Είναι κρίμα να μεγαλώνεις παιδιά από τιμωρίες χορτασμένα και από αγάπη νηστικά

Δε χωράει αμφιβολία πως ένα από τα δυσκολότερα πράγματα στον κόσμο είναι η ανατροφή των παιδιών. 

Μαμάδες και μπαμπάδες διαφόρων ηλικιών, από τη στιγμή που κρατούν στα χέρια τους το μωρό τους, έρχονται από τη μία αντιμέτωποι με τις ίδιες τους τις σκέψεις και από την άλλη με μία πληθώρα συμβουλών από τον στενό περίγυρο πους τους κάνει να πελαγώνουν. 

“Katya” Zinaida Serebriakova - 1923

Τα πράγματα δυσκολεύουν λιγάκι περισσότερο από τη στιγμή που το παιδί παύει να περιορίζεται μέσα στον ασφαλή συναισθηματικά χώρο του σπιτιού και οδηγείται σταδιακά στην ανακάλυψη του κόσμου και κυρίως του εαυτού του μέσω του παιχνιδιού με άλλα παιδιά.

Ο περίγυρος είναι σκληρός. 

Είναι σκληρός και απότομος, τις περισσότερες φορές, με τα ξένα παιδιά και όχι με τα δικά του. Οδηγείται εύκολα σε αυθαίρετα συμπεράσματα και δεν είναι λίγες οι φορές που τολμάει να τα εκφράσει, χρησιμοποιώντας ως ασπίδα ασφαλείας το χιούμορ.

Η κοινωνία μας, που στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτε άλλο, πέρα από εσένα κι εμένα, θέλει με κάθε κόστος την ομοιογένεια, ακόμη κι αν αυτό προϋποθέτει τη δυστυχία μακροπρόθεσμα. 

Βλέπω γονείς να τρέχουν σαν τρελοί σε ειδικούς γιατρούς, γιατί κάποιος θεώρησε ύποπτη την έντονη δραστηριότητα των παιδιών τους. 

Βλέπω τον προβληματισμό στα πρόσωπα των γονιών, που οι παρέες τους τούς περιθωριοποίησαν, γιατί βλέπεις το παιδί τους δεν ήταν αρκετά ήσυχο στις κοινές εξορμήσεις. 

Βλέπω και έχω βιώσει την πίεση που δέχονται οι γονείς, επειδή το παιδί τους εκφράζει στον απόλυτα υπερθετικό βαθμό τα συναισθήματά του, ευχάριστα ή δυσάρεστα. Εκείνος που βρίσκεται πάντοτε στη θέση του κατηγορουμένου είναι ο ανίκανος, κατά τη γνώμη κάποιων, γονιός.

Αυτός ο γονιός είναι πάντα η τραγική φιγούρα με το απολογητικό βλέμμα, που προσπαθεί μάταια να πείσει τους άλλους για το προφανές, ότι δηλαδή το παιδί του είναι απλά παιδί, το οποίο απλά προσπαθεί να προσδιορίσει τη θέση του μέσα στο χάος και καλείται να γνωρίσει τα συναισθήματά του, πριν καταφέρει να τα ελέγξει. 

Ακούω συχνά γονείς γύρω μου να μιλάνε για όρια, αλλά ελάχιστοι είναι εκείνοι που θα ασχοληθούν με τον τρόπο που ένα παιδί μαθαίνει να οριοθετείται. 

Είναι εύκολη η επιβολή ορίων σε ένα παιδί, όταν μάλιστα εσύ βρίσκεσαι σε θέση ισχύος, λόγω εμπειρίας, ηλικίας και δύναμης. Είναι εύκολο να επιβάλλεις τους κανόνες σου, να τιμωρείς όταν δεν εφαρμόζονται κατά γράμμα και να βλέπεις το παιδί σου να υπακούει ταχέως με ένα και μόνο κοίταγμά σου, από εκείνα που σκορπούν το φόβο ακόμη και στα ξένα παιδιά.

Το δύσκολο ξέρεις ποιο είναι; 

Να επιλέξεις τον άλλον τρόπο. 

Εκείνον για τον οποίο θα δεχτείτε κριτική κι εσύ και το παιδί σου,αλλά χάρη στον οποίο θα δεις μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, έχοντας προστατέψει πρωτίστως τη συναισθηματική νοημοσύνη του παιδιού, το έχεις βοηθήσει να οριοθετηθεί σταδιακά, αφού πρώτα έχει καταλάβει τη σημασία των ορίων για την ασφάλειά και την ηρεμία του και το έχεις αντιμετωπίσει ως ίσο προς ίσο, χωρίς να χρειάζεται να υψώνεις το ανάστημά σου. 

Και τώρα κατάλαβες, γιατί ο άλλος τρόπος είναι πιο θελκτικός στην πλειοψηφία των γονέων. Η ευκολία του να επιβάλλεσαι κάνει τη σταδιακή οριοθέτηση δύσκολη και, κάποιες φορές, επίπονη για το ζεύγος γονέα-παιδί.

Δεν είναι ένα το ερώτημα στο οποίο πρέπει να απαντήσουμε. Το θέμα δεν είναι μόνο τί θέλουμε για τα παιδιά μας, αλλά και πώς θα το πετύχουμε. 

Και τελευταία μου δίνεται η αίσθηση πως αν καταφέρουμε να βρούμε το «πὠς», θα δούμε το παιδί να εντοπίζει μόνο του τη θέση του στον κόσμο. 

Αντί να απαιτούμε από τα παιδιά να σταματήσουν να γκρινιάζουν, οφείλουμε να προσπαθήσουμε να ανακαλύψουμε αυτό που το ενοχλεί μέσω του διαλόγου. 

Αντί να απαιτούμε από τα παιδιά να παίξουν μόνα τους στο δωμάτιο, οφείλουμε να σκεφτούμε αν αισθάνονται μοναξιά, ή αν μας έχουν χορτάσει σε ώρες παιχνιδιού. 

Αντί να παραπονιόμαστε για τα ξεσπάσματά τους και την αυθάδειά τους απέναντί μας, οφείλουμε να παρατηρήσουμε τους δικούς μας τρόπους απέναντί τους, όταν είμαστε κουρασμένοι, θυμωμένοι ή λυπημένοι. 

Αντί να λυπόμαστε που το παιδί μας εκφράζει ειλικρινώς κάθε του συναίσθημα, οφείλουμε πρώτα να αποδεχτούμε πως αυτό είναι το μόνο τίμιο και το οποίο θα έπρεπε να γίνει μάθημα και σε κάθε ενήλικα.

Τα παιδιά χρειάζονται όρια, κυρίως για να νιώθουν τα ίδια ασφαλή.

Χρειάζονται έναν γονιό διαθέσιμο 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, να τους ακούει, να τους εξηγεί,να τους μαθαίνει, να τους καταλαβαίνει,να τους μιλάει για τις συνέπειες που επιφέρουν οι πράξεις τους,να τους θαυμάζει, να νιώθει υπερήφανος, να συγκινείται, να παραδέχεται τα λάθη του,να έχει πίστη, επιμονή, υπομονή και αγάπη που σκορπίζει στο άπειρο. 

Εκείνο που δε χρειάζονται είναι τους γονείς λοχίες, που επιφέρουν την τάξη στον λόχο τους με απαρχαιωμένες νουθεσίες και τιμωρίες. Κι επειδή από κριτική δηλώνουμε πλήρεις, ας περάσουμε στην αυτοκριτική, ο καθένας από εμάς και όλοι μαζί.

Είναι κρίμα να έχουμε παιδιά από τιμωρίες χορτασμένα και από αγάπη νηστικά.

Γράφει η Περσεφόνη Χρυσαφίδου

loveletters
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι