Η Κοινωνική Απόρριψη στην Παιδική Ηλικία / “The Heartbreak of Social Rejection”

Η απόρριψη είναι συναισθηματικά επώδυνη για όλους μας λόγω της κοινωνικής μας φύσης και της ανάγκης μας να αλληλεπιδρούμε με τους άλλους ανθρώπους.

“The Heartbreak of Social Rejection”

Ο Αμερικανός ψυχολόγος Μάσλοου ο οποίος έμεινε γνωστός για τη θεωρία ιεράρχησης των αναγκών, είπε πως η ανάγκη για αγάπη και το να ανήκουμε αποτελούν θεμελιώδη ανθρώπινα κίνητρα. Όλοι οι άνθρωποι χρειάζεται να δίνουν και να λαμβάνουν συναισθήματα ζεστασιάς για να είναι ψυχολογικά υγιείς.

Η απλή επαφή ή η απλή κοινωνική αλληλεπίδραση ωστόσο, δεν είναι αρκετή για να εκπληρώσει την ανάγκη μας για αποδοχή. 

Οι άνθρωποι έχουμε ένα ισχυρό κινητήριο ένστικτο στο να διαμορφώνουμε και να διατηρούμε διαπροσωπικές σχέσεις – σχέσεις σταθερές που μας ικανοποιούν. Όταν αυτό δεν υφίσταται, οι άνθρωποι νιώθουμε μοναξιά και δυστυχία. 

     Η απόρριψη από το κοινωνικό μας περιβάλλον επομένως, είναι μια σημαντική απειλή και η πλειοψηφία των ανθρώπων έχουν ανησυχίες που σχετίζονται με τον κοινωνικό αποκλεισμό – κάτι που ισχύει απόλυτα και στα παιδιά.
     Παρόλα αυτά, σε κάθε κοινωνική ομάδα υπάρχουν ορισμένα μέλη τα οποία αρέσουν το ένα στο άλλο περισσότερο από κάποια άλλα. Επίσης, από ψυχολογικές έρευνες προκύπτει πως η αντιπάθεια και η απόρριψη είναι αναπόφευκτες στις ομάδες ανθρώπων. Το πρόβλημα ξεκινάει όταν η απόρριψη έχει ενεργητική μορφή. Δηλαδή, δεν περιορίζεται στο απλά δεν σε συμπαθώ ιδιαίτερα, αλλά εκδηλώνεται με ενεργή απέχθεια και αυτή είναι που δημιουργεί αρνητικά αποτελέσματα τόσο στο σχολείο όσο και στη ζωή γενικότερα.
Πότε ένα παιδί απορρίπτεται από το κοινωνικό του περιβάλλον;
     Σχεδόν κάθε παιδί βιώνει τον πόνο της απόρριψης σε κάποια φάση της ζωής του. Επειδή όμως πρόκειται για κάτι πραγματικά επώδυνο, πολλοί ερευνητές έχουν προσπαθήσει να καταλάβουν γιατί μερικά παιδιά απορρίπτονται περισσότερο από κάποια άλλα.
     Αυτό που φαίνεται να ισχύει στα αγόρια, είναι πως η επιθετικότητα (χτυπήματα, κλωτσιές, σπρωξίματα) και η ενοχλητική συμπεριφορά γενικότερα, αποτελούν σημαντικές αιτίες απόρριψης. Ωστόσο, δεν είναι μόνο η επιθετικότητα ο λόγος που απορρίπτονται τα αγόρια. Μπορεί σε μικρότερο ποσοστό, αλλά η ντροπαλότητα, κοινωνικά αδέξιες καθώς και ανώριμες συμπεριφορές, είναι επίσης απωθητικές για τους συνομηλίκους τους.
     Στην περίπτωση των κοριτσιών, δεδομένου πως είναι λιγότερο επιθετικά σωματικά, φαίνεται να παίζουν άλλοι παράγοντες ρόλο. Τα κορίτσια που είναι πιο αυταρχικά, που εκφράζουν αρνητικά συναισθήματα περισσότερο και που έχουν χειρότερες δεξιότητες επίλυσης συγκρούσεων από τους συνομηλίκους τους, απορρίπτονται πιο εύκολα.
     Γενικότερα, τα παιδιά που δυσκολεύονται κοινωνικά συνήθως αγνοούν τις αντιδράσεις των άλλων για το πότε πρέπει να σταματήσουν μια συμπεριφορά, δυσκολεύονται στο παιχνίδι (πχ. μαλώνουν, κλέβουν, αναστατώνονται εύκολα) το οποίο αποτελεί ένα μεγάλο μέρος της κοινωνικής αλληλεπίδρασης των παιδιών, ή μπορεί να γίνονται υπερβολικά ανταγωνιστικά προσπαθώντας να εντυπωσιάσουν τους άλλους.
     Παρόλο που αρνητικές συμπεριφορές ξεκάθαρα μπορούν να οδηγήσουν στην απόρριψη, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που προκαλούν τη δυσάρεστη αυτή κατάσταση. Παιδιά μειονοτήτων, παιδιά με αναπηρίες ή παιδιά που έχουν ασυνήθιστα χαρακτηριστικά, ενδέχεται να αντιμετωπίσουν δυστυχώς, μεγαλύτερο κίνδυνο απόρριψης.

Οι επιπτώσεις της κοινωνικής απόρριψης στα παιδιά…
Έρευνες έχουν δείξει πως σε σύγκριση με τα δημοφιλή παιδιά τα οποία έχουν την κοινωνική αποδοχή από το περιβάλλον τους, τα παιδιά που βιώνουν απόρριψη, είναι εφτά φορές πιο πιθανό να μην μπορέσουν να ανταποκριθούν στις σχολικές απαιτήσεις της τάξης τους, ακόμα και να παρατήσουν το σχολείο.
     Επίσης, η κοινωνική απόρριψη έχει σχετιστεί με αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη, βίαιη συμπεριφορά και κατάχρηση ουσιών στην εφηβική ηλικία. Το παιδί που δέχεται την απόρριψη είναι πιθανό να έχει χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και να εσωτερικεύσει το πρόβλημα (μεγαλύτερος κίνδυνος για κατάθλιψη), ή λόγω της απόρριψης να εξωτερικεύσει τη συμπεριφορά δείχνοντας επιθετικότητα.
     Η σχέση με τους συνομηλίκους έχει αναγνωριστεί ως ένας από τους πιο ισχυρούς προβλεπτικούς παράγοντες των τωρινών και μελλοντικών προβλημάτων ψυχικής υγείας, εκ των οποίων συμπεριλαμβάνεται και η ανάπτυξη ψυχιατρικών διαταραχών.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;
Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως από τη στιγμή που είναι αδύνατον να διδάξουμε στα παιδιά να συμπαθούν τους πάντες, πρέπει να προσπαθήσουμε να διδάξουμε ότι είναι λάθος να μισούν κάποιον. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να προσπαθήσουμε να μειώσουμε την ενεργή απόρριψη και το ενεργό μίσος στην όποια διαφορετικότητα. Αυτό ισχύει στην περίπτωση όπου το παιδί βρίσκεται σε “πλεονεκτική” θέση. Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς όμως όταν το ίδιο τα παιδί δέχεται την απόρριψη;
     Αρχικά, είναι πολύ σημαντικό να αντιληφθεί ο γονιός ποιο χαρακτηριστικό ή συμπεριφορά είναι αυτή που προκαλεί την απόρριψη. Για να επιτευχθεί αυτό, οι γονείς πρέπει να είναι ανοιχτοί, διαθέσιμοι και ήρεμοι για να ακούσουν το παιδί έτσι ώστε να νιώσει το σπίτι ως ένα ασφαλές καταφύγιο. Το παιδί που βιώνει την απόρριψη από τους συνομηλίκους του είναι σημαντικό να λαμβάνει την υποστήριξη και την άνευ όρων αγάπη των γονιών του.
     Έρευνες δείχνουν πως τα παιδιά που έχουν έστω και έναν στενό φίλο έχουν πιο ενισχυμένη αυτοεκτίμηση και μπορούν πολύ πιο εύκολα να διαχειριστούν την απόρριψη. Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν προς αυτήν την κατεύθυνση αναζητώντας παιδιά που μοιράζονται κοινά ενδιαφέροντα και να προωθήσουν τη φιλία μέσα από δραστηριότητες και παιχνίδι.
     Στην περίπτωση όπου η απόρριψη προκαλείται από την αρνητική συμπεριφορά του παιδιού, οι γονείς πρέπει να το βοηθήσουν να βελτιώσει τις κοινωνικές του δεξιότητες. Είναι σημαντικό να ρωτήσουν το παιδί τι συνέβη και να το ακούσουν χωρίς να κρίνουν. Μπορούν να ζητήσουν από το παιδί να εντοπίσει το λάθος του ρωτώντας κάτι όπως «Πώς θα αισθανόσουν εσύ αν βρισκόσουν στη θέση του;» και στη συνέχεια να του δώσουν τη δυνατότητα μέσα από ένα φανταστικό σενάριο στην αρχή και στη συνέχεια έμπρακτα, να κάνει τη σωστή επιλογή διορθώνοντας τη συμπεριφορά του.
     Τα παιδιά όπως και οι ενήλικες έχουν ανάγκη να τους αγαπούν και να ανήκουν μέσα σε ασφαλείς και διαρκείς θετικές σχέσεις. Βοηθώντας τα παιδιά επομένως να αναπτύξουν και να διατηρήσουν αυτές τις σχέσεις με την οικογένεια, τους συμμαθητές και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, ενισχύουμε ένα σημαντικό μέρος της ανάπτυξής τους!

Ελένη Σίγκου για
Parentshelp.gr

Βιβλιογραφία:

• Asher, S. R., & Coie, J. D. (1990). Peer Rejection in Childhood. Cambridge University Press.
• Bierman, K. L. (2003). Peer Rejection: Developmental Processes and Intervention Strategies. New York: The Guilford Press.
• Leary, M. (2001). Interpersonal Rejection. New York, NY: Oxford University Press.
• Savage, E. (2002). Don’t Take it Personally: The Art of Dealing with Rejection. Oakland, CA: New Harbinger Publications.

www.parentshelp.gr
parentsgo
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Τύποι γονέων που ευθύνονται για το bullying και...

... δεν το ξέρουν

Θα σου εξομολογηθώ πως έχω βαρεθεί πια τις ομιλίες για το bullying. Να την πω την αμαρτία μου.

Όχι για κανέναν άλλον λόγο εκτός του ότι το αποτέλεσμα επιμένει δυσανάλογο με την τόση προσπάθεια παιδαγωγών και ψυχολόγων. Δεν έχω καμία απολύτως διάθεση να το παίξω ειδικός, γιατί πολύ απλά δεν είμαι. 

Δεν μπορώ όμως, ως μαμά, μετά από τόσα πάρε δώσε με ενδοσχολικά και εξωσχολικά περιβάλλοντα, να μην αναρωτηθώ πως γίνεται, παρόλη την τεράστια παγκόσμια ευαισθητοποίηση απέναντι στο συγκεκριμένο φαινόμενο, αυτό να εξακολουθεί να παρελαύνει ανενόχλητο και να εξαπλώνεται με τρομερούς ρυθμούς στα σχολικά προαύλια. Κάτι πρέπει να γίνεται λάθος. Κάτι μοιάζει να μην λειτουργεί σωστά.

Αποφάσισα λοιπόν να αγνοήσω την τελευταία σχετική με το θέμα ομιλία και να αξιοποιήσω τον νεοαποκτηθέντα ελεύθερο χρόνο μου, μετά τη δουλειά, στον καναπέ. Έτσι, χαζεύοντας τους σοβάδες στο ταβάνι και με σκοπό να καταφέρω επιτέλους να διαμορφώσω μια προσωπική άποψη για αυτό που λέγεται σχολικός εκφοβισμός, μου ήρθαν στο μυαλό έξι τύποι γονιών συμμαθητών της κόρης μου, που συναναστράφηκα θέλοντας και μη όλα αυτά τα χρόνια.

Σου τους παρουσιάζω παρακάτω συνοπτικά μήπως ενώσεις και εσύ τα δικά σου κομμάτια του πάζλ.

Ο γονιός του παιδιού που ηγείται πάντα των πάντων.
Είναι εκείνος που, στις ουρές για τις επιδόσεις των σχολικών ελέγχων, δεν χάνει την ευκαιρία να μιλάει στους άλλους γονείς για το παιδί του, που είναι το φαινόμενο της τάξης. 

Είναι ο γονιός που το μπερδεύει με άλογο κούρσας στο οποίο έχει ποντάρει πολλά και συνεπώς αδυνατεί να διαχειριστεί την οποιαδήποτε αποτυχία του οπουδήποτε. 

Συνήθως υπερχρεώνει τον πολύτιμο ελεύθερο παιδικό χρόνο με του κόσμου τις εξωσχολικές δραστηριότητες και προσπαθεί επιπλέον να διαμορφώσει με εκπαίδευση πεζοναύτη έναν παιδικό χαρακτήρα εξαιρετικά ανταγωνιστικό και ανθεκτικό που θα αντλεί χαρά μόνο από τις πρωτιές. Άλλωστε οι άνθρωποι χωρίζονται αποκλειστικά σε winners και losers.

Ο γονιός του παιδιού που αδυνατεί να κατανοήσει βασικές αξίες ηθικής.
Είναι εκείνος που την ώρα που ετοιμάζεται να πάει στο γυμναστήριο με την πανάκριβη μηνιαία συνδρομή κάνει κήρυγμα στο παιδί του για τις οικογένειες που δεν βγάζουν το μήνα λόγω κρίσης, ενώ αυτό το αναίσθητο χτυπιέται νυχθημερόν απαιτώντας άλλο ένα πανάκριβο ηλεκτρονικό γκάτζετ, που τελικά αποκτά. 

Συνήθως ο ίδιος γονιός θα αφήσει το αυτοκίνητό του για «πέντε λεπτά, σιγά» στη θέση των αναπήρων στο parking του σούπερ μάρκετ προκειμένου να αγοράσει τρόφιμα για την αποστολή βοήθειας στους πρόσφυγες, που οργανώνει το σχολείο.

Ο γονιός του παιδιού που γνωρίζει πως χωρίς «δεκανίκια» θα αδικείται μόνιμα.
Είναι εκείνος που ανακατεύεται με όλα τα σχολικά γίγνεσθαι, ανήκει σε ομάδες και συλλόγους, ξημεροβραδιάζεται στους σχολικούς διαδρόμους, παζαρεύει το κάτι παραπάνω στη βαθμολογία μέχρι τελικής πτώσεως και γνωρίζει τα πάντα για τους πάντες. 

Συνηθίζει να απαξιώνει ακόμα και μπροστά στο ίδιο του το παιδί τον προκατειλημμένο δάσκαλο, που τολμάει να το «αδικεί κατ’ εξακολούθηση» μην δίνοντάς του τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην σχολική παράσταση και κάνει τεράστιο θέμα όταν το τάδε παιδί έγραψε παραπάνω από το δικό του στο τεστ ιστορίας, επειδή γνώριζε τα sos.

Ο γονιός του παιδιού που νιώθει μειονεκτικά για την οικογένειά του.
Είναι εκείνος που πασχίζει να εντάξει το παιδί του σε ανώτερη οικονομικά κοινωνική ομάδα από αυτήν που ανήκει ο ίδιος. Κάνει αιματηρές οικονομίες για να του εξασφαλίσει ρούχα και παπούτσια ακριβών brands, προκειμένου αυτό να ενσωματωθεί σε παρέες με συγκεκριμένο κοινωνικό στάτους. 

Το καθοδηγεί να ακολουθεί κατά πόδας ό,τι γυαλίζει στα δικά του μάτια, μαθαίνοντάς το έτσι να απαξιώνει την οικογένεια στην οποία μεγάλωσε, προφανώς για τους λάθος λόγους.

Ο γονιός του παιδιού που μαθαίνει να αναπτύσσει τα λάθος κριτήρια.
Είναι εκείνος που φορτώνει, ελαφρά την καρδία, τις προσωπικές του αποτυχίες στις παιδικές πλάτες, φορτώνοντάς τες δια βίου με ένα παράτησα τα πάντα για εσένα. 

Είναι ο ίδιος που κοιτάζει με μισό μάτι τον γονιό που δεν μπορεί να θυμηθεί πόσες φορές έβηξε το παιδί του την περασμένη εβδομάδα ή σε ποιο κεφάλαιο της γεωμετρίας βρίσκεται η τάξη του. 

Είναι ο ίδιος που θα κρίνει ως ανεπαρκή εκείνον τον γονιό με την προσεγμένη εμφάνιση ή την επιτυχημένη καριέρα, καθόσον μητρότητα/πατρότητα ίσον εμμονική προσήλωση μόνο σε έναν στόχο. Αυτόν του παιδιού.

Ο γονιός του ηττοπαθούς παιδιού.
Είναι εκείνος που επαναπαύεται στην ψευδαίσθηση πως το facebook ή η τηλεόραση κάνουν μεγαλύτερο κακό στο παιδί του από έναν γάμο γεμάτο συναισθηματικές άπνοιες και μια οικογένεια που βγαίνει από τις ναφθαλίνες στα κυριακάτικα τραπέζια και στις γιορτές. 

Είναι ο γονιός που θεωρεί πως όσα βλέπουν τα μάτια του κόσμου ζυγίζουν περισσότερο από όσα βλέπουν τα μάτια του ίδιου του παιδιού. Προτιμά να κλείνει πόρτες από το να ανοίγει διαλόγους, προσποιούμενος πως προβλήματα υπάρχουν μόνο όταν τα προκαλείς. 

Το αγαπημένο του μότο είναι το εσύ να μην ανακατεύεσαι, να μην μπλέκεις, να κάθεσαι στα αυγά σου.

Όχι, δεν χρειάζεται να παρακολουθήσω καμία άλλη ομιλία για τον σχολικό εκφοβισμό. 

     Αν θυμηθώ όλα τα περιστατικά που έχουν καταγραφεί στο σχολείο της κόρης μου ή στα σχολεία παιδιών φίλων τόσα χρόνια, μπορώ εύκολα και χωρίς καμία άλλη πληροφορία να σου πω ποιανού παιδί ήταν ο θύτης, ποιανού το θύμα και ποιανού ο άπραγος θεατής.
     Θα ήθελα πολύ να πιστεύω πως δεν ανήκω σε καμία από τις παραπάνω κατηγορίες γονιών, αλλά προφανώς και έχω πιάσει τον εαυτό μου κατά καιρούς έτοιμο να πέσει ή να πέφτει σε τέτοιου είδους κοινωνικές παγίδες. Τώρα θα μου πεις πως έτσι είναι φτιαγμένη η κοινωνία. Και θα σου πω πως συμφωνώ. Πως θα μπορούσα να διαφωνήσω άλλωστε αν δεν καταφέρω πρώτα από όλα να συνειδητοποιήσω με ποιον τρόπο έχω διεκδικήσει ή εξασφαλίσει ή καθορίσει την θέση και την πορεία την δικιά μου ή του παιδιού μου μέσα σε αυτήν την ίδια την κοινωνία;
     Βέβαια, ο στρουθοκαμηλισμός της πλειοψηφίας είναι πως ανήκει σε μία ανώτερη ελίτ, η οποία από μόνη της δεν φτάνει για να κάνει τη διαφορά και να οδηγήσει σε ένα καλύτερο κοινωνικά αύριο, οπότε αρκείται στο να κουνάει απλώς το δάχτυλο απέναντι στα κακώς κείμενα.
     Αγνοεί προφανώς πως, από τη φύση τους, οι κάθε είδους ελίτ συνιστώνται από μειοψηφίες. Και από αυτήν την ηθελημένη παράβλεψη, από αυτήν την μικρή λεπτομέρεια, ξεκινούν τα περισσότερα κοινωνικά παρατράγουδα, που καταλήγουν δυστυχώς στα σχολικά προαύλια.

parentsgo
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Διέσωσαν έφηβη, θύμα απαγωγής, που έκανε τη διεθνή χειρονομία κακοποίησης μέσα από αυτοκίνητο

Η 16χρονη είχε προσπαθήσει να τραβήξει την προσοχή των οδηγών ώσπου ένας στο Κεντάκι αντιλήφθηκε ότι είναι σε κίνδυνο ειδοποίησε την αστυνομία, που έστησε ενέδρα στον απαγωγέα

Μία χειρονομία που έχει προβληθεί επανειλημμένα στο TikTok, τη δημοφιλή στους νέους πλατφόρμα, έσωσε τη ζωή μιας 16χρονης που είχε απαχθεί από έναν 61χρονο άνδρα.

Η έφηβη έκανε τη χειρονομία από το τζάμι του αυτοκινήτου που οδηγούσε ο απαγωγέας της και έτσι τράβηξε την προσοχή ενός άλλου οδηγού. Αυτός κατάλαβε ότι η κοπέλα ήταν σε κίνδυνο και ειδοποίησε τις Αρχές, που την εντόπισαν και την έσωσαν.

Αυτό συνέβη την περασμένη Πέμπτη στο Κεντάκι των ΗΠΑ, αναφέρει ο Guardian.

Ο οδηγός παρατήρησε ότι μια έφηβη, μέσα σε ένα ασημί Toyota, έκανε σήματα που είναι γνωστά από την πολύ δημοφιλή στους νέους, πλατφόρμα TikTok, και σημαίνουν κίνδυνο ή ενδοοικογενειακή βία και ζητούν βοήθεια. Ο ίδιος πρόσεξε ότι η κοπέλα ήταν σε άσχημη κατάσταση και ότι το αυτοκίνητο οδηγούσε ένας μεγαλύτερος άνδρας. Αμέσως άρχισε να ακολουθεί το όχημα για να αναφέρει στους αστυνομικούς τι βλέπει.

Η χειρονομία που έσωσε τη ζωή της ανήλικης είναι μια ιδέα του Ιδρύματος των Γυναικών του Καναδά. Αν και καθιερώθηκε μόλις πέρυσι, την έχουν υιοθετήσει γυναίκες σε όλο τον κόσμο για να δείξουν ότι κινδυνεύουν και χρειάζονται βοήθεια.

Γίνεται ως εξής: Υψώνουμε το χέρι, ανοίγουμε την παλάμη προς την πλευρά αυτού που θέλουμε να ειδοποιήσουμε με τον αντίχειρα διπλωμένο. Στη συνέχεια διπλώνουμε και τα δάχτυλα.

Οι αστυνομικοί έστησαν ενέδρα στο ασημί Toyota μέσα στο οποίο βρισκόταν η 16χρονη και το σταμάτησαν όταν προσπάθησε να βγει από τον αυτοκινητόδρομο.

Η έρευνα έδειξε ότι δύο ημέρες νωρίτερα, οι γονείς της είχαν δηλώσει την εξαφάνισή της. Ο 61χρονος Τζέιμς Μπρικ συνελήφθη επιτόπου και κατηγορείται πλέον με παράνομη κράτηση, ενώ έχει προφυλακιστεί.

Η αστυνομία ανέφερε ακόμη ότι ο άνδρας και το κορίτσι είχαν διασχίσει τέσσερις πολιτείες, τη Βόρεια Καρολίνα από όπου και ήταν η 16χρονη, το Τενεσί και το Οχάιο, όπου ο άνδρας έχει συγγενείς.

Από το Οχάιο έφυγε όταν οι συγγενείς του αντιλήφθηκαν ότι η κοπέλα είναι ανήλικη και έχει δηλωθεί η εξαφάνισή της. Κατέληξαν στη συνέχεια στο Κεντάκι όπου και εντοπίστηκαν.

Η 16χρονη είχε προσπαθήσει να τραβήξει την προσοχή και άλλων οδηγών.

DOMESTIC VIOLENCE SIGNAL

Isolation can increase the risk of violence at home. Use this discrete gesture during a video call to show you need help:

1. Hold hand up with palm facing other person.
2. Tuck thumb into palm.
3. Fold fingers down over thumb. pic.twitter.com/gsIgSbXOmc

— Halton Police (@HaltonPolice) August 24, 2021

https://twitter.com/HaltonPolice/status/1430218446281875463
protagon.gr