Παιδιά και κλασσική λογοτεχνία - «Αντί για παραμύθια, τους διαβάζω Σαίξπηρ»

Από πολύ νωρίς πρέπει τα παιδιά να έρχονται σε επαφή με τα κλασικά έργα, υποστηρίζουν οι ειδικοί

 

«Μέσα από τα βιβλία της κλασικής λογοτεχνίας μπορούμε να μιλήσουμε στα παιδιά μας για όλα τα θέματα που αφορούν τη ζωή. Στις σελίδες τους, άπειρες φορές αποκαλύπτονται οι απαντήσεις σε ερωτήματα και ζητήματα που προκύπτουν τόσο σε προσωπικά ζητήματα όσο και στις σχέσεις με τους γύρω μας, ακόμη και με τα παιδιά μας».

Η Ειρήνη Καλτίδου, φιλόλογος, είναι μητέρα τεσσάρων παιδιών. Έχει έναν γιο 16 ετών και τρεις κόρες οι οποίες είναι 14, 12 και τα 6 χρόνων αντίστοιχα. Τα έργα των κλασικών συγγραφέων που βρίσκονταν στη βιβλιοθήκη της έγιναν η χείρα βοηθείας που έχει ανάγκη ένας νέος γονιός στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών, κλείνοντας τα μάτια μπροστά σε τίτλους που έμοιαζαν μεν ελκυστικοί, αλλά χωρίς εγγυήσεις για το αποτέλεσμά τους.

Όπως τονίζει χαρακτηριστικά η κ. Ειρήνη Καλτίδου, «διάβαζα στα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία κλασική λογοτεχνία- στην αρχή εκείνα που ήταν γραμμένα για παιδιά από τα κλασικά εικονογραφημένα, για παράδειγμα. Στην εφηβεία τους τώρα πια αναζητούν τα έργα των μεγάλων συγγραφέων. Εκείνο όμως που είναι για μένα πιο σημαντικό και πιο ουσιαστικό είναι ότι εκείνα τα αναγνώσματα και οι ιστορίες των μεγάλων συγγραφέων αποτέλεσαν αφορμή για να τεθούν πολλά θέματα συζήτησης ανάμεσά μας».

Σαν συμβουλές
Οι μεγάλοι συγγραφείς μπορούν να προσφέρουν καλύτερες συμβουλές στους γονείς από θεραπευτές ή βιβλία σχετικά με τη συμπεριφορά στα παιδιά. Και όπως επισημαίνει ο Ευγένιος Τριβιζάς, συγγραφέας και καθηγητής Εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Reading στη Μεγάλη Βρετανία, ασφαλώς δοκιμασμένα κλασικά έργα με διαχρονικά θέματα έχουν θετική επίδραση στην ανάπτυξη και διαπαιδαγώγηση των παιδιών, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν εξίσου σημαντικά και επωφελή σύγχρονα έργα. 

Ο κ. Τριβιζάς τονίζει: «Ας μην ξεχνάμε όμως ότι πολλά από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας τα οποία περιλαμβάνονται στην κατηγορία των παιδικών βιβλίων, όπως "Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ" ή τα έργα του Μαρκ Τουέιν για παράδειγμα, δεν γράφτηκαν αρχικά για παιδιά. Το γεγονός ότι σε ένα εξώφυλλο φιγουράρει το εντυπωσιακό όνομα ενός γίγαντα της λογοτεχνίας δεν αρκεί για να είμαστε σίγουροι για την καταλληλότητα και εγκυρότητα του περιεχομένου». Πολλά εξαρτώνται, τονίζει ο γνωστός συγγραφέας, από την ποιότητα, την υπευθυνότητα και την πιστότητα των διαφόρων μεταφράσεων, συμπτύξεων, αποδόσεων και παραφράσεων του κλασικού έργου, οι οποίες πολλές φορές λόγω του ότι οι συγγραφείς δεν ζουν πλέον για να πάρουν τους υπεύθυνους στο κυνήγι, ακρωτηριάζουν, υποβαθμίζουν ή ακόμα και προδίδουν το πρωτότυπο δημιούργημα.

«Βέβαια τα μικρότερα παιδιά δεν μπορούν να διαβάσουν τα κλασικά αυτά αριστουργήματα στην αρχική τους μορφή. Για τους εφήβους όμως σίγουρα είναι εκατό φορές προτιμότερα από αδέξιες και πρόχειρες σύγχρονες απομιμήσεις».

ΟΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Ναι στους κλασικούς, αλλά με προσοχή στις διασκευές και τις μεταφράσεις, είναι η συμβουλή προς τους γονείς

«Η λογοτεχνία μιλά για τον κόσμο πιο ουσιαστικά»

Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ και πατέρας ενός 13χρονου κοριτσιού Βαγγέλης Ραπτόπουλος επισημαίνει την αναγκαιότητα της κλασικής λογοτεχνίας στη ζωή των παιδιών. Η επίδρασή τους έχει ευεργετικά αποτελέσματα, γιατί όπως τονίζει ο κ. Ραπτόπουλος «ένα κλασικό έργο μπορεί να λειτουργήσει σφαιρικά και ουσιαστικά».
Επισημαίνει ακόμη ότι τα σύγχρονα βιβλία που απευθύνονται στους γονείς και δίνουν οδηγίες και αναλύσεις – επιστημονικά ίσως τεκμηριωμένες- αναφέρονται περισσότερο στη λογική. «Ένα λογοτεχνικό έργο όμως επιδρά στον συναισθηματικό κόσμο με τρόπο έμμεσο και κάθε φορά διαφορετικό».
Η αξία ενός κλασικού έργου για τον κ. Ραπτόπουλο εντοπίζεται και στο ότι «ένα κλασικό έργο δεν μιλάει μόνο για τα ωραία και ορθολογικά που σίγουρα οι γονείς μιλούν στα παιδιά γι΄ αυτά. Οι μεγάλοι συγγραφείς μιλούν και για το "κακό" μέσα από τα γραπτά τους, προσφέροντας στους μικρούς αναγνώστες όχι μόνο μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για την πραγματικότητα και τα στοιχεία που τη συνθέτουν, αλλά και τους δίνουν τη δυνατότητα να το "τιθασεύουν"».

 Η τέχνη πρέπει να υπάρχει στη ζωή των γονιών και των παιδιών σε κάθε μορφή της όχι μόνο μέσα από τα βιβλία των μεγάλων συγγραφέων, παρατηρεί ο Β. Ραπτόπουλος.

«Ένας πίνακας ζωγραφικής, μια καλή ταινία ή ένα ωραίο θεατρικό έργο έχουν την ίδια ευεργετική επίδραση στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών».

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Ζωή Λιάκα zliaka@dolnet.gr

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Πέμπτη 13 Αυγούστου 2009  εφημερίδα τα ΝΕΑ

View article...