Κάνοντας μαθήματα Πρώτων Βοηθειών για την Ψυχική Υγεία
Γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε όταν δούμε το φίλο μας να χτυπά το πόδι του και να αιμορραγεί.
Γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε όταν δούμε το φίλο μας να χτυπά το πόδι του και να αιμορραγεί.
Τι κάνουμε όμως όταν βιώνει μπροστά μας μία κρίση πανικού;
Σκεφτείτε την ακόλουθη σκηνή:
περπατάτε στο δρόμο με έναν φίλο σας όταν εκείνος πέφτει, χτυπάει το πόδι του και αρχίζει και αιμορραγεί. Αμέσως καταλαβαίνετε ότι πρόκειται να χρειαστούν ράμματα.
Τι κάνετε;
Δεν είναι κάτι που χρειάζεται πολύ σκέψη. Ίσως να προσπαθούσατε να προσφέρετε κάποιου είδους πρώτες βοήθειες μέχρι να σταματούσε η αιμορραγία ή μέχρι να μπορούσε ο φίλος σας να δεχθεί ιατρική βοήθεια. Ίσως τύχαινε να έχετε ένα τσιρότο πάνω σας ή ένα χαρτομάντιλο για να τον βοηθήσετε να καθαρίσει την πληγή ή ένα μπουκάλι νερό που μπορεί να χρησιμοποιήσετε για να ξεπλύνετε την πληγή. Ίσως να τον σηκώσετε και να τον βοηθήσετε να περπατήσει προς κάποιο μεταφορικό μέσο ή να τον πάτε όπου πρέπει να πάει.
Ας δούμε όμως κάτι πιο δύσκολο: Τι θα συμβεί αν, αντί για ένα τραυματισμένο πόδι, ο ίδιος ο φίλος σας παθαίνει μια κρίση πανικού;
Ίσως να γνωρίζετε πώς να τον βοηθήσετε, όμως ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων δεν είναι κατάλληλα εκπαιδευμένο για να βοηθήσει σε αυτές τις περιπτώσεις. Αυτό είναι ένα ανησυχητικό κενό στη συλλογική μας γνώση, καθώς περίπου 1 στους 5 ανθρώπους θα διαγνωσθεί με κάποια μορφή ψυχικής ασθένειας μια φορά στη ζωή του.
Και η άγνοια, όπως γνωρίζουν καλά πολλοί άνθρωποι με ψυχικές ασθένειες, εκτρέφει το στίγμα. Εδώ και αρκετά χρόνια γίνονται πολλές προσπάθειες για την καταπολέμηση του στίγματος μέσω ενός προγράμματος στις ΗΠΑ που ονομάζεται «Πρώτες Βοήθειες για την Ψυχική Υγεία», το οποίο διδάσκει τους συμμετέχοντες πώς να αναγνωρίζουν πότε κάποιος έχει μια κρίση ψυχικής υγείας και πώς να τους βοηθήσουν να την ξεπεράσουν.
Πρόσφατα, ανακάλυψα το πρόγραμμα «Πρώτες Βοήθειες Ψυχικής Υγείας», ενώ ξεφύλλιζα τις εκδηλώσεις της κοινότητας ενός τοπικού περιοδικού. Η διαφήμιση που ήταν ανάμεσα σε καταχωρήσεις για ένα μάθημα γιόγκα και την πώληση εκκλησιαστικών ειδών, υποσχόταν να διδάξει ακόμη και σε ανθρώπους που είχαν ακόμη και πλήρη άγνοια για τα βασικά θέματα της ψυχικής ασθένειας, πώς να αναγνωρίζουν τα σημάδια μιας κρίσης. Η περιέργειά μου με έκανε να πάρω μέρος.
Έτσι, ένα Σάββατο πρωί, λίγες εβδομάδες αργότερα, βρέθηκα μαζί με μία ομάδα ανθρώπων στο υπόγειο μιας δημόσιας βιβλιοθήκης, χωρίς να είμαστε σίγουροι για το τι να περιμένουμε από την εκπαίδευση των οκτώ ωρών. Δεν είχα κανένα υπόβαθρο για το θέμα: Άλλο πράγμα είναι να ακούτε με προσοχή ένα φίλο σας, κάτι που έχω κάνει πολλές φορές και άλλο πράγμα εντελώς να ξέρετε πώς να χειριστείτε μια πιο σοβαρή κατάσταση.
Ένας από τους πρωταρχικούς στόχους των «Πρώτων Βοηθειών Ψυχικής Υγείας», ένα πρόγραμμα που δημιουργήθηκε στην Αυστραλία από τη νοσοκόμα Better Kitchener, είναι να κάνει τους ανθρώπους σαν εμένα λιγότερο φοβισμένους από περιπτώσεις σαν αυτές. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε αγροτικές ή φτωχότερες περιοχές όπου η επαγγελματική μεταχείριση της ψυχικής υγείας δεν είναι άμεσα διαθέσιμη, σύμφωνα με τους υπευθύνους του προγράμματος.
«Η εκπαίδευση Πρώτων Βοηθειών για την Ψυχική Υγεία έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν ότι η ψυχική ασθένεια είναι μία πραγματικότητα, ότι μπορούν να βρούν θεραπεία και ότι τα άτομα με ψυχική ασθένεια μπορούν να ζήσουν μια φυσιολογική ζωή», υποστηρίζουν οι υπεύθυνοι του προγράμματος.
Η εκπαίδευση ξεκίνησε με την παρουσίαση μερικών από τις πιο κοινές ψυχικές διαταραχές: κατάθλιψη και διαταραχές της διάθεσης, διαταραχές άγχους, τραύμα, ψύχωση και διαταραχές χρήσης ουσιών. Μας καθοδήγησαν επίσης μέσα από ένα σχέδιο δράσης για τη βοήθεια κάποιου που βιώνει μια κρίση πανικού, αυτοκτονικές σκέψεις, ψύχωση, αυτο-τραυματισμό ή κατάχρηση ουσιών.
Δεν είναι κάτι που χρειάζεται πολύ σκέψη. Ίσως να προσπαθούσατε να προσφέρετε κάποιου είδους πρώτες βοήθειες μέχρι να σταματούσε η αιμορραγία ή μέχρι να μπορούσε ο φίλος σας να δεχθεί ιατρική βοήθεια. Ίσως τύχαινε να έχετε ένα τσιρότο πάνω σας ή ένα χαρτομάντιλο για να τον βοηθήσετε να καθαρίσει την πληγή ή ένα μπουκάλι νερό που μπορεί να χρησιμοποιήσετε για να ξεπλύνετε την πληγή. Ίσως να τον σηκώσετε και να τον βοηθήσετε να περπατήσει προς κάποιο μεταφορικό μέσο ή να τον πάτε όπου πρέπει να πάει.
Ας δούμε όμως κάτι πιο δύσκολο: Τι θα συμβεί αν, αντί για ένα τραυματισμένο πόδι, ο ίδιος ο φίλος σας παθαίνει μια κρίση πανικού;
Ίσως να γνωρίζετε πώς να τον βοηθήσετε, όμως ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων δεν είναι κατάλληλα εκπαιδευμένο για να βοηθήσει σε αυτές τις περιπτώσεις. Αυτό είναι ένα ανησυχητικό κενό στη συλλογική μας γνώση, καθώς περίπου 1 στους 5 ανθρώπους θα διαγνωσθεί με κάποια μορφή ψυχικής ασθένειας μια φορά στη ζωή του.
Και η άγνοια, όπως γνωρίζουν καλά πολλοί άνθρωποι με ψυχικές ασθένειες, εκτρέφει το στίγμα. Εδώ και αρκετά χρόνια γίνονται πολλές προσπάθειες για την καταπολέμηση του στίγματος μέσω ενός προγράμματος στις ΗΠΑ που ονομάζεται «Πρώτες Βοήθειες για την Ψυχική Υγεία», το οποίο διδάσκει τους συμμετέχοντες πώς να αναγνωρίζουν πότε κάποιος έχει μια κρίση ψυχικής υγείας και πώς να τους βοηθήσουν να την ξεπεράσουν.
Πρόσφατα, ανακάλυψα το πρόγραμμα «Πρώτες Βοήθειες Ψυχικής Υγείας», ενώ ξεφύλλιζα τις εκδηλώσεις της κοινότητας ενός τοπικού περιοδικού. Η διαφήμιση που ήταν ανάμεσα σε καταχωρήσεις για ένα μάθημα γιόγκα και την πώληση εκκλησιαστικών ειδών, υποσχόταν να διδάξει ακόμη και σε ανθρώπους που είχαν ακόμη και πλήρη άγνοια για τα βασικά θέματα της ψυχικής ασθένειας, πώς να αναγνωρίζουν τα σημάδια μιας κρίσης. Η περιέργειά μου με έκανε να πάρω μέρος.
Έτσι, ένα Σάββατο πρωί, λίγες εβδομάδες αργότερα, βρέθηκα μαζί με μία ομάδα ανθρώπων στο υπόγειο μιας δημόσιας βιβλιοθήκης, χωρίς να είμαστε σίγουροι για το τι να περιμένουμε από την εκπαίδευση των οκτώ ωρών. Δεν είχα κανένα υπόβαθρο για το θέμα: Άλλο πράγμα είναι να ακούτε με προσοχή ένα φίλο σας, κάτι που έχω κάνει πολλές φορές και άλλο πράγμα εντελώς να ξέρετε πώς να χειριστείτε μια πιο σοβαρή κατάσταση.
Ένας από τους πρωταρχικούς στόχους των «Πρώτων Βοηθειών Ψυχικής Υγείας», ένα πρόγραμμα που δημιουργήθηκε στην Αυστραλία από τη νοσοκόμα Better Kitchener, είναι να κάνει τους ανθρώπους σαν εμένα λιγότερο φοβισμένους από περιπτώσεις σαν αυτές. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε αγροτικές ή φτωχότερες περιοχές όπου η επαγγελματική μεταχείριση της ψυχικής υγείας δεν είναι άμεσα διαθέσιμη, σύμφωνα με τους υπευθύνους του προγράμματος.
«Η εκπαίδευση Πρώτων Βοηθειών για την Ψυχική Υγεία έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν ότι η ψυχική ασθένεια είναι μία πραγματικότητα, ότι μπορούν να βρούν θεραπεία και ότι τα άτομα με ψυχική ασθένεια μπορούν να ζήσουν μια φυσιολογική ζωή», υποστηρίζουν οι υπεύθυνοι του προγράμματος.
Η εκπαίδευση ξεκίνησε με την παρουσίαση μερικών από τις πιο κοινές ψυχικές διαταραχές: κατάθλιψη και διαταραχές της διάθεσης, διαταραχές άγχους, τραύμα, ψύχωση και διαταραχές χρήσης ουσιών. Μας καθοδήγησαν επίσης μέσα από ένα σχέδιο δράσης για τη βοήθεια κάποιου που βιώνει μια κρίση πανικού, αυτοκτονικές σκέψεις, ψύχωση, αυτο-τραυματισμό ή κατάχρηση ουσιών.
Το πρόγραμμα υπογράμμιζε τα σημαντικότερα βήματα για εκείνους που είναι οι πρώτοι που βρίσκονται δίπλα σε ένα άτομο που βιώνει ένα πρόβλημα ψυχικής υγείας:
Εκτιμήστε τον κίνδυνο αυτοκτονίας ή βλάβης˙
Ακούστε χωρίς να κρίνετε˙
Καθησυχάστε και δώστε πληροφορίες˙
Ενθαρρύνετε να δεχθεί κατάλληλη επαγγελματική βοήθεια˙
Ενθαρρύνετε την αυτοβοήθεια και άλλες στρατηγικές στήριξης
Δεν μπορεί να εφαρμοστεί το κάθε βήμα σε κάθε κατάσταση, αλλά το πρόγραμμα προορίζεται ως ένα πιο γενικό εργαλείο, ένας οδικός χάρτης για να βοηθήσει όσους βρεθούν δίπλα σε έναν άνθρωπο που βιώνει τα παραπάνω, να αξιολογήσει ένα πρόβλημα και να διακρίνει αν χρειάζεται επαγγελματική παρέμβαση.
Οι διοργανωτές του προγράμματος τονίζουν ότι οι «Πρώτες Βοήθειες Ψυχικής Υγείας» δεν μπορούν να προετοιμάσουν κάποιον για τη διάγνωση και τη θεραπεία μιας ψυχικής ασθένειας, όπως συμβαίνει στην περίπτωση που δεν μπορεί να κάνεις κάποιος ράμματα σε μία ανοιχτή πληγή.
«Δεν διδάσκουμε τους ανθρώπους να κάνουν τη διάγνωση ή να λένε στους ανθρώπους τι είναι σωστό», προσθέτουν οι ψυχολόγοι του προγράμματος.
Εκτιμήστε τον κίνδυνο αυτοκτονίας ή βλάβης˙
Ακούστε χωρίς να κρίνετε˙
Καθησυχάστε και δώστε πληροφορίες˙
Ενθαρρύνετε να δεχθεί κατάλληλη επαγγελματική βοήθεια˙
Ενθαρρύνετε την αυτοβοήθεια και άλλες στρατηγικές στήριξης
Δεν μπορεί να εφαρμοστεί το κάθε βήμα σε κάθε κατάσταση, αλλά το πρόγραμμα προορίζεται ως ένα πιο γενικό εργαλείο, ένας οδικός χάρτης για να βοηθήσει όσους βρεθούν δίπλα σε έναν άνθρωπο που βιώνει τα παραπάνω, να αξιολογήσει ένα πρόβλημα και να διακρίνει αν χρειάζεται επαγγελματική παρέμβαση.
Οι διοργανωτές του προγράμματος τονίζουν ότι οι «Πρώτες Βοήθειες Ψυχικής Υγείας» δεν μπορούν να προετοιμάσουν κάποιον για τη διάγνωση και τη θεραπεία μιας ψυχικής ασθένειας, όπως συμβαίνει στην περίπτωση που δεν μπορεί να κάνεις κάποιος ράμματα σε μία ανοιχτή πληγή.
«Δεν διδάσκουμε τους ανθρώπους να κάνουν τη διάγνωση ή να λένε στους ανθρώπους τι είναι σωστό», προσθέτουν οι ψυχολόγοι του προγράμματος.
«Όμως είστε εκεί να δώσετε πρώτοι βοήθεια και είναι καλό να ξέρετε τι να κάνετε και να δείτε τα σημάδια αν κάποιος βιώνει μια ψυχική κρίση».
Είναι αρκετά απλό να πει κανείς τι πρώτες βοήθειες χρειάζονται για μία σωματική πληγή, αλλά κάθε κατάσταση της ψυχικής υγείας είναι διαφορετική, διότι το μυαλό του κάθε ατόμου λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο. Οι εκπαιδευτές στην τάξη μου, μοιράστηκαν αρκετές από τις δικές τους εμπειρίες, μαζί με μερικά παράδειγμα καταστάσεων που έπρεπε να εκτιμήσουμε ως τάξη, αλλά προφανώς δεν θα μπορούσαν να καλύψουν όλα όσα θα μπορούσαν ενδεχομένως να συμβούν στην καθημερινή ζωή. Έμαθα πολλά εκείνη την ημέρα και έφυγα από την εκπαίδευση συγκλονισμένος από όλα τα πράγματα που δεν ήξερα.
Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, αυτή είναι μια κοινή αντίδραση.
Είναι αρκετά απλό να πει κανείς τι πρώτες βοήθειες χρειάζονται για μία σωματική πληγή, αλλά κάθε κατάσταση της ψυχικής υγείας είναι διαφορετική, διότι το μυαλό του κάθε ατόμου λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο. Οι εκπαιδευτές στην τάξη μου, μοιράστηκαν αρκετές από τις δικές τους εμπειρίες, μαζί με μερικά παράδειγμα καταστάσεων που έπρεπε να εκτιμήσουμε ως τάξη, αλλά προφανώς δεν θα μπορούσαν να καλύψουν όλα όσα θα μπορούσαν ενδεχομένως να συμβούν στην καθημερινή ζωή. Έμαθα πολλά εκείνη την ημέρα και έφυγα από την εκπαίδευση συγκλονισμένος από όλα τα πράγματα που δεν ήξερα.
Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, αυτή είναι μια κοινή αντίδραση.
«Η εκπαίδευση, μας τονίζει ότι δεν είναι απαραίτητο να πάμε πραγματικά σε βάθος για να βοηθήσουμε κάποιον που την έχει ανάγκη», λέει.
Αντί αυτού, οι εκπαιδευόμενοι μαθαίνουν αρκετά για να διαχειριστούν μια οξεία κατάσταση ως ότου κάποιος με τον κατάλληλο επαγγελματικό υπόβαθρο μπορεί να παρέμβει.
Δεν έχω βρεθεί ακόμα σε μια κατάσταση όπου έπρεπε να χρησιμοποιήσω τις νέες γνώσεις μου, αλλά από την άλλη πλευρά της εκπαίδευσης, νιώθω πιο έτοιμος αν ποτέ χρειαστεί. Τουλάχιστον, ξέρω ότι δεν θα πρέπει να φοβάμαι αν βρεθώ με κάποιον που βιώνει μια ξαφνική ψυχική κρίση και μπορεί ακόμη και να έχω μια καλύτερη κατανόηση του τι περνούν. Αυτό από μόνο του κάνει την εκπαίδευση να αξίζει τον κόπο.
Πηγή: theatlantic.com
psychologynow.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι
Δεν έχω βρεθεί ακόμα σε μια κατάσταση όπου έπρεπε να χρησιμοποιήσω τις νέες γνώσεις μου, αλλά από την άλλη πλευρά της εκπαίδευσης, νιώθω πιο έτοιμος αν ποτέ χρειαστεί. Τουλάχιστον, ξέρω ότι δεν θα πρέπει να φοβάμαι αν βρεθώ με κάποιον που βιώνει μια ξαφνική ψυχική κρίση και μπορεί ακόμη και να έχω μια καλύτερη κατανόηση του τι περνούν. Αυτό από μόνο του κάνει την εκπαίδευση να αξίζει τον κόπο.
Πηγή: theatlantic.com
psychologynow.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι
No comments:
Post a Comment