ΤΟ ΣΚΑΣΙΑΡΧΕΙΟ (L’ Ecole Buissonnier): Η καλύτερη, ίσως, εκπαιδευτική ταινία όλων των εποχών

ΤΟ ΣΚΑΣΙΑΡΧΕΙΟ (L’ Ecole Buissonnier)
Σκηνοθεσία: Jean-Paul Le Chanois
Πρωτότυπη μουσική: Kosma, Joseph
Ερμηνευτές: Blier, Bernard; Faber, Juliette; Delmont, Edouard; Coste, Pierre
Παραγωγή: Cooperative generale du cinema francais

Θα μπορούσε ποτέ ένα «σκασιαρχείο» να ήταν παιδαγωγικά πιο χρήσιμο από ένα τυπικό μάθημα; Η απάντηση σε αυτό το παράδοξο υπάρχει σε μια μόνο κινηματογραφική ταινία!

Στην εξαιρετική ταινία του Jean-Paul Le Chanois «Το σκασιαρχείο», διάρκειας 111 λεπτών. Μια ταινία ύμνο στο λειτούργημα του εκπαιδευτικού και στην ελεύθερη δημιουργική εκπαίδευση.

Αν και γυρίστηκε το 1948-49 η ταινία δεν προβλήθηκε ποτέ στην Ελλάδα! Και δεν είναι τυχαίο.

Skasiarxeio avi Drive from ioannap on Vimeo.

Το σενάριο της ταινίας στηρίζεται στη ζωή του μεγάλου Γάλλου παιδαγωγού και μεταρρυθμιστή της παιδείας Σελεστέν Φρενέ(Celestin Freinet 1896-1966). 

Καταγράφει βασικά τον πρώτο χρόνο της εκπαιδευτικής του πορείας, γύρω στο 1920, στην πόλη Bar-sur-Loup, τότε που έθετε για πρώτη φορά τις βάσεις μιας νέας εκπαιδευτικής αντίληψης.

Η παιδαγωγική μέθοδος του Φρενέ στοχεύει στη δημιουργία ενός άλλου σχολείου όπου κάθε παιδί αντιμετωπίζεται σαν μια ξεχωριστή προσωπικότητα, μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα, όπου η παιδεία δεν είναι αποκομμένη από την κοινωνική πραγματικότητα κι ο ρόλος του εκπαιδευτικού συνίσταται κυρίως στο να βοηθήσει τα παιδιά να βρουν μόνα τους το δρόμο της γνώσης.

Ο Σελεστέν Φρενέ, πρώτος αυτός, επεδίωξε να εισάγει τις νέες τεχνολογίες της εποχής στην εκπαίδευση: τυπογραφία, ραδιόφωνο, κινηματογράφο. Είναι πιο γνωστός ως ο πρώτος που έβαλε το τυπογραφείο στην τάξη και καθιέρωσε την διασχολική αλληλογραφία. Λιγότερο γνωστό είναι ότι πρώτος αυτός έβαλε τον κινηματογράφο στο σχολείο το 1926!

Ήταν φυσικό οι πρωτοποριακές του μέθοδοι να μην είναι αρεστές στο κατεστημένο, κυρίως αυτό της Καθολικής Εκκλησίας. Γι αυτό κυνηγήθηκε ανελέητα. Πάλεψε μέσα από αντίξοες συνθήκες και στο τέλος υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τη δημόσια εκπαίδευση για να συνεχίσει πιο ελεύθερος το παιδαγωγικό του έργο. Αλλά πια δεν ήταν μόνος. Στη βάση των ιδεών του δημιουργήθηκε ένα μεγάλο διεθνές παιδαγωγικό κίνημα που είναι ακόμα ζωντανό.

Το σενάριο της ταινίας στηρίχτηκε σε σημειώσεις της συζύγου του, Ελίζας, κι έχει την αυθεντικότητα του ντοκουμέντου αλλά ταυτόχρονα έχει μια δυνατή δραματουργική δομή που την κάνει να κρατά το ενδιαφέρον του θεατή από την αρχή μέχρι το τέλος.

Η ευφάνταστη σκηνοθεσία του Jean-Paul Le Chanois καταφέρνει να αναδείξει άριστα την ατμόσφαιρα της δεκαετίας του 20 και αποσπά εξαιρετικές ερμηνείες τόσο από τους ενήλικες ηθοποιούς, όσο και από τα παιδιά.

Η ταινία βγήκε στις αίθουσες το 1949, σημείωσε τεράστια εμπορική επιτυχία και είναι χαρακτηριστικό ότι για πρώτη φορά οι γνώμες των κριτικών στη Γαλλία ήταν ομόφωνα θετικές. Προβλήθηκε σε δεκάδες Φεστιβάλ και απέσπασε πάνω από 30 βραβεία. Ανάμεσα στις διακρίσεις ξεχωρίζουν το βραβείο στο Φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι, το βραβείο Καλύτερης Ξένης Ταινίας στην Αμερική και κυρίως η υιοθέτησή της από την Επιτροπή Κινηματογράφου του ΟΗΕ«ως ταινία που υμνεί τα Ανθρώπινα Δικαιώματα».

Το σκασιαρχείο, οι ταινίες του Ζαν Βιγκό και «Τα τρομερά παιδιά» των Μελβίλ και Κοκτώ, είναι οι βάσεις πάνω στις οποίες στηρίχτηκε η γενιά των Γάλλων κινηματογραφιστών οι οποίοι αργότερα δημιούργησαν τη νουβέλ βάγκ του γαλλικού κινηματογράφου.

Ο μεγάλος σκηνοθέτης Φρανσουά Τρυφώ έχει πει ότι επηρεάστηκε βαθιά από αυτή τη ταινία και σημειώνει ότι σηματοδοτεί μια νέα αντίληψη για το σχολείο και την παιδαγωγική διαδικασία.

Το παράδοξο είναι ότι 64 χρόνια μετά, όλα τα ζητήματα που έθεσε ο Σελεστέν Φρενέ, και ξεδιπλώνονται με άριστο τρόπο μέσα στην ταινία, είναι ακόμα το ζητούμενο και για μας στην Ελλάδα.

Πηγή: cinedraseis.wordpress.com

greekteachers