Ο Κάρολος και ο Βασίλειος

Ο Κάρολος καλά τα είπε, αλλά Δικαιοσύνη εκτός Θεού, 

προκοπή δεν έχει. Είναι κενό γράμμα.

Τα μαρξιστικά χειρόγραφα του 1844 

Τα "Οικονομικά και Φιλοσοφικά Χειρόγραφα", που ο ίδιος ο Μαρξ δεν πρόφτασε να δει τυπωμένα καθώς παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά το 1927 στη Σοβιετική Ένωση, στην ουσία είναι μια σειρά από σημειώσεις του, γραμμένες ανάμεσα στον Απρίλιο και τον Αύγουστο του 1844. 

Εκεί ο Μαρξ διατύπωσε αρχικά την οικονομική του ανάλυση καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, που περιλαμβάνει την ατομική ιδιοκτησία, τον κομμουνισμό και το χρήμα. Είναι δε περισσότερο γνωστά ως οι πρώτες διατυπώσεις της προσέγγισής του για τις συνθήκες του καπιταλισμού στις σύγχρονες βιομηχανικές κοινωνίες που οδηγούν στην αποξένωση, την αλλοτρίωση των εργατών από την ίδια τους τη ζωή.  

Η Αυγή 13/09/2012

« ... (3) Ο κομμουνισμός (ii) είναι το θετικό ξεπέρασμα της ατομικής ιδιοκτησίας σαν ανθρώπινη αυτο-αποξένωση και για το λόγο αυτό πραγματική ιδιοποίηση της ανθρώπινης ουσίας μέσα από τον άνθρωπο και για τον άνθρωπο. Είναι η πλήρης αποκατάσταση του ανθρώπου στον εαυτό του, σαν κοινωνικής, δηλαδή, σαν ανθρώπινης ύπαρξης. Μιας αποκατάστασης που απέκτησε συνείδηση και συντελέστηκε μέσα σ'όλον το πλούτο της ανάπτυξης των προηγούμενων περιόδων. Αυτός ο κομμουνισμός, σαν απόλυτα αναπτυγμένος νατουραλισμός, ισοδυναμεί με τον ανθρωπισμό και σαν απόλυτα αναπτυγμένος ανθρωπισμός ισοδυναμεί με τον νατουραλισμό. Είναι η γνήσια επίλυση της σύγκρουσης μεταξύ ανθρώπου και φύσης, και μεταξύ ανθρώπου και ανθρώπου η αληθινή επίλυση της σύγκρουσης ανάμεσα στη ζωή και το όν, ανάμεσα στην αντικειμενοποίηση και την αυτοεπιβεβαίωση, ανάμεσα στην ελευθερία και την αναγκαιότητα, ανάμεσα στο άτομο και το είδος. Αυτός ο κομμουνισμός είναι η λύση του αινίγματος της ιστορίας και το ξέρει μόνος του ότι είναι αυτή η λύση. ...

Αλλοτρίωση

(ii) Αφού συζήτησε τη φύση του πρωτόγονου κομμουνισμού ο Μαρξ προχωρά τώρα και περιγράφει τη δική του έννοια για τον κομμουνισμό.» PRAXIS: Μαρξιστική επιθεώρηση θεωρίας και πολιτικής

Παρότι η έννοια της αλλοτρίωσης δεν είναι άγνωστη (Ζαν Ζακ Ρουσσώ, Φρίντριχ Ένγκελς), ο Μαρξ την εξετάζει μέσα από το πρίσμα της εργασίας. Αναφέρθηκε στην έννοια της αλλοτρίωσης, η οποία θεωρεί ότι ανεξάρτητα από το αν αποτελεί συνειδητή κατάσταση ή όχι για τους εργαζόμενους, σαν έννοια είναι συνυφασμένη με το καπιταλιστικό σύστημα. Για τον Μαρξ, η αλλοτρίωση είναι φαινόμενο που πηγάζει από την θέση των παραγωγικών μέσων και τις συνθήκες της παραγωγής. Ο εργαζόμενος παράγει προς συμφέρον άλλων προκειμένου να εξασφαλίσει τα απαραίτητα προς επιβίωση. Με αυτό τον τρόπο μετατρέπεται σε εμπόρευμα, οδηγείται στην εξαθλίωση η οποία αυξάνεται, χάνει την προσωπικότητά του και είναι αποκλεισμένος από τον έλεγχο των συνθηκών της εργασίας του. Αυτό έχει ως συνέπεια την αποξένωση από το προϊόν εργασίας του από την διαδικασία παραγωγής, από τους άλλους ανθρώπους. Αλλά και όλοι είναι αποξενωμένοι από την ίδια τους την φύση. Κατά συνέπεια, η εξάλειψη στην αλλοτρίωση της εργασίας μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας. Καρλ Μαρξ Από τη Βικιπαίδεια

♰♰♰

Αλλά...

1500 χρόνια πριν, ο Μ. Βασίλειος έγραφε:

♰ Τελειότατη κοινωνία ονομάζω αυτήν, όπου έχει καταργηθεί η ιδιοκτησία, έχουν εκλείψει οι προσωπικές διαφορές και έχουν εξαφανιστεί οι έριδες και οι φιλονικίες. Είναι η κοινωνία, όπου όλα είναι κοινά, οι ψυχές, οι γνώμες, τα σώματα, και όλα εκείνα με τα οποία τρέφονται τα σώματα. Κοινός είναι ο Θεός, κοινή η ευσέβεια, κοινή η σωτηρία, κοινά τα αγωνίσματα, κοινοί οι πόνοι, κοινά τα στεφάνια της δόξας. Οι πολλοί ένας είναι και αυτός ο ένας δεν υπάρχει μόνος του, αλλά ζει μέσα στους πολλούς

(«Ασκητικές Διατάξεις», Βιβλιοθήκη Ἑλλήνων Πατέρων καί Ἐκκλησιαστικῶν Συγγραφέων (Β.Ε.Π.Ε.Σ.), ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας, τόμ. 57 σσ. 42-43, 1). 

♰♰♰

♰ «Άριστη κοινωνία εγώ ονομάζω εκείνη στην οποία δεν υπάρχει ιδιοκτησία, ούτε αντιθέσεις και δεν συμβαίνουν ταραχές, φιλονικίες και έριδες. Όλα δε αυτά σ’ αυτή την κοινωνία να είναι κοινά…Οι πολλοί να είναι ένας και ο ένας να μην είναι μόνος, αλλά μέσα στους πολλούς. Τι είναι καλύτερο και ωραιότερο από μια τέτοια κοινωνία; Τι πιο πολύτιμο μπορεί να βρεθεί από αυτήν την σύνδεση και την ένωση των πολιτών; Τι πιο ωραίο από την ανάμιξη των ηθών και των ψυχών; Άνθρωποι που προέρχονται από διάφορη γενιά και καταγωγή μόνιασαν τόσο πολύ, ώστε να φαίνονται σαν μια ψυχή σε πολλά σώματα και τα πολλά σώματα να φαίνονται ότι είναι όργανα ενός ανθρώπου. Ο άρρωστος στο σώμα έχει πολλούς που υποφέρουν μαζί του κατά τη διάθεση, ο άρρωστος και απογοητευμένος στην ψυχή έχει πολλούς που τον θεραπεύουν και τον ανορθώσουν. Ο ένας είναι δούλος στον άλλο, ο ένας είναι κύριος στον άλλο…Με την αγάπη υποτάσσονται αυτοί οι ελεύθεροι ο ένας στον άλλο και με το αυθαίρετο της γνώμης τους φυλάττουν την ελευθερία τους» Μέγα Βασιλείου, «Ασκητικές Διατάξεις»

♰♰♰

♰ «Το ψωμί που αποθηκεύεις είναι του πεινασμένου, τα ρούχα που συσσωρεύεις είναι του γυμνού, τα παπούτσια που τα΄χεις και σαπίζουν είναι του ξυπόλυτου, τα λεφτά που θάβεις για να μην στα κλέψουν είναι του φτωχού. Είναι τόσοι αυτοί που αδικείς όσοι αυτοί που θα μπορούσες να βοηθήσεις».  «Ασκητικές Διατάξεις» του Αγίου Βασιλείου

♰♰♰

♰ Αυτός που αγαπάει τον συνάνθρωπό του δεν κατέχει τίποτε περισσότερο από αυτόν… Όσο κάποιος πλεονάζει στον πλούτο, τόσο υστερεί στην αγάπη

(«Προς τους πλουτούντας», Β.Ε.Π.Ε.Σ. τόμ. 54, εκδ. Απ. Διακονίας, Αθήνα 1976, σελ. 67, 1). 

♰♰♰

♰ Αυτό κάνουν οι πλούσιοι. Μαζεύουν τα αγαθά που είναι κοινά για όλους τους ανθρώπους και τα θεωρούν αποκλειστικά δικά τους... 

Αν αυτός που απογυμνώνει τον ντυμένο ονομάζεται λωποδύτης, αυτός που δεν ντύνει το γυμνό, αν και μπορεί να το κάνει, δεν είναι το ίδιο; Το ψωμί που φυλάς στην αποθήκη σου είναι του φτωχού. Τα ρούχα που κρατάς κρυμμένα στην αποθήκη σου είναι του γυμνού. Τα υποδήματα που σαπίζουν αχρησιμοποίητα είναι του ξυπόλυτου. Τα χρήματα που κρύβεις βαθιά στη γη είναι του φτωχού. Λοιπόν, τόσους αδικείς, όσους θα μπορούσες να βοηθήσεις και το αρνήθηκες

(Εις το «καθελώ μου τας αποθήκας», Β.Ε.Π.Ε.Σ., τόμ. 54, εκδ. Απ. Διακονίας, Αθήνα 1976, σελ. 64-65, 7-8). Ομιλία Βασιλείου του Μεγάλου, στο χωρίο του Ευαγγελίου «καθελῶ μου τὰς ἀποθήκας καὶ μείζονας οἰκοδομήσω, καὶ συνάξω ἐκεῖ πάντα τὰ γενήματά μου καὶ τὰ ἀγαθά μου» (Λουκά 12, 18), Παραβολή του άφρονος πλουσίου.

 ♰♰♰

Χίλια πεντακόσια χρόνια πριν τα είπε αυτά ο Μέγας Άγιος Βασίλειος και δεν τα είπε μόνο, τα έκανε Πράξη:  Καταγόταν από οικογένεια πλούσιων γαιοκτημόνων, σπούδασε στην Ακαδημία Πλάτωνος στην Αθήνα, Επέστρεψε στην Καισαρεία το καλοκαίρι του 356μ.Χ. και συνεχίζοντας την παράδοση του πατέρα του, έγινε καθηγητής της ρητορικής. Το 358 μ.Χ. επηρεασμένος από το θάνατο του αδερφού του μοναχού Ναυκρατίου, καθώς και με την παρότρυνση της αδερφής του Μακρίνας, βαπτίζεται Χριστιανός, και αποφασίζει να αφιερώσει τον εαυτό του στην ασκητική πολιτεία. 

Αποσύρθηκε λοιπόν σε ένα κτήμα της οικογενείας του στον Πόντο. Μετά την βάπτιση του δώρισε στους φτωχούς και στην εκκλησία όλη την περιουσία του.

το χαμομηλάκι