Το τίμημα του γονικού άγχους

Το να μεγαλώνεις ένα παιδί είναι πιο αγχωτικό σήμερα, ιδιαίτερα εξαιτίας των αυξανόμενων απαιτήσεων των παιδιών και των γονιών. Τα καλοκαίρια στην πόλη, τα απογεύματα στο πάρκο και παρόμοιες δραστηριότητες, έχουν σιγά-σιγά μετατραπεί σε εξωσχολικές που θέτουν παιδιά και γονείς υπό πίεση.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το να αποκτήσεις ένα παιδί είναι ευλογία. Αλλά το τίμημα του γονικού άγχους που συνεπάγεται η ανατροφή ενός παιδιού, είναι μια εντελώς διαφορετική υπόθεση. Στην πραγματικότητα, μπορούμε ίσως να πούμε ότι το να μεγαλώνεις ένα παιδί, είναι σχεδόν σαν να τρέχεις μαραθώνιο.

Όταν μια γυναίκα είναι έγκυος, όλοι της λένε ότι το άγχος είναι επικίνδυνος παράγοντας και ότι μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του μωρού. Όμως, η ζωή μιας γυναίκας αλλάζει ουσιαστικά όταν το μωρό γεννιέται και δεν είναι τόσο εύκολο να αποφευχθεί το άγχος.

Ένα μεγάλο μέρος του άγχους προκύπτει από μια νέα μόδα: το να κάνουμε τα παιδιά να συμμετέχουν σε πολλές εξωσχολικές δραστηριότητες. Σε πολλές περιπτώσεις, αυτές οι δραστηριότητες προσθέτουν στις ενοχές που νιώθουν οι γονείς επειδή δεν περνούν αρκετό χρόνο με τα παιδιά τους.

Μια συμβουλή για τις μαμάδες

Όταν ένα μωρό γεννιέται, μόνο λίγοι γονείς ξέρουν πώς να αντιμετωπίσουν το άγχος ή πώς να αποφύγουν τη δημιουργία ενός αγχωτικού περιβάλλοντος στο σπίτι. Στην πραγματικότητα, σε πολλές περιπτώσεις, οι άνθρωποι πιστεύουν ότι οι γονείς πρέπει να τα μάθουν στην πορεία, οπότε συνήθως κανείς δεν ενδιαφέρεται να τους εξηγήσει πώς θα το καταφέρουν αυτό. Από την άλλη, αν η μητέρα έχει καριέρα ως επαγγελματίας, συνήθως τα πράγματα γίνονται χειρότερα.

Αυτό είναι από μόνο του αγχωτικό. Επιπλέον, πολλοί ειδικοί προτείνουν άλλες συνήθειες που ίσως κάνουν την κατάσταση ακόμα πιο απαιτητική, όπως το να κοιμάται το νεογέννητο στο δωμάτιο των γονιών, αλλά όχι στο κρεβάτι τους.

Επίσης, η μητέρα πρέπει να είναι προσεκτική με το τι τρώει αν θηλάζει. Και υπάρχει ακόμα η συνηθισμένη αντίληψη ότι αν μια γυναίκα γυρίσει στη δουλειά, δεν αγαπάει αρκετά το μωρό της. Αλλά εάν δεν γυρίσει στην δουλειά, τότε δεν αγαπάει τον εαυτό της αρκετά.

Κάνοντας συνέχεια πράγματα για το παιδί σου

Όλοι αυτοί οι παράγοντες έχουν μετατρέψει τους γονείς σε κουρασμένα και αγχωμένα άτομα· άνθρωποι που ψάχνουν να βρουν από παντού λίγο περισσότερο χρόνο.

Όταν τα παιδιά είναι αρκετά μεγάλα για να αρχίσουν μαθήματα μουσικής, να γίνουν μέλη σε μια αθλητική ομάδα ή να μάθουν μια ξένη γλώσσα, το άγχος μπορεί επίσης να αυξηθεί. Να πηγαίνεις τα παιδιά στις δραστηριότητές τους, να πας τα πάρεις όταν τελειώσουν, να τα βγάζεις πέρα με το πρόγραμμά τους κτλ. Αυτές οι δραστηριότητες, απαιτούν εκτός από χρόνο, οικονομικούς πόρους για να πληρώσεις την εγγραφή και τις μηνιαίες συνδρομές τους.

Κάποιες φορές οι γονείς ίσως αναρωτιούνται: Είμαι ικανός να πληρώσω για μια καλύτερη εκπαίδευση για τα παιδιά μου; κάτι που οδηγεί σε ένα πιο σφιχτό οικογενειακό προϋπολογισμό και υπερωρίες στη δουλειά, για να μαζευτούν τα χρήματα για τις προαναφερθείσες δραστηριότητες.

Το πραγματικό τίμημα του γονικού άγχους

Το να αντιμετωπίζεις αυτό το στρες για μεγάλες περιόδους, επηρεάζει την υγεία. Μπορεί να αρχίσουν να παρουσιάζονται στομαχόπονοι, πονοκέφαλοι και μυϊκοί πόνοι. Οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις είναι ακόμα πιο επικίνδυνες και περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακές παθήσεις, ανησυχία και κατάθλιψη.

Και αυτό αναφορικά με την υγεία των γονιών. Αλλά η αλήθεια είναι ότι το άγχος των γονιών επηρεάζει και τα παιδιά. Από τη στιγμή που μένει έγκυος, το άγχος της μητέρας μπορεί να έχει επίδραση στην υγεία του μωρού. Στην πραγματικότητα, μια έρευνα σχετικά με αυτή την πλευρά του προβλήματος, δείχνει ότι το μητρικό άγχος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να επηρεάσει τη φυσιολογία και την πνευματική σταθερότητα του παιδιού.

Επιπροσθέτως, κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων της παιδικής ηλικίας, τα παιδιά με γονείς που υποφέρουν από άγχος και ανησυχία τείνουν να το μεταφέρουν στη νέα γενιά. Φαίνεται επίσης, ότι μια άκρως ελεγκτική ανατροφή ενισχύει το άγχος ακόμα περισσότερο.

Δεν χρειάζεται να βιάζεσαι για να είσαι καλός γονιός

Σύμφωνα με αυτά τα δεδομένα, το προφανές συμπέρασμα είναι ότι οι αγχωμένοι γονείς αποτελούν κατά κάποιο τρόπο, κίνδυνο για τον εαυτό και τα παιδιά τους. Οι πάρα πολλές δραστηριότητες και επιλογές με στόχο την επιτυχία, μπορεί να είναι αντιπαραγωγικές για ένα παιδί αν το άγχος είναι συχνά παρόν.

Ίσως είναι ώρα να το πας πιο σιγά και να επανεκτιμήσεις τα πάντα. Ίσως οι υπερβολικά πολλές δραστηριότητες, δεν είναι απαραίτητες ή ενδεχομένως μπορείς να τις αντικαταστήσεις με άλλες, πιο χαλαρωτικές. Μπορεί να νομίζεις ότι οι δραστηριότητες κοντά στο σπίτι σου δεν είναι οι καλύτερες, μην ξεχνάς όμως ότι η σωματική και πνευματική υγεία της οικογένειάς σου, είναι σίγουρα πιο σημαντική.

---

Πηγή: exploringyourmind.com
Απόδοση: Μαρία Τομπουλίδη
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr

 psychologynow.gr

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Η ενοχή ως μέσο ελέγχου των παιδιών

Η ενοχή στα παιδιά – Αρνητικές συνέπειες στη ψυχοσύνθεσή τους…

Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν νιώσει ενοχή και γνωρίζουν ότι δεν είναι κάτι ευχάριστο. Η ενοχή είναι ένα από τα πιο δυνατά συναισθήματα και συνδέεται άμεσα με τη συνείδηση μας. 

Μπορεί να κατευθύνει τη συμπεριφορά μας, να επηρεάζει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας και τον κόσμο γύρω μας. 

Σύμφωνα με τον ορισμό της, η ενοχή δημιουργείται όταν έχουμε πράξει κάτι λάθος. 

Καμιά φορά όμως μπορεί να αισθανόμαστε ένοχοι ακόμα και αν δεν έχουμε διαπράξει κάποια παράβαση – αυτού του είδους η ενοχή κατευθύνεται από ψυχολογικά αίτια, έχει ψυχολογικό αντίκτυπο στο μυαλό του ατόμου και σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί εσκεμμένα από τρίτους.

Για ποιους λόγους όμως θα επιλέγαμε να δημιουργήσουμε ενοχή σε κάποιον και ιδιαίτερα σε ένα παιδί; H ενοχή είναι αναμφισβήτητα ένα ισχυρό συναίσθημα και αρκετά συχνά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο πίεσης ή χειραγώγησης, ακόμα και ως εργαλείο ανατροφής στην περίπτωση των παιδιών.

Οι γονείς που προκαλούν ενοχή στα παιδιά προσπαθούν να επηρεάσουν τη συμπεριφορά του παιδιού με ψυχολογικά μέσα και όχι από την άμεση ρύθμιση και θέσπιση ορίων. Ουσιαστικά κάνουν χρήση της ενοχής για να νιώσει το παιδί άσχημα πιστεύοντας ότι είναι ο καλύτερος τρόπος για να ελέγξουν την συμπεριφορά του. 

Για παράδειγμα, ο γονιός μπορεί να υπενθυμίζει στο παιδί πόσες προσπάθειες και θυσίες κάνει για αυτό ή να δείχνει πόσο ντροπιασμένο τον κάνει να νιώθει η συμπεριφορά του παιδιού. Τις περισσότερες φορές αυτού του είδους η χειραγώγηση και ο τρόπος διαπαιδαγώγησης χρησιμοποιείται από τους γονείς που νιώθουν εξαντλημένοι και αδύναμοι από την προσπάθεια θέσπισης ορίων.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις της ενοχής στα παιδιά;

Σίγουρα οι γονείς που χρησιμοποιούν την ενοχή ως μέσο ελέγχου, δεν έχουν αρνητικές προθέσεις και σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελαν να προκαλέσουν συναισθηματική βλάβη στο παιδί τους. Η ενοχή όμως έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί τόσο εσωτερικά προβλήματα στη ψυχοσύνθεση των παιδιών, όσο και κοινωνικά προβλήματα που συνοδεύουν το παιδί στην ενήλικη ζωή.

Όποια και αν είναι η πρόθεση των γονιών ή των ενηλίκων που ενισχύουν το αίσθημα της ενοχής στα παιδιά, μόνο αρνητικές επιπτώσεις μπορούν να επιτύχουν. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η ενοχή στα παιδιά συνδέεται με κρίσεις πανικού, εσωστρέφεια, διαταραχές ύπνου όπως αϋπνία, ντροπή, έλλειψη πρωτοβουλίας και απώλεια της αυτοεκτίμησης.

Σε οποιαδήποτε ηλικιακή ομάδα παιδιών, όταν χρησιμοποιείται η ενοχή ως μέθοδος ελέγχου για να ενεργούν και να συμπεριφέρονται όπως θα θέλαμε, ή για να αισθανθούν άσχημα για κάτι που έχουν ήδη κάνει, αυτό που ουσιαστικά κάνουμε είναι να δημιουργούμε ένα υποσυνείδητο άγχος στα παιδιά που κατακλύζει τη σκέψη τους. Παρόλο που η χρήση της ενοχής μπορεί να έχει ένα προσωρινό γρήγορο αποτέλεσμα σε μια συμπεριφορά του παιδιού που ίσως δεν είναι αποδεκτή, το παιδί θα εσωτερικεύσει την ενοχή και γρήγορα θα τη μετατρέψει σε άγχος.

Σκεφτείτε για λίγο το εξής απλό παράδειγμα του “σε κάνω να αισθανθείς άσχημα για να πάρω αυτό που θέλω”. 

Μια μαμά παρακαλάει το τρίχρονο κοριτσάκι της για να της δώσει ένα φιλάκι. Αλλά το κοριτσάκι είναι απασχολημένο και δεν της δίνει σημασία. Τότε η μαμά προσποιείται ότι κλαίει έτσι ώστε να κάνει το παιδί να αισθανθεί άσχημα και να πάρει το φιλάκι που τόσο λαχταράει. Αυτό που μπορεί να μοιάζει αθώο και ακίνδυνο στη μαμά, στο παιδί γεννάει κάτι τελείως διαφορετικό. Το κοριτσάκι δημιουργεί μια υψηλή αίσθηση άγχους στο μυαλό του και ταυτόχρονα αυτό που μαθαίνει είναι ότι δεν έχει άλλη επιλογή όταν κάποιος επιζητά την προσοχή της κατά αυτόν τον τρόπο. Προκειμένου να αποφύγει να κάνει κάποιον να αισθανθεί άσχημα, μαθαίνει να ενδίδει σε τέτοιου είδους ψυχολογικές πιέσεις – μια συμπεριφορά που μπορεί να υιοθετηθεί και στη μετέπειτα ζωή της.

Η ανατροφή των παιδιών είναι σίγουρα μεγάλη πρόκληση για τους γονείς. Αυτό που θα πρέπει να θυμούνται και να κατανοούν οι γονείς είναι ότι αυτά που λένε και κάνουν, επηρεάζουν τα παιδιά όχι μόνο στο τώρα, αλλά και σε όλη τη μετέπειτα ενήλικη ζωή τους. Η διαπαιδαγώγηση και η ανατροφή των παιδιών, δεν αφορά μόνο τη διασφάλιση της σωστής διατροφής, της ασφάλειας και της σωστής συμπεριφοράς του παιδιού. Αφορά και τη φροντίδα των συναισθημάτων του. Οι γονείς σε όλη την προσπάθεια που κάνουν για να μεγαλώσουν ένα υγιές παιδί, θα πρέπει να φροντίζουν και να εγγυώνται τη συναισθηματική του ισορροπία.

Αντί επομένως οι γονείς να χρησιμοποιούν την ενοχή ως εργαλείο ελέγχου, θα πρέπει να προσπαθήσουν με επιμονή και υπομονή να θέσουν όρια στη συμπεριφορά των παιδιών. Τα όρια, όσο περίεργο και αν ακούγεται, τα παιδιά τα επιζητούν και τα έχουν ανάγκη. Είναι ο μόνος τρόπος για να αποκτήσουν το αίσθημα της ασφάλειας και του σωστού προσανατολισμού χωρίς να διαταράσσεται η ψυχική τους ισορροπία.

Ελένη Σίγκου

parentshelp.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι