Το μοναχικό παιδί

"Το παιδί μου είναι αρκετά μοναχικό. Πώς να το βοηθήσω;"
Πρόσφατα μια μαμά δυο παιδιών έστειλε στο e-mail μας ένα ερώτημα αρκετά σοβαρό, το οποίο απασχολεί πολλούς γονείς.

"Παρατηρώ τελευταία ότι ο μεγάλος μου γιος, ηλικίας 13 ετών, είναι αρκετά μοναχικός. Μάλιστα, δεν ενδιαφέρεται για πολλά πράγματα πέρα από την μουσική. Φοβάμαι πως δεν θα είναι κοινωνικός και αργότερα στη ζωή του. Τι μπορώ να κάνω για να τον βοηθήσω;"
Τα μοναχικά παιδιά ήταν πάντα μια ανησυχία για τους γονείς: 

"Τι μπορεί να συμβαίνει και γιατί το παιδί μου δεν έχει αρκετούς φίλους;", αναρωτιούνται πολλοί και προσπαθούν να καταλάβουν αυτή την "φάση" των παιδιών τους.

Το infokids.gr επικοινώνησε με την κλινική ψυχολόγο κα. Χαρά Παπασαράντη, για να μπορέσει να απαντήσει στο ερώτημα της συγκεκριμένης μαμάς, αλλά και να βοηθήσει γονείς που αντιμετωπίζουν παρόμοιες καταστάσεις.

Γιατί μπορεί να είναι μοναχικό ένα παιδί;
«Αρχικά, να ξεκαθαρίσουμε,ότι "μοναχικό παιδί" δεν σημαίνει αυτομάτως και... "κατάθλιψη"! Δεν είναι απαραίτητο όλα τα παιδιά να είναι η "ψυχή" της παρέας. Η ανάγκη αυτή πηγάζει από τους γονείς. 

Ο χαρακτήρας του παιδιού διαμορφώνεται ανάλογα με το περιβάλλον του σπιτιού του. Έτσι, αν ένας άνθρωπος μεγαλώνει σε μια οικογένεια λιγότερο κοινωνική, τότε και εκείνος θα είναι έτσι. Αυτό δεν είναι κακό, είναι φιλοσοφία ζωής, είναι ο χαρακτήρας του, είναι η ιδιοσυγκρασία του.

Αν κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει τότε πρέπει να καταλάβουμε τι ακριβώς απασχολεί το παιδί μας. Συνήθως, η μοναχικότητα παρατηρείται στις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού και στα χρόνια του Γυμνασίου. 

Ο γονιός καλό θα είναι να παρατηρεί, με διακριτικό τρόπο πάντα, τη συμπεριφορά του παιδιού του και αν αντιληφθεί κάτι διαφορετικό να μιλήσει με τους εκπαιδευτικούς, αλλά και με το παιδί του. Μπορεί κάτι να έχει συμβεί παλιότερα στο σχολείο και το παιδί μας να μην το ξεπέρασε ποτέ. 

Αν είναι θύμα bullying, για παράδειγμα, αυτό μπορεί να του έχει γίνει βίωμα και να "ξεσπά", ακόμα και έπειτα από καιρό, βγάζοντας τον εαυτό του στο περιθώριο. Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το Γυμνάσιο αποτελεί ένα ολοκαίνουριο περιβάλλον για τα παιδιά, το οποίο μπορεί αρχικά να τα δυσκολεύει. 

Οπότε, αν το παιδί μας τα βλέπει λίγο "σκούρα", η μοναχικότητα μπορεί να φαντάζει ως μια αρχική λύση».

Πώς μπορώ να διακρίνω τι ακριβώς συμβαίνει στο παιδί μου;
«Αν η οικογένειά μας ανήκει στην πρώτη περίπτωση, που ανάφερα παραπάνω, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Επίσης, το μοναχικό παιδί φαίνεται και από μικρή ηλικία. Από νωρίς ξεχωρίζουν τα πειραχτήρια και τα πιο ήρεμα παιδιά. 

Το να θέλει το παιδί μας να ασχολείται με τη μουσική και όχι με τα αθλήματα δεν είναι κακό. 

Η μοναχικότητα δεν είναι πρόβλημα, αν αντιλαμβανόμαστε ότι το παιδί μας είναι χαρούμενο. Αν, όμως, παρατηρήσουμε μια ξαφνική αλλαγή στη συμπεριφορά του καλό είναι να το ψάξουμε λιγάκι».
Πώς μπορούν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές να βοηθήσουν;

Οι εκπαιδευτικοί, αφού έρθουν σε συννενόηση με τους γονείς, μπορούν να προσεγγίσουν με ευγένεια το παιδί και να το ενθαρρύνουν να μιλήσει. Να το πλησιάσουν και να προσπαθήσουν να μάθουν γιατί δεν μιλά στους συμμαθητές του ή γιατί δεν συμμετέχει σε πολλές δραστηριότητες. Και φυσικά να μην πάψουν να παρακολουθούν τη συμπεριφορά του μαθητή τους στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Έτσι θα είναι σε θέση να καταλάβουν πολλά περισσότερα για το τι ακριβώς απασχολεί το παιδί.

Τι μπορώ να κάνω ως γονιός για να βοηθήσω το παιδί μου;
«Να χτίσετε από νωρίς υγιή επικοινωνία. Τα παιδιά θα μιλήσουν στους γονείς τους, επειδή με εκείνους νιώθουν ασφάλεια και σε εκείνους έχουν εμπιστοσύνη. Κι αν δεν το κάνουν όταν θελήσουν οι γονείς, θα το κάνουν στην ώρα που εκείνα μπορούν και νιώθουν άνετα. Τα παιδιά έχουν την ώρα τους που μιλούν. 

Η δική μου κόρη, για παράδειγμα, νιώθει άνετα και "ανοίγεται" σε μένα, όταν περπατάμε μαζί. Αν προσπαθήσω να την πλησιάσω όταν παρακολουθεί τηλεόραση, δεν θα έχω το αποτέλεσμα που θέλω.

Η κουβέντα που θα κάνετε με το παιδί σας δεν πρέπει να διακατέχεται από άγχος και πίεση. Απλές ερωτήσεις μπορούν να σας βοηθήσουν να καταλάβετε. Ρωτήστε το για την ημέρα του, πώς πέρασε στο σχολείο, τι κάνουν οι φίλοι του. Όχι, όμως, για να του κάνετε ανάκριση, αλλά γιατί πραγματικά ενδιαφέρεστε. 

Δεν υπάρχει λόγος να στρεσάρετε το παιδί σας με δικές σας ανησυχίες. 

Αν παρατηρήσετε μεγάλη αλλαγή συμπεριφοράς, τότε μπορείτε να το ρωτήσετε τι θέλει. Πώς θα ήθελε να είναι οι φίλοι του, τι του αρέσει πραγματικά. Σε κάθε περίπτωση η ηρεμία είναι το κλειδί. Δεν προσπαθούμε να κάνουμε κήρυγμα στα παιδιά μας, γιατί αυτό δεν πιάνει ποτέ! Χτίζουμε μια ουσιαστική καθημερινή επικοινωνία μαζί τους».

Πότε πρέπει να συμβουλευτώ τον ειδικό;
«Όταν η κατάσταση είναι τραβηγμένη. Αν αντιληφθούμε, αφού πρώτα το ψάξουμε καλά, ότι το παιδί μας απομονώνεται και δεν έχει φίλους, τότε ναι. Αν μας καταβάλλει το άγχος και νιώθουμε ανήμποροι απέναντι σε μια κατάσταση, όταν δεν μπορούμε να παραμείνουμε ψύχραιμοι τότε η βοήθεια του ειδικού συνίσταται».

Δώστε μας μερικά συγκεκριμένα tips για να βοηθήσουμε το μοναχικό παιδί:
"Το βασικό είναι να ακολουθούμε τους ρυθμούς του παιδιού. Να δίνουμε ουσιαστική προσοχή στα όσα λέει και στα όσα μπορεί να κρύβει η συμπεριφορά του. Επίσης, είναι θεμιτό ως γονείς να μην επηρεάζουμε τη ζωή του με δικά μας βιώματα. 

Αν, δηλαδή, ήμασταν πιο "κλειστοί" ως έφηβοι και δεν είχαμε αρκετούς φίλους νομίζουμε ότι το παιδί μας θα περάσει τα ίδια. Κάθε άνθρωπος, όμως, είναι διαφορετικός. Δεν πρέπει να βγάζουμε τα δικά μας άγχη στο παιδί μας.

Αποφεύγουμε το κήρυγμα και τις υπερβολές σε νουθεσίες και συμβουλές και δίνουμε χώρο στο παιδί μας να μιλήσει όταν θέλει. Δεν πιέζουμε καταστάσεις και ενημερώνουμε δάσκαλο και καθηγητή, με διακριτικότητα, για τις ανησυχίες μας. Οι διαχωριστικές γραμμές μπορεί να είναι πολύ δυσδιάκριτες, αλλά εκείνο που όλοι, τελικά, θέλουμε είναι ευτυχισμένα και όχι αγχωμένα παιδιά».

infokids

Η παρέα των καλών φίλων που έκανε το μεγάλο θαύμα

Η παρέα των καλών φίλων που δημιούργησε το μεγάλο θαύμα, την Αθήνα του Χρυσού Αιώνα που έμελλε να φωτίσει με τη λάμψη της όλον τον κόσμο για πάντα. Και αυτό είναι το αποτέλεσμα, όταν τα σπουδαιότερα μυαλά μιας κοινότητας ενώνονται με δεσμούς φιλίας και συνεργάζονται αρμονικά για τη δική τους επιτυχία και προς όφελος των λιγότερο ευνοημένων.

Ο Περικλής δεν ήταν ένας τυχαίος Αθηναίος. Ήταν ο εγγονός του Κλεισθένη, του θεμελιωτή της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, της πρώτης Δημοκρατίας στον κόσμο κι αυτός που έδωσε το όνομά του στην καλύτερη περίοδο που γνώρισε ποτέ η Αθήνα: τον Χρυσό Αιώνα του Περικλή. 

    Το αγέρωχο ύφος του, η ρητορική του δεινότητα, η αποχή από χυδαίες συναναστροφές και η αποφασιστικότητά του, η ορθολογική του σκέψη, η φιλοπατρία του ήταν τα χαρακτηριστικά που τον έκαναν τον πιο αγαπητό ηγέτη στην αθηναϊκή ιστορία, που έγινε ένα αξεπέραστο πρότυπο ηγεσίας ως σήμερα.
    Είχε όμως ακόμα ένα ταλέντο, αυτός ο ξεχωριστός άνθρωπος: συναναστρεφόταν μόνο ξεχωριστούς ανθρώπους. Οι στενοί φίλοι του Περικλή ήταν ο καθένας κορυφή στον τομέα του, πηγή σοφίας για τον φιλομαθή ηγέτη. Κάποιοι από αυτούς ανέλαβαν κάποια από τα μεγαλόπνοα έργα, επιτυγχάνοντας αξιοθαύμαστα αποτελέσματα. Αυτοί διαμόρφωσαν την καθημερινότητά του και επηρέασαν την προσωπικότητά του.

Οι συμπατριώτες Αθηναίοι

Φειδίας
    Πολύ στενός φίλος του Περικλή ήταν ο διασημότερος γλύπτης της κλασικής αρχαιότητας, ο Φειδίας. Είναι ο δημιουργός του αγάλματος του Δία στον ναό της Ολυμπίας, του χάλκινου αγάλματος της Αθηνάς Προμάχου, του χρυσελεφάντινου της Αθηνάς Παρθένου στον Παρθενώνα, της πληγωμένης Αμαζόνας στον ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσο και πολλών άλλων. Ο Περικλής εμπιστεύτηκε στον Φειδία την καλλιτεχνική διεύθυνση της ανοικοδόμησης της πόλης. Όλα τα έργα εκείνης της περιόδου έγιναν υπό την επίβλεψή του.
    Όπως συνέβη και με άλλους φίλους του Περικλή, ο Φειδίας χρειάστηκε να αντιμετωπίσει τις ραδιουργίες των πολιτικών αντιπάλων του φίλου του. Τον κατηγόρησαν πρώτα πως είχε υπεξαιρέσει χρυσό που προοριζόταν για το άγαλμα της Αθηνάς, αλλά αυτή η κατηγορία κατέπεσε. Ο χρυσός είχε επενδυθεί σε συναρμολογούμενα κομμάτια, ώστε να αφαιρείται εύκολα σε περίπτωση ανάγκης. Ο Φειδίας αφαίρεσε τα χρυσά τμήματα, τα ζύγισε και απέδειξε πως δεν λείπει τίποτα. Οκτώ χρόνια αργότερα, όταν ο φοβερός λοιμός τρομοκράτησε τους Αθηναίους και τους βύθισε ακόμα περισσότερο στη δεισιδαιμονία, ο Φειδίας κατηγορήθηκε για ασέβεια, επειδή απεικόνισε τον εαυτό του στην ανάγλυφη Μάχη των Αμαζόνων στην Ασπίδα της Αθηνάς. Καταδικάστηκε κι εξορίστηκε.

Σοφοκλής
    Στην παρέα του Περικλή ήταν και ο Σοφοκλής, ο ένας από τους τρεις μεγάλους τραγικούς ποιητές. Ο δημιουργός της «Αντιγόνης» και του «Οιδίποδα», δεν έμοιαζε καθόλου στον χαρακτήρα με τον Περικλή. Ζούσε μία μάλλον τρυφηλή ζωή, αγαπούσε τα συμπόσια και κάθε είδους απόλαυση, όλα εκείνα που άφηναν αδιάφορο τον Περικλή. Ωστόσο, φαίνεται πως αυτό δεν στάθηκε εμπόδιο στη φιλία τους, η οποία βασίστηκε κυρίως στην κοινή τους αγάπη για την τέχνη. 

    Ως μέλος του στενού κύκλου του Περικλή, ο Σοφοκλής αναλάμβανε διπλωματικές αποστολές, όταν παρουσιαζόταν κίνδυνος διάσπασης της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Είχε το ταλέντο να κατευνάζει τα πάθη, προσφέροντας μία σπουδαία υπηρεσία στον φίλο του, ο οποίος είχε πάντα ως προτεραιότητά του τη αποφυγή του πολέμου.

Λάμπων
    Ανάμεσα στους Αθηναίους φίλους του Περικλή βρίσκουμε ένα πρόσωπο που μοιάζει κάπως αταίριαστο. Ο Λάμπων ο Μάντης ήταν ένα αξιοσέβαστο πρόσωπο στην Αθήνα, διορισμένος από το Μαντείο των Δελφών. Μπορεί ο Περικλής να μην συμμεριζόταν τις δεισιδαιμονίες των συμπατριωτών του, ήταν όμως ευσεβής και, κυρίως, γνώριζε πως κανείς δεν θα μπορούσε να τον συμβουλεύει καλύτερα για τα θρησκευτικά ζητήματα. Έτσι, εκτός από τις συζητήσεις που έκανε μαζί του εκθέτοντας τις ορθολογιστικές του απόψεις ο Περικλής, ανέθεσε στον φίλο του την ίδρυση της αποικίας των Θουρίων στην Κάτω Ιταλία (εκεί που πρώτα βρισκόταν η Σύβαρις). 

Ως προσωπικότητα κοινής αποδοχής, ο Λάμπων εξασφάλιζε την ομαλότητα στην εγκατάσταση των αποίκων. Δύσκολα θα έβρισκε πιο κατάλληλο πρόσωπο για αυτή τη δουλειά.

Οι ξεχωριστοί ξένοι

Αναξαγόρας
    Κάποτε, καθώς ο Περικλής και οι ναύτες του ετοιμάζονταν για εκστρατεία, συνέβη έκλειψη του ήλιου. Οι ναύτες τρομοκρατήθηκαν θεωρώντας πως είναι κακό σημάδι από τους θεούς, αλλά λίγο αργότερα ο ήλιος έλαμψε και πάλι. Ο Περικλής τότε τους πλησίασε και ύψωσε την χλαμύδα του μπροστά τους, ώστε να κρύψει τις ακτίνες του ήλιου. «Φοβόσαστε τώρα;» τους ρώτησε. Εκείνοι αρνήθηκαν και ο Περικλής τους είπε «Τότε, σε τι διαφέρει αυτό το σκοτάδι από εκείνο που έγινε πριν λίγο, εκτός του ότι το προηγούμενο το προκάλεσε ένα σώμα πιο μεγάλο από τη χλαμύδα μου;»
    Μπορούμε να υποθέσουμε ότι οι ναύτες θα δυσκολεύτηκαν να κατανοήσουν την ψυχραιμία του στρατηγού, αφού ήταν κοινός τόπος εκείνα τα χρόνια (και σε κάποιο βαθμό ακόμα είναι) πως όταν χάνεται ο ήλιος, κάτι κακό θα συμβεί. Ο Περικλής όμως είχε απελευθερώσει το μυαλό του από τις κοινές δεισιδαιμονίες που τρομοκρατούσαν τον μέσο Αθηναίο και αυτή την ελευθερία του την είχε αποκαλύψει ο δάσκαλος και καλός του φίλος Αναξαγόρας. Κανείς δεν έπαιξε σπουδαιότερο ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του Περικλή, όσο αυτός ο «ξένος» φυσικός φιλόσοφος.
    Ο Αναξαγόρας καταγόταν από τις Κλαζομενές της Μ. Ασίας κι εγκαταστάθηκε ως μέτοικος στην Αθήνα, αμέσως μετά τους περσικούς πολέμους. Η διδασκαλία του τάραξε τους θεοσεβούμενους Αθηναίους, για τους οποίους ήταν αδιανόητη η ιδέα πως από τα ίδια υλικά που είναι φτιαγμένη γη είναι φτιαγμένο και το φεγγάρι και πως το λαμπερό του φως είναι στην πραγματικότητα το φως του ήλιου. Κατηγορήθηκε και αυτός για ασέβεια, σε μία ακόμα προσπάθεια της αντιπολίτευσης να αμαυρώσει την καλή φήμη του Περικλή.
    Η θεωρία του Αναξαγόρα που επηρέασε περισσότερο τον Περικλή ήταν εκείνη του «Νου». Σύμφωνα με αυτή, ο κόσμος είναι το αποτέλεσμα μίας συνδυαστικής διαδικασίας άπειρων σπερμάτων. Αυτά τα σπέρματα είναι η πρωταρχική ύλη, που ήρθε σε ύπαρξη μόνη της και είναι αιώνια. Κάθε φορά που κάποια σπέρματα ενώνονται μεταξύ τους δημιουργείται κάτι, και όταν διαχωρίζονται δημιουργείται κάτι άλλο. Τη διαδικασία αυτή θέτει σε κίνηση ο Νους, δεν επεμβαίνει όμως σε αυτήν.
    Ο Περικλής εφάρμοσε αυτή τη θεωρία στην πολιτική πράξη. Εκείνος, ως Νους κατέθετε τα σχέδιά του, έθετε σε κίνηση τον μηχανισμό λήψης αποφάσεων των πολιτών και, όταν εκείνοι αποφάσιζαν δημοκρατικά, όλη η πόλη συμμετείχε στην εκτέλεση των σχεδίων.
...............
… και τα κατάφεραν
Αυτή ήταν η παρέα που δημιούργησε το μεγάλο θαύμα, την Αθήνα του Χρυσού Αιώνα που έμελλε να φωτίσει με τη λάμψη της όλον τον κόσμο για πάντα. Και αυτό είναι το αποτέλεσμα, όταν τα σπουδαιότερα μυαλά μιας κοινότητας ενώνονται με δεσμούς φιλίας και συνεργάζονται αρμονικά για τη δική τους επιτυχία και προς όφελος των λιγότερο ευνοημένων.

ολόκληρο το άρθρο στην πηγή

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι