Εφηβεία και social media

Αναμφίβολα, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media) αποτελούν –ειδικά την τελευταία δεκαετία- το κυρίαρχο μέσο επικοινωνίας και ενημέρωσης, ιδιαίτερα μεταξύ των εφήβων. Οι έφηβοι χρησιμοποιούν καθημερινά τα social media και επηρεάζονται άμεσα από αυτά, δημιουργώντας τάσεις και πρότυπα. Τα ρούχα που θα φορέσουν, το χτένισμα τους κ.α. εξαρτώνται από τις επικρατούσες κοινωνικές τάσεις, που συχνά επηρεάζουν και τον τρόπο που θα σχετιστούν με συνομηλίκους τους.

Προτού αποδώσουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την αιτιολογία της σημαντικής επιρροής τους στους εφήβους, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι τα social media αποτελούν, ένα εργαλείο. Όπως κάθε εργαλείο έτσι και αυτό, συνοδεύεται από «οδηγίες χρήσης» και μία σειρά από καλές πρακτικές, οι οποίες εξασφαλίζουν ότι ο χρήστης θα είναι ασφαλής και δε θα «τραυματιστεί» από αυτό το εργαλείο.

Γιατί λοιπόν οι έφηβοι περνούν σημαντικό χρόνο χρησιμοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης; Γιατί μοιάζουν “υπνωτισμένοι” από κάθε νέα τάση η οποία προωθείται μέσα από τα μέσα; Πώς επηρεάζεται η προσωπική τους άποψη από την κυρίαρχη άποψη που προβάλλουν τα social media; Τι αλλάζει την εμφάνιση και την συμπεριφορά τους; Και κατά πόσο αυτές οι αλλαγές είναι αντιπροσωπευτικές για το κάθε άτομο ξεχωριστά;

Σε μία προσπάθεια προσέγγισης των παραπάνω ερωτημάτων, θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας τη φύση και τα χαρακτηριστικά της εφηβείας. Το συγκεκριμένο αναπτυξιακό στάδιο χαρακτηρίζεται από την προσπάθεια του ατόμου να αυτό-προσδιοριστεί και να δομήσει την ταυτότητά του πλέον με έναν πιο ενήλικο τρόπο. Τα social media προβάλλουν διαρκώς πρότυπα που έχουν έντονο αντίκτυπο στο εφηβικό κοινό, το οποίο τα ακολουθεί απλά και μόνο επειδή τυγχάνουν ευρείας αποδοχής από τους συνομηλίκους τους. Αυτή η τάση έχει ως αποτέλεσμα να ασκείται κοινωνική πίεση στον έφηβο να τα ακολουθήσει και εκείνος ασχέτως αν είναι ή δεν είναι της αρέσκειάς του, να ορίζει τον εαυτό του μέσα από τους άλλους και όχι με βάση την επιθυμία και την προσωπικότητά του.

Αξιοσημείωτη είναι η επίδραση των social media και σε ό, τι αφορά στην ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων του παιδιού. Τα μηνύματα και οι αναρτήσεις αντικατέστησαν σε μεγάλο βαθμό τη συνάντηση- βόλτα, ενώ τα emoticons εδραίωσαν τη θέση τους στην έκφραση συναισθημάτων και παραγκώνισαν την επαφή, το χάδι, το φιλί και την αγκαλιά. Τα συναισθήματα πλέον δεν εκφράζονται, αλλά οπτικοποιούνται μέσα από μια οθόνη, αφήνοντας ακίνητα τα χείλη μας. Από την άλλη, η «ασφάλεια» του μέσου αρκείται στα απολύτως απαραίτητα, προκειμένου να μεταδοθεί η πληροφορία απαλλαγμένη από την προσωπική σχέση και επαφή.

Επιπρόσθετα, αξίζει να σημειωθεί πως δυσκολίες σχετιζόμενες με αυξημένο άγχος και χαμηλή αυτοεκτίμηση, έχουν μελετηθεί ως απόρροια της υπερ-έκθεσης του παιδιού στα social media .Η διαρκής σύγκριση, η αναμονή για το επόμενο μήνυμα, σχόλιο ή αντίδραση, ο αριθμός των διαδικτυακών φίλων και των like, καθώς και η αδυναμία των εφήβων να αντιληφθούν την επίπλαστα ευτυχισμένη εικόνα των online φίλων τους, αποτελούν ορισμένους από τους παράγοντες που δημιουργούν άγχος στα παιδιά και τα ωθούν στο κυνήγι μια ευτυχίας που βρίσκεται σε ένα ψηφιακό cloud, αλλά όχι στις χαρές της καθημερινής ζωής.

Βέβαια, κυρίαρχο ρόλο στην αποφυγή της υπερ-έκθεσης του εφήβου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς και στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης του παιδιού διαδραματίζει, η στάση του γονέα αλλά και η σχέση του γονέα με τα ψηφιακά μέσα. Η συναισθηματική διαθεσιμότητα του γονέα- φροντιστή, η επικοινωνία γονέα- εφήβου σε σταθερή βάση και μέσα από κοινές δραστηριότητες, καθώς και η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τους ίδιους τους γονείς αποτελούν, σημαντικές δικλείδες ασφαλείας για την ανάπτυξη μίας υγιούς σχέσης μεταξύ του εφήβου και των social media.

Χρήσιμο επιπλέον θα ήταν να υπενθυμίζουμε στον έφηβο ότι η παρουσία του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αποτελεί μία και μόνο διάσταση της εικόνας του, μία πλευρά της κοινωνικής του πραγματικότητας. Ένα και μόνο χρώμα από το «ουράνιο τόξο» της εφηβικής προσωπικότητας.

screenmagazine.gr

Παιδί: Γιατί αξίζει να το αφήνετε να ντύνεται μόνο του;

Είναι σημαντικό να αφήνετε το παιδί να ντύνεται μόνο του, ακόμα και αν μερικές φορές σας καθυστερεί ή.. σας αγχώνει.

Το παιδί, ήδη από την νηπιακή του ηλικία, θα ήταν καλό να προσπαθεί καθημερινά να ντύνεται μόνο του, ακόμα και αν στην αρχή δεν τα καταφέρει τόσο καλά. Ίσως μάλιστα να θελήσετε να παρέμβετε όταν οι χρωματικοί συνδυασμοί.. φτάνουν σε άλλο επίπεδο, ωστόσο ίσως να ήταν καλύτερο να μην παρεμβείτε και απλώς να το αφήσετε να συμβεί.

Γιατί είναι σημαντικό να ντύνεται μόνο του;

Είναι σημαντικό να αφήνουμε το παιδί να επιλέγει τα ρούχα του και στην συνέχεια να ντύνεται επίσης μόνο του. Οι λόγοι, μάλιστα είναι πολλοί:

#1 Έκφραση της προσωπικότητας

Το παιδί κατά την νηπιακή ηλικία αφουγκράζεται τον κόσμο γύρω του και αρχίζει να συνειδητοποιεί τι του αρέσει και τι όχι. Τα νήπια προσπαθούν να καταλάβουν ποια χρώματα τα κάνουν χαρούμενα, ποιες υφές προτιμούν και μέσα σε ποια ρούχα αισθάνονται πιο άνετα, ακριβώς όπως οι ενήλικες.

Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν , θα προσπαθήσουν να εκφράσουν το δικό τους πρόσωπο, διαμορφώνοντας την δική τους προσωπικότητα. Η υγιής κατανόηση της ατομικότητάς τους ξεκινά ήδη από την ηλικία των δύο ετών.

Ένας τρόπος με τον οποίο μπορείτε να ενθαρρύνετε την ατομικότητά τους είναι να τους επιτρέψετε να επιλέξουν τα πράγματα για τα οποία ενδιαφέρονται περισσότερο, ανεξάρτητα από τη γνώμη σας. Η αύξηση των ατομικών ενδιαφερόντων περιλαμβάνει και την προσωπική επιλογή των ρούχων.

#2 Σωστές βάσεις ανεξαρτησίας

Πιθανότατα έχετε ήδη παρατηρήσει την επιθυμία των μικρών παιδιών να γίνουν ανεξάρτητα. Στην πραγματικότητα, πολλά ξεσπάσματα θυμού προέρχονται από ένα παιδί που αναζητά την ανεξαρτησία του και ακόμα δεν ξέρει πώς ακριβώς μπορεί να την διεκδικήσει.

Αφήστε το παιδί σας να αισθάνεται σαν να έχει τον έλεγχο του σώματός του μέσα από την προσωπική επιλογή των ρούχων του. Όποτε είναι δυνατόν, αφήστε το παιδί να πάρει τις δικές του αποφάσεις.

Αφήστε το να γνωρίζει ότι τα συναισθήματα και οι απόψεις του γίνονται σεβαστά.

#3 Ενισχύετε την αυτοπεποίθησή του

Δίνοντας την ευκαιρία στο παιδί να επιλέξει μόνο του τα ρούχα του, ενισχύετε έμπρακτα και ουσιαστικά την αυτοπεποίθησή του, αφού το αφήνετε να πάρει τις δικές του μικρές αποφάσεις, οι οποίες όμως έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην ψυχοσύνθεσή του.

Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι το παιδί εκτός της ανεξαρτησίας του, χρειάζεται και καθοδήγηση.

Για αυτό λοιπόν, αφήστε το να επιλέξει τα ρούχα του, αλλά επισημάνετέ του όταν έξω κάνει κρύο ή βρέχει. Ρωτήστε τι θεωρεί εκείνο κατάλληλο για να προφυλαχθεί από τις καιρικές συνθήκες κάθε φορά, δίνοντάς του έως και δύο επιλογές, αν παρατηρείτε ότι δυσκολεύεται πολύ.

https://www.imommy.gr/2020/11/15/paidi-giati-aksizei-na-to-afinete-na-ntynetai-mono-tou/

Στηρίζοντας το παιδί που πενθεί: Τρόποι διαχείρισης μιας απώλειας

Η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου αποτελεί αναμφισβήτητα ένα από τα πιο μελανά σημάδια στη ζωή κάποιου και ακόμη περισσότερο όταν αυτό συμβαίνει κατά την ευαίσθητη παιδική ηλικία. Όταν ένα παιδί καλείται να σηκώσει το δυσβάσταχτο φορτίο του χαμού του προσώπου φροντίδας χρειάζεται όσο ποτέ στήριξη, σωστή ενημέρωση για τις λεπτομέρειες του συμβάντος και ένα αντίβαρο για να μπορέσει να διατηρήσει τις ισορροπίες. Ο γονιός που μένει πίσω αναλαμβάνει το βάρος της διαχείρισης τόσο της δικής του συναισθηματικής κατάστασης όσο και του παιδιού του  δυσχεραίνοντας το επίπονο έργο του και αδυνατώντας καμιά φορά να φέρει σε πέρας την αποστολή του. Γι αυτό υπάρχουν χρήσιμες στρατηγικές διαχείρισης του πένθους των παιδιών, ώστε να βιώσουν όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα το λυπηρό γεγονός της απώλειας και να ωριμάσουν αναγκαστικά  περνώντας μέσα από τον πόνο.

Αρχικά η σωστή ενημέρωση για το γεγονός της απώλειας παίζει καταλυτικό ρόλο για το πώς θα διαχειριστεί το παιδί το πένθος του. Δεν αποκρύπτουμε το γεγονός και ενημερώνουμε με ακρίβεια τι συνέβη, πως και πότε με λεξιλόγιο προσαρμοσμένο στο παιδί. Το λεξιλόγιο που θα χρησιμοποιήσουμε χρειάζεται να έχει σαφείς λέξεις, όπως πέθανε, θάνατος και όχι έφυγε ή τον πήρε ο Θεός. Το τελευταίο θα προκαλέσει σύγχυση στο παιδί που δεν έχει μάθει ακόμη να εκφράζεται μεταφορικά ή μπορεί να δημιουργηθεί θυμός για τον Θεό, που του στέρησε το αγαπημένο του πρόσωπο. Εύκολα μπορεί να κυριευτεί από αισθήματα ενοχής και η ανασφάλεια μπορεί να το συνοδεύει για χρόνια ενώ δεν αποκλείεται να αναπτύξει και υπαρξιακό άγχος. Γι’ αυτό το λόγο τονίζουμε ότι δεν φταίει αυτό για ό,τι συνέβη ούτε ωραιοποιούμε την πραγματικότητα αλλά πληροφορούμε για το τι πρόκειται να συμβεί από εδώ και πέρα.

Πολλές φορές τίθεται το ερώτημα εάν είναι απαραίτητο να παραβρεθεί το παιδί στην τελετή αποχαιρετισμού του γονιού ή του αγαπημένου προσώπου. Στη χώρα μας κάτι τέτοιο συνήθως  αποφεύγεται καθώς η ένταση που συνοδεύει τις εκδηλώσεις θρήνου και τα τοπικά έθιμα φορτίζουν ακόμη περισσότερο την ήδη τεταμένη ατμόσφαιρα και ο γονιός δεν θέλει να εκθέσει το παιδί σε αυτό. Η διεθνής βιβλιογραφία  αναφέρει ότι είναι περισσότερο λυτρωτικό το παιδί να παρακολουθήσει την τελετή, να φτάσει στο απόγειο της συναισθηματικής έκφρασης, που θα αποτρέψει κάποια πιθανή απώθηση της λύπης ή του θυμού και θα το βοηθήσει να περάσει ομαλά τα στάδια του πένθους. Θα κατανοήσει και θα οριστικοποιήσει το τετελεσμένο πολύ πιο γρήγορα από όταν θα απουσίαζε.  Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, ο γονιός αποφασίζει για το αν θα βάλει το παιδί του σε αυτή τη διαδικασία συνυπολογίζοντας και τις συνθήκες που θα πλαισιώνουν το συμβάν.

Στη συνέχεια είναι σημαντικό το να ενθαρρύνουμε το παιδί να εκφράσει τα συναισθήματά του. Του επισημαίνουμε ότι το να εκφράζει τον πόνο, τη θλίψη, τον θυμό, τη νοσταλγία είναι απόλυτα φυσιολογικό και μοιραζόμαστε και τα δικά μας συναισθήματα. Αν δεν θέλει να εκφραστεί δεν το πιέζουμε και σεβόμαστε τη στάση του. Παρόλα αυτά η αναγνώριση των συναισθημάτων του και η σταδιακή αποδοχή τους είναι μια εξαιρετική βοήθεια για να διαχειριστεί την συναισθηματική του αστάθεια και να περάσει τα στάδια του πένθους. Επιπλέον, στρέφει το παιδί προς τα μέσα, στην ανάπτυξη μια τριβής με τον εαυτό επιταχύνοντας έτσι την ωρίμανση του. Έτσι, μια αγκαλιά, ένα στοργικό βλέμμα, μια επιβεβαίωση ότι θα είμαστε εκεί όποτε μας χρειαστεί θα ανακουφίσει το παιδί και θα προσφέρει απάγκιο στο πένθος του.

Επίσης, είναι αρκετά χρήσιμο και βοηθητικό για την διαχείριση του πένθους το να διατηρεί το περιβάλλον του εκλιπόντος την ανάμνηση του .Το παιδί είναι καλό να συμμετέχει σε οικογενειακές εκδηλώσεις ή σε μνημόσυνα, να θυμάται τις όμορφες στιγμές της ζωής του, όπως επετείους ή γιορτές . Το να μνημονεύει το αγαπημένο του πρόσωπο είναι ελάχιστος φόρος τιμής στη ζωή του, την προσφορά του και ενισχύει την σύνδεση που υπήρχε μεταξύ της οικογένειας.

Ο φροντιστής, λοιπόν, δεσμεύεται να είναι κοντά στο παιδί, ώστε να καλύπτει τα συναισθηματικά του κενά, να ενισχύει τη σταθερότητα στους κανόνες πειθαρχίας, που ισχύουν όπως και πριν την απώλεια και να διατηρεί τις συνήθειες του παιδιού σταθερές ,ώστε να πλαισιώνεται από ένα ασφαλές περιβάλλον μέσα στο οποίο θα πρέπει να ρυθμίσει τις όποιες συναισθηματικές μεταβολές.

Βοηθάμε το παιδί να δώσει στο αγαπημένο του πρόσωπο μια θέση στην καρδιά και στη μνήμη του ισάξια με την προσφορά και την αγάπη που του δόθηκε μέχρι τότε. Φτιάχνουμε μαζί ένα κουτί αναμνήσεων, με προσωπικά αντικείμενα και φωτογραφίες του θανόντος. Επισκεπτόμαστε μαζί το μνήμα του, αν βέβαια το θέλει και το παιδί. Είμαστε δίπλα του σε κάθε συναισθηματική αστάθεια, ώστε να κατευνάσουμε τους φόβους του και το ρωτάμε συνεχώς πως αισθάνεται. Τέλος, δεν κρύβουμε τη λύπη μας, τα δάκρυά μας από το παιδί αλλά εκφράζουμε τον πόνο μας για την έλλειψη του άλλου μέλλους της οικογένειας.

Κάθε παιδί διαχειρίζεται το πένθος του ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία, τις κοινωνικές επιταγές και τη στάση των φροντιστών του. Για να περάσει ,λοιπόν, τα στάδια του πένθους με υγιή τρόπο χωρίς απωθήσεις και συναισθηματική πίεση είναι καλό να δεχτεί εμπράκτως τη στήριξη ενός άλλου μέλους της οικογένειας που θα του προσφέρει το ασφαλές πλαίσιο να ωριμάσει μέσα από το οδυνηρό γεγονός της απώλειας.

Πασχαλίδου Ισμήνη
Ψυχολόγος

aixmi-news.gr