Monday 25 February 2019

Κατάθλιψη Εφήβων - Αυτοκτονικές τάσεις

Οι γονείς θέλουν να πιστεύουν πως ξέρουν τι συμβαίνει στη ζωή των παιδιών τους. 
Όταν όμως το θέμα είναι η κατάθλιψη των εφήβων, οι περισσότεροι δεν αναγνωρίζουν τα συμπτώματά της.
Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας έρευνας, που πραγματοποιήθηκε σε 5.137 εφήβους ηλικίας 11-17 ετών και τους γονείς τους.
Επιστήμονες από το Νοσοκομείο Παίδων της Φιλαδέλφειας, στις ΗΠΑ, πήραν συνεντεύξεις από τους εφήβους ρωτώντας τους:
* Αν είχαν σκεφτεί ποτέ να αυτοκτονήσουν.
* Αν σκέφτονταν πολύ τον θάνατο
* Αν σκέφτονταν πως θα ήταν αν πέθαιναν.

Οι καταφατικές απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα είναι ενδεικτικές για κατάθλιψη εφήβων αλλά και ενηλίκων.

Οι ερευνητές ρώτησαν επίσης τους γονείς των εφήβων
αν πίστευαν πως τα παιδιά τους έχουν αυτοκτονικές τάσεις ή ότι σκέφτονται πολύ τον θάνατο.
Όπως γράφουν στην ιατρική επιθεώρηση Pediatrics, υπήρχε μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις απαντήσεις των μεν και των δε.

Οι μισοί γονείς των οποίων τα έφηβα παιδιά είχαν αυτοκτονικές τάσεις, δεν το γνώριζαν καν. Την ίδια άγνοια επεδείκνυε και το 75% των γονέων, των οποίων τα παιδιά σκέφτονταν συχνά για τον θάνατο.
«Αν το καλοσκεφτούμε, τα ευρήματα αυτά δεν προκαλούν έκπληξη», σχολιάζει η δρ Claire McCarthy, επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. 
«Οι έφηβοι συχνά δεν συνειδητοποιούν πόσο άσχημα νιώθουν και δεν συμβουλεύονται τους γονείς τους γι’ αυτό. Και αυτό, για να μην τους ανησυχήσουν, αλλά και επειδή δεν ξέρουν πως θα αντιδράσουν».
Και συνεχίζει: 
«Οι γονείς, από τη δική τους πλευράς, συχνά παρερμηνεύουν τα συμπτώματα που έχει η κατάθλιψη εφήβων. Κατά κανόνα τα αποδίδουν σε κάτι αθώο, διότι τους είναι πολύ δύσκολο να δεχτούν πως το παιδί τους δεν είναι καλά
»Επιπλέον, οι έφηβοι έχουν την εγγενή τάση να δραματοποιούν τα πάντα. Έτσι, είναι πολύ εύκολο να αποδώσει ο γονιός σε υπερβολές τα λόγια του εφήβου για τον θάνατο ή την αυτοκτονία».
Άλλα συμπτώματα

Η δρ McCarthy ενθαρρύνει τους γονείς να αναζητούν και άλλα συμπτώματα ύποπτα για κατάθλιψη εφήβων. 

Τέτοια συμπτώματα είναι:
* Μείωση των βαθμών στο σχολείο
* Συχνή ευερεθιστότητα ή θυμός
* Συνεχές παράπονο του εφήβου ότι βαριέται ή/και εγκατάλειψη δραστηριοτήτων
* Δυσκολίες με τις κοινωνικές σχέσεις (π.χ. συχνή αλλαγή φίλων ή ολοένα εντονότερη απομόνωση)
* Επικίνδυνη ή ριψοκίνδυνη συμπεριφορά
* Επίμονα σωματικά ενοχλήματα, όπως πονοκέφαλος ή πόνος στην κοιλιά
* Κόπωση

«Μερικές φορές η συμπεριφορά του εφήβου όντως είναι δραματοποίηση. Άλλες μπορεί να είναι μια παροδική μελαγχολία, έπειτα από έναν χωρισμό ή άλλη απογοήτευση», τονίζει η δρ McCarthy.

«Ή πάλι μπορεί να ανησυχεί ο γονιός ότι το παιδί του έχει κατάθλιψη εφήβων, και ο έφηβος να είναι μια χαρά.
»Επειδή, όμως, η κατάθλιψη εφήβων είναι σοβαρή υπόθεση, οι γονείς πρέπει να την αντιμετωπίζουν με σοβαρότητα. Γι’ αυτό πρέπει να λαμβάνουν και μερικά πρόσθετα μέτρα».

Τι άλλο να κάνετε
* Να ακούτε προσεκτικά τι λέει ο έφηβος.
* Ποτέ να μην εκλαμβάνετε ως δραματοποίηση τις δηλώσεις του τύπου «κανείς δεν θα νοιαστεί αν πεθάνω». 
Σε τέτοιου είδους δηλώσεις να δίνετε σημασία και να ρωτάτε αμέσως τον έφηβο τι εννοεί. Είναι ο μόνος τρόπος για να καταλάβετε αν και τι συμβαίνει. Είναι επίσης ο καλύτερος τρόπος για να δείξετε στον έφηβο ότι τον λαμβάνετε σοβαρά υπ’ όψιν.
* Ζητήστε βοήθεια. 
Αν αισθάνεστε ότι βρίσκεστε αντιμέτωποι με κατάθλιψη εφήβων, ζητήστε βοήθεια. Ο γιατρός του εφήβου, ένας ειδικός στην ψυχική υγεία ή ακόμα και ένα τηλεφώνημα σε Γραμμή Βοηθείας μπορεί να σας πουν τι πρέπει να κάνετε. Και αν η σύσταση είναι πως ο έφηβος χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη, φροντίστε να την λάβει αμέσως. Και ασφαλώς βεβαιωθείτε ότι θα συνεχίσει να την λαμβάνει, για όσο καιρό χρειάζεται.
* Λάβετε τα μέτρα σας στο σπίτι. 
Αν ο έφηβος έχει αυτοκτονικές τάσεις, χρειάζεται εντατική ψυχολογική υποστήριξη. Καλό είναι όμως να λάβετε και ορισμένα μέτρα στο σπίτι. Παραδείγματος χάριν, αν είστε κάτοχοι όπλου, βάλτε τις σφαίρες σε μέρος κλειδωμένο, το οποίο αγνοεί το παιδί. Αν παίρνετε φάρμακα, κλειδώστε τα κάπου όπου ο έφηβος δεν έχει πρόσβαση. Ή πάλι εξαφανίστε τα μπουκάλια με αλκοόλ από το σπίτι και κλειδώστε σε ασφαλές σημείο τα επικίνδυνα υγρά (π.χ. τα φυτοφάρμακα κ.λπ.).

iatropedia
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Rita Labeaune: Η «Χαμογελαστή κατάθλιψη»
Smiling Depression

Όταν η απόγνωση μένει καλά κρυμμένη
Πόσοι άνθρωποι φαντάζεστε ότι δείχνουν ευτυχισμένοι, αλλά στην πραγματικότητα παλεύουν με καταθλιπτικές σκέψεις σε καθημερινή βάση; Έχουμε στο μυαλό μας ότι τα άτομα που παλεύουν με την κατάθλιψη τυπικά μένουν απομονωμένοι και η ζωή τους είναι δυσλειτουργική.
Αυτό που ίσως δεν γνωρίζουμε είναι ότι η κατάθλιψη δεν βιώνεται με τον ίδιο τρόπο. Κάποιοι μπορεί να μην έχουν καν αντιληφθεί ότι εμφανίζουν αυτή την ψυχική διαταραχή, ειδικά αν φαίνεται ότι διαχειρίζονται την καθημερινότητα. 
Δεν θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ότι κάποιος που χαμογελά, κάνει αστεία, λειτουργεί σωστά, περνά κατάθλιψη.
Στην πρακτική μου, εκείνοι που εκπλήσσονται περισσότερο όταν μαθαίνουν ότι βιώνουν κάποια μορφή κατάθλιψης είναι εκείνοι που εμφανίζουν «χαμογελαστή κατάθλιψη». Οι περισσότεροι δεν έχουν ακούσει καν τον όρο. Ο ορισμός που έχει ανεπίσημα δοθεί είναι ο εξής: τα άτομα με «χαμογελαστή κατάθλιψη» εμφανίζονται ευτυχισμένα και χαρούμενα στους άλλους, χαμογελούν συχνά, ενώ εσωτερικά υποφέρουν από καταθλιπτικά συμπτώματα. Οι περισσότεροι άνθρωποι αγνοούν τα συναισθήματά τους και τα καταπιέζουν.
Μπορεί να μην έχουν καν επίγνωση της κατάθλιψής τους ή να μη θέλουν να την αναγνωρίσουν για να μη φανούν αδύναμοι και ευάλωτοι στους άλλους, αλλά πρωτίστως στον ίδιο τους τον εαυτό. Το κύριο χαρακτηριστικό της χαμογελαστής κατάθλιψης είναι η θλίψη.
Το χαμόγελο και η «μάσκα» που φορούν είναι ένας μηχανισμός άμυνας, μια απόπειρα να κρύψουν τα αληθινά τους συναισθήματα. Στην πραγματικότητα μπορεί να πενθούν για μια αποτυχημένη σχέση, να παλεύουν με δυσκολίες στο εργασιακό τους περιβάλλον ή να μην έχουν εντοπίσει τον σκοπό της ζωής τους. Η θλίψη μπορεί να καλύπτεται από μια συνεχή γενική αίσθηση ότι «κάτι δεν πάει καλά».
Άλλα συνήθη συμπτώματα «χαμογελαστής κατάθλιψης» είναι το άγχος, ο φόβος, ο θυμός, η κόπωση, η ευερεθιστότητα, η απόγνωση και η απελπισία. Τα άτομα που εμφανίζουν αυτή τη μορφή κατάθλιψης συνήθως δυσκολεύονται να κοιμηθούν, δεν βρίσκουν απόλαυση σε δραστηριότητες και μειώνεται η libido τους.
Ένας άλλος τρόπος να σκεφτούμε την «χαμογελαστή κατάθλιψη» είναι να τη δούμε ως μια μάσκα. Συνήθως αυτά τα άτομα καταφέρνουν να διατηρήσουν την εργασία τους, να ασχολούνται με το σπίτι και την οικογένειά τους επιτυχώς, να γυμνάζονται και να έχουν μια δραστήρια κοινωνική ζωή. 
Φορώντας τη μάσκα, όλα δείχνουν υπέροχα. Ωστόσο, πίσω από αυτή τη μάσκα υποφέρουν από θλίψη, κρίσεις πανικού, χαμηλή αυτοεκτίμηση, αυπνία, ακόμα και αυτοκτονικούς ιδεασμούς.
Αν εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε μπορεί να υποφέρει από «χαμογελαστή κατάθλιψη», τα καλά νέα είναι ότι υπάρχει διαθέσιμη βοήθεια. Μάλιστα η θεραπεία σε τέτοιες περιπτώσεις έχει υψηλά ποσοστά επιτυχίας. Είτε μέσω συμβουλευτικής, είτε μέσω ψυχοθεραπείας, υπάρχει η δυνατότητα να οδηγηθούμε με ασφάλεια και επιτυχία μακριά από την μαύρη αυτή τρύπα και να απελευθερωθούμε από τη θλίψη.
Rita Labeaune, Κλινική ψυχολόγος

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Γιατί στέλνεις το παιδί στο σχολείο, όταν είναι άρρωστο;

Δύο 24ωρα χωρίς πυρετό και μετά σχολείο. 
Ποτέ μου δεν το κατάλαβα αυτό. Είναι δυνατόν να είναι άρρωστο το παιδί σου ή να έχει μόλις περάσει μια ασθένεια και να το στέλνεις σχολείο;

Καταρχάς, δεν το λυπάσαι; 
Δεν φοβάσαι μήπως επιδεινωθεί η κατάστασή του; Έχει το σθένος να παρακολουθήσει τα μαθήματά του και να συμμετάσχει στις δραστηριότητες του σχολείου;

Κατά δεύτερον,
δεν λυπάσαι τα υπόλοιπα παιδάκια; 
Γιατί να κολλήσουν; 
Γιατί να κρεβατωθούν και γιατί τόσοι άλλοι γονείς να ζήσουν την αγωνία;

Το ξέρω ότι δεν είναι πάντα εύκολο να κρατήσεις το παιδί στο σπίτι, κυρίως εάν εργάζεσαι. Γνωρίζω όμως ότι αυτή την ασυνείδητη και ακατανόητη τακτική την ακολουθούν κυρίως μαμάδες που δεν εργάζονται. Θέλουν απλά την ησυχία τους στο σπίτι. Οπότε, αφού έπεσε ο πυρετός και αφού το παιδί παρακαλάει να πάει σχολείο, να μην το στείλω;

