Sunday 24 March 2024

Ο Τζορτζ Κάνιγκ στην... Κάνιγγος - Η Ιστορία κάτω από το πρίσμα της αλήθειας

Σ' αυτόν "χρωστάμε" την ύπαρξή μας ως κράτος;

Στις 11 Απριλίου 1770, γεννήθηκε ο "φιλέλληνας" Άγγλος πολιτικός, Τζορτζ Κάνιγκ (Georges Canning)
Διαβάστε ένα απολαυστικό απόσπασμα του Βασίλη Ραφαηλίδη γι' αυτόν:
Ο Τζορτζ Κάνιγκ στην Κάνιγγος.
Το 1823, τρίτο χρόνο της Ελληνικής Επανάστασης, όλα παν καλά στην Ελλάδα. Ο Δράμαλης έχει κατατροπωθεί, η πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου είχε αίσιον πέρας, η Αθήνα έχει απελευθερωθεί και η κυβέρνηση του Ναυπλίου παραμένει αξιοπρεπής προς το παρόν: 
Το πρώτο δάνειο δεν έχει έρθει ακόμα, ώστε ν’ αρχίσει ο σκοτωμός.
Αυτή τη σημαδιακή χρονιά για την ύπαρξή μας ως κράτους συμβαίνει ένα συγκλονιστικό γεγονός, αλλά εκτός Ελλάδος, στην Αγγλία. Ο τότε Υπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας 
Τζορτζ Κάνιγκ κάνει μια θεαματική στροφή και απαγκιστρώνεται απ’ την ανθελληνική πολιτική της Ιεράς Συμμαχίας.

Την 25η Μαρτίου 1823, ακριβώς δυο χρόνια μετά την έναρξη της Επανάστασης, ο Κάνιγκ γνωστοποιεί στον κόσμο όλο πως αναγνωρίζει επίσημα το δικαίωμα των εμπολέμων Ελλήνων να αποκλείουν με τα πλοία τους τις τουρκικές ακτές. 
Κάτι τέτοιο το Διεθνές Δίκαιο της εποχής το αναγνώριζε μόνο σε αναγνωρισμένα κράτη, και συνεπώς η πράξη του Κάνιγκ ήταν μια έμμεση μεν, σαφέστατη δε αναγνώριση της κυβέρνησης των αγωνιζομένων Ελλήνων, και άρα του ελληνικού κράτους πριν καν αυτό υπάρξει. 
Κατά κάποιον τρόπο, και με σύγχρονη ορολογία, ήταν η αναγνώριση μιας επαναστατικής κυβερνήσεως, μιας «κυβερνήσεως του βουνού», για να θυμηθούμε άλλες εποχές.
Και σα μην έφτανε αυτή η τόσο θεαματική και τόσο ξαφνική στροφή της αγγλικής πολιτικής υπέρ των Ελλήνων, την 30ή Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς (1823) όμιλος Άγγλων τραπεζιτών χορηγεί στη μαχόμενη Ελλάδα δάνειο ύψους 800.000 στερλινών για τις άμεσες ανάγκες των επαναστατών. 
Αν σκεφτεί κανείς πώς γίνεται και δίνουν οι κεφαλαιούχοι τα λεφτά τους με πολύ υψηλά τάκο μεν, αλλά χωρίς να είναι καθόλου βέβαιοι πως θα τα πάρουν πίσω αφού άλλα παίζονται ακόμα στην Ελλάδα, προκύπτει η εύλογη απορία:

Μα, τι διάολο, τρελάθηκαν οι πάντα πρακτικοί και συμφεροντολόγοι Άγγλοι;
Καθόλου δεν τρελάθηκαν. Απλώς ασκούν σοβαρή γεωπολιτική στρατηγική στο Αιγαίο και γενικότερα στη Μεσόγειο.

Ήξεραν πως οι Έλληνες είναι θαλασσινός λαός, ήξεραν πως οι Τούρκοι δε σκαμπάζουν τίποτα από θάλασσα και πόνταραν στους Έλληνες, που θα μπορούσαν θαυμάσια να γίνουν εν καιρώ οι χωροφύλακες των Άγγλων και στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο. 

Ο ιδιοφυής Τζορτζ Κάνιγκ έκανε διάνα. 
Η Ελλάδα προσδέθηκε στους Άγγλους, και στη συνέχεια στους διαδόχους τους στη Μεσόγειο Αμερικανούς, πριν καν υπάρξει ως ελεύθερο κράτος! Αυτό θα πει μακρόπνοη εξωτερική πολιτική, κύριοι του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών, που αν και τσιράκια των Άγγλων, δε διδαχτήκατε τίποτα.
Πάντως, τώρα καταλαβαίνετε καλύτερα γιατί αφιερώσαμε στον Κάνιγκ μια πλατεία, έναν δρόμο και έναν ανδριάντα στημένο στην πλατεία Κάνιγγος. Χρωστάμε την ύπαρξή μας ως κράτος στον Κάνιγκ.
Αλλά και τους εμφυλίους πολέμους στη διάρκεια της Επανάστασης, κι αυτούς στον Κάνιγκ τους χρωστάμε. 
Εκείνο το δάνειο, το πρώτο από μια ατέλειωτη σειρά δανείων, έκανε τους Έλληνες να πέσουν με τα μούτρα στο ψητό και να σφάζονται μεταξύ τους για το ποιος θ’ αρπάξει το μεγαλύτερο κομμάτι.
Όντως μεγάλος πολιτικός ο Κάνιγκ! Είναι να μην του στήσεις το άγαλμα στην πλατεία Κάνιγγος;
Ένα πρώιμο προτεκτοράτο
    Ο Τσάρος, ο παραδοσιακός προστάτης της ορθοδόξων Ελλήνων, που τους λογαριάζει για φίλους και συμμάχους λόγω θρησκεύματος, πανικοβάλλεται απ’ την αιφνιδιαστική στροφή της αγγλικής πολιτικής υπέρ των Ελλήνων, και αντεπιτίθεται το 1824, ένα χρόνο μετά την πρωτοβουλία του Τζορτζ Κάνιγκ για κατ’ ουσίαν αναγνώριση απ’ την Αγγλία του μη ιδρυθέντος ακόμα ελληνικού κράτους. 
Με διάβημά του προς την Πύλη ζητάει «δίκαιη λύση του προβλήματος των αγωνιζομένων χριστιανών* (αποφεύγει να πει Ελλήνων).
Αλλά ο Σουλτάνος τον γράφει στα παλιά του τα παπούτσια. 
    Τότε ο Τσάρος σκέφτεται πως δε γίνεται να βοηθήσει μόνος του τους χριστιανούς, όπως πολύ θα τόθελε, και στρέφεται προς τις άλλες μεγάλες δυνάμεις για να τους προτείνει «σχέδιο προς επίλυσιν του ελληνικού προβλήματος» (τώρα δεν κάνει λόγο για χριστιανούς, αλλά για Έλληνες).

Ο Καποδίστριας, που ζει στη Γενεύη, βομβαρδίζει το αφεντικό του, τον Τσάρο, με γράμματα, προσπαθώντας να τον πείσει πως αν δεν ενεργήσει γρήγορα και ευέλικτα θα χάσει το τρένο που περνάει απ’ το Αιγαίο. 
Και ο Τσάρος, με τη βοήθεια του Καποδίστρια, συντάσσει ένα πολύ απλό σχέδιο, προς επίλυσιν του ελληνικού προβλήματος, που συνίσταται στην πρόταση για τη δημιουργία τριών ημιαυτόνομων ηγεμονιών τύπου Μολδοβλαχίας, υποτελών στο Σουλτάνο.

    Σημειώστε πως και ο Κάνιγκ δε θέλει πλήρως αυτονομημένο το υπό σύστασιν κράτος, μόνο που δεν προτείνει το κόψιμο της Ελλάδας σε τρία καντόνια, κατά το ελβετικό πρότυπο, που προφανώς έχει στο νου του ο Καποδίστριας, που ζει στην Ελβετία και θαυμάζει το ελβετικό σύστημα διοίκησης. 
Και ο Κάνιγκ, λοιπόν, φαντάζεται ημιαυτόνομη την Ελλάδα υπό την επικυριαρχία των Τούρκων.
Όμως, ούτε οι Έλληνες δε θα μπορούσαν να φανταστούν τότε κάτι καλύτερο. Ούτε τους περνούσε τότε ακόμα απ’ το μυαλό πως θα ήταν δυνατό να φτιάξουν ένα εντελώς αυτόνομο κράτος. 
Την ιδέα θα τους τη βάλει αργότερα πάλι ο Κάνιγκ για να υπερκεράσει τους Ρώσους σ’ αυτήν την διπλωματική διελκυστίνδα για την κυριαρχία των Ρώσων και των Άγγλων στο Αιγαίο.

Ο Τσάρος,
που λέτε, προτείνει το 1824 τη δημιουργία τριών ηγεμονιών υποτελών στο Σουλτάνο: 
  1. της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος, 
  2. της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος, και 
  3. της Πελοποννήσου και Κρήτης. 
Του Μέτερνιχ του σηκώνεται η τρίχα όταν ακούει το σχέδιο του Τσάρου. Αυτός ο αυτοκρατορικός άνθρωπος ήταν εναντίον σε κάθε τεμαχισμό και υπέρ των μεγάλων κρατών. Δηλαδή υπέρ της μεγάλης και αδιαίρετης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Όμως και ο Κάνιγκ, απορρίπτει το σχέδιο του Τσάρου, δηλαδή του Καποδίστρια. Δε θέλει τον «εξελβετισμό» της Ελλάδος. 
Την προτιμάει ατεμάχιστη για να την ελέγχει καλύτερα. 
    Άλλωστε, ένα χρόνο μετά την υποβολή του ρωσικού σχεδίου, το 1825, αντιπροσωπεία των αγωνιζομένων Ελλήνων τον επισκέπτεται στο Λονδίνο και του ζητάει να τεθεί η Ελλάδα υπό την προστασία της Αγγλίας! Ζητήσαμε, δηλαδή, να γίνουμε προτεκτοράτο των Άγγλων πριν καν γίνουμε ελεύθερο κράτος! 
Ο Κάνιγκ, πιο λογικός απ’ τους Έλληνες, τους λέει πως δεν είναι ακόμα καιρός για τέτοια. Στ’ αλήθεια, ήταν ένας μεγάλος πολιτικός ο Κάνιγκ.
***
Ιστορία (κωμικοτραγική) του νεοελληνικού κράτους 1830-1974 – Βασίλης Ραφαηλίδης – Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου
Αντικλείδι , 

antikleidi
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

-------------
Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, θύματα της πολιτικής του Γεωργίου Κάνιγκ

Περί Χαιρεκακίας

ἐπιχαιρεκακία δὲ ἡδονὴ ἐπ' ἀλλοτρίοις κακοῖς
(... η χαιρεκακία είναι η ηδονή από την κακοτυχία του άλλου)
Διογένης Λαέρτιος

Χαιρεκακία (ρ. 
πιχαίρω) είναι η χαρά που νιώθει κάποιος με τη δυστυχία κάποιου άλλου.
Είναι ένα από τα χειρότερα συναισθήματα.

H προέλευση της λέξης ανάγεται στην αρχαία ελληνική λέξη ἐπιχαιρεκᾰκία - Aριστοτέλης. Ἠθ. Ν. 2. 6, 18., 2.7, 15.
Η ελληνική λέξη αντιστοιχεί τη γερμανική Schadenfreude.
Οι έρευνες που έχουν διεξαγάγει οι επιστήμονες διαφόρων πανεπιστημίων ειδικότερα αυτών των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής διαπίστωσαν ότι τρία είναι τα κίνητρα πίσω από την χαιρεκακία: η επιθετικότητα, ο ανταγωνισμός και το δίκιο.

Επιστημονική έρευνα
Η γνωστή Αμερικανική εφημερίδα The New York Times, το έτος 2002, δημοσίευσε αρκετές επιστημονικές μελέτες σχετικά με τη χαιρεκακία, την οποία χαρακτήριζε ως "απόλαυση των αποτυχιών των άλλων ανθρώπων". 
Πολλές μελέτες έχουν βασιστεί στη θεωρία της κοινωνικής σύγκρισης, στην ιδέα ότι, όταν οι άνθρωποι αποτυγχάνουν, ο παρατηρητής αρχίζει να θεωρεί τον εαυτό του καλύτερο. 
Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι με χαμηλή αυτοεκτίμηση αισθάνονται περισσότερο χαρούμενοι από ό,τι τα άτομα με υψηλή αυτοεκτίμηση. 
Οι έρευνες αυτές διεξήχθησαν στα Πανεπιστήμια του Κεντάκι, της Καλιφόρνιας και του Κονέκτικατ. 
Ένα πείραμα που διεξήχθη το 2006 με παρατήρηση της δραστηριότητας του εγκεφάλου με τη βοήθεια του μαγνητικού τομογράφου έδειξε ότι οι άνδρες (όχι όμως οι γυναίκες) αγαπούν να παρατηρούν πώς οι κακοί άνθρωποι υποφέρουν βιώνοντας φυσικό πόνο. Ο εγκέφαλος έδειξε δραστηριότητα όταν ένα άτομο που δεν το άξιζε υποβαλλόταν σε ηλεκτρικό σοκ ενώ παρατηρήθηκε επίσης δραστηριότητα απόλαυσης του εγκεφάλου όταν σε ηλεκτροσόκ υποβλήθηκε άτομο που το άξιζε. Επίσης μια σάρωση του εγκεφάλου έδειξε ότι η χαιρεκακία οφείλεται και σε ζήλια.

πηγή
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Ὀρθῶς δοκῶ και Ορθοδοξία

Σάββατο πρωί.
Δεν δουλεύουμε. Ύπνος λίγο παραπάνω. Έφτιαχνα ράθυμα τον καφέ, όταν χτύπησε το κουδούνι.
Κοίταξα από το ματάκι της πόρτας. Δυο κυριούλες, ο Θεός να τις κάνει ...
Άνοιξα την πόρτα. Οι δυο κυριούλες ήταν ... κάπως. Ήξερα τι ήταν και τι θέλανε, έβλεπα συχνά τέτοιες κυρίες, που μοιράζανε φυλλάδια κρατώντας μια ...  Αγία Γραφή. Δεν βιαζόμουν, είχα και όρεξη για κουβέντα.
­­­—Καλημέρα ... ;
—Καλημέρα σας. Να σας απασχολήσουμε λιγάκι.
—;
—Ο Θεός έστειλε τον κατακλυσμό του Νώε, επειδή ο άνθρωπος εξώκοιλε. Πρέπει να μετανοήσουμε αδερφοί, επειδή ο Θεός θα μας στείλει συμφορές. Ο Αρμαγεδδών ...

Δεν είμαι κανένας χριστιανός της προκοπής, μια φορά πάω Πάσχα και Χριστούγεννα στην εκκλησία κι άμα περνάω έξω από τον Άγιο Αντρέα, τον κοιτάζω με νόημα, σαν να του λέω: ξέρεις εσύ, κάνε τα δέοντα ...
—Ελάτε μέσα, είπα στις κυριούλες. Κάτσε να δούμε που το πάνε, σκέφτηκα, να περάσει και η ώρα.
—Όχι, όχι μέσα. Ο Αρμαγεδδών … και πήγαν να συνεχίσουν από εκεί που είχαν σταματήσει.
—Βρε καλές μου κυρίες, έρχεστε εδώ πρωί-πρωί και μου αρχινάτε με απειλές και φοβέρες και μου λέτε πως να πάω κοντά στον Θεό.
—Διαβάζετε την Αγία Γραφή; Να δέστε εδώ ... και αρχίζουν να μου διαβάζουν κάτι έτοιμα, αποσπασματικά εδάφια από την Αποκάλυψη.
—Να σας πω. Σταματήστε. Ακούστε με, εμένα, λίγο.
—Εγώ ξέρω, έναν άλλο Θεό, ένα Θεό που δεν απειλεί, που δεν φοβερίζει, ένα Θεό της Αγάπης. Ένα Θεό που μου παραγγέλλει, να μετανιώσω ελεύθερα, όχι από φόβο. Μια μετάνοια ψυχής που πιάνει τόπο, επειδή ο Γιος του θυσιάστηκε για μένα. Τι να τον κάνεις έναν πιστό που είναι κοντά στο θείον από φόβο; Δεν θέλω να φοβάμαι. Θέλω να είμαι ελεύθερος, να χαίρομαι. Θέλω να διαλέγω εγώ τον ίσιο δρόμο. Δεν θέλω ένα Θεό εκδικητή, ένα Θεό να με ταράζει ..

Σας είπα, δεν έχω καλές σχέσεις με την εκκλησία και τα θεολογικά. Ότι θυμάμαι από το σχολείο, τότε που κάναμε θρησκευτικά. Αλλά να, τελευταία, όλο σκοντάφτω σε κάτι κείμενα, —θα μου πεις, άμα δεν θες, δεν σκοντάφτεις—, που τα ψάχνω, έτσι χωρίς προκατάληψη και βρίσκω πράγματα. Δεν μπορώ να πάρω την Αγία Γραφή και να αρχίσω να διαβάζω, δεν είμαι έτοιμος φαίνεται γι’ αυτό. Μου κεντρίζουν το ενδιαφέρον κάτι στοιχεία, κάτι κείμενα που προσεγγίζουν ιστορικά το ζήτημα της Ορθοδοξίας. Βλέπω και τα κείμενα και προσπαθώ να προσεγγίσω ορθολογικά το θέμα. Και βγαίνουν, στέκονται όλα. Τίποτα έωλο. Όλα ορθολογικά σωστά. Μου έκανε εντύπωση αυτό. Μεγάλη εντύπωση. Και ψάχνω, όλο ψάχνω και λες είναι ένας αγώνας να ανακαλύψω την αλήθεια. Και η αλήθεια είναι εκεί.

Σ’ αυτή την αναζήτηση, διάβασα και κείμενα, και κατέληξα σε ένα πράγμα. Ό,τι και να πιστεύεις, όποιο Θεό και να έχεις, τα κείμενα της Ορθοδοξίας κάνουν για όλους, πιστούς και απίστους. Δεν μπάζουν. Εσένα επιδιώκουν να υποστηρίξουν, εσένα θέλουν να σου δώσουν δύναμη να τα βρεις με τον εαυτό σου, να μπορέσεις να αντιμετωπίσεις τις καθημερινές δυσκολίες. Ό,τι και να πιστεύεις, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί την αγάπη. Γιατί, την αγάπη πραγματεύονται όλα αυτά τα κείμενα της Ορθοδοξίας.

Ορθοδοξία, ορθή δόξα, ορθά δοκώ, ορθά σκέφτομαι, Ορθός λόγος. Ορθοδοξία μια λέξη παρεξηγημένη. Ντρεπόμουν να πω ότι είμαι Ορθόδοξος, αλλά τώρα μου φαίνεται ότι άρχισα να καμαρώνω.

Για μένα ειπώθηκαν όλα αυτά για κανένα άλλο. Κανένας Θεός δεν τα έχει ανάγκη. Για να είμαι εγώ ήρεμος και γαλήνιος, να έχω χαρά και να πορεύομαι στον ίσιο δρόμο ελεύθερα,  και ελεύθερα θα πει, ότι εγώ το επέλεξα, εγώ διάλεξα την ευθεία οδό, με ελεύθερη βούληση. Να αγαπάω τον διπλανό μου, επειδή αυτό είναι η υπέρτατη χαρά. Κάνε ένα καλό σήμερα, δεν πιστεύω να ξανανιώσεις πιο όμορφα από οτιδήποτε άλλο. Η χαρά του να κάνεις το Καλό, είναι  ... τα πάντα όλα.

Κι ένα ακόμη κατάλαβα ότι θέλει να μου δώσει η Ορθοδοξία. Την άρση του φόβου του θανάτου. Αυτό. Αυτόν τον φόβο που ψυχαναλυτές, ψυχίατροι και ψυχολόγοι προσπαθούν με τις συνεδρίες τους να μου τον καλμάρουν, να τον τιθασεύσουν. Η Ορθοδοξία έδωσε την λύση.  Σε μένα εναπόκειται να την εισπράξω.

Κάτι ακόμη, μη συγχέετε κάποιους ανάξιους τυχόν ρασοφόρους με την Εκκλησία. Υπάρχουν φωτισμένοι Ιερείς που κάνουν σπουδαία δουλειά. Μη μπερδεύουμε την πλεονεξία ορισμένων με το μήνυμα της Εκκλησίας. Το μήνυμα της Ορθοδοξίας είναι εκεί και μας περιμένει, εμείς το χρειαζόμαστε, όχι αυτό εμάς.

Όσον αφορά, το τυπικό, τις τελετές, τα λατρευτικά που δεν έχω σχέση, ένα έχω να σας πω. Πήγα, φέτος, της Παναγίας στην εκκλησία στο χωριό μου. Γύρω-γύρω μπροστά στην Ωραία Πύλη, στο ημικύκλιο, καθισμένα παιδάκια περίμεναν να κοινωνήσουνε, δεν κοίταζαν προς το Ιερό, αλλά προς εμάς τους ... «πιστούς». Ξέρετε τι είδα; Είδα χαρά, πολύ χαρά, τα παιδάκια καθισμένα πλάι-πλάι, γελαστά, χαρούμενα μέσα στο φως, πολύ Φως. 
Αυτό είδα φέτος, που πήγα μια φορά παραπάνω από τα Χριστούγεννα και το Πάσχα. Κάποιο μυστικό, μου φαίνεται ότι έχει εκεί στο τυπικό, στο λατρευτικό. 
Κάποιο Μυστήριο.

Το Χαμομηλάκι 

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki