Σελίδες

Tuesday, 30 January 2024

Ηθική - Υπέρτατη Αξία και Βάση της Ατομικής και Κοινωνικής Ζωής

Η ηθική είναι το σύνολο των αξιωμάτων που αναφέρονται στην ιδέα του αγαθού και του ωφέλιμου στον άνθρωπο, που καθορίζει τους τρόπους δράσης για την πραγματοποίηση και την επικράτηση
στις ανθρώπινες σχέσεις.
Ηθικές δυνάμεις είναι οι αναφερόμενες στον ψυχικό κόσμο και το ηθικό περιεχόμενο του ανθρώπου, ηθικό δε είναι το σύνολο των
εσωτερικών δυνάμεων του ανθρώπου που τον οδηγούν σε αποφασιστική και θαρραλέα δράση.
Γενικά ηθική είναι το σύνολο των κανόνων συμπεριφοράς του ανθρώπου, αποτελεί δε έναν από τους σπουδαιότερους κλάδους της φιλοσοφίας και συνδέεται με πρακτικά ζητήματα των ανθρώπων στα οποία προσπαθεί να δώσει σαφείς απαντήσεις.

Εξετάζοντας τώρα διαχρονικά την έννοια παρατηρούμε ότι σύμφωνα με τον Επίκουρο, ηθικός είναι αυτός που έχει απαλλαγεί από τις πιεστικές ανάγκες της ζωής και έχει αποκτήσει την ψυχική του ειρήνη και ηρεμία.

Για τους Ρωμαίους η ευσέβεια και η υποταγή αποτελούσαν χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ηθικής ζωής.
Τέλος ο Χριστιανισμός ταυτίζει την έννοια της ηθικής με την πίστη και την τήρηση των χριστιανικών εντολών.
Ανήθικος θεωρείται , ο αμαρτωλός, ο άπιστος, αυτός που παραβαίνει τις θεϊκές εντολές.
Σημειώνουμε δε ότι βασικές αρετές του χριστιανισμού θεωρούνται η αλληλοβοήθεια, η αλήθεια, ο σεβασμός και η αγάπη που μετουσιώνονται σε πράξεις και δε παραμένουν γράμμα κενό.
Επιπλέον, όπως έχει τονίσει ένας σημαντικός φιλόσοφος «Δεν
είναι ηθική αυτή που εγκωμιάζει τη δειλία, την περιφρόνηση, την αυτοταπείνωση, το ψέμα, τον εξευτελισμό, την υποταγή και γενικά όλες τις ιδιότητες του σκουληκιού»


Όπως έγινε αντιληπτό από τα παραπάνω η ηθική είναι κανόνας και μέτρο για τη συμβίωση και τη διαγωγή των ανθρώπων μέσα στην κοινωνία. Μέσα από τις ανθρώπινες σχέσεις αποδείχνεται η ηθικότητα του ανθρώπου. Τις σχέσεις αυτές πρέπει να τις χαρακτηρίζουν, ο αμοιβαίος σεβασμός και η εκτίμηση
προς τους άλλους. Ο άνθρωπος στην περίπτωση αυτή θεωρείται φίλος, σύντροφος και αδελφός και όχι αντικείμενο εκμετάλλευσης και καταπίεσης.
Η τιμιότητα στις ανθρώπινες σχέσεις και η ειλικρίνεια, είναι χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ηθικής προσωπικότητας που συνδυαζόμενα με την ηθική καθαρότητα, την απλότητα, το
φιλότιμο και την αλήθεια στην κοινωνική και ατομική ζωή αποτελούν τα θεμέλια για μια ανώτερη και ανθρωπινότερη ζωή.
Μέσα στους κόλπους της οικογένειας, ο ηθικός άνθρωπος χαρακτηρίζεται από αμοιβαίο σεβασμό προς τα υπόλοιπα μέλη της
και η φροντίδα του για την ανατροφή και τη σωστή αγωγή του παιδιού αποτελεί συνεχές και υπέρτατο χρέος του.

Ο ηθικός άνθρωπος δεν συγχωριέται σε καμιά περίπτωση να δείχνει αδιαφορία και απάθεια για ορισμένα φαινόμενα που υποσκάπτουν την ομαλή κοινωνική συμβίωση και προσβάλουν την αξιοπρέπεια του ανθρώπου.

Τέτοια φαινόμενα είναι η ανοχή της αδικίας, του παρασιτισμού, της ατιμίας, της απληστίας που αποτελούν αληθινές πληγές της κοινωνίας. Σε αυτά προσθέτουμε και την υποκρισία που αποτελεί κατά την άποψή μας τη χειρότερη μορφή ανηθικότητας.
Δεν θα ήταν μάλιστα υπερβολή αν λέγαμε ότι ο αμοραλισμός πολλών πολιτικών ηγετών, η ανευθυνότητα και η διαφθορά πολλών λειτουργών της δικαιοσύνης, της εκπαίδευσης, της υγείας και της δημόσιας διοίκησης, η πολυθεσία, η αναξιοκρατία, τα διάφορα προνόμια και ο τσαρλατανισμός, αποτελούν τα "σημεία των καιρών" της σύγχρονης κοινωνίας.
Στο σημείο αυτό με έμφαση μπορούμε να υπογραμμίσουμε ότι ο ηθικά αδιάφορος άνθρωπος δεν κατορθώνει ποτέ να εκτελέσει το καθήκον γιατί οι απαιτήσεις του είναι ζωώδεις.
Αισθάνεται βέβαια πείνα, δίψα, ηδονή, λύπη αλλά νοιάζεται περισσότερο πως θα τραφεί ξέχωρα, πως θα διασκεδάσει εντονότερα και πως θα απολαύσει ερωτικά.

Ο ανήθικος άνθρωπος δεν προβληματίζεται ανθρωπιστικά και το μέγεθος της κατάπτωσής του φαίνεται από την ανεύθυνη θέση που παίρνει απέναντι στο εαυτό του, τη ζωή του και τον κόσμο.
Οι ορμές και τα πάθη του γίνονται ο νόμος και η μοίρα του βρίσκεται σε μια χαρακτηριστική αδυναμία να νικήσει την αντίσταση του ίδιου του εαυτού του, να δώσει βαθύτερο περιεχόμενο, ανώτερο σκοπό και ουσιαστικότερο νόημα στη ζωή του, καταπνίγοντας έτσι την εναγώνια φωνή του χρέους.

Επιπροσθέτως οι ηθικές αδυναμίες καθορίζονται από τη στάση που τηρούμε στη ζωή και τις δυσκολίες της και η ηθική ζωή δεν μπορεί να κρίνεται από τις κοινές και τυπικές της εκδηλώσεις αλλά από τις κορυφαίες στιγμές της.
Πιστεύουμε και υποστηρίζουμε ότι η ηθική ζωή του ανθρώπου κρίνεται από την ώρα του μεγάλου ΝΑΙ ή του μεγάλου ΟΧΙ, τότε που το καθετί, η έννοια του καθήκοντος, της συνέπειας, τα όνειρα, οι οραματισμοί και τα ιδανικά μπαίνουν στη ζυγαριά του ηρωισμού.
Το μέγεθος του ηθικού μεγαλείου του ανθρώπου φαίνεται την ώρα που αποφασίζει, αν σέβεται και τιμάει τον εαυτό του, αν είναι συνεπής μέχρι την τελευταία λέξη, αν δημιουργεί ουσιαστικά.
Η ηθική είναι η μεγάλη πράξη της ζωής που απαιτεί τόλμη και θάρρος για να εξασφαλίσει την καταξίωση του ανθρώπου και την αναφορά του τόσο από την οικογένειά του, όσο και από την κοινωνία, ως παράδειγμα προς μίμηση.
Συνοψίζοντας λοιπόν τα προαναφερθέντα, διαπιστώνουμε, ότι πράγματι στη σημερινή εποχή της θεοποίησης των υλικών αγαθών, περνούν μια πρωτοφανή κρίση οι ηθικές αξίες και ότι σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, επιβάλλεται ο αναβαπτισμός του ανθρώπου και η τόνωση του ηθικού του φρονήματος.
Ο άνθρωπος πρέπει να πάψει να στροβιλίζεται στην τρομερή δίνη των παθών του, να παραδίνεται στη θανατηφόρα αδράνεια, να είναι επιρρεπής στις υπερβολές και να μηδενίζει την υπόστασή του.
Οι αρετές της έμπρακτης αγάπης, της σωφροσύνης, της πραγματικής φιλίας, της γενναιότητας, της τιμιότητας και του ενδιαφέροντος για τα κοινά, πρέπει να επανατοποθετηθούν στα βάθρα τους και να συνειδητοποιήσει ο άνθρωπος ότι «την αρετήν των έργων είναι, μήτε λόγων πλείστων δεομένην, μήτε μαθημάτων», όπως τονίζει και ο Αντισθένης.

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Δημοφιλείς μύθοι για την υγεία μας στα κρύα του χειμώνα

Θα αρρωστήσεις, εάν βγεις στο κρύο χωρίς μπουφάν; 
Είναι "αθώος" ο ήλιος το χειμώνα; 
Έχουν σχέση οι αλλεργίες με την εποχή; 
Μάθε ποια είναι η αλήθεια που κρύβεται πίσω από μερικούς πολύ δημοφιλείς μύθους για την υγεία τους κρύους μήνες του χρόνου.

Αν βγεις χωρίς χοντρά ρούχα στο κρύο θα αρρωστήσεις
Μπορεί να λέμε "κρύωσα" όταν αισθανόμαστε ότι έχουμε συνάχι και βήχα, όμως στην πραγματικότητα η έκθεσή μας στις χαμηλές θερμοκρασίες δεν είναι αυτό που προκαλεί το κρυολόγημα. 
Για την ακρίβεια, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο! 
Όταν βγαίνουμε έξω και κάνει κρύο τα κύτταρα που καταπολεμούν τις λοιμώξεις στον οργανισμό μας αυξάνονται, σαν συνέπεια του στρες που προκαλείται στο σώμα από το ψύχος. 
Επιπλέον, έχει διαπιστωθεί ότι η καλύτερη θερμοκρασία για να αναπτυχθούν τα μικρόβια και οι ιοί είναι οι 32,7 βαθμοί Κελσίου και είναι βέβαιο ότι όταν είμαστε στο κρύο, τα σημεία από τα οποία οι παθογόνοι μικροοργανισμοί μπαίνουν στο σώμα μας, όπως τα ρουθούνια, έχουν πολύ χαμηλότερη!

Ευτυχώς, οι αλλεργίες δεν εμφανίζονται τους χειμερινούς μήνες
Όσοι υποφέρουν από αλλεργίες, μάλλον δεν θα συμφωνήσουν. 
Αλλά και όσοι έχουν συνάχι όλο το χειμώνα, ίσως έχουν αλλεργία και όχι ίωση. Στην περίπτωση μάλιστα που η αλλεργία οφείλεται σε παράγοντες που ενδημούν σε εσωτερικό χώρο, τότε είναι πιο πιθανό να χειροτερέψουν το χειμώνα. 
Για παράδειγμα, τα κατοικίδια δεν βγαίνουν τόσο συχνά έξω, αερίζουμε λιγότερες ώρες το σπίτι και η μούχλα είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί τους κρύους μήνες.

O ήλιος το χειμώνα δεν "καίει"
Και κατά συνέπεια, δεν χρειάζεται να φοράμε αντηλιακό. 
Κι όμως, κατά τους χειμερινούς μήνες εξακολουθούμε να είμαστε εκτεθειμένοι στην επικίνδυνη ηλιακή ακτινοβολία. 
Επιπλέον, ο πάγος και το χιόνι αντανακλούν έως και το 80% των ακτίνων UV. Γι’ αυτό, η αντηλιακή προστασία είναι απαραίτητη 365 μέρες το χρόνο.

Η έλλειψη ηλιοφάνειας προκαλεί κατάθλιψη
Η συννεφιά και η μαυρίλα δεν βοηθούν κανέναν να νιώσει καλά, όμως η κατάθλιψη που συνδέεται με το χειμώνα έχει πολλές αιτίες και όχι μόνο την έλλειψη ηλιοφάνειας. 
Για παράδειγμα, πολλοί άνθρωποι νιώθουν θλίψη στις γιορτές, που είναι πολλές τους χειμερινούς μήνες, ενώ και το επαγγελματικό στρες ή το βαρύ καθημερινό πρόγραμμα μπορεί να συμβάλει στην κακή διάθεση πολύ περισσότερο από τη συννεφιά.

Το χειμώνα είναι προτιμότερο να γυμνάζεσαι σε κλειστό χώρο
Μόνο αν χρειάζεσαι μια δικαιολογία για να μη βγεις στο κρύο. Διαφορετικά, εάν δοκιμάσεις να τρέξεις στο ύπαιθρο το χειμώνα θα διαπιστώσεις ότι οι χρόνοι σου είναι πολύ χαμηλότεροι –που σημαίνει ότι καις και περισσότερες θερμίδες. 
Επιπλέον, τρέχοντας σε πιο δύσκολες συνθήκες, τα επίπεδα των ενδορφινών αγγίζουν το ζενίθ κι έτσι νιώθεις πολύ καλύτερα –σημειωτέον, ότι οι ενδορφίνες αυξάνονται και μόνο όταν βρισκόμαστε στο κρύο, ακόμα κι αν δεν τρέχουμε.

Η θερμότητα φεύγει από το κεφάλι, γι’ αυτό φόρα σκουφί ή καπέλο
Ο λόγος για τον οποίο αυτή η άποψη είναι τόσο διαδεδομένη είναι επειδή συνήθως το χειμώνα καλύπτουμε με χοντρά ρούχα, κάλτσες, γάντια κ.λπ. ολόκληρο το σώμα μας, εκτός από το κεφάλι –οπότε είναι λογικό να νιώθουμε ότι από εκεί κρυώνουμε. 
Δοκίμασε να βγεις στα χιόνια χωρίς γάντια και θα θεωρήσεις βέβαιο ότι η θερμότητα του σώματός σου φεύγει από χέρια!

Πιες αλκοόλ για να ζεσταθείς
Μπορεί πίνοντας ένα ποτό να νιώσεις ότι ζεστάθηκες από το κρύο, όμως ο λόγος είναι ότι το αλκοόλ οδηγεί περισσότερο αίμα προς το δέρμα, στερώντας το από τα εσωτερικά όργανα του σώματός σου. 
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η θερμοκρασία στον κορμό του σώματος πέφτει μόλις πιούμε κάτι αλκοολούχο, ενώ το οινόπνευμα εμποδίζει την ικανότητα του οργανισμού να προκαλέσει ρίγος και να δημιουργήσει έξτρα θερμότητα.

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Ο μαύρος χειμώνας 1941-1942

ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΧΗΡΕΣ ΚΑΙ ΟΡΦΑΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΠΕΙΝΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΗ ΕΛΛΑΔΑ. ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ, ΠΟΥ ΔΟΚΙΜΑΣΤΗΚΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΑΛΛΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ, ΣΤΑ ΣΥΣΣΙΤΙΑ ΑΠΟΡΩΝ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΟ ΕΝΑ ΤΕΤΑΡΤΟ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ, ΠΟΥ ΕΙΧΕ ΑΝΑΓΚΗ ΑΠΟ ΤΕΤΟΙΑ ΑΡΩΓΗ, ΕΒΡΙΣΚΕ ΤΡΟΦΗ. ΟΙ ΜΕΡΙΔΕΣ ΤΟΥΣ ΕΙΧΑΝ ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗ ΑΞΙΑ Η ΛΙΠΗ.
«Προσοχή, προσοχή! Η πρωτεύουσα περιέρχεται εις χείρας των κατακτητών. Επάνω εις τον ιερόν βράχον της Ακροπόλεως δεν κυματίζει πλέον υπερήφανος και μόνη η Γαλανόλευκος. Παραπλεύρως της εστήθη το λάβαρον της βίας...». Η δραματική αυτή ανακοίνωση του Ραδιοφωνικού Σταθμού Αθηνών, ήταν η τελευταία ελεύθερη φωνή που ακούστηκε, καθώς οι σιδηρόφραχτες στρατιές του Χίτλερ έμπαιναν μέσα στην έρημη πρωτεύουσα. Σε λίγες μέρες ορκίζεται η πρώτη κατοχική κυβέρνηση του Γ. Τσολάκογλου. Η ζωή στην Αθήνα άλλαξε. Τα δεινά του πολέμου θα έχουν τραγικές επιπτώσεις στον λαό, και το μεγαλύτερο βέβαια ήταν η πείνα. Η εξαθλίωση απλώνεται παντού.
ΣΚΕΛΕΤΩΜΕΝΟ ΠΑΙΔΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ. ΙΣΩΣ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΕΠΕΖΗΣΕ, ΟΠΩΣ ΠΟΛΛΑ ΑΠΟ ΤΑ 340.000 ΟΡΦΑΝΑ, ΠΟΥ ΧΩΡΙΣ ΚΑΜΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΑΛΕΨΑΝ ΝΑ ΤΑ ΒΓΑΛΟΥΝ ΠΕΡΑ ΜΟΝΑ ΤΟΥΣ, ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ 1940 - 1944.
Στην Αθήνα, οι ελλείψεις και οι στερήσεις άρχισαν πριν από την εχθρική εισβολή. Για μερικές εβδομάδες, αν είχε κανείς πόρους χαρτονομίσματος, κάτι έβρισκε στην λευκή αγορά. Στα εστιατόρια, το προϊόν της εποχής ήταν αγγινάρες με ίχνη λαδιού στο ζουμί τους. Στα ζαχαροπλαστεία εμφανίστηκαν ειδικής συνθέσεως κατασκευάσματα, και οι τιμές ανέβαιναν. Στην αγορά βρισκόταν ακόμα κανένα φυτικό προϊόν. Γρήγορα όμως τα καταστήματα άδειασαν και άρχισε το κλείσιμο με τη σειρά. Μόνο τα καφενεία λειτούργησαν ως το τέλος της Κατοχής, με το ρεβιθοκαφέ τους. Με λουκέτο τα περισσότερα εργοστάσια. Λειτούργησαν μόνο όσα μπορούσαν να παράγουν πρώτες ύλες για τους κατακτητές. Τραγικό ήταν και το θέαμα με τις συγκοινωνίες. Ατελείωτες οι ουρές των εξαθλιωμένων ανθρώπων σε στάσεις και αφετηρίες. Γρήγορα οι λεωφορειακές γραμμές νέκρωσαν. Μόνο τα τραμ δούλεψαν αρκετό διάστημα. Έτσι άρχισαν και οι ποδαρόδρομοι.

Χειμώνας 1941-1942

Η μαύρη αγορά συνυπήρχε με τη φανερή, για μερικούς μήνες. Ύστερα η δεύτερη νεκρώθηκε. Μόνο η μερίδα με τα 50 δράμια ψωμί διατηρήθηκε για 3 μήνες και το αλάτι με τα σπίρτα του δελτίου, μέχρι το τέλος. Η επισιτιστική κατάσταση όλο και χειροτέρευε. Κανένας όμως δεν μπορούσε να διανοηθεί, εκείνο το πρώτο καλοκαίρι της κατοχής, το κακό που θ' ακολουθούσε το χειμώνα. «Παγώνεις... Φέρνεις μια βόλτα στην Αθήνα, βλέπεις τους γυμνούς σκελετούς να μελανιάζουν, κι' ακούς θρήνους που βγαίνουν απ' τους δρόμους, αλήτες, ανθρωπάκους, γυναικούλες, πιτσιρίκια: Πεινάω! Πεινάω», θα γράψει ο Δημήτρης Ψαθάς για την πεινασμένη και παγωμένη Αθήνα, στο βιβλίο του ΧΕΙΜΩΝΑΣ 41.
ΒΡΕΦΟΔΟΧΟΣ. ΑΘΗΝΑ 1941 - 1944. ΤΟ ΑΛΛΟ ΒΟΥΒΟ ΚΑΙ ΣΠΑΡΑΧΤΙΚΟ ΔΡΑΜΑ ΜΙΑΣ ΧΩΡΑΣ ΠΟΥ ΨΥΧΟΡΡΑΓΕΙ ΚΑΤΑΚΤΗΜΕΝΗ: ΤΟ ΔΡΑΜΑ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΠΟΥ ΑΠΟΧΩΡΙΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΣΠΛΑΧΝΑ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΝΑ ΤΑ ΣΩΣΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΙΝΑ ΠΟΥ ΚΑΤΑΤΡΩΕΙ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΥΣ. ΧΑΡΗ ΣΕ ΨΥΧΕΣ ΣΑΝ ΤΗ Β. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, Η ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΧΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΠΟΥ ΝΑ ΣΤΗΡΙΧΘΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΠΟΛΕΜΗΣΕΙ ΤΗ ΛΗΘΗ.
Ο χιτλερικός στρατός ήρθε εδώ, χωρίς τη στοιχειώδη επιμελητεία. όλες οι αποθήκες τροφίμων κατασχέθηκαν και επιτάχθηκαν ενώ εργοστάσια κονσερβοποιίας μετέτρεπαν σε διατηρημένες τροφές ό,τι δεν μπορούσαν να καταναλώσουν επί τόπου οι Γερμανοί. Ο άλλοτε υπουργός και Πρόεδρος του Ερυθρού Σταυρού κατά την Κατοχή, ο Αλέξανδρος Ζάνας έγραφε στις αναμνήσεις του: «Από την πρώτη στιγμή που οι στρατιώται του Χίτλερ κατέλαβαν τας Αθήνας, φάνηκε η βαρβαρότης των... Δεν εσεβάσθησαν την Διεθνή Σύμβαση του 1926, ούτε την Σύμβαση του 1929 και έφθασαν στην Ελλάδα χωρίς να έχουν επιμελητεία. Δηλαδή ολόκληρη η στρατιά των έπρεπε να ζήσει εκ των πόρων της καϋμένης της Ελλάδος. Άρπαζε όσα τρόφιμα ήθελε χωρίς να λαμβάνει υπ' όψιν πως υπήρχε και ο ελληνικός λαός που έπρεπε να ζήσει. Οι Ιταλοί ενώ είχαν επιμελητεία στην αρχή, ακολούθησαν έπειτα το παράδειγμα των Γερμανών... Η κατάστασις χειροτέρευε μέρα με τη μέρα, γιατί η Ελλάς είχε το ατύχημα να έχει τρεις διαφόρους κατακτητάς: τον Γερμανό, τον Ιταλό και τον Βούλγαρο...».

Ενδεικτική αριθμοί

Οι αριθμοί των στατιστικών - όσο κι' αν είναι ελλιπείς - είναι ενδεικτικοί. Από 1228, κατά τον Απρίλιο του 1941, οι θάνατοι στην περιοχή της Διοικήσεως της πρωτευούσης έγιναν 6615 τον Δεκέμβριο.
ΑΘΗΝΑ 1941 - 1942. ΥΠΟΣΙΤΙΣΜΕΝΗ ΟΠΩΣ ΟΛΕΣ ΟΙ ΜΑΝΑΔΕΣ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ, ΠΟΥ ΠΡΟΤΙΜΟΥΣΑΝ ΟΣΗ ΤΡΟΦΗ ΕΒΡΙΣΚΑΝ ΝΑ ΤΗ ΔΙΝΟΥΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥΣ, Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΘΗΛΑΖΕΙ ΤΟ ΕΞΑΝΤΛΗΜΕΝΟ ΠΑΙΔΙ ΤΗΣ, ΜΕ ΤΟ ΓΑΛΑ ΤΗΣ ΣΤΕΡΗΣΗΣ.
Αργότερα, ο Ερυθρός Σταυρός κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια για να βοηθήσει να μετριασθεί η τραγωδία του πληθυσμού. Ένα ειδικό νοσοκομείο εγκαταστάθηκε στην Ριζαρειό Εκκλησιαστική Σχολή, ιδρύθηκαν σταθμοί Α' βοηθειών και ειδικά αυτοκίνητα περιμάζευαν τα θύματα της πείνας για να τους προσφέρουν στοιχειώδη βοήθεια. Χωρίς την κρατική συνδρομή, γρήγορα η βοήθεια αυτή απεδείχθη ανεπαρκής. Το νοσοκομείο της Ριζαρείου, όπως και όλα σχεδόν τα νοσοκομεία της πρωτεύουσας, γέμισε σε βαθμό αφάνταστο. Το θέαμα μέσα στη Ριζάρειο, όπου σε κάθε κρεβάτι έπρεπε να νοσηλεύονται τρία και τέσσερα παιδάκια, ήταν τρομερό. Κάθε πρωί έβλεπε κανείς στις γωνιές του δρόμου, εγκαταλελειμμένα πτώματα, και περνούσαν ώρες ολόκληρες μέχρι να περισυλλέγουν.

Τα αυτοκίνητα των σκουπιδιών του Δήμου, γέμιζαν από πτώματα που τα μετέφεραν στα νεκροταφεία.

Χαρακτηριστικές σκηνές για το δράμα του αθηναϊκού λαού εκείνο τον τραγικό χειμώνα, δίνει η Ρίτα Μπούμη-Παπά στο διήγημα της ΣΤΙΣ ΣΚΑΡΕΣ ΤΗΣ ΟΜΟΝΟΙΑΣ: «Ένα καρότσι φτιαγμένο από κάσες, που το σπρώχναν κάτι ξυπόλητοι, μισόγδυτοι και πεινασμένοι άγγελοι. Τα παιδιά. Μ' ένα τέτοιο καρότσι πολέμαγαν το θάνατο, τα πιτσιρίκια. Και καμιά φορά, μάλιστα, τον νικούσαν! Με το καρότσι κουβαλούσαν πεθαμένους, σκέλεθρα και ό,τι άλλο λάχαινε...
ΜΕ ΚΟΥΡΕΛΙΑΣΜΕΝΟ ΠΑΛΤΟΥΔΑΚΙ, ΚΟΝΤΟ ΠΑΝΤΕΛΟΝΙ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΚΑΛΤΣΕΣ, ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΦΕΡΕΙ ΕΝΤΟΝΑ ΤΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΤΟΥ ΛΙΜΟΥ ΠΟΥ ΕΠΛΗΞΕ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΟΝ ΧΕΙΜΩΝΑ 1941 - 42. ΚΑΙ ΗΤΑΝ ΑΣΥΝΗΘΙΣΤΑ ΣΚΛΗΡΟΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΕΤΑΜΕΝΟΣ ΕΚΕΙΝΟΣ Ο ΧΕΙΜΩΝΑΣ.
Ήταν αληθινή η κουβέντα του, πως στις σκάρες της Ομόνοιας πεθάνανε τουλάχιστο ζεστά. Γι' αυτό πολλοί σαν φτάνανε στο νυν και αεί, τρέχαν να πάρουν θέση. Να ξαπλώσουν. Μα δεν χωρούσαν κι όλοι. Και κράταγαν σειρά. Σαν πέθαινε κανένας, έτρεχε ευθύς ο αστυφύλακας και φρόντιζε για τη μεταφορά του. Ερχόταν το καρότσι και τον έπαιρνε. Τότε η θέση άδειαζε. Την έπιανε εκείνος που είχε σειρά. Εκτός, αν ήτανε νέος πολύ και ο κατοπινός γέροντας. Τότε υποχωρούσε ο μπροστινός...»
ΠΑΙΔΙ ΑΠΟΚΑΜΩΜΕΝΟ ΣΕ ΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ 1941-1944

Μαύρα χρόνια... Μια εποχή που ο θάνατος καραδοκούσε σε κάθε σου βήμα. Συγχρόνως μια εποχή που μέσα από τη δυστυχία ξεπήδησε η μεγάλη ανάταση, η ανάσταση ονείρων με την Εθνική Αντίσταση... Πιο εύστοχα την χαρακτήρισε ο Τάσος Λειβαδίτης με τον στίχο του: «Ω, μεγάλη ακατανόητη εποχή, που άξαφνα ο ένας καταλαβαίνει τον άλλο...».

Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ 1940-1960 ΜΕ ΤΟ ΦΑΚΟ ΤΗΣ ΒΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ
7 ΗΜΕΡΕΣ
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
ΑΘΗΝΑ 1995
του Γ. Α. Λεονταρίτη
anemourion
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι