Ιδεατή μορφή ο... φίλος. Ο εικονικός κόσμος του διαδικτύου οδηγεί σε κατάθλιψη

Έρευνα κατέδειξε πως η πραγματική ζωή φαντάζει πληκτική, όταν κάποιος βρίσκεται στο διαδίκτυο με τις ώρες

Το πλέον ανησυχητικό στοιχείο που προέκυψε από έρευνα του Πανεπιστημίου Αιγαίου για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης -διαδικτυακά παιχνίδια, facebook, chat rooms- είναι το αίσθημα κενού που συνεπάγεται η πολύωρη χρήσης τους. Κυρίως για τη νέα γενιά η οποία ανατρέφεται on line! 

Η πραγματική ζωή φαντάζει ανιαρή, αργή, πληκτική, ανούσια όταν με τις ώρες ένας νέος άνθρωπος βρίσκεται στο διαδίκτυο. Τις σχέσεις με τα τυπικά και τους κανόνες που επιβάλλει η κοινωνία τις θεωρεί απαράδεκτες.

Πρόβλημα συνεννόησης

"Η νέα γενιά που βίωσε την παγίωση του διαδικτύου μετά το 1995, που ανατράφηκε με online παιχνίδια και internet καφέ, που μέσα από το κινητό μπορεί να συνεχίσει απρόσκοπτα ό,τι άρχισε στον υπολογιστή, παρατείνοντας ακόμα περισσότερο τις ώρες χρήσης, έχει πρόβλημα συνεννόησης με τις υπόλοιπες γενιές, που δεν κατανοούν την ελκυστικότητα του ιντερνέτ. 

Η επικοινωνία και οι σχέσεις στην πραγματική ζωή απαιτούν διαπραγμάτευση, ρίσκο, υπομονή, επένδυση χρόνου και συναισθήματος. Η έκβασή τους, πολλές φορές αμφίβολη. 

Αυτός που τις επιχειρεί δεν δέχεται άμεση ενίσχυση, όπως συμβαίνει στο διαδίκτυο, ειδικά σε μια κοινωνία που η συλλογικότητα φθίνει και ο ατομισμός ανακηρύσσεται σε πρώτιστη αξία. Οι σημερινοί νέοι, που μεγαλώνουν γνωρίζοντας άριστα την ηδονή του "social networking", που χρησιμοποιούν το facebook περισσότερο από πέντε ώρες την ημέρα, αποδίδουν στις πραγματικές τους ταυτότητες λιγότερη αξία σε σύγκριση με τις διαδικτυακές και δεν μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά στον αληθινό κόσμο. 

Νιώθουν κατάθλιψη για την ανικανότητα αυτή, αδυνατούν να αντλήσουν ευχαρίστηση από μη ακραίες καταστάσεις, όπως αυτές των ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Για το λόγο αυτό τις επιζητούν και στην πραγματική ζωή, με αποτέλεσμα πολλές φορές να φέρονται αντικοινωνικά. 

Βιώνουν στερητικά σύνδρομα, όταν δεν έχουν πρόσβαση και εξαρτούν την αυτοεκτίμησή τους από ένα πληκτρολόγιο ή joystick. Ο πολύωρος χρήστης αποδίδει μεγαλύτερη σημασία σε μια κακή βαθμολογία στα ratings του facebook, παρά σε μια αποδοκιμασία του δασκάλου ή των γονιών του. 

Πραγματικές σχέσεις καταστράφηκαν όταν ο ένας από τους δύο συντρόφους ανακάλυψε ότι ο άλλος έκανε flirt στο facebook ή διατηρούσε ένα πολύ επιτυχημένο προφίλ", αναφέρει στον "Π" ο καθηγητής που υπογράφει την έρευνα, Ευστράτιος Παπάνης.

Ιδεατή μορφή ο... φίλος

Και συνεχίζει: "Στο διαδίκτυο, η φιλία και η επικοινωνία επανανοηματοδοτείται: Ο 'άλλος', ο συνομιλητής σε ένα chat room, δεν είναι ένα αμιγώς πραγματικό πρόσωπο, αλλά ένα προσωπείο, ένα κράμα από αληθινές ιδιότητες και φαντασιακές προβολές. Οι αισθητηριακές αναπαραστάσεις μηδαμινές. 

Ο χρήστης μιλά σε ένα πρόσωπο που ο ίδιος κατασκευάζει. Προβάλλει επάνω του τις επιθυμίες του, τις ελλείψεις του, τις προσδοκίες του και τις φαντασιώσεις του. Ο 'άλλος' ανάγεται σε μορφή ιδεατή. 

Η απογοήτευση είναι το κυρίαρχο χαρακτηριστικό όσων αποφασίζουν να συναντηθούν στην πραγματική ζωή". Την ίδια στιγμή, εξηγεί ο κ. Παπάνης, στο facebook ο κόσμος είναι αταξικός. "Ο πλούτος, το φύλο, η ηλικία, η καταγωγή, η εθνικότητα, το παρελθόν, τα επιτεύγματα δεν έχουν καμιά σημασία. 

Εξάλλου, καθένας μπορεί να προσποιηθεί οτιδήποτε. Η διαπραγμάτευση γίνεται επί ίσοις όροις, αλλά με τον διαρκή κίνδυνο να αποδειχθεί φενάκη. 

Οι περισσότεροι νέοι εκφράζουν αποτροπιασμό και θλίψη, όταν επιχειρούν να μεταφέρουν αυτή την εμπειρία στην πραγματική ζωή. Βυθίζονται έτσι ακόμα περισσότερο στην επίπλαστη κατάσταση των διαδικτυακών κοινοτήτων. Και είναι αυτή η αναντιστοιχία ανάμεσα στη ζωή και την εικονική πραγματικότητα που τελικά οδηγεί στην κατάθλιψη".

 

Της Μιράντας Λυσάνδρου

Κωδικός άρθρου: 858751

περισσότερα: ΠΟΛΙΤΗΣ - 15/03/2009, Σελίδα: 48