Ο «Μεγάλος αδερφός» του Orwell στην εποχή του...

«Όποιος ελέγχει το παρελθόν ελέγχει το μέλλον. Όποιος ελέγχει το παρόν ελέγχει το παρελθόν.» (από το «1984»)

Σε μια ολοκληρωτική μελλοντική κοινωνία, όπου κάθε βήμα σου παρακολουθείται από τον «Μεγάλο Αδερφό», ο Γουίνστον Σμιθ του οποίου η καθημερινή δουλειά είναι να ξαναγράψει την ιστορία, προσπαθεί να επαναστατήσει για χάρη της αγάπης. 

Σκηνοθεσία: Michael Anderson 

Σενάριο: George Orwell (freely adapted from the novel 1984) Ηθοποιοί: Edmond O'Brien, Michael Redgrave, Jan Sterling

 

..............

μερικές «προφητείες» του Άγγλου συγγραφέα:

• Ο Όργουελ είχε τον «μεγάλο αδελφό» να κάνει την δουλειά της προπαγάνδας. Να αλλάζει τις λέξεις, σε λέξεις που έχουν διαφορετικό νόημα. Θέλετε παράδειγμα από την κοινωνία μας; Πλέον δεν υπάρχουν πόλεμοι, αλλά συρράξεις ή θερμά επεισόδια, πλέον ένας άνθρωπος δεν πεθαίνει, αλλά φεύγει, πλέον οι στρατιώτες δεν σκοτώνουν, αλλά εξουδετερώνουν με τα drones. Oι λέξεις έχουν χάσει κάθε συναίσθημα, βυθίζοντας μας σε έναν κόσμο εικόνας.
• Προπαγάνδα είπαμε. Δεν είναι και λίγα τα εκατομμύρια που δόθηκαν σε ΜΜΕ της χώρας μας από την κυβέρνηση ώστε να «ενημερωνόμαστε» για τον κορωνοϊό, μικρές λεπτομέρειες, όπως μικρές λεπτομέρειες έχει και η ιστορία του Όργουελ, που έχουν την αξία τους.
• Μίλησα για εικόνα, η νέα γενιά είναι βυθισμένη στα videogames. Videogames που κατά κύριο λόγο εμπεριέχουν σκοτωμούς και βία. Μια βία στην οποία δείχνουμε να είμαστε συνηθισμένοι, μας έκαναν αναίσθητους, όπως και στην Οργουελική κοινωνία, όπου τα παιδιά πρώτα απ’ όλα γίνονταν κατάσκοποι και «έδιναν» τους ίδιους τους γονείς. Videogames όπως το Counterstrike, το LOL, το Fortnite (δεν είμαι και ειδικός σε αυτά) αποχαυνώνουν εκατομμύρια νέους σε μια εικονική πραγματικότητα.
• Η αθωότητα έχει χαθεί από τα παιδιά μας, τα οποία έχουν μπερδευτεί από τη νέα τάξη πραγμάτων και αντιδρούν είτε υπερβολικά βίαια (όπως βίαιο ήταν και το παιδί που είχε χτυπήσει τον Γουίνστον), είτε έχουν μετατραπεί σε απαθή και άβουλα πλάσματα.
• Εικονική πραγματικότητα όπως στο 1984. Απλά εμείς το ζούμε μέσω Instagram, Facebook και άλλες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Ένας τρόπος επικοινωνίας, ένας τρόπος αλληλεπίδρασης ελεγχόμενος και παρακολουθούμενος, όπως ακριβώς στο 1984.
• Ο Γουίνστον (κεντρικός χαρακτήρας του βιβλίου) βρίσκει μια γυναίκα που το δίνει ένα σημείωμα που γράφει ότι «τον αγαπάει». Αδιαφορώντας για τους κατασκόπους του μεγάλου αδελφού, παλεύει να μάθει την αλήθεια… Αλήθεια ε… Μεγάλη κουβέντα αυτή! Φτάνει να ρίξουμε μια ματιά στις τηλεοράσεις μας, να δούμε τους πολιτικούς μας. Κατάλαβες;
• Μίλησα για αγάπη, ένα ακόμα συναίσθημα, ίσως το μεγαλύτερο συναίσθημα. Αλήθεια. Στην κοινωνία του Όργουελ τέτοια αισθήματα ήταν σχεδόν απαγορευμένα. Ο Γουίνστον αδιαφόρησε για όλα αυτά ζώντας την αγάπη και τον έρωτα με την Τζούλια. Οι δύο ερωμένοι έδωσαν μια γροθιά σε μια κοινωνία που δεν ξέρει να αγαπά. Αλήθεια, η κοινωνία μας αγαπά;
• Από τον έρωτα θα κάνω ένα μικρό άλμα στην «πορνογραφική» κοινωνία του Όργουελ. Όχι, όσοι δεν το έχετε διαβάσει μην περιμένετε να διαβάσετε σεξουαλικές εικόνες, δεν είναι οι «50 αποχρώσεις του γκρι». Χρησιμοποιώ την λέξη πορνογραφική για να περιγράψω την κοινωνία στην οποία τα πάντα είναι προς πώληση, αρκεί να υπάρχει το απαραίτητο χρηματικό ποσό.
• Ένα από αυτά που πουλήσαμε, ίσως με φθηνό αντάλλαγμα, είναι η ελευθερία μας. Όπως ελεύθεροι δεν είναι όλοι στην Ωκεανία (έτσι ονομαζόταν η κοινωνία στο 1984). Δεν είσαι ελεύθερος, ψηφίζεις, γράφεις «ελεύθερα» στο διαδίκτυο, αλλά δεν είσαι ελεύθερος. Το εμπέδωσες άλλωστε και πολύ καλά έπειτα από την πρόσφατη καραντίνα. Δεν μπορείς να ΖΗΣΕΙΣ, απλά να επιβιώσεις.
• Σε φόρτωσαν βλέπεις με το άγχος της ταχύτητας. Μια κοινωνία που καταπολεμά το άγχος της σε «ελαφριά» ναρκωτικά, βυθισμένη σε μια ηλεκτρονική πραγματικότητα. Ένας έλεγχος σκέψης, με μικρές διαφορές απ’ αυτόν του Τζορτζ Όργουελ. Ζούμε σε μια κοινωνία όπου το ντελίβερι φαγητού έρχεται πιο γρήγορα από ένα ασθενοφόρο, μια κοινωνία στην οποία η ίδια η ενημέρωση είναι fast-food, γρήγορη, έτοιμη, χωρίς κανένα σχεδόν φιλτράρισμα.
• Κάπου εδώ έφτασε η στιγμή να μιλήσω για τα «έξτρα». Μια μάχη ανάμεσα σεξ και έρωτα. Μια μάχη που ο έρωτας χάνει και στο 1984, αλλά και στο 2020. Στο βιβλίο ήταν απαγορευμένο, στην εποχή μας… κάτι παρωχημένο. Δεν είσαι σίγουρος; Ο έρωτας δεν είναι απλά το «παθιασμένο» σεξ. Ίσως να μην ξέρεις καν τι είναι…
• Στην κοινωνία του Όργουελ δεν υπάρχει διαφυγή, ο Γουίνστον και η Τζούλια δεν μπορούν να φύγουν από την Ωκεανία. Στην ηλεκτρονική κοινωνία, δεν υπάρχει διαφυγή, δεν είναι κάτι που γίνεται μόνο στην Ελλάδα, μόνο στην Ευρώπη, μόνο στην Αμερική. Όχι, ακόμα και στο πιο απομακρυσμένο νησάκι του Ειρηνικού να βρεθείς, η πραγματικότητα θα είναι ίδια. Ο «εκπολιτισμός» πηγαίνει από περιοχή σε περιοχή.
• Ένα αμερικανικό όνειρο που σβήνει μέρα με την μέρα, όπως σβήνει κάθε προσπάθεια για κάτι ελεύθερο στο 1984. «I have a dream» είχε πει ο Μ.Λ. Κινγκ, πριν από λίγους μήνες το «dream» έγινε συντρίμμια στις φωτιές. Ένα κύμα «οργισμένων» διαδηλωτών κατέστρεψε οργανωμένα οτιδήποτε ιστορικό έχουν οι ΗΠΑ. Στην οργουελική κοινωνία άλλαζαν ή κατέστρεφαν τον Τύπο και τα βιβλία, τώρα… καταστρέφουν τα αγάλματα όλων των ιστορικών προσώπων. Ένα όνειρο για μια ίση και ελεύθερη κοινωνία το οποίο στο πέρασμα του χρόνου εκφυλίστηκε από την «πολιτική ορθότητα», η οποία έχει εισβάλει βίαια τόσο στις τέχνες και στον πολιτισμό, όσο και στην ίδια τη δημοσιογραφία. Ένα όμως θέμα που θα ασχοληθούμε σε άλλο μας άρθρο.
• Κάτι που πεθαίνει με το «1984» είναι και η «παλιά γλώσσα», η «ηρωική γλώσσα». Αλήθεια, τότε υπήρχαν συγγραφείς -όπως ο Χέμινγουεϊ- που έγραφαν λέξεις όπως «ήρωας», «θυσία», «δόξα», «τιμή» κ.α. Άγνωστες λέξεις στην γενιά που «φλεξάρει»…

• Εμείς θα πρέπει να δούμε και κάτι που μας δίδαξε ο Όργουελ, αν θέλουμε να επιστρέψουμε σε μια ελεύθερη κοινωνία, αν θέλουμε να ξανά ζήσουμε, τότε…πρέπει να επιστρέψουμε στα βασικά, στα απλά. Από το 1984, μέχρι το 2020 και το 2050, η λύση είναι και θα είναι αυτή.

polyfonia
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Big Brother: «Ο εκφυλισμός κάθε αξίας ...

... ενός σκεπτόμενου πολίτη.»

H αρένα της τέλειας αποβλάκωσης!

Γεγονός: Ο πάτος του υπονόμου που ονομάζεται ελληνική τηλεόραση αναζητείται ακόμη. Ουδείς γνωρίζει που ακριβώς βρίσκεται. Ουδείς δεν μπορεί να προβλέψει μέχρι ποιο βάθος μπορεί να φτάσει. Πάντα μας επιφυλάσσει νέες εκπλήξεις.

Σύμφωνα με στοιχεία και δημοσιεύματα εξαιρετικά αμφιβόλου εγκυρότητας, δυόμιση εκατομμύρια άνθρωποι παρακολούθησαν την πρεμιέρα του νέου Big Brother στις οθόνες των τηλεοπτικών δεκτών τους.

Ένα ξεχασμένο τηλεοπτικό σκουπίδι ανασύρθηκε από την αποθήκη νεοταξικής προπαγάνδας, καλλωπίστηκε με λαμπερά φώτα και μεγαλοπρεπείς σύγχρονες εγκαταστάσεις, φτιασιδώθηκε με έναν -δήθεν- φρέσκο αέρα της -δήθεν- σύγχρονης γενιάς και πλασαρίστηκε στην ήδη παραζαλισμένη ελληνική κοινωνία για να ξεχάσει τα προβλήματά της και να «ξεσκάσει» μέσα από τον φετιχισμό της κλειδαρότρυπας.

Για να σταθεί αυτό το τηλεοπτικό τερατούργημα επιστρατεύτηκαν νέοι και «άκαυτοι» παρουσιαστές, αλλά βγήκαν και από την φορμόλη προπάτορες των ντροπιαστικών εποχών των reality, που εμφανίζονται σήμερα σαν ακαδημαϊκοί προφέσορες με διατριβή στο live κατιναριό.

Η δε επιλογή των διαγωνιζομένων είναι το κάτι άλλο. Ένας στημένος ύμνος στην «διαφορετικότητα». Ένα σύνολο ανθρώπων που αγκομαχεί απεγνωσμένα να φανεί σαν εναλλακτικό, κι όμως είναι άκρως προβλέψιμο και εντελώς απρόσωπο. Και αυτό γιατί αποτελείται από όλα τα σύγχρονα στερεότυπα της κοινωνικής κορεκτίλας.

Στερεότυπα που δεν έχουν να πουν απολύτως τίποτα στον μέσο τηλεθεατή όπως: o ομοφυλόφιλος, το plus – size μοντέλο, ο «θείος που κάθεται με την νεολαία», ο «ομοφοβικός», η Barbie, ο μετανάστης/μουσουλμάνος, ο μπουζουκόβιος και η μπουζουκόβια, ο «παραδοσιακός», ο 6 pack με το «ακατοίκητο» κεφάλι και διάφορες άλλες τηλεοπτικές καρικατούρες που θα πρωταγωνιστήσουν σε ένα ετερόκλητο τσίρκο υπό το άγρυπνο βλέμμα του Μεγάλου Αδελφού.

Το αποσυντιθέμενο πτώμα του politically correct «εκσυγχρονισμού» φόρεσε τα καλά του και μας καλεί να καλωσορίσουμε έναν «υπέροχο» ισοπεδωμένο από αξίες και ιδανικά κόσμο. Τον κόσμο της Νέας Εποχής.

Και βέβαια είναι μοιραίο να σκεφτούμε πως οι ίδιοι οι διοργανωτές αυτού του εκτρώματος που εμφανίζονται σαν δήθεν υπερασπιστές της διαφορετικότητας, είναι αυτοί που κάνουν αυτήν την δήθεν διαφορετικότητα εμπόρευμα και την μοσχοπουλάνε για νούμερα της agb.

Ασφαλώς τα σήματα και τα logos με τον παντεπόπτη οφθαλμό ρέουν άφθονα παντού. Παντεπόπτες οφθαλμοί μέσα σε πυραμίδες, έξω από πυραμίδες, σε τοίχους, σε υφάσματα, σε σκηνικά, σε βίντεο. Μάτια παντού, για να εξοικειωθεί ο τηλεθεατής έτι περεταίρω με την παρακολούθηση και τον πλήρη έλεγχο των «πειραματόζωων» – πολιτών.

Ο (εμπορικός και όχι μόνο) στόχος αυτού του reality (και όλων των reality) είναι να πάρουν όσοι περισσότεροι τηλεθεατές γίνεται την «εκδίκηση» τους παρακολουθώντας 17 διαγωνιζόμενους να ξεσκίζονται σε μια τηλε – αρένα, αφού ήδη αυτοί που αρέσκονται στο να το παρακολουθούν, νιώθουν καταπιεσμένοι από τον real life απολυταρχισμό της «πανδημιοκρατίας» που αντιμετωπίζουν τόσους μήνες. Μια εκτόνωση που κινείται στο βλακώδες σκεπτικό: «κάνω ό, τι μου κάνουν». Κάτι που γίνεται ακόμα και ασυνείδητα κάποιες φορές.

Αντί να στρέφονται εναντίον αυτών που επιχειρούν να κάνουν τις αληθινές ζωές τους ένα απέραντο δυστοπικό στούντιο παρακολούθησης, προτιμούν να κάνουν και αυτοί ό, τι τους κάνουν οι δυνάστες τους. Να γίνονται Μεγάλοι Αδερφοί μέσα στον μικρόκοσμο τους.

Δεν είναι απλή αποχαύνωση. Είναι εκφυλισμός κάθε αξίας ενός σκεπτόμενου πολίτη. Κοινωνικό καρκίνωμα που εξαπλώνεται και φέρνει εγκεφαλικό θάνατο.

Ας θυμηθούμε πως πριν από μερικούς μόλις μήνες έστελναν sms στις αρχές για να πάρουν άδεια για το που θα πάνε. Η απάντηση τους σε αυτό; Η υποστήριξη σε μια εκπομπή που θα στέλνουν οι ίδιοι sms για να καθορίσουν την τηλεοπτική μοίρα του «Γιώργου», του «Τάκη» και της «Σούλας», οι οποίοι δεν πάνε πουθενά χωρίς να ενημερώσουν τον Μεγάλο Αδερφό.

Το Υπουργείο Παιδείας θέλει να καθιερώσει τις κάμερες μέσα στις σχολικές αίθουσες, δυναμιτίζοντας έτσι τον ιερό θεσμό του σχολείου και ψηφιοποιώντας τις αθώες ζωές των παιδιών μας. Η απάντηση τους σε αυτό; Να γνέψουν συγκαταβατικά στις λήψεις από εκατοντάδες κάμερες που παρακολουθούν όλες τις προσωπικές στιγμές 17 πειραματόζωων.

Δεν τους ανησυχεί το ότι είδαμε να καταστρατηγούνται επανειλημμένα οι ατομικές τους ελευθερίες. Και γιατί να τους ανησυχεί άλλωστε, αφού το θαυμάζουν σε μια οθόνη τηλεόρασης;

Η συστημική TV δεν έχει τίποτε άλλο να δώσει παρά γενναίες δόσεις αποβλάκωσης, σκουπιδαριού και προπαγάνδας. Ειδικά τέτοιου είδους εκπομπές είναι δείκτες.

Δείκτες που δείχνουν το μέγεθος της κοινωνικής παρακμής του Νεοέλληνα.
Είθε να μείνουν χαμηλοί. Έως ανύπαρκτοι.

Ελευθέριος Ανδρώνης
sportime
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι