Προς το Πανεπιστήμιο

1. Σπούδασε ό,τι σε ενδιαφέρει και μόνο αυτό που σε ενδιαφέρει. Ακολούθησε το ένστικτό σου και όχι τη μόδα. Αν το ενδιαφέρον σου μετατοπιστεί κατά τη διάρκεια των σπουδών σου, μη διστάσεις να ακολουθήσεις τους καινούργιους δρόμους, φροντίζοντας όμως πάντα να μην αποκοπείς εντελώς από το αντικείμενο των μέχρι τότε σπουδών σου.
2. Μην επιλέγεις ποτέ ένα αντικείμενο σπουδών με κύριο γνώμονα την υπόσχεση ή την ελπίδα για γρήγορη επαγγελματική αποκατάσταση και καλές αποδοχές. Πρώτον, όταν τελειώσεις τις σπουδές σου θα διαπιστώσεις ότι η αγορά εργασίας έχει ήδη κορεστεί από όσους έκαναν την ίδια επιλογή με τα ίδια κριτήρια πριν από σένα, δεύτερον, τα επαγγέλματα και οι δυνατότητες εργασίας δημιουργούνται από τις ανάγκες της ζωής, της κοινωνίας και της αγοράς, και όχι από τη λογική δομή μιας επιστήμης, και, τρίτον, όταν αποκτήσεις τη γνώση του αντικειμένου σου, θα δεις από μόνος σου πού και πώς θα την αξιοποιήσεις καλύτερα.
3. Στο γνωστικό πεδίο που σε ενδιαφέρει άρχισε τις σπουδές σου όσο πιο πλατιά γίνεται και εξειδικεύσου καθώς ανεβαίνεις την ακαδημαϊκή κλίμακα. Εάν σε ενδιαφέρουν οι θετικές επιστήμες, άρχισε επιλέγοντας ένα από τα «μεγάλα» αντικείμενα — φυσική, χημεία, βιολογία, μαθηματικά, ιατρική, ψυχολογία. Εάν σε ενδιαφέρει κάτι που συνδυάζει γνώσεις με ένα ειδικό πεδίο εφαρμογής, π.χ. τη συναναστροφή με ανθρώπους ή με ένα ειδικό μέρος του φυσικού κόσμου, μπορείς να επιλέξεις στην πρώτη περίπτωση τη φαρμακευτική και στην δεύτερη τη γεωλογία, αλλά ως γενικός κανόνας ισχύει να θέσεις τα θεμέλια όσο πιο πλατιά γίνεται.
4. Εάν επιλέξεις μια από τις λεγόμενες επιστήμες του ανθρώπου, τις φιλολογίες ή τη φιλοσοφία, φρόντισε να τη συνδυάσεις με ένα ή δύο άλλα αντικείμενα, π.χ. φιλοσοφία με μια φιλολογία και ψυχολογία, ή, εάν είναι δυνατό, με μία φυσική επιστήμη ή με την ιστορία των επιστημών. Κάτι τέτοιο είναι πρακτικά εφικτό ακόμα και αν δεν είναι για τυπικούς λόγους πάντα δυνατό.
5. Μην κρύβεσαι στο καβούκι μιας επιστήμης, ιδιαίτερα αν σπουδάζεις μια φυσική επιστήμη. Φρόντισε και σε αυτή την περίπτωση να διευρύνεις τον ορίζοντα των σπουδών σου. Το πανεπιστήμιο είναι ένας χώρος χωρίς στεγανά, μπορείς να παρακολουθήσεις όποια παράδοση θέλεις και να συμμετάσχεις σε πολλά εργαστήρια ή σεμινάρια.
6. Μη διστάσεις να χρησιμοποιήσεις τις ευκαιρίες που σου παρέχουν διάφορα διεθνή προγράμματα όπως το ERASMUS για να φοιτήσεις στο εξωτερικό. Προσπάθησε να πας σε όσο περισσότερες χώρες γίνεται και γνώρισε όσο το δυνατόν περισσότερα πανεπιστήμια και συστήματα σπουδών μπορείς. Εκμεταλλεύσου την ευκαιρία για πρακτική εξάσκηση σε εταιρείες και οργανώσεις στο εξωτερικό και στην Ελλάδα.
7. Μη διστάσεις να αρχίσεις επαγγελματική δραστηριότητα στον τομέα που σπουδάζεις μόλις σου δοθεί η πρώτη ευκαιρία, ακόμα και αν δεν έχεις πάρει το πτυχίου σου. Η επαγγελματική εμπειρία είναι το πιο πολύτιμο και σπάνιο εφόδιο που θα σου δώσουν οι σπουδές σου.
8. Μην επιμηκύνεις τις σπουδές σου χωρίς λόγο. Μην ξεχνάς ότι σπουδάζεις με τον ιδρώτα άλλων. Η δημόσια χρηματοδότηση των σπουδών είναι η πιο ευγενής θυσία των συνανθρώπων σου, που την κάνουν ελπίζοντας ότι και εσύ θα συμβάλεις στην πρόοδο της ανθρωπότητας.
9. Μην ξεχνάς ότι και εσύ είσαι άνθρωπος και ότι η ανθρώπινη ζωή είναι πολυδιάστατη. Δεν είσαι ασκητής — και το πανεπιστήμιο δεν είναι μοναστήρι.
10. Μετά το τέλος των σπουδών σου, μη δεσμεύεσαι αμέσως επιδιώκοντας μια θέση στο δημόσιο ή σε έναν εργοδότη. Ταξίδεψε. Προσπάθησε να γνωρίσεις όσο το δυνατόν περισσότερες μορφές επαγγελματικής απασχόλησης μπορείς. Γνώρισε ανθρώπους και δημιούργησε το δικό σου δίκτυο. Και μην ξεχνάς: όλος ο κόσμος είναι ένα χωριό.

***

Νίκος Ψαρρός – καθηγητής φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο της Λειψίας.

Πηγή: amagi
Αντικλείδι
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι