Wednesday 20 November 2019

Παιδιά Έρμαια

Τι δείχνει η συγκριτική μελέτη «Παιδιά Έρμαια: Αποκλεισμός και εκμετάλλευση των ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία»

«Ζούσε στο τοπικό, δημοτικό πάρκο επί μήνες, στο κρύο, στη βροχή, δεν μπορούσα να κάνω τίποτα. Κάθε λογής άτομα τον πλησίαζαν στο πάρκο, προσπαθώντας να τον δελεάσουν με χρήματα ή με ένα ζεστό σπίτι, για να πουλήσει τον εαυτό του. Και μια μέρα, το έκανε. Έβρεχε και δεν μπορούσε να αντέξει άλλο. Οπότε πήγε. Χρειαζόταν μια στέγη. Τι θα μπορούσα ειλικρινά να του πω, από τη στιγμή που δεν είχα τίποτα να του προσφέρω για να τον αποτρέψω;». (Μαρτυρία επαγγελματία σε δομή φιλοξενίας ανηλίκων)
Η συγκριτική μελέτη «Παιδιά Έρμαια: Αποκλεισμός και εκμετάλλευση των ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία» ρίχνει φως στο πιο σκοτεινό κομμάτι της διαχείρισης του προσφυγικού ζητήματος: τα ασυνόδευτα ανήλικα. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα των Δικαιωμάτων του Παιδιού, την Τετάρτη 20 Νοεμβρίου, στις 11:30 στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50 – Αμφιθέατρο Αντώνης Τρίτσης),παρουσιάζεται το ελληνικό κομμάτι της έρευνας που υπογράφουν η Ελίνα Σαράντου (HIAS Ελλάδας) και η Αγγελική Θεοδωρόπουλου (Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες). Στη συζήτηση συμμετέχουν η Θεώνη Κουφονικολάκου, βοηθός Συνήγορος του Πολίτη, αρμόδια για τα δικαιώματα του παιδιού, η Εύα Λεωνίδη, Παιδοψυχίατρος του Κέντρου Ημέρας «Βαβέλ» και ο Κωνσταντίνος Μαρκίδης, Συντονιστής εκπαιδευτικών προγραμμάτων ΑΡΣΙΣ Ν. Ελλάδας.

Η έρευνα αποτυπώνει πληροφορίες σχετικά με την προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων στον ευρωπαϊκό Νότο και κάνει έναν κριτικό απολογισμό εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών και της εφαρμογής τους. Η έρευνα στηρίζεται σε συνεντεύξεις με επαγγελματίες που εργάζονται με ασυνόδευτα ανήλικα καθώς και σε έγγραφα πολιτικής (policy papers), κανονισμούς και νομοθεσίες, και καταγράφει μαρτυρίες σχετικά με τις επιπτώσεις που έχουν στη ζωή των ανηλίκων τα ελλιπή και δυσλειτουργικά συστήματα προστασίας και ο κοινωνικός τους αποκλεισμός.

Σύμφωνα με τα δεδομένα που δημοσιεύονται από τις διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις, το 2018 σχεδόν τα μισά μέλη του παγκόσμιου προσφυγικού πληθυσμού ήταν παιδιά, ενώ στην Ελλάδα συνεχίζουν να αποτελούν το ένα τρίτο των αφίξεων και για το 2019. Ένα σημαντικό κομμάτι αυτού του παιδικού πληθυσμού είναι ασυνόδευτα ανήλικα που φτάνουν στις χώρες πρώτης εισόδου χωρίς τους γονείς ή τους κηδεμόνες τους. Σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης ο εκτιμώμενος αριθμός των ασυνόδευτων παιδιών στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή ανέρχεται στα 4.962.

Ένα χρόνο μετά την ολοκλήρωση της έρευνας, στον απόηχο δύο θανάτων ανηλίκων στη Μόρια και την τρίτη καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου για παραβίαση διεθνών υποχρεώσεων σχετικά με τα δικαιώματα ασυνόδευτων ανήλικων, η κατάσταση φαίνεται να επιδεινώνεται: Τρία στα τέσσερα ασυνόδευτα παιδιά συνεχίζουν να στερούνται πρόσβασης σε κατάλληλες δομές φιλοξενίας, περισσότερα από 200 παραμένουν σε κράτηση (ο υψηλότερος αριθμός των τελευταίων ετών), ενώ ένα στα τέσσερα ζει στο δρόμο ή σε πλήρως επισφαλείς συνθήκες. Ωστόσο, ακόμα και αυτά που έχουν ενταχθεί σε μονάδες φιλοξενίας αντιμετωπίζουν μια ζοφερή πραγματικότητα, καθώς η εθνική χωρητικότητα στα σημεία φιλοξενίας ανέρχεται στο ένα τρίτο αυτής που απαιτείται για την κάλυψη των πραγματικών αναγκών. Την ίδια στιγμή, η ένταξη των προσφυγόπουλων, ασυνόδευτων και μη, στη δημόσια εκπαίδευση παραμένει όνειρο για πολλά από τα παιδιά, κατά παράβαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Τα νομικά, διοικητικά και χρηματοδοτικά κενά, το δαιδαλώδες πλέγμα των αρμόδιων αρχών, η ελλιπής κατάρτιση των επαγγελματιών στις δομές φιλοξενίας καθώς και η επικρατούσα αντιμετώπιση των παιδιών ως «μάζας», χωρίς ατομικές ανάγκες, εξωθούν συστηματικά τα ασυνόδευτα παιδιά στην απομόνωση, την περιθωριοποίηση, την κακοποίηση και την εκμετάλλευση. Η επιτυχής ενσωμάτωση ορίζεται από ένα συνεχές μέτρων προστασίας και κοινωνικής ένταξης των ασυνόδευτων παιδιών. Ωστόσο, όσα χαρτογράφησε η μελέτη αποτελούν ένα συνεχές αποκλεισμού. Στην παρουσίαση-συζήτηση θα αναδειχθούν ένα προς ένα τα σημεία αυτού του αποκλεισμού και θα προταθούν συγκεκριμένες λύσεις τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. «Κάθε πολιτισμένη κοινωνία υπερασπίζεται τα δικαιώματα των παιδιών. Όλων των παιδιών», σημειώνουν οι διοργανωτές.

Στα «μπλε» ο Παρθενώνας για τα δικαιώματα των παιδιών

Κάθε χρόνο στις 20 Νοεμβρίου μνημεία και εμβληματικά κτήρια σε όλο τον κόσμο φωταγωγούνται με μπλε χρώμα, συμμετέχοντας στις εκδηλώσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τα δικαιώματα των παιδιών

Στα μπλε «ντύθηκε» ο Παρθενώνας στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων για την Παγκόσμια Ημέρα Δικαιωμάτων του Παιδιού, που διοργανώνει κάθε χρόνο στις 20 Νοεμβρίου η UNICEF. Το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού απάντησε θετικά στο σχετικό αίτημα της  Unicef Ελλάδος με  ιδιαίτερη αναφορά στην προσφυγική κρίση και στην ευαισθησία, που έχει επιδείξει η χώρας μας στα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα στην απόφαση έγκρισης φωταγώγησης του μνημείου.
akropoli-athina-mple
akropoli-mple-kontino
parthenonas-mple
«Εγκρίνουμε το αίτημα της Unicef Ελλάδος για τη φωταγώγηση του Παρθενώνα, στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Παιδιού,στις 20 Νοεμβρίου 2019. Η έγκριση δίνεται κατ' ́εξαίρεση, λόγω του επετειακού χαρακτήρα της εκδήλωσης, καθώς συμπληρώνονται 30 χρόνια από την υπογραφή της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, αλλά και λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών και της ευαισθησίας που έχει δείξει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, αναφορικά με τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα που φτάνουν στη χώρα μας», σημείωθηκε στην απόφασή, ύστερα από την ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Μουσείου.
Κάθε χρόνο στις 20 Νοεμβρίου μνημεία και εμβληματικά κτήρια σε όλο τον κόσμο φωταγωγούνται με μπλε χρώμα, συμμετέχοντας στις εκδηλώσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τα δικαιώματα των παιδιών. Μεταξύ αυτών, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, ο Πύργος της Σαγκάης στην Κίνα, το Πάνθεον στην Γαλλία, η Πέτρα στην Ιορδανία. Στον περσινό εορτασμό, συμμετείχαν, ανάμεσα σε πολλά προβεβλημένα μνημεία, η Όπερα του Σίδνεϊ, η Αψίδα του Θριάμβου ο Πύργος στο Παρίσι, το Empire State Building στη Νέα Υόρκη και το Ολυμπιακό Κέντρο Κολύμβησης στο Πεκίνο και άλλα προβεβλημένα διεθνώς μνημεία.
Παραμονή της συμπλήρωσης των 30 χρόνων από την υπογραφή της Σύμβασης για τα δικαιώματα του παιδιού, η υπηρεσία Ασύλου κοινοποίησε τον κατάλογο με τα είδη πρώτης ανάγκης για τα παιδιά, που φροντίζει, απευθυνόμενη σε όσους θέλουν να συνεισφέρουν στο έργο της:

H Υπηρεσία Ασύλου υποδέχεται κατά μέσο όρο 60 παιδιά την ημέρα όλων των ηλικιών.
Οι κύριες ανάγκες αφορούν σε:
  • Πάνες (νούμερα 1,2,3,4 και 5)
  • Μωρομάντηλα
  • Σκόνη Γάλα (συσκευασμένη)
  • Μπιμπερό
  • Πιπίλες
  • Κρέμες για συγκάματα
  • Τάλκ
  • Μπισκότα (συσκευασμένα)
  • Χυμοί (συσκευασμένοι)
  • Κρουασάν (συσκευασμένα)
  • Παιδικά Ρουχαλάκια
  • Καλτσάκια
  • Παπούτσια
  • Κουβέρτες
  • Σκουφάκια, γάντια, κασκόλ
  • Οδοντόβούρτσες, οδοντόκρεμες
  • Μαρκαδόρους
  • χαρτιά Α4
  • Χαρτόνια
  • Πλαστελίνα
  • Κούκλες
  • Αυτοκίνητα
  • Πάζλ
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Είναι χρέος μας τα παιδιά να παραμείνουν παιδιά

Αλήθεια πως μπορεί να υπάρξει προσδιορισμός σε ένα παιδί; Καλό παιδί, κακό παιδί, ανάποδο, στραβό, γλυκό… ασυνόδευτο…
Τι είναι όλα τούτα και ποιος και με ποιο δικαίωμα το πράττει;
Σαφέστατα υπάρχει καλός και κακός άνθρωπος όταν μιλάμε για ενήλικες και αυτό βέβαια είναι υποκειμενικό με βάση την εποχή και τις σταθερές που θέτει η κάθε κοινωνία στην συγκεκριμένη χρονική περίοδο και με τους κανόνες αυτών που την διαμορφώνουν για να την χειραγωγούν.

Αλλά ένα παιδί;
Γιατί ένα παιδί να είναι κακό ή καλό; Έχει επιστημονικά αποδειχθεί πως κανένας άνθρωπος δεν γεννιέται με κανέναν τέτοιο προσδιορισμό, αλλά τον αποκτά με τον καιρό. Άρα κάποιος του έμαθε να είναι έτσι, γιατί η ψυχή του κάθε παιδιού είναι μια πλαστελίνη, άγραφο χαρτί… Tabula Rasa.
Δυστυχώς για να καταφέρουμε να δούμε την πραγματικότητα σήμερα, πρέπει πάλι να επιστρέψουμε σε αυτονόητες έννοιες.
 
Αν λοιπόν για παράδειγμα ένα παιδί μεγαλώσει στην Συρία σε ένα μέσο σπίτι, με την led τηλεόρασή του, το τάμπλετ του, το iPhone κινητό του, ίσως και το ιδιωτικό του σχολείο (η μεσαία τάξη στην Συρία οικονομικά ήταν πολύ πιο πάνω από την δική μας στην Ελλάδα), την αγάπη και την θαλπωρή των γονιών του, και ξυπνήσει με μια βόμβα να πέφτει να ισοπεδώνει το σπίτι του, το παιδικό του δωμάτιο, να καταφέρνει να ανοίξει μετά βίας τα μάτια του από τη σκόνη, να σπρώχνει τα παιχνίδια του τα οποία έχουν ανακατευτεί με μπάζα από το ταβάνι και να τρίβει τα κόκκινα από το αίμα μάγουλα και η πρώτη του εικόνα είναι δίπλα το νεκρό του αδερφάκι πάνω από το οποίο προσπαθεί να πάρει μια κουβέντα και παράλληλα να ακούσει μια απάντηση στην γεμάτη αγωνία κραυγή του: μαμά και μπαμπά, τότε το σοκ είναι τεράστιο και αλλάζει συθέμελα τον ψυχικό του κόσμο.
 
Σε αυτό το παιδί για να μην γίνει ένας φονιάς (γιατί δεν γεννήθηκε έτσι), και να μην απαντήσει με τον ίδιο τρόπο στους φονιάδες των δικών του, μια λύση υπάρχει: Να πλημμυρίσεις την καρδιά του με καλοσύνη, αγάπη και τρυφερότητα για να διαπιστώσει πως πέραν των φονιάδων υπάρχουν και οι καλοί άνθρωποι.
Αν λοιπόν αυτό το παιδί… του δώσουμε τον προσδιορισμό «ασυνόδευτο» και το αφήσουμε σε ένα hot spot όπου θα συνεχίσουν να του βιάζουν την ψυχή… ας μην απορήσουμε το τι θα γίνει… και εναντίον ποιου θα στραφεί.

Του Χρήστου Κοντού

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki