Sunday 8 July 2018

«Μαμά, βαριέμαι»

Το παιδί μου βαριέται! Ε και;
Κουδουνίζει στα αυτιά μας, παίζει πιάνο το αυτί μας πολλές φορές, αλλά τα καλοκαίρια πάμε για διάτρηση τυμπάνου με αυτή τη φράση.
Μετά το κλείσιμο των σχολείων, κουβαλώντας κι εμείς την κούραση της χρονιάς πριν τις μικρές ή μεγαλύτερες διακοπές μας, το «μαμά βαριέμαι» πολλαπλασιάζεται. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;

Οι νέες μαμάδες και το τάμπλετ στην ταβέρνα
Ένας λόγος είναι ότι οι νέες μαμάδες έχουμε μπει σε μια κατάσταση να κρατάμε πάντοτε τα παιδιά μας απασχολημένα με κάτι, πάντοτε κάνοντας κάτι που δεν τα αφήνει ακίνητα να κοιτούν το ταβάνι. Αυτό είναι εντελώς λάθος. Πάρτε μια γνώριμή σας εικόνα: μια οικογένεια στην ταβέρνα, τα δυο παιδιά έχουν τελειώσει το φαγητό τους και ασφαλώς… παίζουν το καθένα στο τάμπλετ του το παιχνίδι του. Αυτά τα δύο παιδιά, που «δεν βαριούνται» δήθεν αφού τώρα απασχολούν το μυαλό τους με κάτι, υπάρχει περίπτωση:
  • να μιλήσουν μεταξύ τους;
  • να παίξουν μεταξύ τους;
  • να κοιτάξουν ή να γνωρίσουν το παιδί του διπλανού τραπεζιού;
  • να παρατηρήσουν την τρύπια καλαμωτή της ταβέρνας απ’ όπου φαίνεται το φεγγαράκι;
  • να φέρουν μια βόλτα στα βότσαλα της θάλασσας δίπλα από την ταβέρνα μαζεύοντας ένα που μοιάζει με πολύτιμο πετράδι;
  • να επινοήσουν οτιδήποτε ή να σκεφτούν κάτι διαφορετικό από ό,τι θα τους επέτρεπε εκείνος ο παράξενος που κυνηγούν στο παιχνίδι του τάμπλετ τους;
Η πλήξη είναι πολλές φορές ευεργετική καθώς ενεργοποιεί τη φαντασία, τη δημιουργικότητα, το διαφορετικό, το ασύμμετρο μέσα μας. Αν δεν υπήρχαν τέτοιες στιγμές πλήξης δε θα είχε ανακαλυφθεί το μπάσκετ από τον καθηγητή για να μην βαριούνται οι φοιτητές του ή δεν θα ανακάλυπτα εγώ τα τζιτζίκια πάνω στους κορμούς τα μεσημέρια που βαριόμουν οικτρά καθώς όλοι κοιμόντουσαν κι εγώ έπρεπε να κάνω και ησυχία από πάνω.

Η πλήξη είναι μια ευκαιρία για ένα παιδί
Το 1993, ο ψυχαναλυτής Άνταμ Φίλιπς στο On Kissing, Tickling and being bored έγραφε ότι η «η ικανότητα του να βαριέται ένα παιδί αποτελεί στάδιο της ανάπτυξής του και η πλήξη αποτελεί μία ευκαιρία ώστε να συλλογιστεί τη ζωή. Η άποψη των ενηλίκων ότι το παιδί θα πρέπει διαρκώς να απασχολείται είναι πέρα για πέρα λανθασμένη και απόλυτα καταπιεστική».
Ο Φίλιπς όμως δεν ήταν ασφαλώς ο πρώτος που ασχολήθηκε με τη βαρεμάρα. Αυτή είχε απασχολήσει πολλές δεκαετίες πριν τους ψυχολόγους και φιλοσόφους. Ο φιλόσοφος Μπέρτραντ Ράσελ στο The Conquest of happiness (Η κατάκτηση της ευτυχίας) έγραφε στο κεφάλαιο 4 (Boredom and excitement) από το 1930, για την αξία της πλήξης ως παράγοντα της ανθρώπινης συμπεριφοράς και ως μεγάλη κινητήρια δύναμη σε όλη την ύπαρξη του ανθρώπου αλλά και των ζώων.
‘Όταν κάποιος πηγαίνει πίσω, στο παρελθόν, η πλήξη γίνεται ακόμη χειρότερη. Φανταστείτε τη μονοτονία του χειμώνα σε ένα μεσαιωνικό χωριό. Άνθρωποι δεν μπορούσαν να διαβάσουν ή να γράψουν, είχαν μόνο κεριά για φως μετά το σκοτάδι, οι δρόμοι ήταν πρακτικά αδιάβατοι, έτσι ώστε ένας σχεδόν ποτέ δεν είδε κανέναν από άλλο χωριό».
Εμείς βαριόμαστε πολύ λιγότερο από τους προγόνους μας, καθώς έχουμε πλήθος τεχνολογικών επιτευγμάτων και ερεθισμάτων στην υπηρεσία μας, αλλά και… φοβόμαστε πολύ περισσότερο την πλήξη. Φοβόμαστε όταν βαριόμαστε, θέλουμε να ενθουσιαζόμαστε διαρκώς. Και έχουν γίνει και τα παιδιά μας έτσι.

Τι συμβαίνει όταν δεν αφήνω το παιδί μου να «βαριέται» ποτέ;
Και ποιο είναι το αποτέλεσμα; Παιδιά που δεν εξερευνούν, που δεν πειραματίζονται, που δεν δοκιμάζουν και δεν αποτυγχάνουν. Παιδιά που είναι διαρκώς απασχολημένα και πάντοτε απασχολούν το βλέμμα τους και τα χέρια τους με κάτι. Είναι σαν ένα παιδί που πηγαίνει στο λούνα παρκ και δεν στέκεται ποτέ να κοιτάξει κάτι, να δει πως γυρίζει η ρόδα, παρά μόνο πηγαίνει από το ένα παιχνίδι στο άλλο, μέχρι να τελειώσουν όλα και τότε να… νιώσει ξανά βαρεμάρα!
Και αργότερα; Όταν μεγαλώνει αυτό το παιδί τι συμβαίνει; Ο ενήλικας αυτός αναζητά έντονες συγκινήσεις. Πρέπει πάντα να είναι απασχολημένος με κάτι. Αν δεν βρει τον ενθουσιασμό στη ζωή του, θα τον αναζητήσει σε υποκατάστατα ή σε αγχωτικές καταστάσεις, ακόμα και σε εξτρίμ επιλογές στην προσωπική του ζωή.
Όχι! Δεν σας λέω να αφήσετε το παιδί σας να βαριέται για να μην πέσει στα ναρκωτικά στα 18 του. Σας λέω με όλα αυτά:
  • να μην αγιοποιείτε την υπερδραστηριότητα των παιδιών σας αλλά και
  • να μην φοβάστε την περιστασιακή βαρεμάρα τους
Τι κάνω τελικά όταν μου λένε «μαμά, βαριέμαι;»
  • Καταρχάς δίνω αξία στη δήλωσή τους.
Εγώ όταν έλεγα στη μάνα μου ότι βαριέμαι μου έλεγε «τράβα παίξε παραπέρα γιατί εδώ έχω σφουγγαρίσει». Η μαμά δεν είχε και πολύ δίκιο.
  • Όταν το παιδί μας λέει ότι βαριέται, σταματάμε σχεδόν ό,τι κάνουμε (ή ζητάμε λίγα λεπτά να το ολοκληρώσουμε) και συζητάμε μαζί του προτείνοντάς του πράγματα. Αν κανένα από αυτά τα πράγματα δεν το ικανοποιούν εκείνη τη στιγμή, ίσως γιατί στο μυαλό του έχει μόνο να πάρει το τάμπλετ από το συρτάρι ή να ανοίξει για έκτη φορά σήμερα το PlayStation, τότε το αφήνουμε να… βαρεθεί, που σημαίνει ότι το αφήνουμε ουσιαστικά στην επιλογή να βαρεθεί αφού και παιχνίδια υπάρχουν στο δωμάτιό του, και βιβλία και μαρκαδόροι και χαρτιά και η αδερφή του γυρνοβολάει κι αυτή ολίγον «βαρεμένη».
  • Δίνουμε διεξόδους μέσω κάποιων ιδεών μας
  • Δεν είμαστε κλόουν ή διασκεδαστές των παιδιών μας. Είμαστε γονείς, συνοδοιπόροι του, άνθρωποι που στεκόμαστε δίπλα τους σε όλα.
  • Οφείλουμε να περνάμε χρόνο μαζί τους αλλά και να τους δίνουμε την εικόνα ότι ο χρόνος μας δεν είναι αποκλειστικά δικά τους όταν δεν έχουν κάτι άλλο (φίλους, κούνιες κτλ) να κάνουν.
Η εντύπωση ότι όταν το παιδί μας βαριέται πρέπει να του βρούμε ΕΜΕΙΣ οπωσδήποτε κάτι να κάνει είναι λαθεμένη. Είναι δική του δουλειά να βρει τι το κάνει να περνάει καλά. Και ασφαλώς εμείς είμαστε εκεί για να φωτίζουμε τις επιλογές, για να του παρέχουμε λύσεις (το παιδί δεν μπορεί συνήθως να πάει μόνο του στις κούνιες ή στο σινεμά, άρα πρέπει να του το δώσουμε εμείς ως δυνατότητα), αλλά όχι για να του γεμίζουμε το ωρολόγιο πρόγραμμά του.
Αφήστε τα παιδιά να βαρεθούν πότε πότε. Έτσι, θα φωτίζονται ακόμα πιο υπέροχα οι όμορφες στιγμές τους. Και κυρίως μην νιώθετε ενοχές αν σας πετροβολά με το «μαμά, βαριέμαι». Κάποιες φορές -τονίζω κάποιες- πρέπει να βαριέται.

ΥΓ: Ο παρακάτω σοκαριστικός διάλογος έλαβε χώρα πριν λίγες μέρες στο σαλόνι μας:
-Μαμά βαριέμαι
-Κι εσύ; Κι εγώ!
Με κοίταξε και έφυγε. Μετά από πέντε λεπτά τον βρήκα να διαβάζει στο δωμάτιό του.

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Να μιλάτε στα μωρά σαν να είναι… ενήλικες
Babies learn what words mean before they can use them


Τα μωρά αρχίζουν να μαθαίνουν λέξεις και τι σημαίνουν πολύ πριν αρχίσουν να μιλάνε και οι ερευνητές αρχίζουν να καταλαβαίνουν πώς το κάνουν.
“Νομίζω ότι είναι ιδιαιτέρως ενδιαφέρον ότι ακόμη και με ένα πολύ μικρό λεξιλόγιο, τα βρέφη φαίνεται ότι έχουν την αίσθηση ότι κάποιες λέξεις και έννοιες είναι περισσότερο 'παρόμοιες' από άλλες”. Αυτό λέει η δρ. Elika Bergelson από το Πανεπιστήμιο Duke, Durham, που ηγήθηκε σχετικής έρευνας.

Και προσθέτει: 
“Αν και εξακολουθούν να έχουν πολλά να μάθουν προτού παρουσιάσουν επίπεδα κατανόησης που μοιάζουν με εκείνα των ενηλίκων, ή ακόμα και των μικρών παιδιών, αυτή η έρευνα μας δίνει μια ματιά στο πώς οργανώνονται αυτές οι πρώτες λέξεις και έννοιες”.
Πώς έγινε η έρευνα
Η σωστή εκμάθηση λέξεων απαιτεί τη δημιουργία συνδέσεων μεταξύ του λόγου και του κόσμου γύρω μας και την εκμάθηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ διαφορετικών λέξεων.

Η ερευνητική ομάδα της δρ. Bergelson μελέτησε βρέφη ηλικίας 6 μηνών για να διαπιστώσει αν αυτές οι συνδέσεις ήταν γνωστές, σε αντίθεση με την απλή αναγνώριση των λέξεων μεμονωμένα.

Χρησιμοποιώντας ένα λογισμικό παρακολούθησης των κινήσεων των ματιών, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα βρέφη εστίασαν σημαντικά περισσότερο στις εικόνες αντικειμένων που συνοδεύονταν από ονομασία (π.χ. "αυτοκίνητο"), όταν τα αντικείμενα αντιστοιχούσαν σε μη σχετιζόμενα αντικείμενα (όπως μια εικόνα ενός αυτοκινήτου με μια φωτογραφία χυμού) παρά στις εικόνες με σχετικά μεταξύ τους αντικείμενα (όπως μια εικόνα ενός αυτοκινήτου με μια εικόνα ενός καροτσιού).
Τα βρέφη, σύμφωνα με τους ερευνητές, “μπορεί να γνωρίζουν αρκετά για το νόημα μιας λέξης για να την διαχωρίσουν από το άσχετο αντικείμενο, αλλά όχι από το σχετικό (...) Δηλαδή, τα βρέφη γνωρίζουν ότι το 'αυτοκίνητο' δεν μπορεί να αναφέρεται στον χυμό, αλλά όχι αν το καροτσάκι εμπίπτει στην κατηγορία 'αυτοκίνητο'”.
Αναλύοντας οικιακές βιντεοσκοπήσεις, οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης ότι τα βρέφη έμαθαν να αναγνωρίζουν τις λέξεις καλύτερα όταν μπορούσαν να δουν τα αντικείμενα με τη χρήση των λέξεων (για παράδειγμα, όταν τους είπαν, "εδώ είναι το κουτάλι σου", όταν το κουτάλι ήταν πραγματικά μπροστά τους).
Το πόσο συχνά χρησιμοποιείται η λέξη παρουσία του αντικειμένου έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στην ανάπτυξη της κατανόησης σε σχέση με τον αντίκτυπο που έχει στο βρέφος η ομιλία.
Τα συμπεράσματα των ερευνητών
“Νομίζω ότι πριν κατανοήσουμε πώς να ενισχύσουμε την ανάπτυξη του λεξιλογίου, πρέπει να καταλάβουμε καλύτερα πώς εξελίσσεται με φυσικό τρόπο. Αυτή η έρευνα είναι ένα πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση”, δήλωσε η δρ. Bergelson. 
Και πρόσθεσε:
“Τούτου λεχθέντος, νομίζω ότι ένα πράγμα που προκύπτει από την έρευνά μας είναι ότι η διαρκής λεκτική επικοινωνία με τα βρέφη και η εστίαση σε αυτό που περιεργάζονται ανά πάσα στιγμή σίγουρα δεν θα τα βλάψει. Μάλιστα, ίσως να τα βοηθήσει με την πρώιμη γλωσσική ανάπτυξη”.
“Αντιμετωπίστε το μωρό σας σαν έναν κανονικό συνομιλητή. Ακόμα και τα μικρά βρέφη ακούνε και μαθαίνουν για τις λέξεις και τον κόσμο γύρω τους προτού καν αρχίσουν να μιλάνε. Οι άνθρωποι που τα φροντίζουν είναι εκείνοι που το κάνουν εφικτό αυτό”.

https://www.reuters.com
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Όταν ασυνόδευτα ανήλικα παιδιά μεταναστών δικάζονται στις ΗΠΑ... - Δείτε το video και θα φρίξετε - Trump's America: A Child In Court Without A Lawyer

Αίσθηση προκαλεί ένα βίντεο που αναπαριστά πραγματικούς διαλόγους από δικαστήρια στα οποία ασυνόδευτα ανήλικα παιδιά μεταναστών στις ΗΠΑ “δικάστηκαν” χωρίς δικηγόρο για παράνομη μετανάστευση.
Στο βίντεο, στο οποίο συμμετέχει ένας πρώην δικαστής, τα παιδιά ερωτώνται αν γνωρίζουν τι είναι δικηγόρος και αν έχουν έναν να τους υπερασπίζεται, και απαντούν αρνητικά. 
Όπως αναφέρει η Λίντα Φρίμαν, που γύρισε το βίντεο, όταν τα παιδιά εμφανίζονται μόνα τους στο δικαστήριο, 9 στις 10 φορές αποφασίζεται η απέλασή τους, ενώ όταν έχουν δικηγόρο απελαύνονται μόνο τα μισά.
koutipandoras
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki