομέα της παιδαγωγικής και της διδακτικής θεωρίας για τους εκπαιδευτικούς περισσότερο, οι οποίοι μπορεί και άθελα τους, λόγω των αντιλήψεων τους για τους μαθητές τους να επηρεάζουν όχι μόνο την νοητική τους ανάπτυξη και την μαθησιακή και γνωστική τους επίδοση, αλλά και την ανάπτυξη του χαρακτήρα και της προσωπικότητας τους και γενικώς, μπορούν να καταλήξουν να επηρεάζουν ολόκληρη την μετέπειτα ζωή τους. Γι’ αυτό τον λόγο, ένας εκπαιδευτικός πρέπει να έχει συνείδηση του έργου του και της επίδρασής τους στους μαθητές του.
Το παραπάνω φαινόμενο του Πυγμαλίωνα έχει άμεση σχέση με την ψυχολογική θεωρία της Αυτοεκπληρούμενης προφητείας, η οποία υποστηρίζει ότι όταν ένας άνθρωπος έχει μία συγκεκριμένη άποψη για ένα άλλον άνθρωπο, ο οποίος βρίσκεται στο ίδιο περιβάλλον μαζί του και υπάρχει μία αλληλεπίδραση μεταξύ τους, τελικά ο δεύτερος άνθρωπος καταλήγει να συμπεριφέρεται σύμφωνα με την αντίληψη του πρώτου.
Αυτός ο νόμος της αυτοεκπληρούμενης προφητείας είναι πολύ σημαντικός και αν όλοι μας σκεφτούμε πόσο μπορεί να επηρεάζουν οι αντιλήψεις μας και κυρίως οι στερεοτυπικές απόψεις μας τους ανθρώπους που βρίσκονται γύρω μας, θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι όλοι μας πρέπει να καταλήγουμε σε συμπεράσματα πολύ προσεκτικά, ειδικά όσον αφορά άλλα άτομα τους περιβάλλοντος μας.
Για παράδειγμα, αν κάποιοι γονείς ή δάσκαλοι…σύμφωνα και με το παραπάνω φαινόμενο του Πυγμαλίωνα…και λέμε γονείς και δασκάλους γιατί είναι απ’ τα πιο σημαντικά πρόσωπα στην ζωή ενός παιδιού… αν, λοιπόν, οι γονείς ή οι δάσκαλοι ενός παιδιού θεωρούν ότι το παιδί είναι αφελές ή ανώριμο, καταλήγουν να τους συμπεριφέρονται ανάλογα με αυτή τους την αντίληψη… οπότε καταλήγουμε σε έναν φαύλο κύκλο… και το παιδί καταλήγει να συμπεριφέρεται και να ενεργεί με βάση της παραπάνω άποψης των δικών του ανθρώπων.
Όλοι μας αν σκεφτούμε την δική μας ζωή ή των ανθρώπων που μας περιβάλλουν, ίσως βρούμε μία ανάλογη ιστορία ενός ανθρώπου που οι αντιλήψεις των άλλων επηρέασαν τόσο πολύ τη ζωή του και τη συμπεριφορά του. Βέβαια, επειδή μιλάμε με ψυχολογικούς κυρίως όρους πολλές φορές αυτή η επιρροή να είναι συγκαλυμμένη και να μην μπορούμε να αντιληφθούμε τι επηρεάζει πιο πολύ, το ένα ή το άλλο. Δηλαδή, επηρεάζει η αντίληψη την συμπεριφορά των ανθρώπων ή η συμπεριφορά την αντίληψη των ανθρώπων;
Σαν συμπέρασμα απ’ την παραπάνω ανάλυση, θα μπορούσαμε να πούμε ότι όλοι μας πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί στην δημιουργία εντυπώσεων και αντιλήψεων για τους άλλους ανθρώπους γύρω μας, διότι αυτές οι απόψεις μας μπορούν, άθελά μας πολλές φορές, να επηρεάζουν την συμπεριφορά, τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα των άλλων ανθρώπων. Ειδικά αν οι συγκεκριμένοι άνθρωποι αποτελούν άμεσο πλαίσιο για εμάς, όπως οικογένεια, φίλοι, συγγενείς, συνεργάτες, κτλ…, οι αντιλήψεις που διαμορφώνουμε γι’ αυτούς μπορούν να τους κάνουν να συμπεριφέρονται πολύ διαφορετικά από τον χαρακτήρα τους και να διαμορφώνουν την προσωπικότητά τους με βάση τις δικές μας αντιλήψεις και στερεοτυπικές ιδέες.
Για παράδειγμα, αν κάποιοι γονείς ή δάσκαλοι…σύμφωνα και με το παραπάνω φαινόμενο του Πυγμαλίωνα…και λέμε γονείς και δασκάλους γιατί είναι απ’ τα πιο σημαντικά πρόσωπα στην ζωή ενός παιδιού… αν, λοιπόν, οι γονείς ή οι δάσκαλοι ενός παιδιού θεωρούν ότι το παιδί είναι αφελές ή ανώριμο, καταλήγουν να τους συμπεριφέρονται ανάλογα με αυτή τους την αντίληψη… οπότε καταλήγουμε σε έναν φαύλο κύκλο… και το παιδί καταλήγει να συμπεριφέρεται και να ενεργεί με βάση της παραπάνω άποψης των δικών του ανθρώπων.
Όλοι μας αν σκεφτούμε την δική μας ζωή ή των ανθρώπων που μας περιβάλλουν, ίσως βρούμε μία ανάλογη ιστορία ενός ανθρώπου που οι αντιλήψεις των άλλων επηρέασαν τόσο πολύ τη ζωή του και τη συμπεριφορά του. Βέβαια, επειδή μιλάμε με ψυχολογικούς κυρίως όρους πολλές φορές αυτή η επιρροή να είναι συγκαλυμμένη και να μην μπορούμε να αντιληφθούμε τι επηρεάζει πιο πολύ, το ένα ή το άλλο. Δηλαδή, επηρεάζει η αντίληψη την συμπεριφορά των ανθρώπων ή η συμπεριφορά την αντίληψη των ανθρώπων;
Σαν συμπέρασμα απ’ την παραπάνω ανάλυση, θα μπορούσαμε να πούμε ότι όλοι μας πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί στην δημιουργία εντυπώσεων και αντιλήψεων για τους άλλους ανθρώπους γύρω μας, διότι αυτές οι απόψεις μας μπορούν, άθελά μας πολλές φορές, να επηρεάζουν την συμπεριφορά, τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα των άλλων ανθρώπων. Ειδικά αν οι συγκεκριμένοι άνθρωποι αποτελούν άμεσο πλαίσιο για εμάς, όπως οικογένεια, φίλοι, συγγενείς, συνεργάτες, κτλ…, οι αντιλήψεις που διαμορφώνουμε γι’ αυτούς μπορούν να τους κάνουν να συμπεριφέρονται πολύ διαφορετικά από τον χαρακτήρα τους και να διαμορφώνουν την προσωπικότητά τους με βάση τις δικές μας αντιλήψεις και στερεοτυπικές ιδέες.
e-didaskalia.blogspot.com
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι
No comments:
Post a Comment