Παιδικές φοβίες

Το είπαμε ξανά και ξανά.

Δεν θα του ορμίσουν αράχνες, δεν θα το δαγκώσει ο σκύλος, δεν θα του επιτεθεί ο μπαμπούλας... Μάταια όμως.

Πως εκδηλώνεται συνήθως μια διαταραχή που ξεπερνά τα όρια του φυσιολογικού παιδικού φόβου; Όπως μας αναφέρει η κυρία Αλεξάνδρα Ρούσσου, Παιδοψυχίατρος και Πρόεδρος της Εταιρίας Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων, πολλές παιδικές φοβίες εκδηλώνονται με τη μορφή αγχώδους διαταραχής, αφού σχετίζονται και άμεσα με το άγχος. Έτσι, βλέπουμε παιδιά να πλένουν συνεχώς τα χέρια τους- σε βαθμό που να τα γεμίζουν πληγές- ή να σβήνουν τα γραπτά τους, φοβούμενα ότι τα γράμματα τους δεν είναι όμορφα, και έτσι να τρυπούν τα τετράδια τους από το υπερβολικό σβήσιμο...

Τι κρύβεται όμως πίσω από μια φοβική παιδική συμπεριφορά;
Άθελα μας, πιθανόν εμείς οι ίδιοι… Συγκεκριμένα, αν μεταβιβάζουμε τον πανικό, καλώντας τα για παράδειγμα να κοιμηθούν στο κρεβάτι μας, στέλνουμε το μήνυμα ότι «κάνεις καλά που φοβάσαι» και τα ενθαρρύνουμε να διατηρήσουν το πρόβλημα τους..
Μία παιδική ζωγραφιά εκφράζει εμπειρίες και συναισθήματα, και κάποιες φορές δίνει πολύτιμες ενδείξεις για την ψυχική υγεία του παιδιού. Η ζωγραφική όμως δείχνει να βοηθά περισσότερο στη θεραπεία.
Σύμφωνα με μελέτες, παιδιά με ιστορικό μη θεραπευμένης φοβίας, ενδεχομένως να εκδηλώσουν προβλήματα κρίσεων πανικού καθώς μεγαλώνουν.
Ωστόσο, η σύνδεση παιδικών και ενήλικων διαταραχών δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη… Σύμφωνα με τον κύριο Ηλία Βλάχο, Ψυχολόγο- Ομαδικό Αναλυτή, οι αλλαγές στο περιβάλλον ή στην ωρίμανση του νευρικού συστήματος του παιδιού που αναπτύσσεται, μπορούν να τροποποιήσουν την ψυχική του εξέλιξη, - είτε με αρνητικό, είτε με θετικό τρόπο.

Τα παιδιά μπορούν να απελευθερωθούν από τη φοβία αν τα βοηθήσει ο ειδικός, -αλλά κυρίως εμείς οι ίδιοι.
Άλλωστε, ένα φοβισμένο παιδικό βλέμμα ίσως και να κρύβει μια ψυχή πολύ γενναία, όταν οι περιστάσεις το απαιτήσουν…

---

• Φόβοι και εξηγήσεις 

Πρέπει να εξαφανίσετε όλες τις πηγές που προκαλούν φόβο στο παιδί σας και να μην το αφήνετε το βράδυ να βλέπει τρομακτικές ταινίες. Δώστε του εξηγήσεις για όλα όσα του προκαλούν φόβο. Πρέπει να συζητάτε με το παιδί σας, συνέχεια για αυτό το θέμα και να του διαβάζετε βιβλία που ίσως το βοηθήσουν να καταπολεμήσει τους φόβους του.

• Φόβοι και βοήθεια
Εξηγήστε στο παιδί σας ότι δεν φοβάται μόνο αυτό, αλλά και τα άλλα παιδάκια, ακόμα και οι μεγάλοι. Ακόμα πρέπει να του πείτε ότι και εσείς έχετε φόβους όμως τους αντιμετωπίζετε με ηρεμία, τότε το παιδί θα προσπαθήσει να σας μιμηθεί. Επίσης αφήστε το να καταλάβει ότι μπορεί να στηριχτεί πάνω σας, όμως μην το παρακάνετε.

• Φόβοι και αντιμετώπιση
Μην πιέσετε ποτέ το παιδί να αντιμετωπίσει τους φόβους εάν εκείνο δεν θέλει, το μόνο που θα καταφέρετε είναι να το κάνετε να φοβάται πιο πολύ. Ξεχάστε τις παρατηρήσεις του τύπου, μην κάνει σαν μωρό.. Πρέπει να αναγνωρίσετε την αδυναμία του για την αντιμετώπιση των φόβων του.

• Αναγνώριση φόβου του παιδιού
Όταν το παιδί σας διηγείται τους φόβους τους, δεν πρέπει να το κοροϊδεύεται, δεν πρέπει να του λέτε ψέματα, δεν πρέπει να γελάτε και πάνω από όλα δεν πρέπει να αδιαφορείτε για αυτούς. Πρέπει να αναγνωρίσετε ότι οι φόβοι του είναι αληθινοί και να το ενθαρρύνετε να σας μιλάει για αυτούς.

• Φόβοι: ατυχήματα, νηπιαγωγείο…
Οι πιο συχνοί φόβοι των παιδιών σε ηλικία πέντε ετών είναι ο φόβος για τους διάφορους θορύβους, ο φόβος για τα ζώα, ο φόβος για τα τέρατα, για τα φαντάσματα, ο φόβος του θανάτου, ο φόβος του νηπιαγωγείου, ο φόβος για τα ατυχήματα και ο φόβος για τους τραυματισμούς.

• Φόβος: θάνατος, διαζύγιο…
Οι πιο συχνοί φόβοι των παιδιών σε ηλικία τεσσάρων ετών είναι ο φόβος για τους διάφορους θορύβους, ο φόβος για τα ζώα, ο φόβος για τα τέρατα, ο φόβος για τα φαντάσματα, ο φόβος του χαμού ενός γονιού και ο φόβος του διαζυγίου.

• Φόβοι: ύπνος, τέρατα…
Οι πιο συχνοί φόβοι των παιδιών σε ηλικία δύο ετών είναι, ο φόβος του αποχωρισμού από τους γονείς του, ό φόβος για ανθρώπους που είναι διαφορετικοί (μούσια, έγχρωμοι κα.), ο φόβος για την ώρα του ύπνου, ο φόβος των τεράτων και των φαντασμάτων.

• Φόβοι: θόρυβοι, μπάνιο…
Οι πιο συχνοί φόβοι των παιδιών σε ηλικία ενός έτους είναι, ο φόβος του αποχωρισμού από τους γονείς του, ο φόβος για τους διάφορους θορύβους, ο φόβος για τα ζώα, ο φόβος για το μπάνιο και ο φόβος για το γιατρό.

• Φόβος αποχωρισμού και πτώσης
Οι πιο συχνοί φόβος των παιδιών σε ηλικία οχτώ μηνών είναι ο φόβος του αποχωρισμού και ο φόβος της πτώσης.

• Φόβοι για τους ξένους
Ο πιο συχνός φόβος των παιδιών σε ηλικία έξι μηνών είναι ο φόβος για τους ξένους.    γράφει η Άννα Περουτσή πηγή