Wednesday 2 November 2022

Παιδική Κακοποίηση δεν είναι μόνο οι Ακραίες Συμπεριφορές

Ένα παιδί, που δεν το αποδέχθηκαν, 
τρέχει μια ζωή προκειμένου να φτάσει κάπου.
της Κατερίνας Κοντογιαννάτου*
............
    Όταν κάποιος γίνεται γονιός, τότε είναι η στιγμή που έρχεται στην επιφάνεια το δικό του εσωτερικό παιδί, των δικών του παιδικών χρόνων, έρχεται ξανά σε επαφή με το παρελθόν του, με τα τραύματά του. Και μπορεί είτε να υποκύψει σ’ αυτά και να τα αναπαράγει, διαιωνίζοντας με τη σειρά του αυτό το φαύλο κύκλο γενεών, είτε μπορεί να έρθει αντιμέτωπος με τις πληγές του, σπάζοντας τον κύκλο. 
    Όποια κι αν είναι η επιλογή του, οι συνέπειες είναι αναπόφευκτες και αντίστοιχες της απόφασής του. Ο πρώτος δρόμος είναι σίγουρα ο πιο εύκολος, αλλά εξίσου σίγουρα είναι και ο πιο επικίνδυνος και επώδυνος για το παιδί μπροστά του.
    Οι γονείς βλέπουν το παιδί τους ως προέκταση του εαυτού τους, αδυνατούν να το δουν ως ξεχωριστή προσωπικότητα, ως πλάσμα με διαφορετική ταυτότητα, τη δική του ταυτότητα. 

    Περιμένουν απ’ αυτό να γίνει ό,τι δεν έγιναν, να κάνει ό,τι δεν έκαναν, να ζήσουν τη ζωή που δεν έζησαν μέσα απ’ τη ζωή του παιδιού τους, να “φτιάξουν” το τέλειο, το ιδανικό, το ατσαλάκωτο παιδί. 
Αντ’ αυτού όμως, το μόνο που καταφέρνουν να “φτιάξουν” είναι ένα φοβισμένο παιδί.
«Όταν ο γονιός δεν έχει αρκετή αυτοπεποίθηση, όταν δεν είναι σίγουρος για τη θέση του, μπορεί να αντιδρά άσχημα στις εκδηλώσεις αντίστασης του παιδιού του. Αντί να δει την αντίσταση ως μία εκδήλωση της ταυτότητας του παιδιού, αισθάνεται ότι κατευθύνεται εναντίον του» 
Ιζαμπέλ Φιλιοζά

    Και τότε οι γονείς κάνουν ένα από τα μεγαλύτερα τους λάθη. 
Αντί να προσπαθήσουν να κατανοήσουν τη συμπεριφορά του παιδιού τους, προσπαθούν να μεγαλώσουν ένα υπάκουο και πειθαρχημένο παιδί χρησιμοποιώντας ως όπλο τους και έχοντας ως σύμμαχο τους το φόβο. Και ο φόβος είναι παιδική κακοποίηση.

    Παιδική κακοποίηση δεν είναι μόνο ό,τι αγγίζει τη σφαίρα του ακραίου. Παιδική κακοποίηση είναι οι τιμωρίες, οι επικρίσεις, οι υποτιμήσεις, οι ετικέτες, οι συγκρίσεις, οι απαιτήσεις, οι απειλές, η αδιαφορία, η απόρριψη, η απαξίωση, η ειρωνεία, τα λόγια που πονάνε, η αγάπη υπό όρους («Σ’ αγαπώ/ Είσαι καλός/ή, αν κάνεις αυτό που λέω/θέλω εγώ»).

«Το παιδί δεν μπορεί να ακούει προσβολές, γιατί μόνο έτσι μεγαλώνοντας θα αποκτήσει αξιοπρέπεια»
 F. Engels
Δε μιλάμε πλέον για μια σχέση ισότιμη, αναφορικά με την αξιοπρέπεια και την αξία του παιδιού ως ανθρώπου. 
Μιλάμε για μια σχέση ελέγχου, για ένα μόνιμο παιχνίδι εξουσίας, με τους γονείς να κατηγορούν το παιδί ξεχνώντας ότι αυτοί το ξεκίνησαν.
Κάθε φορά που ο γονιός επιδιώκει να επιβληθεί στο παιδί του, κατ’ ουσίαν επιχειρεί να επιβληθεί στα τραύματα του, για να μην πονάει. Πίσω απ’ τη βία κρύβεται μια δική του ιστορία, είναι οι παλιές πληγές, που ξαναματώνουν, προβάλλει την οργή της παιδικής του ηλικίας στο παιδί του.
Το παιδί εξαρτάται από τους γονείς του, καθρεφτίζεται στο βλέμμα τους, βλέπει τον εαυτό του μέσα απ’ τα δικά τους μάτια. 
Το παιδί δεν έχει ανάγκη από τέλειους γονείς, έχει ανάγκη από γονείς που το αγαπούν και κυρίως το αποδέχονται άνευ όρων και όχι άνευ ορίων. Δε φτάνει μόνο η αγάπη, χρειάζεται και η αποδοχή. 
Ένα παιδί, που δεν το αποδέχθηκαν, τρέχει για μια ζωή προκειμένου να φτάσει κάπου. Έχει ανάγκη από γονείς που αποδέχονται ότι το παιδί τους δεν είναι τέλειο, ότι δεν είναι ίσως αυτό που ονειρεύτηκαν, ότι δεν είναι αυτό που θα ήθελαν να είναι. 
Αλήθεια, οι ίδιοι είναι αυτό που θα ήθελαν να είναι; Αποδέχτηκαν ποτέ τον εαυτό τους; Τον αγάπησαν; Το παιδί έχει ανάγκη από γονείς, που αναγνωρίζουν τα λάθη τους, τα παραδέχονται και προσπαθούν να τα διορθώσουν.

«Κι εμείς τι πάθαμε που μεγαλώσαμε έτσι;». 
Μεγαλώσαμε μέσα σ’ έναν ψεύτικο εαυτό. 
Μάθαμε να φοβόμαστε, να κρυβόμαστε πίσω από μάσκες, να μην έχουμε πρόσωπο, αλλά προσωπείο, να φοράμε το κουστούμι μας και να παίζουμε το ρόλο μας. 
Μάθαμε να μην εκφράζουμε τις ανάγκες και τα «θέλω» μας, να μην τα αναγνωρίζουμε, να θέλουμε τα «θέλω» των άλλων, να τα περνάμε για δικά μας, να τους ανήκουμε, να εξαρτιόμαστε. 
Μάθαμε να μην αγαπάμε τον εαυτό μας, άρα και τους άλλους, να μην τον αποδεχόμαστε, να τον σαμποτάρουμε, να ζητούμε το δυσλειτουργικό για να λειτουργήσουμε ή για να νομίζουμε ότι έτσι λειτουργούμε. 
Μάθαμε να βολευόμαστε, να μη ρισκάρουμε, να μην κυνηγάμε τα όνειρά μας, να μην ονειρευόμαστε, να μας τρομάζει η αλλαγή, δηλαδή η ίδια η ζωή, μάθαμε να μη ζούμε. Άλλα περισσότερο, άλλα λιγότερο. Άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο. Κι αν πάλι όλα αυτά δεν τα αναγνωρίζουμε είναι γιατί κυρίως μάθαμε να τα βάζουμε όλα «κάτω απ’ το χαλί»… Κι αφού δεν τα βλέπω, ή μάλλον δε θέλω να τα δω, τότε δεν υπάρχουν! 
Αυτό πάθαμε. Γίναμε έτσι…

Μας οφείλουμε λοιπόν να βγούμε στο φως, να δούμε τις σκιές μας, να τις αναγνωρίσουμε, να τις γνωρίσουμε κι αυτή τη φορά να μάθουμε να τις διαχειριζόμαστε. 

«Να πούμε “ναι” στον εαυτό μας, να αντιμετωπίσουμε τον εαυτό μας σαν αυτό να είναι το σοβαρότερο απ’ όλα τα καθήκοντά μας.» 
C. Jung
Να βγάλουμε τη μάσκα! Να σπάσουμε τον κύκλο!

* η Κατερίνα Κοντογιαννάτου είναι Ψυχολόγος ΑΠΘ- Ειδ. στη Γνωστική-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία
e-psychology
antikleidi

Το «Έλα μωρέ, και οι άλλοι τι έκαναν;» και η 12χρονη του Κολωνού

«Τι Πλαστήρας, τι Παπάγος» και η 12χρονη του Κολωνού

Το άρθρο αφιερώνεται σε όσους με ευκολία λένε: "Έλα μωρέ, και οι άλλοι τι έκαναν;". Να το θυμούνται αυτό το "Τι Πλαστήρας, τι Παπάγος" κάθε φορά που το 12χρονο θύμα βιασμών και μαστροπείας περνάει την πόρτα της ΓΑΔΑ για να καταθέσει ξανά το τραύμα της.
Κωστής Παπαϊωάννου
01 Νοεμβρίου 2022 15:18
    Ένα παιδί θύμα σεξουαλικής κακοποίησης μπορεί να επαναθυματοποιηθεί 14 φορές(!). Μπορεί να καλείται ξανά και ξανά, να θυμάται, να το βάζουν να ανακαλεί και να καταθέτει την τραυματική εμπειρία. Σε άλλα πρόσωπα κάποτε, σε άλλο χώρο. 
Μπορεί να μιλάει σε ανθρώπους άσχετους, χωρίς ειδίκευση, χωρίς γνώση του ειδικού χειρισμού που απαιτείται. 
Μπορεί να πέφτει στη δυσπιστία, την κακοπιστία, την ειρωνεία, τη μομφή ακόμα. «Μήπως έκανες κι εσύ κάτι;» Μπορεί να του ρίχνουν την ευθύνη: «Τι γύρευες εκεί ξανά αφού σου έκανε τέτοια πράγματα την πρώτη φορά;».

    Η στάση του ενήλικου αποδέκτη της κατάθεσης απέναντι στο παιδί μπορεί να το στηρίξει αλλά και να το υπονομεύσει, να το πληγώσει. Μπορεί να φέρει στιγματισμό ή να συντελέσει σε εσφαλμένη δικανική κρίση. Μπορεί να διαλευκάνει ή να συσκοτίσει. Σε κάθε περίπτωση όμως, στο επίκεντρο πάντα το πληγωμένο παιδί: προανάκριση, κύρια ανάκριση, ακροαματική διαδικασία, πραγματογνωμοσύνη, ιατροδικαστική εξέταση.

    Γιατί τα λέμε αυτά ενώ η 12χρονη μπαινοβγαίνει στη ΓΑΔΑ; 
Γιατί ο επανατραυματισμός θα μπορούσε να είναι μικρότερος αν είχε προχωρήσει μια άλλη πολιτική που είχε δρομολογηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση. 
Ποια πολιτική; Αυτή που έχει στο επίκεντρο την προστασία της τραυματισμένης ανηλικότητας. 
    Με μία και μόνη κατάθεση, σε χώρο φιλικό στα παιδιά, σε ειδικούς, με τη χρήση κάμερας για να μπορεί η κατάθεση να αξιοποιηθεί δικονομικά, χωρίς το θύμα να καταθέτει ξανά και ξανά την τραυματισμένη του ψυχή σε ανίδεους ενηλίκους με σαθρό σύστημα προστασίας των προσωπικών του δεδομένων.

    Είχε θεσμοθετηθεί ειδική δομή: Αυτοτελή Γραφεία Προστασίας Ανηλίκων Θυμάτων - «Σπίτι του Παιδιού» σε πέντε πόλεις. Συντάχτηκε το πρώτο πρωτόκολλο δικανικής συνέντευξης ανήλικων θυμάτων. Επιλέχθηκαν 10 επιστήμονες που θα στελέχωναν τις δομές. Εκπαιδεύτηκαν με χορηγία του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος ψυχολόγοι στο καλύτερο διεθνές κέντρο εκπαίδευσης σε θέματα δικανικής εξέτασης στις ΗΠΑ. Μισθώθηκαν κατάλληλες δομές προς στέγαση. 
Πρωτεργάτρια η Όλγα Θεμελή, καθηγήτρια Εγκληματολογικής Ψυχολογίας και συγγραφέας του συγκλονιστικού βιβλίου Τα παιδία καταθέτει. Μεγάλη η συνδρομή της τότε Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ξένης Δημητρίου.

    Και μετά πάγωσαν όλα. Το 2019 το υπουργείο Δικαιοσύνης τράβηξε χειρόφρενο, το έργο βαλτώνει. Ο Συνήγορος του Πολίτη μίλησε για σοβαρές καθυστερήσεις διοικητικών διαδικασιών, αδράνεια και παραλείψεις των αρμοδίων υπηρεσιών: «Ζητείται η διερεύνηση των παραπάνω αναφερόμενων διοικητικών παραλείψεων και λαθών που οδήγησαν στην παρούσα κατάσταση, καθώς και ενδεχόμενων πειθαρχικών ευθυνών».

    Στο μεταξύ στην Ελλάδα τα κακοποιημένα παιδιά καταθέτουν και ξανακαταθέτουν. Ενώ Σπίτια του Παιδιού λειτουργούν στην Ισλανδία από το 1998, στη Σουηδία από το 2005, στη Νορβηγία από το 2007, σε Δανία και Φινλανδία από το 2011. Μη σπεύσετε να πείτε «λογικό, εκεί είναι Σκανδιναβία». Κροατία, Λιθουανία, Τουρκία, Πορτογαλία, Κύπρος και Βουλγαρία δεν είναι σκανδιναβικές χώρες, αλλά έχουν ή αναπτύσσουν σχετικές δομές.

    Εδώ, το Υπουργείο Δικαιοσύνης δε θεώρησε ζήτημα σοβαρό να μειώσει τις πολύωρες καταθέσεις των παιδιών σε διαφορετικές υπηρεσίες, σε ακατάλληλους χώρους, σε πρόσωπα χωρίς γνώσεις και ειδική εκπαίδευση. Η σημερινή κυβέρνηση τράβηξε φρένο σε έναν μηχανισμό έτοιμο: με έτοιμο πλαίσιο, με δομές και πρόσωπα στη θέση τους. Έκαστος και οι προτεραιότητές του.

πηγή
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Ο Σκάρτος Άνθρωπος...

Όταν κάποιος αλλάξει γνώμη για σένα από λόγια άλλων...
τότε ευχαρίστησε τους άλλους. 
Μόλις σε απάλλαξαν από έναν σκάρτο άνθρωπο.

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki