Thursday 11 October 2018

Τι δεν πρέπει να πείτε σε κάποιον με Διπολική Διαταραχή

Την επόμενη φορά που θα βρεθείτε με κάποιον άνθρωπο με διπολική διαταραχή, θυμηθείτε αυτά τα 12 πράγματα.
Οι άνθρωποι που έχουν διαγνωσθεί με διπολική διαταραχή, βιώνουν συναισθηματικές εναλλαγές που κυμαίνονται από την κατάθλιψη μέχρι την υπερκινητικότητα ή τη μανία. 
Στις ΗΠΑ περίπου 5,7 εκατομμύρια ενήλικες ζουν με διπολική διαταραχή, με το ποσοστό των διπολικών ασθενών να ανέρχεται στο 1%-3% του παγκόσμιου πληθυσμού, όμως η ασθένεια παραμένει συχνά παρεξηγημένη.

Εδώ παραθέτουμε 12 πράγματα που δεν πρέπει ποτέ να πείτε σε κάποιον με διπολική διαταραχή:

1) Είσαι διπολικός/ή;
Οι άνθρωποι δεν είναι η ασθένειά τους, δεν είναι η διπολική διαταραχή. Έχουν διπολική διαταραχή.

2) Είσαι τρελός.
Πρώτα απ 'όλα, είναι ντροπή να το πείτε αυτό σε κάποιον. Δεύτερον, αυτό δεν είναι αλήθεια. Μην πείτε τίποτα παρόμοιο με αυτή τη φράση, σε κάποιον που έχει διπολική διαταραχή.

3) Έχω και εγώ εναλλαγές της διάθεσης.
Μερικές φορές, ο καθένας μπορεί να βιώσει μια εναλλαγή διάθεσης αλλά μόνο τα άτομα με διπολική διαταραχή, έχουν επανειλημμένες και σοβαρές συναισθηματικές εναλλαγές μεταξύ μανίας ή υπομανίας και κατάθλιψης.

4) Πιστεύεις ότι μπορεί να το έχω κι εγώ;
Δεν υπάρχει διαγνωστικό τεστ για τη διπολική διαταραχή. Η διάγνωση συχνά εξαρτάται από την παρατήρηση των συμπτωμάτων. Εάν ανησυχείτε ότι μπορεί να έχετε διπολική διαταραχή, επισκεφθείτε ένα ψυχίατρο. 
Ας μην επιβαρύνετε το φίλο σας με μια ερώτηση που δεν μπορεί να απαντήσει, που αφορά εσάς και δεν δείχνει κανένα ενδιαφέρον για εκείνους.

5) Μακάρι να ήμουν μανιακός για να μπορούσα να είμαι πιο παραγωγικός.
Η μανία αφορά μία συναισθηματική διαταραχή που δεν σας βοηθά να ολοκληρώνετε απλά τις εργασίες σας. Οι άνθρωποι που έχουν διπολική διαταραχή, υποφέρουν από έντονες συναισθηματικές εναλλαγές που φτάνουν στα άκρα.
«Εύχομαι περισσότεροι άνθρωποι να κατανοούσαν το σωματικό κόστος που χρειάζεται η διαχείριση αυτής της νόσου. Δεν είναι μόνο οι παρενέργειες από τα φάρμακα - είναι, επίσης, η απόλυτη εξάντληση από τις εξάψεις αδρεναλίνης, η κόπωση από τη κατάθλιψη, κλπ». 
είπε ο Tony Jacobs Burke από το International Bipolar Foundation.

6) Απλά υπερβάλλεις.
Η υπερβολή είναι ένα σύμπτωμα της διπολικής διαταραχής. Αλλά όταν κάποιος με διπολική διαταραχή υπερβάλλει, δεν μπορεί απλά να πάρει μια βαθιά ανάσα και να σταματήσει.

7) Έχεις προσπαθήσει ποτέ να αυτοκτονήσεις;
Αυτό είναι πολύ σκληρό για να ειπωθεί. Αυτό είναι ένα πολύ προσωπικό και ευαίσθητο θέμα. Μη κάνετε ποτέ σε κάποιον αυτή την ερώτηση.

8) Ό,τι δεν σε σκοτώνει, σε κάνει πιο δυνατό.
Ακόμα και καλοπροαίρετο αν είναι αυτό το σχόλιο, μπορεί να ακούγεται σαν μια περιφρονητική κοινοτοπία. 
Μπορεί να είναι αλήθεια ότι οι δύσκολες καταστάσεις, ενδεχομένως να βοηθούν μερικούς ανθρώπους να ξεπεράσουν τον εαυτό τους και να πετύχουν σημαντικά πράγματα στη ζωή τους. 
Ωστόσο, δεν είναι κάτι που μπορείτε να πείτε σε κάποιον με μια ασθένεια όπου το 20% των ασθενών επιχειρούν να αυτοκτονήσουν.

9) Νιώθω άσχημα για σένα.
Οι άνθρωποι με διπολική διαταραχή μπορεί να αισθάνονται άσχημα και αυτοί για τον εαυτό τους.
Όταν γίνομαι μανιακή, μπορώ να είμαι εξαιρετικά παρανοϊκή, είναι δύσκολο να με κατανοήσουν και είμαι ανήσυχη. Παίρνω ρίσκα που δεν πρέπει. Δεν έχω καμία ενσυναίσθηση για τους γύρω μου, 
ανέφερε ασθενής με διπολική διαταραχή στο International Bipolar Foundation.

10) Έχεις θεραπευτεί;
Υπάρχει θεραπεία, όχι ίαση. 
Η διπολική διαταραχή ενδέχεται να διαρκέσει για μια ζωή. Οι έρευνες υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι με διπολική διαταραχή, είναι σε θέση να διατηρήσουν μία σταθερότητα στη ζωή τους μέσω της υγιεινής ζωής. Πάντα χρειάζεται να υπάρχει παρακολούθηση από ψυχίατρο ή ψυχολόγο.

11) Φαίνεσαι όμως τόσο φυσιολογικός.
Αυτή η φράση πληγώνει σε τόσα πολλά επίπεδα. 
Φανταστείτε να το λέτε σε κάποιον με καρκίνο ή διαβήτη.

12) Έχεις πάρει τα φάρμακά σου;
Μην μειώνετε τον άνθρωπο με μια εξίσωση της επιστήμης. 
Ακριβώς επειδή έχουν μια κακή μέρα, δεν σημαίνει ότι δεν έλαβαν τη φαρμακευτική αγωγή τους.

Την επόμενη φορά που θα βρεθείτε με κάποιον άνθρωπο με διπολική διαταραχή, θυμηθείτε αυτά τα 12 πράγματα.

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Η διπολική διαταραχή στα παιδιά και τους εφήβους

Η διπολική διαταραχή μπορεί να κάνει την εμφάνισή της νωρίς στη ζωή ενός ανθρώπου καθώς τα συμπτώματά της συχνά εμφανίζονται στον παιδικό και εφηβικό πληθυσμό. 
Παρά τη σχετική τεκμηρίωση και τις έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί και έχουν επιβεβαιώσει την έναρξη της διπολικής διαταραχής στη παιδική ηλικία κάποιοι επιστήμονες συνεχίζουν να το αμφισβητούν. 
Τουλάχιστον στις μισές των περιπτώσεων τα συμπτώματα εμφανίζονται πριν την ηλικία των 25 ετών. Τα συμπτώματα της διαταραχής στα παιδιά, διαφέρουν από τα φυσιολογικά σκαμπανεβάσματα της διάθεσης που έχει ένα παιδί. Μπορεί να είναι σοβαρά και να οδηγήσουν σε άσχημες διαπροσωπικές σχέσεις, φτωχή σχολική επίδοση, δυσκολία στη διεκπεραίωση καθημερινών καθηκόντων ακόμα και απόπειρα αυτοκτονίας. Παρόλα αυτά η τυπική παιδική συμπεριφορά περιλαμβάνει πολλά από τα χαρακτηριστικά της διπολικής διαταραχής, έτσι συχνά γονείς και ειδικοί μπορεί να οδηγηθούν σε εσφαλμένα συμπεράσματα.

