Ο γυαλός δεν είναι ποτέ στραβός… μάλλον στραβά αρμενίζεις

Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι έχουν την τάση να ρίχνουν το φταίξιμο στους άλλους όταν κάτι δε πάει καλά. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι συνηθίζουν να κατηγορούν τους εαυτούς τους όταν τα αποτελέσματα μιας πράξης δεν είναι τα επιθυμητά ακόμη κι όταν τα πράγματα δεν ελέγχονται από τους ίδιους. Το σύνηθες για τους περισσότερους ανθρώπους είναι οι παραπάνω συμπεριφορές να εναλλάσσονται αναλόγως το μερίδιο ευθύνης που κάποιος πιστεύει ότι αναλογεί στον ίδιο ή στους άλλους.

Η προσωπικότητα και η υποκειμενική αντίληψη κάθε φορά της κατάστασης για όλα τα παραπάνω αποτελούν υποκειμενικούς παράγοντες αξιολόγησης για την ευθύνη που αναλογεί κάθε φορά στον καθένα. Αντισταθμιστικά της υποκειμενικής αντίληψης περί ευθύνης του καθενός δρα η «αντικειμενική ευθύνη» μέσω του νομικού πλαισίου το οποίο κάθε κοινωνία θεσπίζει με σκοπό να επιτυγχάνεται στο μέτρο του δυνατού η ειρηνική συμβίωση των πολιτών της και ο ισότιμος καταμερισμός των αγαθών.

Η ρευστότητα η οποία γεννάται, όμως, όταν μια μικρή αλλαγή μπορεί να τροποποιήσει τη σταθερότητα μιας κατάστασης την οποία ένας νόμος θεωρεί ότι πρεσβεύει μέσω της «ξύλινης» γλώσσας του, γεννά πολλές φορές μια εσωτερική σύγκρουση για όσους προσπαθούν να επιτύχουν τις προσωπικές τους επιθυμίες χωρίς να παρεκκλίνουν από τις κοινωνικές νόρμες.

Ο τρόπος για να ξεπεραστεί μια τέτοιου είδους εσωτερική σύγκρουση βρίσκεται πέρα από την ανάληψη ή όχι της προσωπικής ευθύνης ή της μετάθεσής της σε κάποιο νομικό πλαίσιο. Όποιος επιθυμεί την πραγματοποίηση των στόχων του, δε μπλέκει σε ένα παιχνίδι ανάθεσης ευθυνών μέσα από το οποίο επεξεργάζεται άλλες ασυνείδητες ανάγκες του αλλά βρίσκει τρόπους να προσαρμόζεται σε κάθε μεταβαλλόμενο δημιουργηθέν πλαίσιο.

Μια τέτοια συμπεριφορά μπλέκει την ατομική ευθύνη χωρίς να χρησιμοποιεί στατικούς όρους για να την περιγράψει. Η έννοια της ατομικής ευθύνης αποκτά αξία όχι μέσω του αποτελέσματος μιας πράξης αλλά από τη συμπεριφορά η οποία έπεται και αναδεικνύει την αξία της σχετικά με το τι ο καθένας κάνει για τον εαυτό του από τη στιγμή που αναγνωρίζει το αποτέλεσμα μιας πράξης.
Η έννοια της ευθύνης απέναντι στο αποτέλεσμα μιας πράξης καταλήγει να είναι η δυναμική όσο και συνεχής προσπάθεια προσωπικής προσαρμογής εντός ενός ηθικού κοινωνικού πλαισίου μέσα από το οποίο αναζητείται η κατάκτηση των προσωπικών προσδοκιών.

Γιώργος Παπαδόπουλος, ψυχολόγος
enallaktikidrasi.com
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι