Αν όχι, και έχουν διαθέσει στα παιδιά τους παιχνιδομηχανές συνδεδεμένες στο Διαδίκτυο, ίσως… να το ψάξουν.
Όχι βέβαια πως το διαδικτυακό παιχνίδι είναι, εκ προοιμίου, κακό, ούτε μπορεί κάποιος να γυρίσει την πλάτη στην τεχνολογία και να ζήσει με όρους 1980.
Ωστόσο, όταν το διαδικτυακό gaming γίνεται κυρίαρχο θέμα συζήτησης σε παιδιά Γ΄ ή Δ΄ Δημοτικού ή καταγράφονται περιπτώσεις που μαθητές 11 ετών δεν πηγαίνουν στο σχολείο για να μη χάσουν τη νέα έκδοση που κυκλοφορεί εκείνη την ημέρα, προφανώς κάτι ανησυχητικό υπάρχει.
«Το πρόβλημα εντοπίζεται σε όλο και μικρότερες ηλικίες, έχουμε περιπτώσεις παιδιών Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού που εμφανίζουν συμπτώματα εξάρτησης από το Διαδίκτυο»,
σημειώνει η επιστημονική υπεύθυνος της Μονάδας Εφηβικής Ιατρικής της Β΄ Πανεπιστημιακής Παιδιατρικής Κλινικής Aρτεμις Τσίτσικα. Η Aρτεμις Τσίτσικα αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ειδικεύθηκε στην παιδιατρική και στη συνέχεια μετεκπαιδεύθηκε στην εφηβική ιατρική και υγεία, ενώ βρέθηκε αντιμέτωπη με τον… μαγικό κόσμο του Διαδικτύου τον Ιούνιο του 2007, όταν κλήθηκε να διαχειριστεί το πρώτο περιστατικό εφήβου με συμπτώματα διαδικτυακής εξάρτησης.
Με 11 χρόνια εμπειρίας, πλέον, η κ. Τσίτσικα έχει σαφή εικόνα. «Ειδικά στη μέση εφηβική ηλικία, υπάρχουν παιδιά που παρουσιάζουν ακραίες συμπεριφορές, κοιμούνται όλο το πρωί, χάνουν το σχολείο τους, μένουν από απουσίες, αμελούν βασικές ανάγκες, όπως η διατροφή και ο ύπνος τους, αδιαφορούν για τις άλλες δραστηριότητές τους, για τις σχέσεις τους, ακόμη και για την προσωπική φροντίδα και υγιεινή τους… έχουμε συναντήσει παιδιά που φορούν τα ίδια ρούχα για εβδομάδες».
Η κ. Τσίτσικα βρίσκεται πίσω από μεγάλη ευρωπαϊκή έρευνα (EU NETADB E. Tzavela, C. Karakitsou, A.Tsitsika, 2015) για τη μελέτη των συμπεριφορών εξάρτησης στο Διαδίκτυο σε εφήβους. Δεν πρόκειται για μικρή έρευνα, καθώς συνολικά συμμετείχαν 13.284 έφηβοι από επτά ευρωπαϊκές χώρες.
Με 11 χρόνια εμπειρίας, πλέον, η κ. Τσίτσικα έχει σαφή εικόνα. «Ειδικά στη μέση εφηβική ηλικία, υπάρχουν παιδιά που παρουσιάζουν ακραίες συμπεριφορές, κοιμούνται όλο το πρωί, χάνουν το σχολείο τους, μένουν από απουσίες, αμελούν βασικές ανάγκες, όπως η διατροφή και ο ύπνος τους, αδιαφορούν για τις άλλες δραστηριότητές τους, για τις σχέσεις τους, ακόμη και για την προσωπική φροντίδα και υγιεινή τους… έχουμε συναντήσει παιδιά που φορούν τα ίδια ρούχα για εβδομάδες».
Η κ. Τσίτσικα βρίσκεται πίσω από μεγάλη ευρωπαϊκή έρευνα (EU NETADB E. Tzavela, C. Karakitsou, A.Tsitsika, 2015) για τη μελέτη των συμπεριφορών εξάρτησης στο Διαδίκτυο σε εφήβους. Δεν πρόκειται για μικρή έρευνα, καθώς συνολικά συμμετείχαν 13.284 έφηβοι από επτά ευρωπαϊκές χώρες.
Τα στοιχεία που συνελλέγησαν βοήθησαν την επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής – Εφηβικής Iατρικής στο ΕΚΠΑ να καταλήξει σε μια τυπολογία διάγνωσης, που όχι μόνον καταγράφει τον βαθμό επικινδυνότητας, αλλά εξηγεί πώς οι έφηβοι καταφέρνουν συχνά να ξεπεράσουν μόνοι τους τον διαδικτυακό εθισμό, κάτι που δεν συμβαίνει με τις άλλες εξαρτήσεις, όπως αλκοόλ ή ουσίες.
Τέσσερις «τύπους» εφήβων με προβληματική χρήση του Διαδικτύου περιγράφει η κ. Τσίτσικα: τον «ζογκλέρ», «αυτόν που κάνει τον πλήρη κύκλο», τον «παγιδευμένο» και… «αυτόν που βαριέται τα πάντα».
Ο «ζογκλέρ» δεν είναι τίποτε άλλο από ένα μάλλον χαρακτηριστικό δείγμα εφήβου. Πολυσχιδής, καταφέρνει να έχει επαρκή αυτοέλεγχο, ώστε και «δικτυωμένος» να παραμένει και την εξωδικτυακή δραστηριότητα στον κοινωνικό και σχολικό του κύκλο να διατηρεί. Ο δεύτερος τύπος εφήβων είναι αυτοί που «κολλάνε».
Τέσσερις «τύπους» εφήβων με προβληματική χρήση του Διαδικτύου περιγράφει η κ. Τσίτσικα: τον «ζογκλέρ», «αυτόν που κάνει τον πλήρη κύκλο», τον «παγιδευμένο» και… «αυτόν που βαριέται τα πάντα».
Ο «ζογκλέρ» δεν είναι τίποτε άλλο από ένα μάλλον χαρακτηριστικό δείγμα εφήβου. Πολυσχιδής, καταφέρνει να έχει επαρκή αυτοέλεγχο, ώστε και «δικτυωμένος» να παραμένει και την εξωδικτυακή δραστηριότητα στον κοινωνικό και σχολικό του κύκλο να διατηρεί. Ο δεύτερος τύπος εφήβων είναι αυτοί που «κολλάνε».
Όπως σημειώνει, όμως, η κ. Τσίτσικα, πολλές φορές είναι ο ίδιος ο έφηβος που «αυτοδιορθώνεται», όταν αποκτά κίνητρο, π.χ. ερωτεύεται, συνειδητοποιεί τις αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνική ή σχολική ζωή του ή απλώς βαρεθεί. Συχνά, ωστόσο, για να κλείσει ο κύκλος χρειάζεται ένα εξάμηνο ίσως και χρόνος.
Η κατάσταση είναι απείρως πιο δύσκολη για τους άλλους δύο «τύπους» εφήβων. Ο «παγιδευμένος» είναι ένας έφηβος που μπορεί να είχε κάθε όρεξη για εξωδικτυακή ζωή, ωστόσο μια απόρριψη, το bullying, τον εξωθούν στο Διαδίκτυο, «το μόνον περιβάλλον που μπορεί να νιώσει αποδοχή και αριστεία». Κάτι που, βεβαίως, ανατροφοδοτεί τον εθισμό του.
Η κατάσταση είναι απείρως πιο δύσκολη για τους άλλους δύο «τύπους» εφήβων. Ο «παγιδευμένος» είναι ένας έφηβος που μπορεί να είχε κάθε όρεξη για εξωδικτυακή ζωή, ωστόσο μια απόρριψη, το bullying, τον εξωθούν στο Διαδίκτυο, «το μόνον περιβάλλον που μπορεί να νιώσει αποδοχή και αριστεία». Κάτι που, βεβαίως, ανατροφοδοτεί τον εθισμό του.
Εξίσου σοβαρά είναι τα προβλήματα στον τέταρτο τύπο εφήβου, σε αυτόν που απλώς μοιάζει να μην ενδιαφέρεται για τίποτε.
Η κ. Τσίτσικα υπογραμμίζει πως στις δύο τελευταίες περιπτώσεις απαιτείται σοβαρή παρέμβαση, ακόμη και φαρμακευτική αγωγή, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η πηγή του προβλήματος, η βασική νοσηρότητα του εφήβου.
Η συζήτηση επιστρέφει στη βάση του προβλήματος, στη λειτουργία της οικογένειας, εν προκειμένω της ελληνικής.
Η συζήτηση επιστρέφει στη βάση του προβλήματος, στη λειτουργία της οικογένειας, εν προκειμένω της ελληνικής.
«Υπάρχει μια λανθασμένη εντύπωση ότι τα παιδιά είναι πιο ασφαλή στο δωμάτιό τους παρά όταν παίζουν έξω και, φυσικά, υπάρχει και το μοντέλο, η εικόνα γονέων κολλημένων μπροστά σε μία οθόνη, γονέων που δεν κοινωνικοποιούνται όπως παλιά. Τα παιδιά μαθαίνουν από το μοντέλο»,
σημειώνει στις «Σαββατιάτικες Συναντήσεις».
Υπάρχει, πάντα, και το βάρος των «ενοχών» που κουβαλούν πολλοί γονείς, είτε λόγω οικονομικών δυσκολιών, είτε λόγω προβλημάτων στον γάμο τους, είτε γιατί απουσιάζουν πολλές ώρες. «Αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούν να βάλουν όρια, ανέχονται τα πάντα και τελικά χάνουν», σημειώνει η κ. Τσίτσικα, προσθέτοντας ότι κάποιος θα θεωρούσε πως σε ανώτερα οικονομικά στρώματα η κατάσταση θα ήταν καλύτερη:
Υπάρχει, πάντα, και το βάρος των «ενοχών» που κουβαλούν πολλοί γονείς, είτε λόγω οικονομικών δυσκολιών, είτε λόγω προβλημάτων στον γάμο τους, είτε γιατί απουσιάζουν πολλές ώρες. «Αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούν να βάλουν όρια, ανέχονται τα πάντα και τελικά χάνουν», σημειώνει η κ. Τσίτσικα, προσθέτοντας ότι κάποιος θα θεωρούσε πως σε ανώτερα οικονομικά στρώματα η κατάσταση θα ήταν καλύτερη:
«Δεν ισχύει αυτό. Στον άλλο πόλο υπάρχει έντονος υπεργονεϊσμός, δηλαδή καπέλωμα και ευνουχισμός του εφήβου, είναι οι “γονείς ελικόπτερα”, που κατεβαίνουν να λύσουν το “πρόβλημα” και μετά φεύγουν, με αποτέλεσμα να “κλαδεύουν” τα παιδιά τους. Υπάρχουν, βεβαίως, και οι γονείς που, όπως μας λένε αρκετοί έφηβοι, “κάνουν απλώς τη ζωάρα τους” και δεν ασχολούνται».Η κ. Τσίτσικα υπογραμμίζει ότι η λύση δεν είναι η απαγόρευση. «Εάν θεωρήσεις λύση το να μην πάρεις π.χ. κινητό στον νεαρό έφηβο, του δημιουργείς μεγαλύτερο πρόβλημα, καθώς τον εμποδίζεις να ενταχθεί στο σύνολο», σημειώνει. Επιβεβαιώνει, δε, ότι η δουλειά είναι πιο… δύσκολη:
«Όλα, τελικά, είναι θέμα ισορροπίας, επικοινωνίας και προσπάθειας. Χρειάζεται να χτιστεί εμπιστοσύνη ανάμεσα στο παιδί και στον γονιό. Τα παιδιά δεν θέλουν φίλο, φίλους έχουν. Θέλουν τον γονιό τους. Και καταλαβαίνουν ότι ο γονιός που βάζει όρια τα σέβεται και είναι ειλικρινής, είναι ένας ισορροπημένος γονιός».
«Άρα είναι προτιμότερο να μην παίζουμε μαζί τους διαδικτυακά παιχνίδια;» τη ρωτώ. «Βεβαίως, αν το θέλει και το παιδί είναι πολύ διασκεδαστικό», μου απαντά, για να προσθέσει: «Να γνωρίζετε, όμως, πως στο Διαδίκτυο “σαμποτάρεται η γονεϊκή μας αυθεντία”. Εμείς, άλλωστε, είμαστε τεχνολογικά μετανάστες, ενώ αυτά τα παιδιά είναι αυτόχθονες στην τεχνολογία. Εκεί περνούν τη μισή τους ζωή».
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι
No comments:
Post a Comment