Σημάδια και συμπτώματα της διπολικής διαταραχής σε παιδιά και εφήβους

Οι νέοι με διπολική διαταραχή βιώνουν ασυνήθιστα έντονες συναισθηματικές καταστάσεις που συμβαίνουν σε διακριτές περιόδους που ονομάζονται «επεισόδια διάθεσης» (μανιακό, καταθλιπτικό, μεικτό). 
Η υπερβολικά ανεβασμένη ή υπερβολικά πεσμένη διάθεση συνοδεύονται από υπερβολικές και έντονες αλλαγές στην ενέργεια, τη δραστηριότητα, τον ύπνο και τη συμπεριφορά. Κάθε επεισόδιο αναπαριστά μία δραστική αλλαγή από τη συνηθισμένη συναισθηματική διάθεση και συμπεριφορά του παιδιού ή του εφήβου. 
Είναι φυσιολογικό σχεδόν για κάθε παιδί και έφηβο να επιδεικνύει τέτοιου είδους συμπεριφορές μερικές φορές. 
Αυτές οι περαστικές αλλαγές δεν θα έπρεπε να μπερδεύονται με τη διπολική διαταραχή καθώς τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής δε μοιάζουν με τις φυσιολογικές αλλαγές στη διάθεση και ενέργεια που έχει ο καθένας. 
Τα διπολικά συμπτώματα είναι πιο υπερβολικά και τείνουν να διαρκούν κατά το μεγαλύτερο διάστημα της ημέρας, σχεδόν κάθε μέρα και συνήθως συνοδεύονται με έντονα προβλήματα στην λειτουργικότητα του παιδιού ή του εφήβου.
Συμπτώματα Μανίας
Συμπτώματα Κατάθλιψης

Αλλαγές στη διάθεση
Τελείως σαχλή/ ανόητη διάθεση που είναι ασυνήθιστη για εκείνο και που διαφέρει από στιγμές στις οποίες φέρεται σαχλά και ανόητα και απλά διασκεδάζει.
Θλιμμένη συναισθηματική κατάσταση που κρατά πολύ καιρό.*
Υπερβολική κυκλοθυμία και ασυνήθιστη ευερεθιστότητα
Έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που πριν απολάμβανε.

Αισθήματα ανεπάρκειας και ενοχής.

Συμπεριφορικές αλλαγές
Μειωμένος ύπνος χωρίς να νιώθει κούραση
Συχνά παράπονα για σωματικούς πόνους (πονοκέφαλος, στομαχόπονος, πόνοι μυών)
Λογόρροια και καλπάζουσες σκέψεις.
Μειωμένη ή αυξημένη όρεξη για φαγητό και συνακόλουθη μείωση ή αύξηση βάρους.
Δυσκολία συγκέντρωσης και πέρασμα από το ένα θέμα στο άλλο με ασυνήθιστο τρόπο.
Διαταραχή του ύπνου με συνήθως περισσότερο ύπνο από το κανονικό.
Μεγαλύτερο σεξουαλικό ενδιαφέρον από το συνηθισμένο.
Μειωμένη ενέργεια.
Ριψοκίνδυνη και επικίνδυνη συμπεριφορά πιο συχνά από το συνηθισμένο.
Επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου και αυτοκτονίας.
Αυξημένη δραστηριότητα και συνεχής αναζήτηση ευχάριστων δραστηριοτήτων

* Η καταθλιπτική διάθεση στα παιδιά και τους εφήβους πολύ συχνά εμφανίζεται ως ευερέθιστη διάθεση
Η διπολική διαταραχή μπορεί να είναι παρούσα ακόμα κι αν οι εναλλαγές της διάθεσης είναι λιγότερο έντονες. Στην περίπτωση αυτή δεν μιλάμε για ένα επεισόδιο πλήρως αναπτυγμένο αλλά για υπομανία με διάρκεια τουλάχιστον 4 διαδοχικές ημέρες. 
Η υπομανία προκαλεί αξιοπρόσεκτες αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού αλλά δεν επηρεάζει τη λειτουργικότητά του με τον έντονο τρόπο που το κάνει η μανία.

Πώς η διπολική διαταραχή επηρεάζει τα παιδιά και τους εφήβους διαφορετικά από τους ενήλικες;

Η διπολική διαταραχή που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας ή κατά τα πρώιμα εφηβικά χρόνια (διπολική διαταραχή με πρώιμη έναρξη), φαίνεται να είναι πιο σοβαρή απ’ τις μορφές διπολικής που πρωτοεμφανίζονται στα όψιμα εφηβικά χρόνια ή στην ενήλικη ζωή. 
Οι νέοι με διπολική είναι διαφορετικοί από τους ενήλικες. 
Έχουν πιο συχνές εναλλαγές στη διάθεσή τους, αρρωσταίνουν πιο συχνά και έχουν περισσότερα μεικτά επεισόδια. Επίσης, έχουν υψηλότερο κίνδυνο να διαπράξουν αυτοκτονία, απ’ ότι στην περίπτωση εκείνων που η έναρξη της νόσου παρατηρείται στην ενήλικη ζωή, κάτι που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής και επαγρύπνησης από τους γονείς.
Θεραπεία
Προς το παρόν δεν υπάρχει πλήρης θεραπεία για τη διπολική διαταραχή, μπορεί όμως να δεχτεί θεραπεία και πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από αυτήν μπορούν να έχουν μία γεμάτη και παραγωγική ζωή. Παρόλα αυτά, η φαρμακοθεραπεία ή/ και ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσουν τους μικρούς ασθενείς να ανακάμψουν από τα επεισόδια και να προλάβουν μελλοντικές υποτροπές. 
Η θεραπεία παιδιών και εφήβων μοιάζει με εκείνη των ενηλίκων. Παρόλα αυτά, τα παιδιά μερικές φορές ανταποκρίνονται διαφορετικά στη φαρμακευτική αγωγή, η οποία μπορεί να είναι μακρόχρονη ή και δια βίου, απ’ ότι οι ενήλικες. 
Συνήθως ο γιατρός ξεκινά με μία «συντηρητική» αγωγή από άποψη αριθμού και δόσης φαρμάκων και ανάλογα με την ανταπόκριση του παιδιού/ εφήβου μπορεί την να τροποποιήσει.

Εκτός από τη φαρμακοθεραπεία, η ψυχοθεραπεία είναι επίσης πολύ αποτελεσματική στη θεραπεία της διπολικής διαταραχής. 
Παρέχει υποστήριξη, εκπαίδευση επί της ασθένειας, και καθοδήγηση στο παιδί και την οικογένειά του. Το βοηθά επίσης να συνεχίσει να λαμβάνει τη φαρμακευτική του αγωγή ώστε να συμβάλει στην υγεία του και να εμποδίσει πιθανή υποτροπή. 
Κάποιες μορφές ψυχοθεραπείας που χρησιμοποιούνται στη διπολική και έχουν σαν κύριους στόχους τη μείωση των συμπτωμάτων και την αντιμετώπιση προβλημάτων στο σχολείο, στη δουλειά και στην επικοινωνία με τους γύρω τους, περιλαμβάνουν:

• Γνωσιακή – συμπεριφορική θεραπεία, η οποία βοηθά τους νέους με ΔΔ να μάθουν να αλλάζουν επιβλαβή ή αρνητικά πρότυπα σκέψης και συμπεριφοράς, να αναγνωρίζουν τα πρώιμα σημάδια μιας επικείμενης υποτροπής και διαχειρίζονται καλύτερα στρεσογόνες καταστάσεις.
• Θεραπεία εστιασμένη στην οικογένεια, βοηθά στη βελτίωση των στρατηγικών αντιμετώπισης που διαθέτει η οικογένεια, όπως το να αναγνωρίζονται έγκαιρα νέα επεισόδια, και περιλαμβάνει όλα τα μέλη της οικογένειας του ασθενή. Επίσης, βελτιώνει την επικοινωνία και την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων.
• Διαπροσωπική και κοινωνικού ρυθμού θεραπεία, η οποία τους βοηθά να βελτιώσουν τις σχέσεις τους με τους άλλους και να διαχειριστούν το ημερήσιο πρόγραμμά τους. Η καθημερινή ρουτίνα και ο σωστός προγραμματισμός του ύπνου μπορεί να προστατεύσουν τον νέο ενάντια σε νέα επεισόδια.
• Ψυχοεκπαίδευση, η οποία τους διδάσκει σχετικά με τη διαταραχή και τη θεραπεία της. Τους μαθαίνει τη σημαντικότητα τη φαρμακευτικής αγωγής και εκπαιδεύει τα μέλη της οικογένειας σχετικά με τα θέματα της διπολικής διαταραχής.

Η συμβολή των γονιών

Σε έναν γονιό που φροντίζει ένα παιδί με διπολική διαταραχή ενυπάρχει συχνά έντονο στρες με συνακόλουθα προβλήματα στη δουλειά, έλλειψη χρόνου, δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις (κυρίως με άτομα που δεν καταλαβαίνουν πλήρως την κατάσταση), σωματική και πνευματική εξάντληση. 
Κάποιες έρευνες έχουν δείξει πως όταν το πρόσωπο φροντίδας είναι υπό την επήρεια έντονου στρες, ο ασθενής δυσκολεύεται περισσότερο να ανταποκριθεί στη θεραπεία του κάτι που αυξάνει την πιθανότητα υποτροπής των συμπτωμάτων του. 
Είναι σημαντικό για τους γονείς να λαμβάνουν υπόψη και να φροντίζουν τη δική τους σωματική και ψυχική υγεία. Επίσης, είναι σημαντικό να συνεργάζονται στενά με τους γιατρούς και θεραπευτές του παιδιού ώστε να μιλούν ανοιχτά μαζί τους για τις θεραπευτικές τους επιλογές. 
Πολύ βοηθητική είναι και η συμμετοχή σε κάποιο υποστηρικτικό ατομικό ή ομαδικό πρόγραμμα. 
Τέλος, κάτι που μπορούν να κάνουν ώστε να συμβάλλουν ενεργά στη διαχείριση της ασθένειας του παιδιού τους είναι το να κρατούν ένα ιστορικό και ένα ημερολόγιο διάθεσης με τα συμπτώματα, τις μεταβολές της διάθεσης, τα μοτίβα ύπνου, σημαντικά γεγονότα ζωής και τα αποτελέσματα των θεραπειών του παιδιού τους ώστε να αποφασίζουν εγκαίρως εάν η αγωγή είναι βοηθητική και αν χρειάζονται αλλαγές στο θεραπευτικό πλάνο, σε συνεργασία πάντα με τον θεράποντα ιατρό και ψυχολόγο, και να προλαμβάνουν πιθανές υποτροπές. Αυτά βοηθούν στην παρατήρηση και πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση της ασθένειας.

Συγγραφή άρθρου: Θεοδώρα Αναστασίου, Ψυχολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης της ΕΔΟ.
Επιστημονική επιμέλεια: Δρ. Ιωάννης Μάλλιαρης, Ψυχολόγος, Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, Επιστημονικός υπεύθυνος της ΕΔΟ.

Πηγή: Αναστασίου & Μάλλιαρης, 2014, maniokatathlipsi.gr . Ελεύθερη η αναδημοσίευση, ως έχει, με αναφορά στην πηγή.
Πρωτότυπη πηγή: Bipolar disorder in children and adolescents “National Institute of mental health”. www.nimh.nih.gov. U.S. Department of Health and Human Services. National Institute of Health

maniokatathlipsi
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Τι χρειάζονται περισσότερο οι έφηβοι από τους γονείς τους;

Ενώ παλαιότερα, η εφηβεία εθεωρείτο ως μία περίοδος όπου οι γονείς έκαναν ένα βήμα πίσω, τώρα θεωρείται όλο και περισσότερο ως μια ευκαιρία να μείνουν σε σχέση και συναισθηματικά συνδεδεμένοι με τους εφήβους.
Τα εφηβικά χρόνια αποτελούν μυστήριο για τους γονείς. 
Τα μέχρι πρότινος συνετά παιδιά, αρχίζουν και γίνονται αφηρημένα ή έχουν διάφορες απότομες, απόλυτες και ενίοτε άγριες διαθέσεις. 
Οι, μέχρι πριν λίγο καιρό, ψύχραιμοι έφηβοι, οδηγούν πλέον επικίνδυνα τα αυτοκίνητα τους ή υποβάλλουν τους εαυτούς στους σε επικίνδυνα ρίσκα.
Το τελευταίο διάστημα όλο και νέες έρευνες έρχονται στην επιφάνεια, οι οποίες παρέχουν εξηγήσεις για κάποια από αυτά τα μυστήρια της εφηβείας. 
Οι απεικονίσεις του εγκεφάλου παραθέτουν διάφορα είδη δεδομένων που μπορούν να βοηθήσουν τις υποθέσεις και επιβεβαιώνουν την περιγραφή των συμπεριφορών των εφήβων και των συναισθημάτων τους. 
Δεκάδες σύγχρονες πολυετείς μελέτες έχουν μελετήσει την εφηβική ανάπτυξη μέσα στο χρόνο, αντί να συγκρίνουν το σύνολο των εφήβων σε ένα μόνο χρονικό σημείο.
Η νέα προοπτική έρευνα αλλάζει τις απόψεις των επιστημόνων σχετικά με το ρόλο που διαδραματίζουν οι γονείς στην εφηβεία των παιδιών.
Ενώ παλαιότερα, η εφηβεία θεωρείτο ως μία περίοδος όπου οι γονείς έκαναν ένα βήμα πίσω, τώρα θεωρείται όλο και περισσότερο ως μια ευκαιρία να μείνουν σε σχέση και συναισθηματικά συνδεδεμένοι με τους εφήβους.
Η έρευνα καθιστά δυνατή την αναγνώριση τεσσάρων σημαντικών φάσεων στην ανάπτυξη των πνευματικών, κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων που οι περισσότεροι έφηβοι θα δοκιμάσουν σε διάφορες ηλικίες.

Εδώ είναι οι τελευταίες διαπιστώσεις:

Έφηβοι 11-12 ετών
Καθώς τα παιδιά μπαίνουν στην εφηβεία, οι προέφηβοι μπορεί πραγματικά να παλινδρομήσουν σε κάποιες βασικές δεξιότητες. 
Οι μελέτες δείχνουν ότι η μάθηση και ορισμένα είδη συλλογιστικής μπορεί να μειωθούν σε αυτό το στάδιο. 
Μέρη του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για να θυμόμαστε μελλοντικές εργασίες, εξακολουθούν να ωριμάζουν. Για αυτό μπορεί να φαίνεται στον γονέα ότι οι έφηβοι σε αυτή την ηλικία, μπορεί να ξεχάσουν να δώσουν στο δάσκαλο ένα σημείωμα στο σχολείο.

Η εκπαίδευση των προέφηβων στις οργανωτικές δεξιότητες μπορεί να βοηθήσει. Οι γονείς μπορεί να βοηθήσουν στην οικοδόμηση μνημονικών χαρακτηριστικών στην καθημερινή ρουτίνα, όπως η τοποθέτηση μιας τσάντας γυμναστηρίου στην μπροστινή πόρτα ή βοηθώντας τους βάζοντας υπενθυμίσεις στο κινητό τηλέφωνο. Μπορούν να μοιραστούν, επίσης εφαρμογές από το κινητό τους τηλέφωνο για να έρθουν ακόμη πιο κοντά τους.
Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τους εφήβους στην ορθή λήψη των αποφάσεων τους, σκεφτόμενοι μέσα από την εμπειρία τους τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα, βλέποντας τις συνθήκες από όλες τις πλευρές. 
Τα παιδιά που ξέρουν από την ηλικία των 10 ή 11 ετών πώς να παίρνουν σωστές αποφάσεις, τείνουν να εμφανίζουν λιγότερο άγχος και θλίψη, να μπλέκουν σε λιγότερους καυγάδες και να έχουν λιγότερα προβλήματα με τους φίλους στις ηλικίες 12 και 13 ετών, σύμφωνα με μια μελέτη του 2014, 76 συμμετεχόντων που δημοσιεύθηκε στο Journal of Behavioral Decision Making.
Οι γονείς παραμένοντας ζεστοί και υποστηρικτικοί, μπορεί να είναι σε θέση να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται ο εγκέφαλος των έφηβων τους σε αυτό το στάδιο. 
Μια μελέτη 188 παιδιών του 2014 συνέκρινε την επίδραση των μητέρων που ήταν ζεστές, στοργικές και επιδοκιμαστικές κατά τη διάρκεια διαφωνιών, σε σχέση με μητέρες που θύμωναν και ήταν επιτακτικές. 
Οι έφηβοι σε ηλικία 16 ετών, οι οποίοι είχαν στοργικές μητέρες όταν ήταν 12, έδειξαν αλλαγές στον εγκέφαλο που συνδέθηκαν με χαμηλότερα ποσοστά της θλίψης και του άγχους και μεγαλύτερου αυτοελέγχου, σύμφωνα με τη μελέτη με επικεφαλής ερευνητές του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης στην Αυστραλία.

Έφηβοι 13 έως 14 ετών
Οι γονείς χρειάζεται να προετοιμαστούν για ένα συχνά άγριο ​​συναισθηματικό πέρασμα σε αυτή την περίοδο. Οι έφηβοι γίνονται ευαίσθητοι με τις γνώμες των συμμαθητών τους και αντιδρούν έντονα σε αυτές. 
Ωστόσο, οι κοινωνικές δεξιότητες που χρειάζονται για να καταλάβουν τι πραγματικά σκέφτονται οι συνομηλίκοι τους, δεν θα ωριμάσουν για μερικά χρόνια ακόμη, κάνοντας αυτή την περίοδο γεμάτη σύγχυση και μελαγχολία.

Σε αυτό το διάστημα, η αντίδραση των εφήβων στο στρες ξεφεύγει από τον έλεγχο, πυροδοτώντας περισσότερες εκρήξεις που εκδηλώνονται με χτυπήματα στη πόρτα και εκρήξεις δακρύων. Ο αντίκτυπος του κοινωνικού άγχους κορυφώνεται γύρω από αυτό το διάστημα: 
Στους ενήλικες με ψυχικές διαταραχές που συχνά προκαλούνται από το στρες, το 50% είχε διαγνωσθεί πριν την ηλικία των 15 ετών. Άλλες έρευνες δείχνουν ότι οι έφηβοι ηλικίας από 11 έως 15 ετών έχουν συναισθήματα λύπης και ανησυχίας όταν υποβάλλονται σε κοινωνικό στρες, όπως ο αποκλεισμός από τις κοινωνικές ομάδες.

Μέρη του εγκεφάλου που είναι πιο ευάλωτα στο στρες εξακολουθούν να ωριμάζουν, έτσι οι στρατηγικές αντιμετώπισης που χρησιμοποιούν οι έφηβοι σε αυτό το στάδιο μπορεί να ριζώσουν στα κυκλώματα του εγκεφάλου, όπως οι δια βίου συνήθειες, σύμφωνα με μια συστηματική ανασκόπηση του 2016 στο Developmental Science Review. 
Οι ψυχολόγοι συμβουλεύουν την καθοδήγηση και την υιοθέτηση αυτοκαταπραϋντικών δεξιοτήτων από ειδικούς και γονείς, όπως η άσκηση ή η μουσική.
Εκπαιδεύστε τους εφήβους σε δεξιότητες σχετικά με τη φιλία, συμπεριλαμβανομένων του πώς να γνωρίζουν τις εκφράσεις των συνομηλίκων τους και τη γλώσσα του σώματος. Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να επιλέξουν τους φίλους με βάση τα κοινά ενδιαφέροντα, όχι τη δημοτικότητα και να παρατήσουν τους φίλους που είναι αγενείς και ασεβείς. Διδάξτε τους πώς να διαχειριστούν τις φιλίες τους μετά από ένα καυγά μέσα από την απολογία, τη συγχώρεση, την επανόρθωση ή τους συμβιβασμούς.

Η υποστήριξη της οικογένειας είναι βασικός ρυθμιστής του άγχους. Οι έφηβοι των οποίων οι οικογένειες χαρακτηρίζονται από αυθεντικές σχέσεις, στοχεύουν στην επίλυση προβλημάτων και παρέχουν συναισθηματική υποστήριξη είναι λιγότερο πιθανό να πάθουν κατάθλιψη μετά από έκθεση σε έντονο στρες, σύμφωνα με μια μελέτη του 2016 των 362 Ισραηλινών εφήβων στο Journal of Family Psychology.

Έφηβοι 15-16 ετών

Η όρεξη των εφήβων για επικίνδυνες συμπεριφορές κορυφώνεται σε αυτή την ηλικία, σύμφωνα με μια μελέτη του 2015 σε πάνω από 200 συμμετέχοντες ηλικίας 8-27 με επικεφαλής ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Leiden στην Ολλανδία. Οι υποδοχείς ανταμοιβής του εγκεφάλου αναπτύσσονται, ενισχύοντας την αντίδραση των εφήβων στην ντοπαμίνη, έναν νευροδιαβιβαστή που σχετίζεται με τα συναισθήματα της ευχαρίστησης και ικανοποίησης. 
Αυτό κάνει την αναζήτηση της συγκίνησης πιο επιθυμητή από ό,τι θα είναι ποτέ ξανά.

Οι φυσιολογικοί φόβοι του κινδύνου καταστέλλονται προσωρινά κατά τη διάρκεια της εφηβείας, μια μετατόπιση που οι επιστήμονες πιστεύουν ότι έχει τις ρίζες της σε μια εξελικτική ανάγκη να φύγει το παιδί από το σπίτι και να εξερευνήσει νέα μέρη. 
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι έφηβοι αποτυγχάνουν να επαναξιολογήσουν τις επικίνδυνες καταστάσεις, ακόμη και αφού προειδοποιηθούν ότι οι κίνδυνοι είναι μεγαλύτεροι από ό,τι πιστεύουν.
Η ικανότητα να κάνουν και να κρατήσουν τους καλούς φίλους, είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για τους εφήβους σε αυτό το στάδιο. 
Οι έφηβοι που έχουν φίλους που εμπιστεύονται και βασίζονται σε αυτούς, είναι λιγότερο πιθανό να εμπλακούν σε ριψοκίνδυνες συμπεριφορές όπως οι μικροκλοπές από καταστήματα, επικίνδυνη οδήγηση ή σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη, σύμφωνα με μια μελέτη του 2015 από 46 εφήβους στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις στο Champaign-Urbana. Οι έφηβοι οι οποίοι λογομαχούν συχνά με στενούς φίλους είναι πιο πιθανό να λάβουν τέτοια ρίσκα.

Δεν είναι πολύ αργά για τους θερμούς, υποστηρικτικούς γονείς να κάνουν τη διαφορά. 
Σε ένα εργαστηριακό τεστ που αξιολογήθηκε η πρόθεση λήψης επικίνδυνων συμπεριφορών, οι έφηβοι που μεγάλωσαν με τους γονείς τους στην ηλικία των 15 ετών, έδειξαν χαμηλότερη ενεργοποίηση μιας περιοχής του εγκεφάλου που συνδέεται με την ανάληψη κινδύνων και έπαιρναν λιγότερα ρίσκα ακόμη και 18 μήνες αργότερα, σύμφωνα με μια μελέτη 23 εφήβων του 2015 που δημοσιεύθηκε στην Developmental Cognitive Neuroscience. Η εγγύτητα προς τους γονείς περιελάμβανε το σεβασμό των γονέων, την επικοινωνία για την επίλυση των προβλημάτων τους καθώς και την απουσία καυγάδων, σύμφωνα με τη μελέτη.

Έφηβοι 17-18 ετών
Τα οφέλη από την ικανότητα του εφηβικού εγκεφάλου να αλλάζει και να αναπτύσσεται, γίνονται εμφανή σε αυτό το στάδιο. Ορισμένοι έφηβοι παρουσιάζουν αύξηση στο δείκτη νοημοσύνης τους. 
Οι διανοητικά προικισμένοι έφηβοι είναι πιο πιθανό να πετύχουν ακόμη μεγαλύτερη άνοδο στο IQ τους, οπότε οι έφηβοι που είναι ήδη έξυπνοι, είναι πιθανό να γίνουν εξυπνότεροι, σύμφωνα με μια μελέτη 11.000 ζεύγη διδύμων του 2013 με επικεφαλής ερευνητές από το Penn State University, το University Park και το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Boulder.
Σε μεγαλύτερους εφήβους, τα τμήματα του προμετωπιαίου φλοιού, που είναι υπεύθυνα για την κρίση και τη λήψη αποφάσεων, συνήθως αναπτύσσονται αρκετά για να χρησιμεύσουν ως τροχοπέδη για τα ανεξέλεγκτα συναισθήματα και την ανάληψη επικίνδυνων συμπεριφορών. Οι εκτελεστικές δεξιότητες των λειτουργιών, όπως η επίλυση των προβλημάτων και ο σχεδιασμός στρατηγικών, συνεχίζουν να αναπτύσσονται τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 20 ετών, σύμφωνα με μια μελέτη του 2015 από ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Sheffield Hallam, στην Αγγλία.

Οι κοινωνικές δεξιότητες και οι συναφείς περιοχές του εγκεφάλου εξακολουθούν να ωριμάζουν, σύμφωνα με τους ερευνητές. 
Σε αυτό το στάδιο, οι έφηβοι έχουν περισσότερη ευκολία στο να παρατηρήσουν πώς αισθάνονται οι άλλοι και να δείξουν ενσυναίσθηση. 
Εξακολουθούν όμως να μην διαθέτουν την ικανότητα να αποκρυπτογραφούν τα κίνητρα και τις συμπεριφορές των ανθρώπων σε περίπλοκες κοινωνικές καταστάσεις, όπως το γιατί ένας φίλος θα μπορούσε να αλλάξει ξαφνικά θέμα συζήτησης κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας σε μία συγκέντρωση.

Συγγραφέας: Sue Shellenbarger
Πηγή: wsj.com
Aπόδοση - Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki