Επανάληψη - Γλώσσα Γ' Δημοτικού: Οι Προσωπικές Αντωνυμίες (Δυνατοί και Αδύνατοι τύποι)

Όταν λέμε Αντωνυμίες, εννοούμε τις λέξεις που χρησιμοποιούμε αντί για ονόματα, κύρια ή κοινά. (Αντωνυμία= αντί για όνομα)

Παραδείγματα:

Είπα στον Γιώργο να έρθει.

Είπα σ’ αυτόν να έρθει

Του είπα να έρθει.

Όπως βλέπεις, το όνομα Γιώργος έγινε σ’ αυτόν και μετά έγινε του

Μπορούμε να πούμε, λοιπόν, τα ίδια με τρεις διαφορετικούς τρόπους

Η Μαρία πήρε εμένα τηλέφωνο

Η Μαρία με πήρε τηλέφωνο.

Αυτή με πήρε τηλέφωνο

Όπως βλέπεις το εμένα έγινε με και η Μαρία έγινε αυτή

Οι λέξεις σ’ αυτόν, του, εμένα, αυτή, και με είναι αντωνυμίες, αφού τις είπαμε αντί να πούμε ονόματα.

Οι αντωνυμίες που φανερώνουν τα τρία πρόσωπα λέγονται προσωπικές αντωνυμίες.

Τις χρησιμοποιούμε αντί για ονόματα, για να δείξουμε σε ποιον αναφερόμαστε. 

Π.χ.:

- Ποιον θέλεις; - Εσένα.
Να φύγει αυτός, όχι εγώ!

Ενικός Αριθμός

αδύνατοι τύποι

α’ προσ.	εγώ	εμένα	(μου, με)
β’ προσ.	εσύ	εσένα	(σου, σε)
γ’ προσ.	αυτός αυτή αυτό	αυτού, αυτής αυτόν, αυτήν αυτό	(τος, τη, το, του, της, τον, την)

Πληθυντικός Αριθμός

α’ προσ.	εμείς	εμάς	(μας)
β’ προσ.	εσείς	εσάς	(σας)
γ’ προσ.	αυτοί αυτές αυτά	αυτών αυτούς αυτές	(τοι, τες, τα, τους, τις )

Είπε σε εμένα Μου είπε ----- Τάισε εμένα Με τάισε ----- Έσπρωξε τον Πέτρο Έσπρωξε αυτόν Τον έσπρωξε

Έδωσα στην Άννα το βιβλίο Έδωσα σ’ αυτήν το βιβλίο Της έδωσα το βιβλίο ------------- Ο δάσκαλος μίλησε στους μαθητές Ο δάσκαλος μίλησε σ’ αυτούς  Ο δάσκαλος τους μίλησε ------------- Δώσε σε εμένα αυτό το βιβλίο, παρακαλώ Δώσε μου το, παρακαλώ

Οι προσωπικές αντωνυμίες σχηματίζουν δύο τύπους: τους δυνατούς και τους αδύνατους. Αδύνατοι είναι αυτοί που βρίσκονται στο παραπάνω πινακάκι με τα κόκκινα γράμματα. Όλοι οι άλλοι αποτελούν τους δυνατούς τύπους.

Προσοχή:

·        Έχουμε μάθει τον κανόνα για το τελικό –ν.  Όμως για τις αντωνυμίες «τον» και «αυτόν» ο κανόνας δεν ισχύει. 

(    Π.χ.: Αυτόν ζήτησα – Τον ζήτησα. Τον νιώθω.)

·        Δεν πρέπει να μπερδεύουμε κάποιους τύπους του οριστικού άρθρου με ορισμένους αδύναμους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας του γ’ προσώπου.

Για να τα ξεχωρίζουμε πρέπει να θυμόμαστε:

·         Μετά τα άρθρα υπάρχει ουσιαστικό. (Π.χ.: Πήγε σινεμά με τους φίλους του.)

·         Μετά τις αντωνυμίες (ή πριν) υπάρχει ρήμα.  (Πχ: Τον πρόσταξε να φύγει.)

Μίλησες σε αυτόν για το θέμα;

Του μίλησες για το θέμα; (αντωνυμία)
Το αποτέλεσμα του αγώνα είναι δίκαιο. (άρθρο)

Πολλά πολλά φιλάκια από  Το Χαμομηλάκι