Ἔραμαι Μέγα

«Το μόνο που μετράει τελικά είναι ο έρωτας.
Δύο πράγματα κυβερνούν τον κόσμο.
Η εξουσία και ο έρωτας.
Η εξουσία κερδίζει κατά κράτος.
Τα ισοπεδώνει όλα και δεν αφήνει τίποτα.
Και όλοι τη λαχταρούν.
Και όσοι την έχουν την ασκούν στο έπακρο.
Έχει ενδυθεί το πιο ισχυρό ένδυμα που υπάρχει, το χρήμα. 

 

Υπάρχει μόνο ένα πράγμα που της αντιστέκεται και δεν μπορεί να το νικήσει με τίποτα.
Ο έρωτας.
Ο έρωτας επιβιώνει.
Μέσα στα χρόνια, μέσα στους αιώνες, το μόνο πράγμα που δεν μπόρεσε να νικήσει η εξουσία είναι ο έρωτας.
Ο έρωτας δεν έχει το ένδυμα της εξουσίας.
Ο έρωτας είναι πάντα γυμνός.
Και η γύμνια του έρωτα δεν ντρέπεται.
Δεν βλέπει σάρκες, κιλά και δέρματα.
Βλέπει ψυχές.
Και αντέχει.
Το μόνο πράγμα που πονάει κάθε είδους εξουσία είναι ο έρωτας.
Γιατί δεν κατάφερε να τον νικήσει.
Αγαπήστε.
Το παιχνίδι της εξουσίας το χάσαμε.
Το μόνο που μας λυτρώνει από τα δεσμά της είναι ο έρωτας.
Αγαπήστε.
Δεν είναι το νόημα της ζωής.
Είναι η ζωή η ίδια»

Γράφει ο Θεόδωρος Παπακώστας και κλείνει με το
ΕΡΑΜΑΙ ΜΕΓΑ,
μικρή επιγραφή σ’ ένα δαχτυλίδι χαραγμένη.
Δαχτυλίδι ταπεινό, χάλκινο που βρέθηκε σε ανασκαφή στο Καστρί Γρεβενών.
Που σημαίνει αγαπώ πολύ, ποθώ, λαχταρώ πολύ.
Ελάχιστη υπενθύμιση ότι όπου κατοικεί η ανθρωπότητα συνεχίζει να αγαπάει.

 

Από το βιβλίο: «Αρχαιολογία αγάπη μου… Έλα πάρε με από δω», δρ Θεόδωρος Παπακώστας, 2022, επιμέλεια Λένια Μαζαράκη, εκδ. Key Books σελ. 339

 

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Ο Φόβος της Αγάπης / Afraid of Love

Της ψυχολόγου Μαρίνας Κόντζηλα

Πολλοί άνθρωποι, τόσο άντρες όσο και γυναίκες, αποφεύγουν να συνάψουν σχέσεις, γιατί κατά βάθος φοβούνται να αγαπήσουν.

Είναι γεγονός πως οι περισσότερες σχέσεις στην εποχή μας έχουν σύντομη ημερομηνία λήξης με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να βιώνουν έντονα τη μοναξιά.

7 Reasons Most People Are Afraid of Love

Αρκετοί αποδίδουν τη διατάραξη και την άσχημη έκβαση των σχέσεων στην οικονομική κρίση. Και όμως δεν αποτελεί τη βαθύτερη αιτία στον κλονισμό και στη διάλυση μιας σχέσης αλλά απλά μια επιφανειακή αφορμή.

Όλοι οι άνθρωποι έχουν την ανάγκη από τη φύση τους να αγαπηθούν, ωστόσο συνήθως προβάλλουν άμυνες και ορθώνουν ψηλά τείχη για να προστατέψουν τον εαυτό τους από τα βέλη του έρωτα, αφού φοβούνται μήπως λαβωθούν.

Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά σε ποιους παράγοντες οφείλεται ο φόβος για την αγάπη:

• οι παιδικές πληγές και τα τραύματα καθώς και η ταυτότητα που διαμορφώσαμε: εάν κάποιος βίωσε την απόρριψη και αντιμετώπιζε μια επικριτική και απαξιωτική στάση από τους σημαντικούς ενήλικες της ζωής του και κυρίως από τους γονείς του στη διάρκεια της παιδικής του ηλικίας, οι αρνητικές εμπειρίες τον στιγμάτισαν και έτσι ως ενήλικας ζει με την πεποίθηση πως δεν αξίζει να νιώσει ευτυχισμένος. 

Έτσι, όταν εμφανίζεται στη ζωή του η αγάπη, την απωθεί προβάλλοντας στις σχέσεις του τον εσωτερικό του κενό κόσμο και τις συναισθηματικές του ανασφάλειες. Το αποτέλεσμα είναι να πιστεύει σε μόνιμη βάση πως ο σύντροφός του δε νοιάζεται πραγματικά για αυτόν παρά το γεγονός πως αυτός του αποδεικνύει διαρκώς έμπρακτα πως τον αγαπά, τον σέβεται, τον κατανοεί και πιστεύει σε αυτόν.

• η αγάπη μας κάνει ευάλωτους: μια νέα αγάπη, θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι σαν ένα νέο μέρος που καλείται να εξερευνήσει κάποιος, οπότε η άγνοια για το τι θα συναντήσει και τι θα αντιμετωπίσει στην πορεία θέτει σε λειτουργία το φυσιολογικό ένστικτο του φόβου για το άγνωστο. 

Το γεγονός πως με την πάροδο του χρόνου αρχίζει κανείς να δείχνει εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του άλλου, να ανακαλύπτει πως έχει κοινά στοιχεία και ενδιαφέροντα μαζί του και να του επιτρέπει να εισβάλει στη ζωή του και στον προσωπικό του χώρο και να επηρεάσει τη ρουτίνα στην οποία είχε συνηθίσει να ζει μέχρι τότε, να παραγκωνίζει τον ίδιο του τον εαυτό, να χάνει την ελευθερία του και να χαλαρώνει σιγά σιγά τις άμυνές του, τον τρομοκρατεί ολοένα και περισσότερο και ενισχύει την πεποίθησή του πως όσο πιο κοντά του έρχεται και όσο πιο πολύ δένεται με τον άλλον και επενδύει στη σχέση τόσο πιο μεγάλες είναι οι πιθανότητες να πληγωθεί.

• η πεποίθηση πως οι σχέσεις απειλούν την ισορροπία της οικογένειας: μια σχέση σηματοδοτεί την ανεξαρτησία και την αυτονομία μας από το στενό οικογενειακό πλαίσιο. Όταν γνωρίζουμε κάποιον και ερωτευόμαστε έχουμε την επιθυμία να περνάμε όσο περισσότερο χρόνο μπορούμε μαζί του. 

Αυτό πολλές φορές έχει σαν αποτέλεσμα να έρθουμε σε ρήξη με τους γονείς και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς μας που νιώθουν πως σιγά σιγά χάνουν την επαφή μαζί μας, πως κάποιος άλλος μας διεκδικεί, πως τους παραγκωνίζουμε και πως υπάρχει περίπτωση να τους εγκαταλείψουμε και να μας χάσουν. Αυτό συμβαίνει όταν σε μια οικογένεια δεν υπάρχουν σαφή και σταθερά όρια, υπάρχουν συμπλέγματα και οι σχέσεις έχουν διαμορφωθεί και έχουν οικοδομηθεί με λανθασμένο τρόπο.

• οι σκιές από το παρελθόν που μας ακολουθούν: εκεί που είναι κάποιος σίγουρος πως έχει τραβήξει μια κόκκινη γραμμή στο παρελθόν του, τρέμει στην ιδέα να αφεθεί στην καινούργια αγάπη γιατί δεν έχουν επουλωθεί οι πληγές που του προκάλεσε η προηγούμενη σχέση και του θυμίζουν έντονα όλα τα αρνητικά γεγονότα που είχαν συμβεί στη διάρκειά της. Το αποτέλεσμα είναι να κυριεύεται από πανικό όταν σκέφτεται πως μπορεί να βιώσει ξανά μια παρόμοια κατάσταση. 

Τα ισχυρά συναισθήματα που πηγάζουν από έναν άδοξο έρωτα, μια απόρριψη ή προδοσία που βίωσε κάποιος, όπως είναι ο θυμός, η θλίψη, η απογοήτευση, η ματαίωση και η απώλεια και που ποτέ δε μπήκε κάποιος στη διαδικασία να δώσει χρόνο στον εαυτό του για να τα επεξεργαστεί, είναι πολύ πιθανό να στέκονται εμπόδιο στο να προχωρήσει παρακάτω με υγιή τρόπο και να αφεθεί στην οικειότητα της αληθινής αγάπης.

• δεν αντέχεις να χάσεις την αγάπη: όταν μια σχέση φθάσει στο τέλος, ο πόνος της απώλειας είναι πολύ μεγάλος. Λένε μάλιστα πως μετά από ένα χωρισμό, βιώνει κανείς παρόμοια στάδια με αυτά που περνά στη διάρκεια του πένθους και πως ο φόβος να μη διαλυθεί μια σχέση συνδέεται με το φόβο της θνησιμότητας. 

Η αγάπη σίγουρα πονά και όσο πιο σημαντικός είναι κάποιος για εσάς, τόσο πιο πολύ σας κυριεύει ο φόβος μήπως απομακρυνθεί από κοντά σας και τον χάσετε.

• υπερβολικές προσδοκίες από την αγάπη: συνήθως αναζητάτε κάποιον σε αυτό τον κόσμο που να μοιάζει στον ιππότη με το άσπρο άλογο. Αυτός όμως υπάρχει μόνο στα παραμύθια. Θέλετε να είναι ρομαντικός και να σας αγαπά στον ίδιο βαθμό που τον αγαπάτε και εσείς. Είναι όμως δύσκολο να υπάρχει ισότητα και δικαιοσύνη στα συναισθήματα, τα οποία δεν είναι πάντα σταθερά. 

Ο σύντροφός σας από τη μια στιγμή στην άλλη για διάφορους λόγους μπορεί να γίνει κυκλοθυμικός και να νιώσει θυμό, εκνευρισμό, άγχος, απογοήτευση, κούραση, λύπη. Ο ένας από τους δύο είναι πιθανό να νιώθει ή να εκφράζει λιγότερα ή περισσότερα. Άλλωστε ο καθένας είναι μοναδικός. Όταν λοιπόν έχετε πλάσει στο μυαλό σας κάτι άλλο από αυτό που εμφανίζεται στην πραγματικότητα, είναι φυσικό να απογοητεύεστε.

• η χαρά συνοδεύεται από τον πόνο: πολλοί αποφεύγουν να αντλήσουν χαρά μέσα από ένα γεγονός όπως είναι ο έρωτας και η αγάπη γιατί φοβούνται πως σύντομα τη θέση της ευτυχίας θα διαδεχθεί η θλίψη, ο πόνος και η δυστυχία. 

Έτσι, βάζουν αυστηρά όρια στον εαυτό τους, προσπαθούν να έχουν πάντα τον έλεγχο και να μην παρασυρθούν από την ορμή του έρωτα, φρενάρουν και καμουφλάρουν προσεκτικά τα συναισθήματά τους, βάζοντας στο περιθώριο την επιθυμία τους να αγαπήσουν και την ανάγκη τους να νιώσουν ζεστασιά και οικειότητα μέσα σε μια σχέση.

Για να αφεθούμε στη μαγεία του έρωτα και στη θαλπωρή της αγάπης και να κατορθώσουμε να συνάψουμε υγιείς σχέσεις, θα πρέπει να αποδεχτούμε και να αντιμετωπίζουμε τους φόβους και τους ενδοιασμούς μας, να μετριάσουμε τις άμυνές μας, να βρούμε την εσωτερική μας ισορροπία και να εκπαιδευτούμε στο να αναγνωρίζουμε και να εκφράζουμε ανοιχτά και ειλικρινά τα συναισθήματά μας χωρίς προσωπεία. 

Μέσα από το ταξίδι της αυτογνωσίας, θα μάθουμε τελικά να πλησιάζουμε τον εαυτό μας και τότε μόνο θα έρθουμε πιο κοντά στην αληθινή αγάπη και θα την απολαύσουμε πραγματικά χωρίς αναστολές.

(Πρώτη δημοσίευση στο schooltime.gr: Μάρτιος 2016)

Μαρίνα Κόντζηλα*
Συμβουλευτική Ψυχολόγος-Εκπαιδεύτρια Ομάδων Γονέων

schooltime

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Μεγάλες Αγάπες στην Ελληνική Μυθολογία: Έρωτας και Ψυχή

    Ο Έρωτας και η Ψυχή είναι ένα μυθολογικό ζευγάρι, που βασανίστηκαν πολύ μέχρι να μπορέσουν να χαρούν την αγάπη τους ανεμπόδιστα. Αυτός είναι ο μύθος του Έρωτα και της Ψυχής, όπως τον αναφέρει ο Απουλήιος, Ρωμαίος συγγραφέας του 2ου μ.Χ. αιώνα.

    Αν και ο Θεός Έρως στην αρχαιότητα ήταν υπεύθυνος για τα πάθη πολλών θνητών και μη, τελικά και ο ίδιος δεν γλίτωσε από τα βέλη του. Ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα την Ψυχή, μια θνητή που είχε τη φήμη μιας πανέμορφης γυναίκας.
    Ο μύθος του Έρωτα και της Ψυχής είναι όμορφος και αποδεικνύει τη δύναμη της αγάπης και του έρωτα στις ζωές όλων.

    Η Ψυχή ήταν μια θνητή, κόρη μιας πολύ συνηθισμένης οικογένειας με τρία παιδιά. Άνθρωποι από όλα τα μέρη έρχονταν να επισκεφτούν την Ψυχή και να θαυμάσουν την ομορφιά της, τιμώντας την περισσότερο από τη Θεά Αφροδίτη.
    Η Αφροδίτη όταν αντιλήφθηκε τι ακριβώς συνέβαινε, αποφάσισε να ζητήσει την παρέμβαση του γιου της Έρωτα, ο οποίος ανέλαβε να δηλητηριάσει τις ψυχές των ανδρών ώστε να μην επιθυμούν την Ψυχή. Ωστόσο, και ο ίδιος ερωτεύτηκε την Ψυχή, στρέφοντας κατά λάθος το βέλος του κατά του εαυτού του.
    Τα χρόνια περνούσαν και οι γονείς της Ψυχής ήταν σαφώς προβληματισμένοι από την έλλειψη μνηστήρων, οπότε αποφάσισαν να στείλουν να πάρουν χρησμό, υποπτευόμενοι ότι κάποιος θεός έχει αναμειχθεί. Στους Δελφούς λοιπόν, ο Απόλλων, υπό την καθοδήγηση του θεού Έρωτα έδωσε χρησμό:
    «Η Ψυχή δεν προορίζεται για γυναίκα κανενός θνητού. Ο άντρας της την περιμένει στην κορυφή ενός βουνού, και είναι ένα αποκρουστικό τέρας, που κανείς, ούτε θνητός ούτε αθάνατος, δεν μπορεί να του αντισταθεί». Αν και όλοι έπεσαν σε βαθιά θλίψη, αποφάσισαν να εκπληρώσουν το χρησμό ετοιμάζοντας λαμπρό γάμο με το “τέρας” του βουνού.
Ο γάμος έγινε αλλά η Ψυχή δεν μπορούσε να δει το σύζυγό της, ο οποίος εμφανιζόταν μόνο τα βράδια σε εκείνη και πάντα μέσα στο σκοτάδι. Ήταν ωστόσο τόσο τρυφερός και καλόκαρδος που η Ψυχή κατάλαβε ότι δεν μπορεί να είναι ένα αποκρουστικό τέρας, αλλά ο άντρας που επιθυμούσε σε όλη της τη ζωή.
    Περνούσε υπέροχα μαζί του αλλά προβληματιζόταν γιατί δεν τον είχε δει ποτέ. Όταν κάποια στιγμή αποφάσισε να πάει στο πατρικό της, οι αδερφές της ζήλεψαν για την καλή της τύχη και την έπεισαν ότι για να μη θέλει να της φανερωθεί όχι μόνο θα είναι ένα τέρας, αλλά θα θέλει να τη σκοτώσει κιόλας. Έτσι λοιπόν της πρότειναν να τον σκοτώσει εκείνη πρώτη.

Η Ψυχή χάνει τον Έρωτα

Η Ψυχή με το λυχνάρι αντικρίζει
το πρόσωπο του Έρωτα

    Η Ψυχή γύρισε στο παλάτι, και ξάπλωσε με το μυστηριώδη σύζυγό της. Όταν εκείνος αποκοιμήθηκε, η ψυχή πήρε ένα λυχνάρι και ένα μαχαίρι και αποφάσισε να τον σκοτώσει. Έγειρε από πάνω του και καθώς φώτισε το πρόσωπο του με το λυχνάρι, είδε προς μεγάλη της έκπληξη τον πανέμορφο Θεό Έρωτα.
    Η Ψυχή τα έχασε, το λυχνάρι έγειρε στο πλάι και καυτό λάδι χύθηκε πάνω στον Έρωτα. Ο Έρωτας ξύπνησε από τον πόνο και πέταξε μακριά, λέγοντας της πως η καχυποψία της σκότωσε την αγάπη τους και ότι δεν θα μπορούσαν να είναι μαζί πια, αφού αυτή – μια θνητή – είδε το πρόσωπο ενός αθάνατου.
    Μετανιωμένη η Ψυχή άρχισε να αναζητά τον Έρωτα παντού, χωρίς αποτέλεσμα. Κάποια στιγμή μετά από πολλή περιπλάνηση έφτασε σε ναό της θεάς Δήμητρας, η οποία τη συμβούλεψε να παρακαλέσει την Αφροδίτη να την αφήσει να δει το γιο της.
    Η Αφροδίτη είχε φυλακίσει τον Έρωτα μέχρι να ξεχάσει την Ψυχή και να επουλωθεί η πληγή από το καυτό λάδι. Άκουσε όμως από τις ικεσίες της Ψυχής και της απάντησε ότι για να δει τον αγαπημένο της, θα έπρεπε πρώτα να περάσει τρεις δοκιμασίες.
    Οι δοκιμασίες ήταν δύσκολες, αλλά η Ψυχή κατόρθωσε να πραγματοποιήσει τις δυο πρώτες με επιτυχία. Ωστόσο η τελευταία δοκιμασία απαιτούσε να κατέβει στον Άδη και να φέρει το κουτί της Περσεφόνης στην Αφροδίτη. Το κουτί αυτό περιείχε το μαγικό ελιξήριο της ομορφιάς και η Ψυχή απαγορευόταν να το ανοίξει.
Η Ψυχή πήρε το κουτί αλλά δεν αντιστάθηκε στον πειρασμό να το ανοίξει για να πάρει λίγο φάρμακο ομορφιάς για τον εαυτό της.              Ωστόσο στο κουτί η Περσεφόνη δεν είχε βάλει κανένα μαγικό φίλτρο που θα μπορούσε να την κάνει πιο όμορφη, αλλά τον Μορφέα, που την έριξε σε βαθύ ύπνο.

Ο Έρωτας σώζει την Ψυχή
    Όταν ο Έρωτας έμαθε τι έπαθε η αγαπημένη του, δραπέτευσε από το παλάτι της Αφροδίτης, πέταξε στον Ολυμπο και παρακάλεσε τον Δία να σώσει την Ψυχή. Ο Δίας συγκινημένος από την αγάπη του θεού Έρωτα, την έκανε αθάνατη, επιτρέποντας στον Έρωτα να ενωθεί μαζί της για πάντα.

Erotas was the son of Aphrodite, goddess of love.
Psyche was a princess with amazing beauty that riveled that of the goddess Aphrodite. When men started turning away from the goddess and looking at Psyche for her beauty, Aphrodite became jealous and commanded her son to make Psyche fall in love with the ugliest of men.
Eros, however, fell in love with her and made her his wife, in secret. In order to hide his identity, Eros was invisible to her, but she could touch him. Out of curiosity, she tricked him into being revealed one day and Eros was so mad that he left her. Psyche, driven by love and despair, looked for Eros everywhere. During her search she suffered great torment from her mother-in-law.
Eventually, however, Eros and Psyche were joined by Zeus as immortals and their union was accepted.