Να μην το στείλεις. 
Εγώ το λέω; 
Ο αντιπρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ, Αγάπιος Τερζίδης το λέει:
«Τα παιδιά νοσούν πιο εύκολα γιατί πηγαίνουν σχολείο και συνωστίζονται σε κλειστούς χώρους. Δεν είναι αποτελεσματικό μέτρο να κλείσουμε τα σχολεία. Θα πρέπει να στέλνουμε τα παιδιά που ασθένησαν, στο σχολείο, αφού έχουν περάσει δύο 24ωρα που δεν είχαν πυρετό. Αυτό αποτελεί και το καλύτερο ατομικό μέτρο».
Δύο 24ωρα χωρίς πυρετό και μετά σχολείο. Το ξαναλέω μήπως κάποια μαμά δεν το κατάλαβε.

allyou
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Ο δικός μου ήρωας

Στη ζωή κάθε ανθρώπου υπάρχουν πρόσωπα που λειτουργούν σα φωτεινοί φάροι θαρρείς. Που σου δίνουν απλόχερα το φως τους χωρίς καν να το ζητήσεις και σε διδάσκουν χωρίς καν να το καταλάβεις. 
Για έναν τέτοιο άνθρωπο θέλω να σας μιλήσω.

Ήρθε στην Ελλάδα πρόσφυγας το '22 από το Δικελί της Μ. Ασίας μωρό στις φασκιές, στην αγκαλιά μιας χήρας μάνας. Παιδί πλούσιας οικογένειας στον τόπο που γεννήθηκε, μεγάλωσε φτωχικά, όπως τα περισσότερα προσφυγόπουλα, με πολλή αγάπη και φροντίδα και έμαθε από πολύ μικρός να κερδίζει το ψωμί του δουλεύοντας το ξύλο. Έφτιαχνε μ’ αυτό έπιπλα σκαλιστά, που στόλιζαν τα πλούσια σπίτια του νησιού που ζούσε.
Αγαπούσε τα γράμματα κι ας μη κατάφερε να πάει στο Γυμνάσιο. Έπρεπε βλέπετε να δουλέψει… όμως τα βιβλία δεν του έλειψαν ποτέ. Αγόραζε, διάβαζε, στοίβαζε βιβλία παίρνοντας γνώσεις και καλλιέργεια, που θα ζήλευαν πολλοί μορφωμένοι και πάντα ονειρευόταν ένα καλύτερο κόσμο, πιο δίκαιο, πιο ανθρώπινο, πιο σοφό.
Έτσι κύλησαν τα χρόνια μέχρι τον πόλεμο του ’40 που τον βρήκε να υπηρετεί τη θητεία του, όντας παντρεμένος και πατέρας ενός μωρού. Από το Ναυτικό βρέθηκε στο Πυροβολικό και στο μέτωπο της Αλβανίας ανάμεσα σε χιλιάδες ηρωικούς Έλληνες στρατιώτες που άφησαν τα νιάτα τους στα παγωμένα βουνά. Ένας από τους τυχερούς, που γύρισαν μετά από απίστευτες περιπέτειες και κακουχίες πίσω στο τόπο τους

Και πάνω που προσπαθούσε να συνεχίσει τη ζωή του από κει που την άφησε, ήρθαν οι Γερμανοί. Κατοχή, πείνα, Αντίσταση. Από τους πρώτους που μπήκαν στον Αγώνα, πάλευε ακόμα και για κείνους που τον κατέδωσαν. Ένας Θεός ξέρει πώς γλίτωσε το απόσπασμα ή μάλλον η αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα, έπαιξε το δικό της ρόλο.

Με την απελευθέρωση έφυγε από το χωριό για τη Χώρα.
Ήταν η εποχή που όλοι προσπαθούσαν να γιατρέψουν τις πληγές τους και να ορθοποδήσουν. Να κοιτάξουν μπροστά και να ζήσουν σε μια πατρίδα ελεύθερη. Σιγά – σιγά και με πολύ κόπο ξανάπιασε την τέχνη του, δημιουργώντας με το μεράκι του μοναδικά κομψοτεχνήματα. 
Και κυλούσε ο καιρός, τα παιδιά του μεγάλωναν κι εκείνος συνέχιζε να δουλεύει, να διαβάζει και να παλεύει για ένα καλύτερο κόσμο. 
Δεν ήταν της εκκλησίας, αλλά η μαμά μου πάντα θυμάται τα δεματάκια που ετοίμαζε κάθε τόσο, με το παλιό του παλτό (όταν έφτιαχνε καινούργιο) με τρόφιμα, που ποτέ κανείς από την οικογένεια δεν ήξερε πού τα πάει. 
Όταν κάποια στιγμή τον ρώτησε «Για πού είναι αυτά που ετοιμάζεις, μπαμπά;» εκείνος δείχνοντας της με το δάχτυλό του να κάνει ησυχία της είπε: «Ο Χριστός είπε το ένα χέρι να δίνει και το άλλο να μη γνωρίζει. Μη ρωτάς!»…
Στην επταετία της Χούντας, βρέθηκε «φιλοξενούμενος» στη Γιάρο, για να μη μολύνει μαζί με τόσους ακόμα αγωνιστές, το δόγμα του «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια», υποφέροντας αγόγγυστα την «περιποίηση» των κρατούντων. 
Ώσπου ήρθε η Μεταπολίτευση για να γυρίσει στο σπίτι του, έχοντας αποκτήσει έλκος στο στομάχι και ακόμα μεγαλύτερη θέληση για προσφορά.

Συνδικαλιστής, πρόεδρος του Σωματείου των Οικοδόμων (δούλεψε στην οικοδομή για τα ένσημα και τη σύνταξη), Δημοτικός Σύμβουλος με τις περισσότερες ψήφους, στην πόλη που ζούσε πάλεψε με εντιμότητα και μεγαλείο ψυχής. Βοήθησε ακόμα κι αυτούς που τον κατέδωσαν στους Γερμανούς, να βγάλουν σύνταξη και μάλιστα χωρίς να του το ζητήσουν. 
Κι όταν κάποια στιγμή ένας από αυτούς το έμαθε και πήγε να τον ευχαριστήσει, του είπε: «Ο καθένας στη θέση μου, το ίδιο θα έκανε, μη με ευχαριστείς».
Σαν πρόεδρος στο Σωματείο του, ήρθε κάποτε στην Αθήνα για να λάβει μέρος στην εκλογική διαδικασία της Συνομοσπονδίας. Το βράδυ πριν τη μέρα των εκλογών, τον επισκέφθηκαν στο δωμάτιο του ξενοδοχείου δύο καλοντυμένοι κύριοι, που του ζήτησαν να μην πάει να ψηφίσει. Σε αντάλλαγμα του έδιναν δύο μεγάλα διαμερίσματα (ένα για κάθε παιδί του) στην Αθήνα, όπου εκείνος θα τους ζητούσε. \
Δε σκέφτηκε ούτε στιγμή για να τους δώσει την απάντησή του: «Είμαι πολύ μικρός για να κάνω μια τόσο μεγάλη ατιμία!».
Ποτέ του δεν παραπονέθηκε κι ας το βρήκαν στη ζωή του πολλά δεινά. Πάντα χαμογελαστός, με χιούμορ και υπέροχες ιστορίες να διηγηθεί, δοτικός σε συναισθήματα και υλικά αγαθά, ήταν εκείνος που μας περίμενε στο λιμάνι ή στο αεροδρόμιο στις αρχές κάθε καλοκαιριού για να περάσουμε τις διακοπές μαζί. Περπατούσαμε με τον αδερφό μου κρατώντας τον από το χέρι και πολλές φορές χάιδευα τους ρόζους της παλάμης του. Η καλοσυνάτη φιγούρα του ήταν εκεί, ανέγγιχτη από το χρόνο στα μάτια μας.
Έφυγε ήρεμα ένα πρωινό στα 79 του χρόνια, λίγο μετά τη γέννηση της κόρης μου κι αυτό που μου λείπει ακόμα, είναι το χάδι του στα μαλλιά μου. 
Άφησε πίσω του τρυφερές αναντικατάστατες αναμνήσεις ενός παππού υπέροχου, μοναδικού, τα βιβλία του, που ξεκίνησα να τα διαβάζω από παιδί κι ακόμα δεν τα έχω διαβάσει όλα, τη λαχτάρα του για γνώση, που μας τη μετέδωσε και το χαμόγελό του να λάμπει κάθε φορά που τον φέρνω στο μυαλό μου!
Αυτός είναι ο δικός μου ήρωας, ο δικός μου φάρος!
To όνομά του το κρατώ για μένα, γιατί δεν ήταν από κείνους που ζήτησαν ποτέ προβολή. Το παράδειγμά του όμως, μπορεί να φωτίσει κι άλλους...

to e - περιοδικό mas
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki