Σελίδες

Thursday, 31 August 2023

Το παιδί στην Αρχαία Ελλάδα

Αλήθεια, πόσο διαφορετικά ζούσαν τα παιδιά της αρχαιότητας από εμάς; Πήγαιναν σχολείο; 
Τι έτρωγαν; 
Έπαιζαν; Και τι παιχνίδια; Για να απαντήσουμε τα ερωτήματά μας συλλέξαμε πληροφορίες για τη ζωή του παιδιού στην αρχαία Ελλάδα, κατασκευάσαμε αντικείμενα της καθημερινότητάς του, παίξαμε τα παιχνίδια του και με ένα θεατρικό δρώμενο μεταφέραμε γονείς και παιδιά στην αρχαία Αθήνα!
Αρχαία Αθήνα
Αρχαία Σπάρτη
Στην Αρχαία Αθήνα, η θέση της γυναίκας-μητέρας ήταν πολύ υποβιβασμένη. Όλη τη μέρα ήταν κλεισμένες στο σπίτι κι ασχολούνταν με τις οικιακές δουλειές. Ανάλογη ήταν και η αγωγή των κοριτσιών, τα οποία τα μάθαιναν να ράβουν και να γνέθουν ενώ μάθαιναν ελάχιστα να γράφουν και να διαβάζουν. Δεν έβγαιναν έξω από το σπίτι χωρίς συνοδεία δούλων

Από την άλλη, τα αγόρια είχαν περισσότερα πλεονεκτήματα όσον αφορά την διαπαιδαγώγησή τους. Ως τα επτά χρόνια τους έμεναν στο σπίτι αγράμματα και μετά τα πήγαιναν να μορφωθούν σε ιερατεία ή αν είχαν την οικονομική ευχέρεια ανάθεταν την διαπαιδαγώγησή τους σε δασκάλους.

Πολλοί πλούσιοι ανάθεταν την ανατροφή των βρεφών σε δούλες ή σε παιδαγωγούς δούλους.

Στην αρχαία Σπάρτη, η κατάσταση ήταν πολύ πιο διαφορετική από εκείνη της Αθήνας. Η θέση της γυναίκας-μητέρας δεν ήταν υποβαθμισμένη και τύγχανε του ιδίου σεβασμού με τον άντρα-πατέρα. Η ίδια μορφωνόταν, -όχι βέβαια όπως ο άντρας- και προσπαθούσε να έχει γνώμη για όλα τα θέματα, ακόμα και για τα πολιτικά.


Η καλύτερη θέση της γυναίκας -σε σύγκριση με την Αθήνα- στην αρχαία Σπάρτη, είχε ως αποτέλεσμα την αγωγή των παιδιών να την αναλαμβάνουν οι γονείς ως τα έξι χρόνια τους.
Κατόπιν τα αγόρια πήγαιναν σε στρατόπεδα για να διαμορφωθούν ως ικανοί πολεμιστές (ηρωικό ιδεώδες της αγωγής) και την αγωγή τους την αναλάμβαναν παιδοκόμοι. 
Τα κορίτσια λάβαιναν αισθητική αγωγή μετά τα δέκα τους χρόνια.
Εκπαίδευση
Ο Παιδαγωγός, οικιακός δούλος, συνόδευε το παιδί στο Διδασκαλείο. Από τον πρώτο του δάσκαλο ο μικρός Αθηναίος μάθαινε ανάγνωση, συλλαβισμό, γραφή, αριθμητική. 

Αργότερα τον αναλάμβανε ο Κιθαριστής για να τον μυήσει στην τέχνη της μουσικής. Αφού το παιδί αποκτούσε αυτές τις στοιχειώδεις γνώσεις, ερχόταν σε επαφή με την ηρωική και διδακτική ποίηση (Όμηρο-Ησίοδος), καθώς και με τη λυρική. 
Μάθαινε επιπλέον χορό, ζωγραφική, χειροτεχνία και γεωμετρία. Ο Παιδοτρίβης φρόντιζε για τη σωματική εκγύμναση των μαθητών στην Παλαίστρα («πένταθλον» και «παγκράτιον»).

https://www.youtube.com/watch?v=pkRjhlZs69Y
Παιχνίδια
ΠΛΑΤΑΓΗ:

Ένα από τα πρώτα παιχνίδια που έπαιζαν τα μωρά στην αρχαιότητα ήταν «η πλαταγή», μια πήλινη κουδουνίστρα, που την έβαζαν στο χέρι του και με τον ήχο που έκαναν τα πετραδάκια που είχε μέσα, το έκαναν να ξεχνιέται και να σταματά τα κλάματα.

ΑΘΥΡΜΑ, ΚΥΛΙΝΤΡΟ, ΑΠΟΡΡΑΞΙΣ: 

Αγαπημένο παιχνίδι των μεγαλύτερων σε ηλικία αγοριών ήταν «το άθυρμα», ένα πήλινο αλογάκι πάνω σε ρόδες, που το έσερναν σε όλο το σπίτι. Το παιχνίδι όμως που λαχταρούσαν όλα τα αγόρια ήταν ένα «αμαξάκι με ρόδες». Συνήθως το έσερναν τα αγαπημένα τους σκυλιά κι όταν αυτά κουράζονταν το έσερναν τα παιδιά μόνα τους. Συνηθισμένο παιχνίδι ήταν «ο τροχός». 
 Άλλο παιχνίδι ήταν «η απόρραξις». Παιζόταν από κορίτσια με τη «σφαίρα», μπάλα από δέρμα ή κομμάτια ύφασμα, ραμμένα και παραγεμισμένα με αλογότριχες, άχυρο ή μαλλί. Τα αγόρια, πετώντας την μπάλα με τα χέρια, προσπαθούσαν να την περάσουν στο στόμιο ενός αγγείου, κάτι σαν τη σημερινή καλαθοσφαίριση. Ο νικημένος έπρεπε να πάρει στην πλάτη το νικητή. Αυτό ονομαζόταν «εφεδρισμός».

ΧΑΛΚΗ ΜΥΙΑ (ΤΥΦΛΟΜΥΓΑ): 

Κανόνες του παιχνιδιού από τα αρχαία χρόνια:Δένανε με ένα μαντίλι τα μάτια ενός παιδιού και έλεγε: «χαλκή μύγα θα κυνηγήσω» και οι άλλοι αποκρίνονταν: «θα κυνηγήσεις μα δεν θα την πιάσεις» και τον χτυπούσαν με τις ζώνες τους μέχρι να πιάσει ένα παιδί.

ΑΚΙΝΗΤΙΝΔΑ (ΑΓΑΛΜΑΤΑΚΙΑ): 

Το αρχαίο παιχνίδι ακινητίνδα παίζεται και σήμερα με το όνομα αγαλματάκια, μόνο που υπάρχουν κάποιες διαφορές. Στην ακινητίνδα, οι παίχτες μόλις δοθεί το σύνθημα πρέπει να μείνουν ακίνητοι σε όποια στάση βρίσκονται. Εκείνος που θα κουνηθεί βγαίνει από το παιχνίδι. Στα αγαλματάκια, βρίσκονται όλα τα παιδιά στη γραμμή εκτός από ένα. Αυτό το παιδί βρίσκεται περίπου πέντε μέτρα μακριά από τα άλλα παιδιά και με γυρισμένη πλάτη λέει: «Αγαλματάκια ακούνητα, αμίλητα, αγέλαστα, μέρα ή νύχτα.Τα υπόλοιπα παιδιά όταν μιλάει κουνιούνται, όταν όμως ρωτάει απαντούν «μέρα» ή «νύχτα». Αν πουν «νύχτα» συνεχίζεται το παιχνίδι και αν πουν «μέρα» γυρνάει και μένουν όλοι αγάλματα. Τότε όποιος κουνηθεί μπαίνει στη θέση του παιδιού και ξαναρχίζει το παιχνίδι.

ΜΠΑΛΑ: 

Αυτό το παιχνίδι παίζεται ως εξής: το ένα παιδί πετά με δύναμη, τη μπάλα και εκείνη σκάει στο έδαφος και τη πιάνει ένα άλλο παιδί. Αυτό γίνεται συνεχώς και έτσι συνεχίζεται το παιχνίδι. Η μπάλα τους ήταν φτιαγμένη από δέρματα ζώων.

ΠΕΝΤΕΛΙΘΑ (ΠΕΝΤΟΒΟΛΑ): 

Τα πεντόλιθα είναι ένα αρχαίο παιχνίδι. Παίζεται όμως ακόμα και σήμερα. Στο παιχνίδι αυτό μπορούσαν να παίξουν όσα παιδιά ήθελαν. Το κάθε παιδί είχε συγκεντρωμένα πέντε βοτσαλάκια κοντά στα πόδια του. Ο κάθε παίχτης πέταγε ένα βοτσαλάκι ψηλά και έπρεπε να το ξαναπιάσει αφού πρώτα είχε πάρει από κάτω ένα ακόμα βοτσαλάκι.

H ΑΠΟΔΙΔΡΑΣΚΙΝΔΡΑ: 

Ένας παίκτης κλείνει τα μάτια του και οι άλλοι τρέχουν να κρυφτούν σε ορισμένο χρόνο .Ο παίκτης ανοίγει τα μάτια του και ψάχνει να τους βρει. Κάθε φορά που βρίσκει έναν , πρέπει να προλάβει να τρέξει πρώτος στη θέση του , αλλιώς χάνει .

ΤΟ ΚΟΛΛΑΒΙΖΕΙΝ: 

Ένας παίκτης στέκεται όρθιος και με το χέρι του σκεπάζει τα μάτια του .Ένας άλλος τον κτυπά και συγχρόνως τον ρωτά με ποιο χέρι τον κτύπησε

ΑΣΚΩΛΙΑΣΜΟΣ (ΑΣΚΙ): 

Στην αρχαιότητα το παιχνίδι αυτό ήταν ένα είδος ακροβασίας και παιζόταν κατά κύριο λόγο στις γιορτές του Διονύσου: Οι παίκτες ανέβαιναν με το ένα πόδι πάνω σε ένα φουσκωμένο ασκί αλειμμένο με λάδι και ο καθένας φανέρωνε την επιδεξιότητά του στην ισορροπία και στην ευλυγισία . Τις περισσότερες φορές ο παίκτης έπεφτε κάτω, πράγμα που διασκέδαζε τους άλλους παίκτες, οι οποίοι αδιαφορούσαν για το αν θα γελούσαν το ίδιο και οι άλλοι μ? αυτούς, όταν σε λίγο ,που θ? ανέβαιναν κι΄ αυτοί στο λαδωμένο ασκί θα πάθαιναν τα ίδια . Το παιχνίδι αυτό παίζεται και σήμερα στην Ήπειρο με την ονομασία Ασκί.

Η ΣΚΑΠΕΡΔΑ (ΔΙΕΛΚΥΣΤΙΝΔΑ): 

Οι παίκτες καρφώνουν στο χώμα ένα δοκάρι που στο μέσο του έχει μια τρύπα από όπου περνούν ένα σκοινί. Στις δύο άκρες του, δένεται από ένας παίκτης, έτσι ώστε ο ένας να μην κοιτά τον άλλο, και προσπαθούν τραβώντας με δύναμη, να φέρουν ο ένας τον άλλον κοντά στη δοκό. Το παιχνίδι αυτό παίζεται και με ισάριθμους σε κάθε πλευρά παίκτες.

ΤΟ ΑΣΤΡΑΓΑΛΙΖΕΙΝ: 

Το αστραγαλίζειν , το παιχνίδι δηλαδή με τους αστράγαλους ή αλλιώς τα κότσια , είναι από τα πιο αγαπημένα ,τόσο των αγοριών, όσο και των κοριτσιών. Τους αστράγαλους τους μαζεύουν από τα πίσω πόδια των κατσικιών και των αρνιών . Καμιά φορά αντί για αστράγαλους χρησιμοποιούν πετρούλες ή καρύδια και αμύγδαλα που τους αρέσουν και να τα τρωνε ! Τα παιδία έπαιζαν και τους «αρτιάζειν αστραγάλους» , τα μόνα ζυγά . Έκρυβε ο ένας του αστραγάλους στο χέρι του κι ο άλλος προσπαθούσε να μαντέψει αν ο αριθμός των αστράγαλων ήταν μονός ή ζυγός, δηλαδή περιττός ή άρτιος.

ΑΠΟΡΡΑΞΙΣ: 

Οι παίκτες κτυπούν τη μπάλα με δύναμη στο έδαφος ώστε να αναπηδήσει. Έπειτα την πιάνουν και την ξανακτυπούν. Όποιος παίκτης πετύχει τα πιο πολλά κτυπήματα κερδίζει . Άλλοτε πάλι πετούν τη μπάλα στον τοίχο και πρέπει να την πιάσουν πριν πέσει στο έδαφος. Το παιχνίδι αυτό μπορούν να παίζουν μόνοι τους ή ανά δυο.

ΕΙΣ ΩΜΙΛΛΑ: 

Οι «μεγάλοι» της παρέας έπαιζαν το εις ώμιλλαν, τις ομάδες. Είχαν χαράξει έναν κύκλο στο χώμα και προσπαθούσαν, σημαδεύοντας από ένα ορισμένο σημείο, να στείλουν τον αστράγαλο τους μέσα στον κύκλο. Είχαν ορίσει από πριν ότι ο καθένας είχε δέκα βολές. Ο νικητής σχεδίαζε το κύκλο, αποφάσιζε τη διάμετρο, καθώς και το σημείο βολής.

Η ΙΥΓΞ: 

Ανάμεσα στα παιχνίδια που προτιμούν τα παιδιά, είναι η Ίυγξ. Σε ένα ξύλινο συνήθως τροχίσκο ανοίγουν δυο τρύπες, περνούν διπλή κλωστή και αφού την περιστρέψουν, μια τραβούν και μια χαλαρώνουν. Ο ήχος που παράγεται θυμίζει ένα πουλί, την ίυγγα, δηλαδή την μυρμηγκοφάγο, από το οποίο πήρε και το όνομα του το παιχνίδι. Λένε μάλιστα πως ανάλογα με τον ήχο μπορούν να κάνουν διάφορες προβλέψεις.

ΤΡΟΧΟΣ: 

Οι τροχοί είναι συνήθως χάλκινοι και υπάρχουν μεγαλύτεροι και μικρότεροι. Η διάμετρος τους κυμαίνεται ανάμεσα στα 80 και 130 εκατοστά. Ο τροχός δεν είναι όμως μόνο παιχνίδι. Τον χρησιμοποιούσαν και στις παλαίστρες, όπου γυμνάζονταν οι νέοι. Ο Ιπποκράτης μάλιστα, ο φημισμένος γιατρός, στο βιβλίο του «Περί Διαίτης», τον συστήνει σε όσους θέλουν να κρατηθούν σε καλή φυσική κατάσταση. 

Διατροφή
Ένα πρωινό αρχίζει με ψωμί, τυρί και ελιές.
Τις διατροφικές συνήθειες των αρχαίων Ελλήνων χαρακτήριζε η λιτότητα, κάτι που αντικατόπτριζε τις δύσκολες συνθήκες υπό τις οποίες διεξαγόταν η ελληνική γεωργική δραστηριότητα. Θεμέλιο τους ήταν η λεγόμενη «μεσογειακή τριάδα»: σιτάρι, λάδι και κρασί.
Στη βάση της διατροφής των αρχαίων Ελλήνων συναντούμε τα δημητριακά, ζεία και σε περιπτώσεις ανάγκης μείγμα κριθαριού με σιτάρι, από το οποίο παρασκευαζόταν ο άρτος. Τα δημητριακά συνοδεύονταν συνήθως από οπωροκηπευτικά (λάχανα, κρεμμύδια, φακές και ρεβύθια). Η κατανάλωση κρέατος και θαλασσινών σχετιζόταν με την οικονομική κατάσταση της οικογένειας, αλλά και με το αν κατοικούσε στην πόλη, στην ύπαιθρο ή κοντά στη θάλασσα. Οι Έλληνες κατανάλωναν ιδιαιτέρως τα γαλακτοκομικά και κυρίως το τυρί. Το βούτυρο ήταν γνωστό, αλλά αντί αυτού γινόταν χρήση κυρίως του ελαιόλαδου. Το φαγητό συνόδευε κρασί (κόκκινο, λευκό ή ροζέ) αναμεμειγμένο με νερό.

Ενδυμασία
Κανονικά το κορίτσι φοράει ένα χιτώνα, μια απλή ρόμπα φτιαγμένη από ένα κομμάτι λινό ύφασμα ( ή μάλλινο το χειμώνα )ραμμένο στην κάτω άκρη, αλά αφημένο ανοιχτό στην κορυφή.
Αν και δεν έχει διατηρηθεί κάποιο ρούχο μέχρι τις μέρες μας, αντλούμε πληροφορίες από άλλα ευρήματα όπως αγάλματα, αγγεία και άλλες καλλιτεχνικές απεικονίσεις. Τα ρούχα ήταν, σχεδόν αποκλειστικά, χειροποίητα φτιαγμένα στο σπίτι και χρησιμοποιούνταν και ως κλινοσκεπάσματα ή στρωσίδια. Παρά την γενική αντίληψη ότι τα ρούχα ήταν όλα λευκά, στην πραγματικότητα, σύμφωνα με ίχνη χρωμάτων σε αγάλματα και από συμπεράσματα βάσει αγγείων, τα υφάσματα που φορούσαν οι αρχαίοι Έλληνες είχαν αρκετά έντονα χρώματα και τα ρούχα ήταν περίτεχνα διακοσμημένα. Άνδρες και γυναίκες φορούσαν ένα εσωτερικό ρούχο, είτε τον πέπλο είτε τον χιτώνα, και ένα εξωτερικό, το ιμάτιον. Ο πέπλος ήταν από πιο βαρύ ύφασμα, μάλλινος συνήθως ενώ ο χιτώνας ήταν ελαφρύτερος, από λινό ύφασμα.

18ο Δημοτικό Σχολείο Ρόδου
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Wednesday, 30 August 2023

Περί αριστοκρατίας...

Ο πατέρας μου μού έμαθε πως μια και μόνο αριστοκρατία υπάρχει... η αριστοκρατία του πνεύματος!


Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

«Θυμήσου τα δικά σου και συμπάθα τα παιδιά σου»

Λαϊκή παροιμία
**********************
Γράφει η Όλγα Παπακυριακίδου
(νηπιαγωγός, akomaenapaidi.blogspot.com)

Σκέψου καλά και προσπάθησε να θυμηθείς...
Τότε που ήσουν μικρό παιδί...
Τότε που πήγαινες σχολείο...
Τότε που μάθαινες τα πρώτα σου γράμματα...
Τότε που έγραφες το πρώτο σου «Σκέφτομαι και Γράφω»...
Τότε που έσβηνες τις πρώτες σου λέξεις για να τις ξαναγράψεις...
... και τσαλάκωνες τη σελίδα του τετραδίου σου...
«Μεγάλε», προσπάθησε να μην ξεχνάς.
Θυμάσαι πόσο λαχταρούσες να χτυπήσει το κουδούνι για διάλειμμα;
Θυμάσαι πόσο στενοχωριόσουν όταν χτυπούσε το κουδούνι «για μέσα»;
Θυμάσαι τι ένιωθες όταν έτρεχες στο διάλειμμα χωρίς λόγο και σκοπό;
Θυμάσαι πώς ένιωθες όταν έβρισκες μπάλα σε ώρα διαλείμματος;
Θυμάσαι που θυμόσουν να φας μόλις χτυπούσε το κουδούνι για μάθημα;
Θυμάσαι πόσες φορές χτυπούσες στο σχολείο;
Θυμάσαι πόσο λερωμένος και ιδρωμένος γυρνούσες στο σπίτι;
Θυμάσαι τη χαρά που σε πλημμύριζε όταν έπεφτες κουρασμένος στο κρεβάτι και σκεφτόσουν τα διαλείμματα της επόμενης μέρας;

«Μεγάλε», προσπάθησε να μην ξεχνάς.
Μην τρομάζεις κάθε φορά που το παιδί σου έρχεται στο σπίτι με νερομπογιές στην μπλούζα του.
Μη σε πιάνει υστερία κάθε φορά που λέει: «με χτύπησε ο Γιώργος».
Μη χλωμιάζεις με την παραμικρή γρατζουνιά στο πόδι του.
Μην το απειλείς επειδή δεν τρώει πολύ στα διαλείμματα.

Άσε το παιδί σου να τρέξει στην αυλή.
Άσε το παιδί σου να διεκδικήσει.
Άσε το παιδί σου να έχει φίλους.
Μην του στερείς την παιδική ζωή του.
Του είναι απαραίτητη.
 
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο 
http://akomaenapaidi.blogspot.com (08.10.2010).
Πρωτότυπος τίτλος: «"ΜΕΓΑΛΕ" θυμήσου την παιδική ζωή σου!»
 

Tuesday, 29 August 2023

Οι νοσοκόμες των Ναζί: Επί το έργον για την Άρια φυλή

Νοσοκόμα κρατάει τα χέρια παιδιών που "βομβαρδίζονται"
με ακτινοβολίες UV προκειμένου να γίνουν ξανθά

The nurses behind the Nazi 'Super Race Children'
............................................
Οι νοσοκόμες των Ναζί είχαν και μία επιπρόσθετη μελανή αποστολή να φέρουν εις πέρας – αυτή της υποβοήθησης των «πειραμάτων Ευγονικής» του 3ου Ράϊχ.
Αυτά περιελάμβαναν την ευθανασία όσων έπασχαν από νοητική στέρηση ή χαρακτηρίζονταν από το χιτλερικό καθεστώς ως «ανεπιθύμητοι» καθώς και την ανατροφή των νέων γενεών παιδιών της «Άριας φυλής».
Μία συλλογή φωτογραφιών που έφερε στο φως η εφημερίδα Daily Mail αποκαλύπτει τις σκοτεινότερες πτυχές του νοσηλευτικού λειτουργήματος.
Τα πειράματα των Ναζιστών ιατρών έχουν ερευνηθεί σε βάθος, όμως οι πράξεις νοσηλευτριών και όσων συνέβαλαν με οποιοδήποτε τρόπο σε απαξιωτικές για τον άνθρωπο συμπεριφορές, είναι κάτι που συχνά περνάει απαρατήρητο.
Είτε ακολουθώντας διαταγές, είτε προσπαθώντας να βοηθήσουν και να συμβάλουν για τον σκοπό στον οποίο πίστευαν, αυτές οι γυναίκες υπήρξαν πολλάκις το αντι-πρότυπο της Μητέρας Τερέζας.

Στις φωτογραφίες διακρίνονται οι ευγονικές αντι-ηρωίδες να συμβάλουν κατά τη διάρκεια της ναζιστικής προέλασης σε ιδιαιτέρως προσβλητικά για την ανθρώπινη ύπαρξη προγράμματα, όπως αυτό του Λέμπενσμπορν, όπου βοηθούσαν τους εντεταλμένους από τον Χάϊνριχ Χίμλερ επιστήμονες να αναθρέψουν μία γενιά φυλετικά καθαρών Άριων παίδων που έπειτα θα ηγούνταν του Τρίτου Ράϊχ.

Με βάση το πρόγραμμα αυτό, όσα παιδιά δεν ανταποκρίνονταν στις απαιτήσεις στέλνονταν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Το 1939, οι Ναζί πήγαν ένα βήμα παραπέρα, κάνοντας ένα ιδιότυπο παιδομάζωμα στις κατακτημένες περιοχές, π.χ. στην Πολωνία, αιχμαλωτίζοντας εκατοντάδες παιδιά που σύμφωνα με τους ίδιους έφεραν «Άρια» χαρακτηριστικά.
Τα παιδιά μεταφέρονταν στο νοσοκομείο του Λέμπενσμπορν όπως «Γερμανοποιούνταν» και αμέσως μετά υιοθετούνταν από οικογένειες των SS. 

Όσα εξ αυτών αρνούνταν να προσαρμοστούν στα στεγανά της «Άριας φυλής» έπεφταν θύματα ξυλοδαρμών και συχνά στέλνονταν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου ο θάνατος ήταν σχεδόν βέβαιος.
Μέσα σε αυτές τις κλινικές οι νοσοκόμες επιτηρούσαν και επέβλεπαν πειράματα «βελτιστοποίησης» κατά τα οποία παιδιά με καστανά μαλλιά βομβαρδίζονταν με ακτινοβολίες UV προκειμένου να γίνουν ξανθά.
Είτε εκτελώντας άνωθεν εντολές, είτε από αφοσίωση σε άρρωστους κοινούς σκοπούς, αυτές οι νοσοκόμες αποτέλεσαν παράδειγμα προς αποφυγή σε ένα επάγγελμα, προαπαιτούμενο του οποίου είναι η ανιδιοτέλεια και ο ανθρωπισμός.

The Insider
tvxs

Monday, 28 August 2023

Δεν είναι ο ρατσισμός το πρόβλημα

Ένα από τα επίκαιρα θέματα την περίοδο που πέρασε ήταν η είδηση ότι τα παιδιά των προσφύγων που έχουν παραμείνει στην Ελλάδα, είτε επειδή το θέλουν, είτε επειδή δεν έχουν άλλη επιλογή, ξεκίνησαν να παρακολουθούν μαθήματα στα ελληνικά σχολεία.

Υπήρξαν πολλές ακραίες αντιδράσεις. Ιθαγενείς γονείς έκλεισαν με λουκέτα το σχολείο, αλλού έσπρωχναν με μένος τις πόρτες για να μη μπουν τα παιδιά ενώ όσοι δεν εμπλέκονται άμεσα, δηλαδή δεν έχουν παιδιά σε σχολεία, κράτησαν στην καλύτερη περίπτωση, μια πολιτικά ορθή στάση του τύπου «μη βιάζεσαι να κρίνεις τον άλλον ως ρατσιστή αν δεν ξέρεις όλες τις λεπτομέρειες» και στην χειρότερη εκφράζουν απόψεις όπως «να πάνε στον αγύριστο».

Θα έλεγε κάποιος ότι το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ο ρατσισμός αφού στρεφόμαστε εναντίον ακόμα και των παιδιών ΤΟΥΣ (συγχωρέστε μου τα κεφαλαία). Είναι τα παιδιά ΤΟΥΣ και τα παιδιά ΜΑΣ.

Μια επιπόλαιη ματιά, λοιπόν, θα εστίαζε το πρόβλημα στον ρατσισμό και το θέμα θα έληγε εκεί. Δυστυχώς, όμως, το πρόβλημα έχει πολύ βαθύτερες ρίζες από όσο φανταζόμαστε.

Η ελληνική κοινωνία, στη συντριπτική της πλειοψηφία τολμώ να πω, ξεχωρίζει τα παιδιά της από όλα τα υπόλοιπα. Όταν λέω τα παιδιά της δεν αναφέρομαι απλά στα προσφυγάκια. Εννοώ ότι αποδέχεται ως κανονικά μόνο τα παιδιά με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: υγιή, αρτιμελή, λευκά ελληνόπουλα που οι γονείς τους είναι παντρεμένοι και έχουν μια μέτρια και πάνω οικονομική κατάσταση. Ο,τιδήποτε ξεφεύγει από αυτό το κουτάκι στιγματίζεται, συζητιέται, εμποδίζεται και γενικά αποτελεί κάποιου είδους πρόβλημα.

Θα αναφέρω ορισμένα παραδείγματα που καταδεικνύουν ακριβώς αυτό που αναφέρω.

Πέρισυ το καλοκαίρι βρέθηκα σε έναν γάμο. Ο γαμπρός και η νύφη κοντά στα πενήντα, με τον πρώτο να είναι τέσσερα πέντε χρόνια μικρότερος και είχε ένα τετράχρονο κοριτσάκι από προηγούμενο γάμο. Στην παρέα μου συζητούσαν ότι η κοπέλα είχε ήδη ξεκινήσει εξωσωματικές για να κάνουν παιδί. Αναρωτήθηκα φωναχτά γιατί να μπει σε όλη αυτή την ψυχοφθόρα διαδικασία αφού έχουν παιδί, εννοώντας το κοριτσάκι. Με εξαιρετική φυσικότητα η παρέα μου είπε «Μα να μεγαλώνει το παιδί του άλλου και να μην έχει δικό της;»

Ναι το, το παιδί ΤΟΥ. Το παιδί του άλλου.

Σε εστιατόριο, μπαίνει μέσα ένα τσιγγανάκι να ζητιανέψει. Το πρώτο πράγμα που δέχεται είναι βλέμματα απαξίας. Ούτε καν λύπησης. Απαξίας. Το επόμενο είναι κινήσεις που υποδηλώνουν ότι σε θεωρώ επικίνδυνο κλέφτη γιαυτό μαζεύω τα πράγματά μου, κινητά, γυαλιά από το τραπέζι. Τέλος, δέχεται σκληρά λόγια από τον ιδιοκτήτη του καταστήματος : «έλα, τσακίσου έξω, έφυγες».

Γιατί να μη το βρίσουμε άλλωστε; Δεν είναι δικό ΜΑΣ παιδί.

Ανοιξιάτικο απόγευμα στην παιδική χαρά. Ο Λέντιο, γεννημένος στην Ελλάδα αλλά γιος Πολωνού και Ελληνίδας, κλωτσάει τη μπάλα λίγο δυνατότερα και χτυπάει τον καφέ μιας κυρίας στο παγκάκι, η οποία σηκώνεται και τον βρίζει άσχημα. Ο μικρός ψελλίζει «μα η παιδική χαρά είναι για όλους» κι εκείνη απαντά «πες στους γονείς σου να πληρώνει τους φόρους του και μετά να μας πεις τίνος είναι η παιδική χαρά».

Γιατί ο Λέντιο δεν είναι δικό ΜΑΣ παιδί.

Σάββατο πρωί στο πάρκο, παιδάκι με νοητική υστέρηση προσπαθεί να ανέβει στην τσουλήθρα. Συνομήλικο κοριτσάκι πλησιάζει να το βοηθήσει και ο μπαμπάς της φωνάζει “Μαρίνα, φύγε από κει” και πάει να την απομακρύνει ο ίδιος, μη και κολλήσει καμιά νοητική υστέρηση από τα σάλια του.

Γιατί δεν είναι το δικό ΤΟΥ παιδί.

Φίλη μου, μονογονέας, έβγαινε για καιρό με έναν ενδιαφέροντα άνδρα, ο οποίος μετά από ένα διάστημα της είπε ότι δε μπορεί να συνεχίσει μαζί της γιατί έχει δυο παιδιά και αυτό είναι πρόβλημα γιαυτόν. Γιατί «ας πούμε, θα πάμε διακοπές και θα πρέπει να πληρώσω και για τα δικά σου παιδιά».

Τα δικά ΣΟΥ παιδιά.

Η ελληνική κοινωνία είναι γεμάτη διακρίσεις. Τα παιδιά του άλλου, τα παιδιά του μετανάστη, τα παιδιά του πρόσφυγα, τα παιδιά των χωρισμένων γονέων (ο τόνος στο «ε» παρακαλώ, έχει σημασία), τα παιδιά των τσιγγάνων, τα παιδιά των φτωχών, τα παιδιά των καλών οικογενειών, τα παιδιά ΤΟΥΣ και τα παιδιά ΜΑΣ.

Δεν είναι θέμα ράτσας το πρόβλημα στη χώρα μας. Είναι θέμα ξεβολέματος. Είναι έλλειμμα αγάπης. Ο,τιδήποτε μας βγάζει από τη βολή μας δεν το θέλουμε. Αλλά δε μένουμε σ αυτό. Το υποτιμάμε, το βρίζουμε, το αποστρεφόμαστε, του δημιουργούμε περισσότερα προβλήματα από όσα ήδη έχει.

Ξέρετε ποιος άνθρωπος είναι αυτός που θα υπερτονίσει την κτητική αντωνυμία; Εκείνος που πιστεύει ότι ο κόσμος γυρίζει γύρω από εκείνον, εκείνος που αγάπη θεωρεί ό,τι τον αφορά και τον διευκολύνει.. 

Επειδή βρέθηκε στη σωστή πλευρά τη σωστή στιγμή. 
Επειδή ΈΤΥΧΕ να μην πέφτουν βόμβες πάνω στο δικό του κεφάλι.
Επειδή ΕΤΥΧΕ να μη γεννηθεί τσιγγάνος. 
Επειδή ΈΤΥΧΕ να μη χάσει τη δουλειά του ή αν την έχασε να έχει προίκα ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του. 
Επειδή ΈΤΥΧΕ να έχει μια ευνοϊκότερη μοίρα από κάποιους άλλους. 

Μέχρι τώρα βέβαια. Το ποτάμι δεν κατεβάζει πάντα κούτσουρα.

Δεν ξέρω αν αυτή η χώρα ήταν ποτέ διαφορετική. Οι δικές μου μνήμες ήταν από στωικές γιαγιάδες και παππούδες στο χωριό που μεγάλωσα να μιλάνε με αγάπη και τρυφερότητα για τα παιδιά και τους μεγάλους. Που στις πλατείες και τις αλάνες δεν πρόσεχαν μόνο τα δικά τους παιδιά αλλά όλα τα παιδιά. Σαν τη γιαγιά που προτάθηκε για Νόμπελ Ειρήνης, που έλεγε και ξανάλεγε «μα τι να κανα, να, τα μωρέλια μουρχονται κρίμα, παιδάκια είν΄τα, παιδάκια...»

Βέβαια, αν διαβάσεις Λουντέμη, θα δεις ότι μόλις 50-60 χρόνια πριν ο κόσμος ήταν τραγικά σκληρός και άγριος με τους αδύναμους. Τουλάχιστον τώρα η ίδια βια εκφράζεται λίγο πιο συγκαλυμμένα, λίγο πιο στρογγυλεμένα κυρίως γιατί υπάρχουν περισσότερες αντιστάσεις από ένα άλλο μέρος της κοινωνίας.

Δεν ξέρω αν αυτή η χώρα θα αλλάξει ποτέ. Αν θα πάψει να φοβάται το διαφορετικό, αν θα πάψει να νιώθει απειλή από ό,τι δεν αναγνωρίζει ως οικείο, αν θα πάψει να παίρνει προσωπικά ό,τι είναι άλλο από εκείνη. Αν θα μάθει να αγαπά.

Ξέρω όμως ότι θα αναγνωρίσω την αλλαγή. Γιατί οι άνθρωποι θα πάψουν να λένε «τα παιδιά ΤΟΥΣ» και θα αρχίσουν να λένε «τα ΠΑΙΔΙΑ». Με την ευχή και την ελπίδα ότι κάποτε τα παιδιά θα είναι ευθύνη και υποχρέωση όλων ΜΑΣ.

o-klooun.com
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

«Έχετε πολλούς ξένους στο σχολείο σας;»

«Όχι, έχουμε μόνο παιδιά»
Σερφάροντας στο διαδίκτυο έπεσε στην αντίληψή μου ένα σκίτσο όπου ένας ενήλικας ρωτάει ένα παιδί «έχετε πολλούς ξένους στο σχολείο σας;» και εκείνο απάντησε «όχι έχουμε μόνο παιδιά». 
Σαφώς, το συγκεκριμένο σκίτσο προσπαθεί να περάσει το μήνυμα ότι όλα τα παιδιά έχουν υποσυνείδητα την αθωότητα, η οποία τους αποτρέπει από το να διαχωρίσουν τα αλλά παιδιά σε κατηγορίες.
Όσα όμως έχουν την τάση να το κάνουν αυτό, την ευθύνη την έχει αποκλειστικά η οικογένειά τους. 
Και αυτό γιατί έχουν μεγαλώσει σε ένα οικογενειακό περιβάλλον όπου η διαφορετικότητα είναι μη αποδεκτή. Είτε αυτή αφορά την εμφάνιση, το χρώμα, την καταγωγή, τη θρησκεία, την οικογενειακή κατάσταση.

Διδάξτε τα παιδιά σας να αντιμετωπίζουν την διαφορετικότητα ως κάτι που κάνει τον άνθρωπο μοναδικό και όχι σαν πρόβλημα. 
Τι νόημα θα είχε αν ήμασταν όλοι ίδιοι; Θα ήταν τόσο μονότονο. 
Η διαφορετικότητα κάνει τον καθένα από εμάς ξεχωριστό. 
Είμαστε όλοι άνθρωποι με συναισθήματα, ανησυχίες, φόβους.

Αν αντιμετωπίσετε εσείς ένα χαρακτηριστικό ενός αλλού ανθρώπου ως ελάττωμα, το ίδιο ακριβώς θα κάνουν και τα παιδιά σας στο μέλλον, αφού θα τους έχετε περάσει στο υποσυνείδητό τους ότι είναι κάτι μη κοινωνικά αποδεκτό. 
Τα παιδιά είναι καθρέπτες των γονιών τους. Από αυτούς ξεκινάει ο ρατσισμός, ο εκφοβισμός, η εχθρότητα που δείχνουν κάποια παιδιά σε κάποια άλλα.
Ας βοηθήσουμε λοιπόν να εξαλειφθούν αυτές οι μάστιγες, διδάσκοντάς τα ότι το διαφορετικό δεν είναι κάτι κατακριτέο αλλά κάτι μοναδικό. 
Μπορούμε όλοι να βοηθήσουμε να γίνει ο κόσμος μας καλύτερος. Ξεκινώντας από τα παιδιά μας. Το μέλλον μας.

πηγή
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Μορφώνω θα πει... / Καλημέρα σας...

«Μορφώνω δεν θα πει μόνο οπλίζω το νέο άνθρωπο για τον αγώνα της ζωής, αλλά (προπάντων) εξευγενίζω την ψυχή του, βαθαίνω την αντίληψή του για τον κόσμο … τον κάνω πιο άνθρωπο».
                                         Ευάγγελος Παπανούτσος

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Sunday, 27 August 2023

Οδυσσέας Ελύτης - Παιδί με το γρατζουνισμένο γόνατο

Παιδί με το γρατζουνισμένο γόνατο,
κουρεμένο κεφάλι, όνειρο ακούρευτο,

ποδιά με σταυρωμένες άγκυρες·
μπράτσο του πεύκου, γλώσσα του ψαριού,
αδερφάκι του σύννεφου!

Κοντά σου είδες να ασπρίζει ένα βρεμένο βότσαλο.
Άκουσες να σφυρίζει ένα καλάμι.
Τα πιο γυμνά τοπία που γνώρισες,
τα πιο –τα πιο χρωματιστά...

Παιδί με το γρατζουνισμένο γόνατο,
χαϊμαλί τρελό, σαγόνι πεισματάρικο,
παντελονάκι αέρινο·στήθος του βράχου, 
κρίνο του νερού, μορτάκι του άσπρου σύννεφου!

Βαθιά βαθιά ο αστείος περίπατος του σπάρου,
ψηλά ψηλά της εκκλησίτσας το καπέλο

και πέρα πέρα ένα βαπόρι με φουγάρα κόκκινα
και πέρα πέρα ένα βαπόρι...

podilato98

«Τα άπλυτα στη φόρα» και «η κουτσή Μαρία»

Αυτό το ξέρει και η κουτσή Μαρία!

Είναι μια από τις πιο γνωστές και περισσότερες διαδεδομένες παροιμίες για το όνομα Μαρία. Αλλά ποια είναι η προέλευση της;

Το λέμε πολλές φορές όταν κάτι είναι υπερβολικά γνωστό σε όλους: Αυτό το ξέρει και η κουτσή Μαρία! Είναι μια από τις πιο γνωστές και περισσότερες διαδεδομένες παροιμίες για το όνομα Μαρία. 
Αλλά ποια είναι η προέλευση της;

Τα παλιά χρόνια, που υπήρχαν γειτονιές με μονοκατοικίες και αυλές, ο ρόλος της γυναίκας περιοριζόταν μόνο στο σπίτι και στη γειτονιά. Κύριο μέλημά της ήταν η φροντίδα του σπιτιού και της οικογένειας. Φαινομενικά αυτό έπρεπε να δείχνουν.

Πίσω όμως από αυτή την εικόνα οργίαζαν τα κουτσομπολιά. Ένας μυστικός κώδικας που αναπτύχθηκε μεταξύ των γυναικών ήταν μέσα από τα άπλυτα ρούχα!!!
Οι γυναίκες κυκλοφορούσαν  τα άπλυτα από τη μια αυλή στην άλλη και όσο πιο λερωμένα ήταν τόσο πιο καυτά ήταν τα κουτσομπολιά που είχαν να διαδώσουν στις υπόλοιπες γυναίκες της γειτονιάς.
Όσο πιο γρήγορα κυκλοφορούσαν τα νέα, τόσο πιο δημοφιλείς ήταν αυτές που τα μετέφεραν (τα νέα και τα άπλυτα!). 
Η τελευταία που θα μάθαινε τα νέα ήταν αυτή που δεν θα μπορούσε να κυκλοφορήσει, μία που θα είχε πρόβλημα, που θα ήταν κουτσή. 
Όταν όμως ένα νέο ήταν πολύ γνωστό αυτοί που το άκουγαν έλεγαν Αυτό το ξέρει και η κουτσή Μαρία θέλοντας να τονίσουν οτι αυτό ήταν τόσο διαδεδομένο που ακόμα και η κουτσή που τελευταία μάθαινε τα νέα, αυτό το ήξερε! 
Η κουτσή πήρε, το όνομα Μαρία γιατί ήταν και είναι από τα πιο διαδεδομένα ονόματα στον γυναικείο πληθυσμό.

Πηγή 

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Saturday, 26 August 2023

Όταν ο Διογένης χαστούκισε τον παιδαγωγό

Το κακοαναθρεμμένο παιδί
Ο κυνικός φιλόσοφος Διογένης συνάντησε μια μέρα στο δρόμο ένα μικρούλη με τον παιδαγωγό του. 
Το παιδί πήρε τότε μια πέτρα και την πέταξε στον Διογένη, αποδείχνοντας έτσι ότι ήταν κακοαναθρεμμένο. 
Και ο φιλόσοφος, αντί να μαλώσει τον μικρό, έδωσε ένα χαστούκι στον παιδαγωγό του, θέλοντας να δείξει μ' αυτό ότι εκείνος έφταιγε.

Τα Εγκυκλοπαιδικά: Μπαμπά, μαμά, γιατί η βροχή μυρίζει τόσο ωραία;

Βγείτε έξω μετά από μία καταιγίδα και αμέσως θα νιώσετε τη γλυκιά και ευχάριστη μυρωδιά της φρέσκιας βροχής. Αν παρατηρήσατε αυτό το μυστηριώδες άρωμα και αναρωτηθήκατε πως προκύπτει, δεν είστε οι μόνοι.
.
Το 1964, δύο Αυστραλοί επιστήμονες (Isabel Joy Bear και R. G. Thomas) ξεκίνησαν να μελετούν τη μυρωδιά της  βροχής, και δημοσίευσαν ένα άρθρο στο περιοδικό Nature, με τίτλο "Nature of argillaceous odor".  
Για να εξηγήσουν το φαινόμενο, επινόησαν και χρησιμοποίησαν τον όρο Petrichor Αυτή η λέξη έχει τις ρίζες της σε δυο αρχαιοελληνικές λέξεις: πέτρα  και ιχώρ (το αίμα των θεών, στον αρχαίο μύθο).
.
Σε αυτή την έρευνα και τη μετέπειτα μελέτη, διαπίστωσαν ότι μία από τις κύριες αιτίες αυτής της μυρωδιάς είναι ένα μίγμα από έλαια που εκκρίνονται από ορισμένα φυτά κατά τη διάρκεια των ξηρών περιόδων. 

Όταν μια καταιγίδα συμβαίνει μετά την ξηρασία, συστατικά από τα έλαια -που συσσωρεύονται την πάροδο του χρόνου στα ξηρά πετρώματα και στο έδαφος- αναμιγνύονται και απελευθερώνονται στον αέρα.  
Επιπλέον, οι δύο επιστήμονες παρατήρησαν ότι...  
.
περισσότερα στο πράσινο χαμομηλάκι 

Αριστοτέλης: Ο μορφωμένος διαφέρει από τον αμόρφωτο, όσο ο ζωντανός από τον νεκρό

Ναι, τελείωσες το πτυχίο σου, έκανες και το μεταπτυχιακό σου. Είσαι πλέον μορφωμένος; Όχι απαραίτητα.

Θέλω να σου θυμίσω πως οι περισσότεροι «σοφοί» που πέρασαν από αυτό τον πλανήτη, δεν έγιναν σοφοί από τις γνώσεις που έλαβαν σε σχολεία και πανεπιστήμια, ούτε και απέδειξαν την αξία τους μέσω ενός χαρτιού αλλά μέσα από τα βιώματά τους, δίνοντας το καλό παράδειγμα στους υπολοίπους.

Μόρφωση δεν είναι μόνο η γνώση, δηλαδή όσα μαθαίνουμε στα σχολεία ή μέσα στην κοινωνία.

Μόρφωση είναι και ο τρόπος που χρησιμοποιούμε την γνώση που έχουμε λάβει, δηλαδή ο τρόπος που συμπεριφερόμαστε στους συνανθρώπους μας και τα υπόλοιπα ζωντανά πλάσματα του τόπου, ο τρόπος που βάζουμε το κοινό καλό πάνω από τις προσωπικές μας φιλοδοξίες και ευχαριστήσεις.

Μόρφωση πάει να πει να παίρνουμε από την φύση όσα μπορεί να μας δώσει, να το μοιραζόμαστε με τους συνανθρώπους μας (και τα υπόλοιπα πλάσματα του πλανήτη) και να αφήνουμε και κάτι για τις επόμενες γενιές. Μόρφωση είναι να κρατάμε και να αναπτύσσουμε τις ανθρώπινες μας αξίες, όπως η δικαιοσύνη, το καθήκον, η τιμιότητα, η αλήθεια, η εργατικότητα και η αγάπη προς τον άνθρωπο, την κοινωνία και το περιβάλλον, εξελίσσοντας την ανθρώπινη κοινωνία προς το μέλλον που της αξίζει.

Όπως είπε και ο Θερβάντες: «Υπάρχουν άνθρωποι τους οποίους η γνώση [των λατινικών] δεν τους εμποδίζει να είναι ζώα».

Μια ματιά στην ύπαιθρο πολλές φορές φτάνει για να σε πείσει: σκουπίδια σε κάθε γωνιά, αποψίλωση των δασών μας, κατακερματισμός των φυσικών οικοσυστημάτων μας, άναρχη ανάπτυξη, γκολφ και ξενοδοχεία στις παραλίες ωοτοκίας των χελωνών, υπεραλίευση των θαλασσών μας και πολλά άλλα που ούτε καν μπορώ να απαριθμήσω.

Πόσο μάλλον άμα σκεφτεί κανείς το πώς συμπεριφερόμαστε στους συνανθρώπους μας. Αν αμφιβάλλεις ρίξε μια βόλτα στην πόλη, προσπάθησε να διασταυρώσεις τον δρόμο, δες τι γίνεται στα parking των αναπήρων ή απλά βάλε ειδήσεις και δες πόσοι κλέβουν τα χρήματα του λαού ή καταχρώνται την εξουσία που τους δόθηκε από αυτόν για να τους οδηγήσει σε «ένα καλύτερο αύριο».

Επομένως, εκτός από την γνώση που θα λάβεις εσύ και τα παιδιά σου στο σχολείο και το πανεπιστήμιο, φρόντισε να διδαχτείς (αλλά και να διδάξεις) παιδεία, σωστή συμπεριφορά και μόρφωση. Και πολλά από αυτά τα μαθήματα στα δίνει η ίδια η φύση, αν απλώς έρθεις πιο κοντά της.

Θα μου πεις, μα διαβάζω! Εφημερίδες, περιοδικά, blogs, αθλητικά: δεν μπορεί κανείς να γίνει πολύ μορφωμένος όταν διαβάζει μόνο αυτό που του αρέσει.

«Μάταια είναι η εκμάθηση χωρίς σκέψη, επικίνδυνη είναι η σκέψη χωρίς εκμάθηση» σύμφωνα με τον Κομφούκιο.

Πηγή: Κωνσταντίνος Χαραλάμπους

 

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Friday, 25 August 2023

Βαρέθηκα να σου τα λέω, ξανά και ξανά... / Καληνύχτα...

Υπάρχουν άνθρωποι, που καταλαβαίνουν τη σιωπή σου, πιο πολύ από τα λόγια σου.
Άνθρωποι, που στη προσευχή τους λένε το όνομά σου, πριν από το δικό τους.
Υπάρχουν άνθρωποι, που προτιμάνε να αρρωστήσουν οι ίδιοι καταπίνοντας τα όσα είχαν να σου πουν, παρά να σε στεναχωρήσουν.
Υπάρχουν άνθρωποι, που στύβουνε το λίγο τους και βγάζουνε πολύ. Άνθρωποι, που πατάνε κάτω την κούρασή τους, για να μπορείς να δεις στο τέλος της ημέρας, ένα χαμόγελό τους.

Υπάρχουν άνθρωποι, που είναι πάντοτε εκεί. Μπορεί όχι με τυμπανοκρουσίες και φωνές. 
Αλλά είναι εκεί… Παρόντες. Πάντοτε. Εκεί στο πόνο. Εκεί και στη χαρά.

Υπάρχουν άνθρωποι, που παλεύουνε καθημερινά για να είσαι εσύ καλά…

Βαρέθηκα να σου λέω, ξανά και ξανά, ότι πρέπει να τους εκτιμάς.
Προσπάθησε τουλάχιστον να είσαι καλά για χάρη τους.
Αυτό θέλουν αυτοί οι άνθρωποι. Να είσαι καλά…

Προσπάθησε να μαζέψεις λίγο τα μούτρα σου και να πεις ένα «Δόξα τω Θεώ» για ό,τι έχεις…

Αυτά για απόψε. Καλό βράδυ.

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Σε γέννησε, σε μεγάλωσε, σ' ανάθρεψε....

Κάτι για τη μάνα σου…

Αυτή σε γέννησε. Σε μεγάλωσε. Σε ανέθρεψε.
Αυτή σου έμαθε να μιλάς, να περπατάς, να τρέχεις. Ήταν εκεί σε κάθε βήμα σου. Στα άγχη. Στις λύπες. Στις χαρές σου. 
Τώρα μεγάλωσες. 
Μεγάλωσε και αυτή. Πρέπει να ‘χει πατήσει τα εξήντα.
Και εσύ παραπονιέσαι.
Γκρινιάζεις. Δε σε καταλαβαίνει λες. Σε πιέζει. Σε κουράζει.

Λες πως θες να αλλάξει η μάνα σου. Να φέρεται αλλιώς, να γίνει κάποια άλλη. 
Αν δεν αλλάξει, χωριό δεν κάνετε. Έτσι λες. 
Αν δεν αλλάξει, δεν μπορείτε μαζί να πορευτείτε.

Δες…
Εγώ δεν λέω. Δεν είναι αγία η μάνα σου. Όχι. 
Άνθρωπος και αυτή και κάνει λάθη.

Σκέψου λίγο όμως. Σκέψου και πες μου ειλικρινά.
Πώς ζητάς από αυτήν να κάνει την αλλαγή; 
Αυτή, ήτανε πάντα η ίδια. 
Εσύ είσαι που άλλαξες. Εσύ μεγάλωσες. 
Εσύ είσαι που πρέπει να βρεις ισορροπίες και να τις κρατήσεις.

Πρόσεξε. Δεν σου λέω πως έχει δίκιο.
Όχι.
Μπορεί λάθη πολλά να κάνει.
Η μάνα σου όμως πάντα η ίδια ήτανε. 
Εσύ μεγάλωσες. Εσύ άλλαξες.

Είναι δικό σου χρέος να βρεις ισορροπίες…

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Ελένη Βακαλό: «Πώς έγινε ένας κακός άνθρωπος»

Θα σας πω πώς έγινε
Έτσι είναι η σειρά
Ένας μικρός καλός άνθρωπος αντάμωσε στο
δρόμο του έναν χτυπημένο
Τόσο δα μακριά από κείνον ήτανε πεσμένος και λυπήθηκε
Τόσο πολύ λυπήθηκε
που ύστερα φοβήθηκε

Πριν κοντά του να πλησιάσει για να σκύψει να
τον πιάσει, σκέφτηκε καλύτερα
Τι τα θες τι τα γυρεύεις
Κάποιος άλλος θα βρεθεί από τόσους εδώ γύρω,
να ψυχοπονέσει τον καημένο
Και καλύτερα να πούμε
Ούτε πως τον έχω δει

Και επειδή φοβήθηκε
Έτσι συλλογίστηκε

Τάχα δεν θα είναι φταίχτης, ποιον χτυπούν χωρίς να φταίξει;
Και καλά του κάνουνε αφού ήθελε να παίξει με τους άρχοντες
Άρχισε λοιπόν και κείνος
Από πάνω να χτυπά

Αρχή του παραμυθιού καλημέρα σας
Από τη Συλλογή Του κόσμου (1978)
Ερωτήσεις και Απαντήσεις

Thursday, 24 August 2023

Μην δικαιολογείτε τη Λεκτική Κακοποίηση

Το αγοράκι είναι περίπου 8 ετών και ένας άντρας, μάλλον ο πατέρας του στέκεται από πάνω του, μαλώνοντάς τον στη μέση του δρόμου. Η σκιά του άντρα καταπίνει τον μικρό. 
Τα πόδια του αγοριού είναι ματωμένα, τα μάγουλά του γεμάτα δάκρια και ένα σπασμένο κινητό βρίσκεται στο πεζοδρόμιο. 

Η φωνή του άντρα είναι πολύ δυνατή 
«Πόσο χαζό είσαι; Σου είπα να προσέχεις, όταν κρατάς το κινητό μου. Δεν είναι παιχνίδι γαμώτο. Ποτέ δε μ’ ακούς. Πάντα κάνεις ό,τι θες, αλλά είσαι τόσο ατσούμπαλος». 
Το αγόρι δεν απαντά, αλλά οι ώμοι του τρέμουν.
Μια γυναίκα εμφανίζεται μέσα από την τράπεζα, βλέπει το τηλέφωνο και γυρνάει, λέγοντας: «Ωραίος τρόπος να καταστρέψεις ένα Σάββατο». Σηκώνει το κινητό και φεύγει με τον σύζυγό της, αφήνοντας τον μικρό από πίσω να προσπαθεί να τους προλάβει. 
Απαραίτητη πειθαρχία; 
Δικαιολογημένος θυμός; 
Όχι! Λεκτική κακοποίηση.
Κάποιοι μπορεί να διαφωνείτε, αφού το κινητό είναι αρκετά ακριβό αξεσουάρ και πιθανώς ο πατέρας να το χρειαζόταν για τη δουλειά του. Αλλά το σημαντικό εδώ δεν είναι αυτό. Το πρόβλημα βρίσκεται σε αυτά που είπε ο πατέρας. 

    Είναι κακοποιητικό να μετατρέπει κανείς μια κριτική σε μια σειρά μειονεκτημάτων του χαρακτήρα και της προσωπικότητας, όπως έκανε εκείνος, ειδικά προς ένα μικρό παιδί. Ναι, είναι εντάξει να δίνετε την ευθύνη στα παιδιά, αλλά δεν είναι καθόλου εντάξει να τα αποκαλείτε «χαζά και ατσούμπαλα» ή με άλλους χαρακτηρισμούς. Και δεν είναι καθόλου εντάξει να εστιάζετε στο σπασμένο του τηλέφωνο, όταν τα γόνατα του μικρού είναι ματωμένα.

Η πολιτισμική στάση απέναντι στη λεκτική κακοποίηση
    Η αλήθεια είναι ότι πολλοί άνθρωποι ακόμα πιστεύουν ότι είναι «απλά λόγια» και δεν βλάπτουν. Και αφού δεν είναι σωματική τιμωρία και «ξύλο», όπως γινόταν πιο παλιά, δίνουν το ελεύθερο στον εαυτό τους να ξεσπάσει σε μια τέτοια στιγμή, γιατί είναι κάτι άκακο. 
Φαίνεται όμως ότι οι περισσότεροι δυσκολεύονται τελικά να διακρίνουν την γραμμή ανάμεσα στη συγκινησιακή γλώσσα και στη λεκτική κακοποίηση.

Όμως, δεν θα έπρεπε να συμβαίνει αυτό. 
Η λεκτική κακοποίηση έχει στόχο να χειραγωγήσει και να περιθωριοποιήσει, να πληγώσει, να ντροπιάσει και να υποτιμήσει. Και γίνεστε μέρος του προβλήματος, αν ακούτε κάποιον να «στολίζει» με αυτό τον τρόπο ένα άλλο άτομο και δικαιολογείτε ύστερα τη συμπεριφορά του.

5 λόγοι για τους οποίους πρέπει να σταματήσετε να δικαιολογείτε τη λεκτική κακοποίηση
1. Η επιστήμη είναι κατηγορηματική
    Η λεκτική κακοποίηση βλάπτει τον αναπτυσσόμενο ακόμα εγκέφαλο ενός παιδιού, προκαλώντας αλλαγές στη δομή του. Τα παιδιά εσωτερικεύουν τα μηνύματα αυτά με τη μορφή αυτοκριτικής· δεν διαθέτουν ακόμα την ψυχική ωριμότητα ή τους μηχανισμούς άμυνας, για να κατανοήσουν ότι αυτό που λέγεται γι’ αυτά δεν είναι απαραίτητα και αλήθεια. 
Περιττό να λεχθεί επίσης ότι αν το άτομο που μιλάει με αυτό τον τρόπο είναι ο γονιός σου ή κάποιος που έχει εξουσία πάνω σου, η επίδρασή τους είναι τεράστια. Όπως και με τους ενήλικες, το νευρωνικό σύστημα για τον συναισθηματικό και σωματικό πόνο είναι ακριβώς το ίδιο.

2. Κανονικοποιείτε την κακοποιητική συμπεριφορά και την καταστροφική της επίδραση
    Οι άνθρωποι θεωρούν φυσιολογική την κακοποίηση για διάφορους λόγους. Παιδιά, των οποίων οι συναισθηματικές ανάγκες ποτέ δεν ικανοποιούνται και που έχουν υπάρξει και αυτά θύματα, μεγαλώνουν, γίνονται ενήλικες και, μην έχοντας λύσει τα παιδικά τους τραύματα, επαναλαμβάνουν το ίδιο μοτίβο στην οικογένειά τους. 
Παρά τα πολλά τους τραύματα, τα αγνοούν, παρά το γεγονός ότι πονούν και είναι πληγωμένοι, παραμένουν παθητικοί. Ορισμένες φορές, καθώς ακόμα λαχταρούν την κακοποιητική αγάπη των γονιών τους, αρνούνται και δικαιολογούν όσα έχουν ειπωθεί. Μάλιστα, αυτό το μοτίβο συνοδεύει τέτοιους ανθρώπους και σε άλλες σχέσεις τους, όπως τις συντροφικές.
Επειδή η λεκτική βία συχνά δικαιολογείται από τον θύτη- ως «πειθαρχία» ή «αναγκαστική διόρθωση», ειδικά όταν αφορά σε ένα παιδί ή εμφανίζεται ως «αστείο» που ο ενήλικας αποδέκτης δεν έπιασε- οι άνθρωποι ορισμένες φορές διστάζουν και δεν είναι σίγουροι ως προς το αν τελικά αυτή η συμπεριφορά είναι κακοποιητική. 
Η μετάθεση της ευθύνης επίσης από τον θύτη είναι αρκετά συνηθισμένη και μπορεί να θολώσει τα νερά. 
Όμως, μην ξεγελιέστε. Μπορείτε να διακρίνετε πότε είναι κακοποιητική μια συμπεριφορά, ειδικά όταν λείπει η ειλικρίνεια από τον θύτη.

3. Η κακοποίηση δεν βρίσκεται πάντα στα λόγια
    Ακριβώς. Το να αρνείστε να απαντήσετε σε μια ερώτηση, να σωπαίνετε στη μέση μιας σημαντικής συζήτησης, δηλαδή το να υψώνετε τείχη εκεί που δεν πρέπει, δεν είναι τίποτε άλλο, παρά έναν παιχνίδι κακοποίησης, όπως είναι οι κοροϊδευτικές ή υβριστικές απαντήσεις και όπως είναι η ειρωνεία στο πρόσωπό σας και το να γελάτε εις βάρους του συνομιλητή σας. 
Όλες αυτές οι τακτικές χρησιμοποιούνται από ανθρώπους που θέλουν να χειραγωγούν και να κάνουν τον άλλο να νιώθει μικρός.

4. Αν δικαιολογείτε τη λεκτική κακοποίηση, απομονώνετε τον πόνο και τις εμπειρίες του θύματος
    Επειδή πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι μόνο η σωματική κακοποίηση προκαλεί κακό, μπορεί να υποτιμούν την συναισθηματική και λεκτική κακοποίηση. 
Ορισμένες φορές, θεωρούν μάλιστα ότι τα σχόλιά τους είναι και βοηθητικά, όπως «Τουλάχιστον δε σε χτύπησε» ή «Θα μπορούσε να είναι και χειρότερα». Τέτοια είδη σχολίων- ασχέτως της πρόθεσης- δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο την προσπάθεια σωστής αντιμετώπισης του φαινομένου. 
Ακόμα και αν το πιστεύετε, μην πείτε στο θύμα ότι «Ό,τι δεν σε σκοτώνει, σε κάνει πιο δυνατό». 
Οι άνθρωποι που δέχονται λεκτική κακοποίηση, ειδικά τα παιδιά, υποφέρουν με μυριάδες, πολύπλοκους τρόπους, συμπεριλαμβανομένης της μηδαμινής αυτοεκτίμησης, της δυσκολίας να εμπιστευτούν, της κατεστραμμένης τους ικανότητας να διαχειριστούν συναισθήματα και πολλά ακόμα. Η ανάρρωση παίρνει πολύ καιρό.

5. Διευκολύνετε έτσι τη δικαιολόγηση της δικής σας συμπεριφοράς
    Δεν είναι όλοι επίτηδες και συνειδητά κακοποιητικοί ή χειριστικοί· κάποιες φορές, κάποιος μπορεί να χάσει τον έλεγχο και να πει κάτι ακατάλληλο, υποτιμητικό ή οδυνηρό. 
    Οι άνθρωποι είμαστε από τη φύση μας ατελείς. Οι έρευνες δείχνουν ότι η αγένεια είναι μεταδοτική και το να βρίσκεστε κοντά σε άλλους που κακομεταχειρίζονται αγαπημένους τους ή μη ανθρώπους κάνει και εσάς εκκολαπτόμενους θύτες.
Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να αξιολογούμε προσεκτικά και ειλικρινέστατα το πώς χρησιμοποιούμε τη γλώσσα, όταν είμαστε στρεσαρισμένοι ή θυμωμένοι, για το δικό μας καλό, αλλά και για της οικογένειας και κοινότητάς μας. 
Αντί να δικαιολογούμε τον εαυτό μας, πρέπει να απολογηθούμε σε αυτόν.
Η λεκτική κακοποίηση δεν πρέπει να γίνεται αποδεκτή. 
Η κατάλληλη λέξη εδώ είναι: Ποτέ!