Tuesday 18 October 2022

Οδυσσέας Ελύτης — «Το Μονόγραμμα»

Τα χρόνια της διαμονής του στο Παρίσι (1969 - 1971), ο Οδυσσέας Ελύτης συνθέτει «Το Μονόγραμμα», που έμελλε να περάσει στη συνείδηση των αναγνωστών ως ένα από τα ερωτικότερα ποιήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας.
Classic Paintings of Romeo and Juliet

Το βιβλίο θα τυπωθεί αρχικά (1971) στις Βρυξέλλες 
και τον αμέσως επόμενο χρόνο στην Ελλάδα (1972).
Στα 60 του χρόνια ο ποιητής θα δημιουργήσει έναν ερωτικό ύμνο γεμάτο νεανικότητα και πάθος, που κατορθώνει ν’ αποδώσει ακόμη και τις πιο λεπτές εκφάνσεις του ερωτικού συναισθήματος. 
Κινούμενος σε δύο βασικές θεματικές: 
α) στην ιδέα πως στο πρόσωπο της αγαπημένης του βρίσκει το απολύτως αναγκαίο συμπλήρωμα του εαυτού του, το άλλο του μισό, και 
β) στην αίσθηση πως ο κόσμος δεν είναι ακόμη έτοιμος να δεχτεί έναν έρωτα τέτοιας έντασης και αγνότητας, ο ποιητής μιλά στην εσώτατη προσδοκία κάθε ανθρώπου που επιθυμεί να βρει το ιδανικό του ταίρι για να ζήσει έναν έρωτα ανέλπιστα μοναδικό, έναν έρωτα πρωτόφαντο.

Ο τίτλος

Μονόγραμμα είναι ένα γράμμα ή ο συνδυασμός δύο ή περισσότερων γραμμάτων, συνήθως τα αρχικά ονόματος, για τη δημιουργία μιας σφραγίδας. 
Μπορούμε οπότε να σκεφτούμε το μονόγραμμα ως τα αρχικά του ονόματος της αγαπημένης του ποιητή ή το συνδυασμό των αρχικών γραμμάτων από τα ονόματά τους, σε μια σφραγίδα που φτιάχνει ο έρωτας, φέρνοντας του δύο αγαπημένους για πάντα μαζί.

Η υπόθεση του ποιήματος 

Ο Ελύτης δημιουργεί εδώ μια σύγχρονη ερωτική τραγωδία, με ελλειπτική όμως αποτύπωση του μύθου, ώστε ο κάθε αναγνώστης να μπορεί να βρει τις δικές του προεκτάσεις και να ταυτιστεί με ποικίλους τρόπους με το ερωτευμένο ζευγάρι. 
Τα βασικά σημεία, πάντως, είναι πως οι δύο ερωτευμένοι αντιμετωπίζουν μια σφοδρή εναντίωση στον έρωτά τους από τους άλλους ανθρώπους, σε σημείο που η κοπέλα, μη αντέχοντας προφανώς την κατακραυγή, αυτοκτονεί. 
Ο τρόπος που πεθαίνει η κοπέλα υπονοείται στο ποίημα με τη διακειμενική αναφορά στην Οφηλία, ενισχύοντας έτσι τη σύνδεση του ποιήματος με τις ερωτικές τραγωδίες, όπου το πρωταγωνιστικό ζευγάρι καλείται ν’ αντιμετωπίσει τις έντονες αντιρρήσεις της οικογένειας και του γενικότερου κοινωνικού περιβάλλοντος.
Ο ποιητής αφήνει ασαφή τα περισσότερα στοιχεία του μύθου, όπως για παράδειγμα το λόγο για τον οποίο ο έρωτάς τους δε γίνεται αποδεκτός, ώστε το ποίημα να είναι ανοιχτό σε ποικίλες ερμηνευτικές προσεγγίσεις. Εκείνο, άλλωστε, που κυρίως ενδιαφέρει τον ποιητή είναι η απόδοση της αγάπης, είναι ο θρήνος για την ιδανική αγάπη, για το μοναδικό αυτό έρωτα που όμοιός του δεν έχει βιωθεί ποτέ πριν.
Ό,τι επομένως προσδίδει στο ποίημα την απαιτούμενη τραγική διάσταση και φέρνει την εξιδανίκευση του ερωτικού συναισθήματος, είναι ο χαμός της αγαπημένης. Με το ποιητικό υποκείμενο να περνά στο θρήνο του από την άρνηση, όπου εμφανίζεται να βιώνει ως ευλογημένο παρόν τη συνύπαρξη με την αγαπημένη, μέχρι την τελική συνειδητοποίηση της μεγάλης απώλειας.
Ο πρόωρος θάνατος της αγαπημένης, λοιπόν, τερματίζει τον έρωτα αυτό που ξεπερνά τ’ ανθρώπινα μέτρα, προσδίδοντάς του όμως συνάμα τον αναγκαίο εξαγνισμό και διασώζοντάς τον από την αναπόφευκτη φθορά του χρόνου.
Το ποίημα, αν και είναι επί της ουσίας ένας θρηνητικός μονόλογος, κερδίζει σε δραματικότητα, καθώς ο ποιητής απευθύνει όλα του τα λόγια προς την αγαπημένη γυναίκα. 
Έτσι με τη χρήση του β΄ προσώπου, αλλά και με τη φράση «μ’ ακούς» που λειτουργεί ως επωδός, το ποίημα λαμβάνει το χαρακτήρα μιας ερωτικής εξομολόγησης, έστω κι αν δεν υπάρχει πια η δυνατότητα να λάβει απόκριση.

Θα πενθώ πάντα -μ’ ακούς; -για σένα,
μόνος, στον Παράδεισο

Ο ποιητής στην πρώτη αποστροφή του προς την αγαπημένη γυναίκα τη διαβεβαιώνει πως το πένθος του για εκείνη θα είναι παντοτινό. Μόνος του στον Παράδεισο θα πενθεί πάντα για εκείνη. 
Δεν υπάρχει πια για το ποιητικό υποκείμενο κανένα μέρος -ούτε καν ο παράδεισος- που να μπορεί να του προσφέρει ευτυχία ανάλογη μ’ αυτή που έζησε μαζί της. 
............
η συνέχεια εδώ: latistor

Amy Wright Glenn: Γονείς, ακούστε τη διαίσθησή σας και αντιδράστε! / “The inner voice is wise”

    Όταν η συμπεριφορά ενός ενήλικα προς το παιδί σάς αφήνει μια περίεργη αίσθηση, μην την αγνοείτε. 
Και δράστε έγκαιρα.
    Συχνά, “αθώα” αγγίγματα, γαργαλητά και σωματικά παιχνίδια με το παιδί, ακόμα κι αν γίνονται μπροστά σας, δώρα, χάρες και μια ιδιαίτερη αδυναμία προς το παιδί, συζητήσεις και προσεγγίσεις μαζί του -τόσο κοντά, ώστε να τα βλέπετε και συγχρόνως τόσο μακριά, ώστε να μην ακούτε: είναι μερικές από τις συμπεριφορές που δεν πρέπει να περνούν απαρατήρητες από κανένα γονιό.
“The inner voice is wise”
    Αν, παρά τα φαινόμενα, η γονική διαίσθηση σας για κάποιο λόγο σας ενοχλεί, με το ακαθάριστο αίσθημα ότι κάτι δεν είναι εντάξει, μην τη αγνοείτε. Κι ας πρόκειται για τον πιο συμπαθητικό, κοντινό, αξιόλογο ή κοινωνικά αξιοσέβαστο ενήλικα.

    Μην σας αποτρέψει το ενδεχόμενο ότι θα σας “παρεξηγήσει”, γιατί εσείς έχετε το απόλυτο δικαίωμα να βάζετε τους κανόνες και τα όρια για το πώς επιτρέπετε να συμπεριφέρονται οι τρίτοι στα παιδιά σας και την υποχρέωση να τα προφυλάσσετε. Κινηθείτε άμεσα, ζητήστε ξεκάθαρα, με ψυχραιμία και με σταθερότητα από τον ενήλικα πώς θέλετε και πώς δεν θέλετε να φέρονται οι μεγάλοι στα παιδιά σας, πείτε ξεκάθαρα τι θέλετε να σταματήσει να κάνει και επιμείνετε στο εξής σε αυτό.

    Μία μόνο πληροφορία για το τέλος: σε έρευνες σε καταδικασμένους παιδόφιλους, η συντριπτική πλειοψηφία από αυτούς είπαν ότι εξασκώντας συστηματικά συμπεριφορές προς τα παιδιά, όπως τις παραπάνω, “δοκίμαζαν” την αντίδραση των γονιών τους, για να ξέρουν αν, πόσο και πότε να προχωρήσουν προς την καkoποίηση ή να σταματήσουν.
...........
το πλήρες άρθρο εδώ
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Που οφείλονται τα τικ που παρουσιάζουν τα παιδιά;

Πότε επιδεινώνονται και πώς μπορούν να ξεπεραστούν; 
Τι είναι το σύνδρομο Tourette και πώς σχετίζεται με τα τικ;
 
Γράφει η κ. Άρτεμις Γκίκα, Παιδονευρολόγος

    Τα τικ είναι απότομες, επαναλαμβανόμενες, άρρυθμες, στερεότυπες κινήσεις ή/και ήχοι. Τα τικ διακρίνονται σε κινητικά και φωνητικά, απλά και σύνθετα. 
Τα απλά τικ είναι σύντομα σε διάρκεια και συνήθως περιλαμβάνουν μία μόνο ομάδα μυών. Τα σύνθετα τικ έχουν μεγαλύτερη διάρκεια και περιλαμβάνουν συνδυασμό κινήσεων, οι οποίες συχνά δίνουν την εντύπωση ότι έχουν συγκεκριμένο σκοπό. Παρόλο που υπάρχει μεγάλη ποικιλία διαφορετικών τικ, κάποια παραδείγματα είναι τα εξής:

Απλά κινητικά τικ
• Ανοιγοκλείσιμο των βλεφάρων
• Ανασήκωμα των φρυδιών
• Τίναγμα του κεφαλιού
• Τέντωμα του λαιμού
• Ανασήκωμα των ώμων
• Σούφρωμα των χειλιών
• Διάφορες γκριμάτσες

Σύνθετα κινητικά τικ
• Αναπήδημα
• Αγγίγματα ή μικρά χτυπηματάκια σε αντικείμενα ή άλλα άτομα
• Τράβηγμα των ρούχων

Απλά φωνητικά τικ
• Οποιοσδήποτε ήχος (ξερόβηχας, ρούφηγμα της μύτης, καθάρισμα του λαιμού, αναστεναγμός)

Σύνθετα φωνητικά τικ
• Ήχοι ζώων
• Φωνές
• Ηχολαλία (άμεση επανάληψη λέξεων που έχει πει κάποιος άλλος)
• Παλιλαλία (άμεση επανάληψη λέξεων που έχει πει το ίδιο το άτομο)
• Κοπρολαλία (μη κοινωνικά αποδεκτές λέξεις ή φράσεις που εκφράζονται αυτόματα και χωρίς εκλυτικό παράγοντα).

Τα τικ είναι ακούσια.
Πολλές φορές και κυρίως όσον αφορά στα σύνθετα τικ, ακόμα και άτομα πολύ οικεία στο παιδί, όπως είναι οι γονείς, οι παιδίατροι και οι δάσκαλοι, έχουν δυσκολία να πιστέψουν ότι γίνονται παρά τη θέλησή του. Ιδιαίτερα τα μεγαλύτερα παιδιά, μπορούν να καταστείλουν τα τικς για μικρό χρονικό διάστημα εάν τους ζητηθεί, μετά το τέλος του διαστήματος αυτού, όμως, τα τικ επανέρχονται.

Άλλα χαρακτηριστικά των τικ είναι τα εξής:
Η συχνότητά των τικ ποικίλλει στο ίδιο παιδί (δηλαδή είναι πιο συχνά κάποιες ώρες της ημέρας ή και για ολόκληρες χρονικές περιόδους εβδομάδων ή μηνών, οι οποίες μπορεί να ακολουθηθούν από περίοδο πλήρους ύφεσης, περίοδο επανεμφάνισης των τικ κ.ο.κ). 
Το είδος των τικ ποικίλλει στο ίδιο παιδί (δηλαδή το παιδί μπορεί να εμφανίζει διαφορετικά τικ για μια περίοδο ή ένα τικ που στην πορεία αντικαθίσταται από κάποιο άλλο).

Τα τικ είναι σε κάποιο βαθμό προκλητά. 
Ένα συνηθισμένο σενάριο, δηλαδή, είναι να επισκεφθούν οι γονείς με το παιδί κάποιον ειδικό γιατί το παιδί εμφανίζει κάποιο τικ στο σπίτι. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, το παιδί μπορεί να μην εμφανίσει το τικ γιατί, όπως αναφέρθηκε, έχει τη δυνατότητα να το καταστείλει. Εάν ο γιατρός συζητήσει για το συγκεκριμένο τικ μπροστά στο παιδί, το πιο πιθανό είναι ότι το παιδί, θα αρχίσει να το κάνει.

Αμέσως πριν την εκδήλωση ενός συγκεκριμένου τικ, τα παιδιά έχουν συχνά κάποιο πρόδρομο συναίσθημα. Τα μεγαλύτερα παιδιά συνήθως το περιγράφουν, ενδέχεται, δηλαδή, να πουν ότι «ανοιγοκλείνω τα μάτια γιατί με τσούζουν» ή «τεντώνω τον αυχένα μου γιατί πιάνεται» ή «βήχω γιατί ξεραίνεται ο λαιμός μου». 
Είναι σημαντικό για τους γονείς και τους παιδιάτρους να γνωρίζουν ότι στις περιπτώσεις αυτές τα παιδιά δε λένε ψέματα. Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζουν ότι....
...............
η συνέχεια εδώ
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki