Sunday 14 November 2010

Καρυωτάκης και Καβάφης οι αγαπημένοι των εφήβων
Greek poets: Kavafis, Seferis, Karyotakis

Ενδιαφέρονται οι σημερινοί έφηβοι για την ελληνική ποίηση. Αρκεί κάποιος να βρει τρόπο να τους μιλήσει για αυτήν.

Kavafis, Seferis,
Konstantinos Karyotakis
Ο εισηγητής του πρώτου κύκλου εργαστηρίων ποίησης για μαθητές Λυκείου, τα οποία διοργανώνει εφέτος το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ), ποιητής Στρατής Πασχάλης , είναι εντυπωσιασμένος από τις σκέψεις, τις απορίες αλλά και τις αμφιβολίες για την ποίηση που διατύπωσαν οι μαθητές με γόνιμο τρόπο. Διαπίστωσε ότι «σε μια εποχή δύσκολη για τον κόσμο και την Ελλάδα, υπάρχουν εκπαιδευτικοί οι οποίοι κατορθώνουν να μιλήσουν στα παιδιά, να τους κινήσουν το ενδιαφέρον και μάλιστα να τα βοηθήσουν να διαμορφώσουν συγκροτημένη σκέψη για την ποίηση». 

Ο Κώστας Καρυωτάκης (αριστερά) ενθουσιάζει τα παιδιά, αλλά ο Γιώργος Σεφέρης (δεξιά) τους φαίνεται κάπως δύσκολος

«Το κείμενο παίζει ασφαλώς ρόλο στην ανάπτυξη σχέσης των μαθητών με την ποίηση» παραδέχεται η κυρία Τερέζα Ροζάκη, φιλόλογος στο 34ο Λύκειο Αθηνών στο Θησείο, η οποία συνόδευσε στο εργαστήριο 30 μαθητές της, «κυρίως όμως σημασία έχει το πώς θα το παρουσιάσουμε στα παιδιά». 
Η νεότερη ποίηση έχει μεγαλύτερη απήχηση από τα κείμενα της Κρητικής Αναγέννησης. Ο Καβάφης κερδίζει τα παιδιά, ο Καρυωτάκης τα ενθουσιάζει. Ακολουθεί ο ερωτικός Ελύτης, ο Ρίτσος έχει το κοινό του, βρίσκουν όμως δύσκολο τον Σεφέρη.
Μαθητές από τρία σχολεία της Αττικής παρακολούθησαν τον πρώτο κύκλο των εργαστηρίων. Υπερίσχυσαν αριθμητικά τα κορίτσια, χωρίς να υποτιμάται η συμμετοχή των αγοριών, τα οποία φαίνεται ότι κρατούν μια πιο κριτική στάση απέναντι στον ποιητικό λόγο και αναζητούν τη σύνδεσή του με άλλες μορφές λόγου, όπως το τραγούδι. Ανάμεσα σε όλους υπήρχαν και μαθητές, αγόρια και κορίτσια, με πιο ειδικό ενδιαφέρον για την ποίηση, καθώς υπερέβαινε το επίπεδο της ανάγνωσης και περνούσε σε εκείνο της συγγραφής.
«Αν δοθεί στα παιδιά το ερέθισμα,
συμμετέχουν με ενθουσιασμό και δημιουργικά» είναι το συμπέρασμα της εκπαιδευτικής εμπειρίας της κυρίας Ροζάκη. Εμπνευσμένοι από πίνακες του Εγγονόπουλου, μαθητές της Β΄ Λυκείου στο σχολείο της συνέθεσαν πριν από δύο χρόνια δικά τους υπερρεαλιστικά ποιήματα, τα οποία απήγγειλαν στο τέλος της χρονιάς.
Το σημαντικό είναι ότι μέσα από τέτοιες πρωτοβουλίες δημιουργείται ένα αναγνωστικό κοινό για την ποίηση και καλλιεργείται μια σχέση πιο συστηματική. Παίρνουμε από τα παιδιά αυτό που τους δίνουμε. 

Σήμερα είναι Κυριακή. (Αχ! αυτό το κοίταγμα στα μάτια.)

Χαμομηλάκι μου γεια σου, το δίγραμμο, την ΑΛΗΘΙΝΗ ιστορία και την απέχθειά μου, τα αφιερώνω στους «καθωσπρέπει».
«Αθέλητοι συμβιβασμοί μολύνουν την ψυχή μας
ορίζουν πότε, που και πως, βιάζουν την ύπαρξή μας».

Αχ! αυτό το κοίταγμα στα μάτια.


Σούρουπο στην κεντρική πλατεία, κοιτάζω στα τραπεζάκια για γνωστό, ένα αδύνατο χέρι μου γνέφει, πλησιάζω το τραπεζάκι.
«Καλησπέρα», «καλώς τον, κάτσε νεαρέ να σε κεράσουμε ένα παγωτό». «μπαμπά, να πάμε μια βόλτα»; Κοιτάζει τη σύζυγο με το σφιχτοδεμένο κότσο, κοιτάζει το ρολόι, «αν είναι για μισή ωρίτσα να πάτε, γιατί θα φύγουμε».
Ο χρυσοχόος με το μουστακάκι, σοβαρός και μετρημένος, έχει και τον τρόπο του. Η γυναίκα του λιγομίλητη κι απόμακρη και το φιλαράκι μου, η Αρετή, δυο μελιά μάτια, καστανό μακρύ μαλλί, λιγνή κορμοστασιά, αρχοντική ομορφιά. Μόνο φίλη μου, έχω αποδεχτεί ότι της πέφτω λίγος, αλλά η φιλία, πράγμα ιερό και σ’ αυτά έχω μπέσα. Μου πείραξες την Αρετή, την Αρετούλα μου, σ’ έκανα εχθρό.
Σηκώνεται και βαδίζουμε προς τον κεντρικό δρόμο, σιγομουρμουρίζω, «τι της ήρθε τώρα για βόλτα, έχασα και το παγωτό», ας είναι, χαλάλι της.
Η διαδρομή; Το νυφοπάζαρο, πάνω-κάτω στον κεντρικό. Διαπιστώνω κλεφτοματιές με το νεαρό απέναντι. Είμ’ αητός σ’ αυτά. «Αρετούλα τι βλέπω», «Μη με λες Αρετούλα, στο ‘χω πει χίλιες φορές». Το ξέρω αλλά θέλω να την πειράζω. «Τρέχει κάτι με το Λεωνίδα»;  Δέχομαι μια κοφτερή ματιά της. «Αν το πεις πουθενά δεν σου ξαναμιλάω».
Το τυλίγω μ’ ένα “μακάρι” και το καταχωνιάζω στο βάθος του μυαλού, γιατί να το πω, να χάσω τη φιλία της Αρετούλας μου; Ποτέ!
Ο Λεωνίδας, ομορφόπαιδο, λεβεντιά, τίποτε κακό γι’ αυτόν από κανένα. Γιατί όχι; Της ταιριάζει, θα το χαιρόμουν.
Πέρασε το καλοκαίρι, φεύγω, θα λείψω πολύ, πριν μπω στο λεωφορείο με φιλάει σταυρωτά, με φορτώνει ένα τσουβάλι ευχές, σα να πήγαινα ανθρακωρύχος στο Βέλγιο, ο χωρισμός δεν είναι ποτέ ευχάριστος, θα μου λείψει το φιλαράκι μου η Αρετή, η Αρετούλα μου. Με κοιτάει αγέρωχα μα δεν ξεγελιέμαι, μέσα της πονάει όσο κι εγώ.
Η αβεβαιότητα, ο φόβος για το αύριο σκληραίνει τους ανθρώπους, δουλειά, δουλειά, δουλειά, ξεχνάς φίλους, γνωστούς ακόμα και το ίδιο σου το σπίτι.
Χρόνια μετά, στ’ άστραμμα η απόφαση, μια και δυο στο λεωφορείο ώρες πολλές και φτάνω στην κεντρική πλατεία. Οι δικοί μου δεν το ξέρουν, η μάνα μου θα τρελαθεί σαν θα με δει. Βαδίζω στον κεντρικό και να! δυο μάτια μελιά, ένα χαμόγελο, η κορμοστασιά της. Κρατάει ένα μικρό απ’ το χέρι. Πλησιάζω γοργά.
«Γεια σου Αρετούλα», δεν διαμαρτύρεται, «γεια σου, καλώς μας ήρθες», «μαύρα μάτια κάναμε να σε δούμε». «Τι βλέπω»; «Το ομορφούλι δικό σου είναι»; «Παντρεύτηκες»; «Ο Λεωνίδας τι κάνει»; Ρωτάω, «όχι το Λεωνίδα, τον φαρμακοποιό παντρεύτηκα».
Τον φαρμακοποιό; Κερώνω, τον φαρμακοποιό; Με προλαβαίνει, φοβάται την αντίδρασή μου, «περνάω καλά» μου λέει απολογητικά, «με αγαπάει, με σέβεται».
Ξεφυλλίζω προς τα πίσω τις μνήμες, τον φαρμακοποιό; Τον κοντόχοντρο με τα πατομπούκαλα στα μάτια; Κι ο Λεωνίδας; Γι’ αυτό δεν μου ξανάγραψε, σιωπή αντί αλήθεια. Τώρα; Αυτό το ξαφνικό;
«Κι ο Λεωνίδας»; «Που είναι»; Ρωτάω. «Δεν τ’ άντεξε, έφυγε, θαλασσοδέρνεται», η φωνή της, ήχος φορτωμένος πίκρα, πόνο.
Μένουμε ακίνητοι, αντικριστά, την  κοιτάζω ίσια στα μάτια. Αχ! αυτό το κοίταγμα στα μάτια, αυτή η αμίλητη ερωταπόκριση, δρώμενα χρόνων γίνονται μια στιγμή, τα μεταφέρει γνήσια, με αλήθεια. Η αλήθεια με συνθλίβει, με πικραίνει, φοβάμαι ν’ αντιδράσω, είμαι θυμωμένος.
Με βγάζει απ’ τ’ αδιέξοδο. «Φεύγω, να μη χαθούμε», η φωνή της τρέμει. «Να ’σαι καλά», η απόκρισή μου, φορτωμένη βάλσαμο, λάδι για τις πληγές.
Βαδίζω γρήγορα, νευρικά, προσπερνάω το σπίτι μου, πάω για τη θάλασσα, να πάρω αέρα, πνίγομαι, το στόμα μου φαρμάκι, όχι απ’ το τσιγάρο. Το θυμικό στοχεύει, μου ανοίγει πληγή, στην Αρετούλα μου; Γιατί;

Η σκοτεινή πλευρά του «Κινέζου» Mickey Mouse
Child Labour in China: Tiny Hands, Silent Voices

Έφηβοι εργάζονται σε απαράδεκτες συνθήκες 
κατασκευάζοντας παιχνίδια για την Ντίσνεϊ

ΛΟΝΔΙΝΟ 
Έφηβοι-«σκλάβοι», ηλικίας 14-16 ετών, βρέθηκαν να εργάζονται υπό απάνθρωπες συνθήκες σε κινεζικά εργοστάσια που κατασκευάζουν παιχνίδια για λογαριασμό της Ντίσνεϊ, σύμφωνα με έκθεση της αμερικανικής μη κυβερνητικής οργάνωσης China Labour Watch (CLW). Καθημερινή δωδεκάωρη εργασία, επαφή με επικίνδυνα χημικά χωρίς προστασία, σκληρές πρακτικές πειθαρχίας και φαγητό με κατσαρίδες είναι μόνο μερικές από τις παραβιάσεις που διαπιστώθηκαν στην 25σέλιδη έκθεση. 

Μαζί με τους ενηλίκους συναδέλφους τους τα παιδιά εξαναγκάζονταν σε 12ωρη εργασία κάτω από «απαράδεκτες συνθήκες» και με πολύ χαμηλή αμοιβή, που δεν ξεπερνούσε τα 120 ευρώ τον μήνα. 
Πολλές φορές αυτό το ωράριο ακολουθείτο και τις επτά ημέρες της εβδομάδας. Το ένα εργοστάσιο κατασκεύαζε λούτρινα ζωάκια ηρώων της Ντίσνεϊ και το άλλο κούκλες και σφραγίδες. Η CLW επέλεξε τυχαία δύο εργοστάσια στην Κίνα που συνεργάζονταν με τον αμερικανικό κολοσσό ψυχαγωγίας και έστειλε προσωπικό της για να μιλήσει με τους εργάτες.

Σύμφωνα με την έκθεση, το προσωπικό αναγκαζόταν να εργάζεται καθημερινά οκτώ ώρες, οι οποίες συνήθως ακολουθούνταν από ακόμη τέσσερις ώρες υποχρεωτικών υπερωριών το βράδυ. Συνολικά ενήλικοι και παιδιά εργάζονταν ως και 330 ώρες τον μήνα, πολλές φορές ακόμη και τα Σαββατοκύριακα. Οι εργάτες αναγκάζονταν να μη φορούν τα ειδικά γάντια όταν έρχονταν σε επαφή με επικίνδυνα χημικά επειδή επιβράδυναν τον ρυθμό της εργασίας τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μερικοί να εμφανίσουν σοβαρές δερματικές παθήσεις.

Οι εργοδότες επίσης χρησιμοποιούσαν «σκληρές και παράλογες» πρακτικές πειθαρχίας, ενώ οι κοιτώνες, που έκαστος στέγαζε περίπου 12 άτομα, ήταν βρώμικοι και δύσοσμοι. Τα γεύματα που παρέχονταν στους εργάτες αποτελούνταν από δύο πιάτα με λαχανικά και ένα πιάτο με κρέας..
Από την πλευρά της, η Ντίσνεϊ ανακοίνωσε ότι έχει ήδη ξεκινήσει έρευνα για την υπόθεση, ενώ χαρακτήρισε τις συνθήκες εργασίας στα κινεζικά εργοστάσια «απαράδεκτες».


158 εκατ. κλεμμένες ζωές
Ακόμη πιο βάρβαρο πρόβλημα από την εφηβική είναι η εργασία των μικρότερων παιδιών, ηλικίας από πέντε ως 14 ετών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της UΝΙCΕF, 158 εκατομμύρια παιδιά εξαναγκάζονται να «εργαστούν» σε όλον τον πλανήτη. Συχνά τα ρίχνουν σε σκληρότατες χειρωνακτικές δουλειές, σε ορυχεία, σε χωράφια, σε εργοστάσια, χωρίς ίχνος μέτρων ασφαλείας και με δεδομένο ότι παραμένουν εκτός σχολείων ή ότι παρακολουθούν μαθήματα περιστασιακά. Ο μεγαλύτερος όγκος αυτών των παιδιών με τις κλεμμένες ζωές, περίπου 69 εκατομμύρια, συγκεντρώνεται στην Υποσαχάρια Αφρική
ΤΟ ΒΗΜΑ

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki