Δρομοκαΐτειο: Το Καταφύγιο των Ευαίσθητων Ψυχών

ΖΩΡΖΗΣ ΔΡΟΜΟΚΑΪΤΗΣ

ΧΙΟΣ

1805 - 1880

Στους θαλάμους του, έχουν φιλοξενηθεί ορισμένα από τα πιο ισχυρά και λαμπερά πνεύματα του τόπου, με ευαίσθητες όμως ψυχές. 

Όσα χρόνια όμως κι αν περάσουν, τα νεόδμητα κτίρια που λειτουργούν δεν θα μπορέσουν ποτέ να ξορκίσουν τις μνήμες από τους ερειπωμένους σιδερόφραχτους θαλάμους που φαντάζουν σαν εφιάλτες ανάμεσα στα προαύλια και τους λοφίσκους του Δρομοκαΐτειου. Σε αυτά πλανώνται ακόμα οι ψυχές τόσων σπουδαίων ποιητών, λογοτεχνών, ζωγράφων γλυπτών, και πάσης φύσεως δημιουργών, που η ευαισθησία και τα καμώματα της μοίρας τούς έριξαν στα αποπνικτικά αδιέξοδα του ψυχωσικού αποκλεισμού. Mε λίγα λόγια, εκεί μέσα γράφτηκαν και σήμερα φυλάσσονται αρκετές σελίδες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. 

Την 1η Οκτωβρίου 1887 και ώρα 4 μ.μ. εισέρχεται στο Δρομοκαΐτειο Θεραπευτήριο ο πρώτος ασθενής. Ήταν ο Ιωσήφ Γκινάκας, ετών 37, δικηγόρος στο επάγγελμα. Tα στοιχεία αυτά αναγράφονται στο «Bιβλίον των κατ' αίτησιν ιδιωτών εισαγομένων φρενοβλαβών». Από τότε μέχρι σήμερα, πέρασαν εκατόν είκοσι τρία χρόνια και στο αριθμητήρι των αιώνων, ο 19ος έγινε 21ος. Αν όμως δεν υπήρχαν παράλληλα με τους «τρελούς» φιλοξενούμενους και κάποιοι άλλοι, επίσης «τρελοί» ιστοριοδίφες, σήμερα θα αγνοούσαμε πως στο Ψυχιατρείο της Ιεράς Οδού 343, γράφτηκαν πολλές από τις σελίδες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.

Στα άδυτα του αρχείου του Δρομοκαΐτειου Ψυχιατρικού Θεραπευτηρίου ανακαλύφθηκε ένας πραγματικός θησαυρός για τα ελληνικά γράμματα. Ανέκδοτα ποιήματα του μεγάλου μας ποιητή Κωστή Παλαμά προς τον ανεκπλήρωτο εφηβικό του έρωτα, την Ισαβέλλα Άννινου

Στα τόσα χρόνια που μεσολάβησαν από την ίδρυσή του, το Θεραπευτήριο περιέθαλψε χιλιάδες ασθενείς, πολλοί από τους οποίους υπήρξαν σπουδαίοι δημιουργοί: Λογοτέχνες, ποιητές, ηθοποιοί, μουσικοί, γλύπτες και ζωγράφοι βίωσαν τη φροντίδα αλλά και τη φρίκη του σιδηρόφραχτου εγκλεισμού, σε καιρούς που η ψυχασθένεια αντιμετωπιζόταν με πρωτόγονα μέσα και οι ψυχασθενείς συγκαταλέγονταν στους απόκληρους της κοινωνίας. Όπου κι αν κοιτάξεις, νιώθεις δίπλα σου να πλανώνται οι ψυχές εκείνων που έζησαν στους θαλάμους της φρίκης, όχι και τόσο μακρινών εποχών. 

Αισθάνεσαι το ρίγος της συγκίνησης να σε διαπερνά παρατηρώντας τα επίσημα έγγραφα της εισαγωγής του Γεωργίου Bιζυηνού, το πιστοποιητικό ταυτοπροσωπίας του, τη δικαστική πιστοποίηση περί κινητικής αταξίας και φρενοβλάβειας και το αποβιωτήριό του με ημερομηνία 15 Απριλίου 1896.  

O πατέρας του διηγήματος έζησε τις πλέον τραγικές του στιγμές μέσα στο ψυχιατρείο όταν η συφιλιδική ψυχοπάθεια του αφαιρούσε όλο και περισσότερο τα ψήγματα λογικής. Ακόμα όμως και παρανοϊκός, έγραψε αριστουργήματα, αποδεικνύοντας πως δεν είναι λίγες οι φορές που η τρέλα συστήνεται με ιδιαίτερη ευκολία στα σπουδαία μυαλά. Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο που στο Δρομοκαΐτειο φυλάσσονται ανεκτίμητοι θησαυροί, πολιτισμικής αξίας, σαν τις επτά ανέκδοτες επιστολές του Δημήτριου Bικέλα, που συνετέλεσε τα μέγιστα στην πραγματοποίηση των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα το 1896. Και τι σύμπτωση! Την ημέρα που οι Έλληνες γιόρταζαν την Τελετή Λήξης τους, ο μεγάλος λογοτέχνης απ' τη Βιζύη της Θράκης έκλεινε τα μάτια του μέσα στο Ψυχιατρείο. Να που τώρα γειτνιάζουν οι ζωές τους, μαρτυρώντας με τα στοιχεία που εκτίθενται τις συνθήκες και τις καταστάσεις που επικρατούσαν εκείνη την εποχή.

περισσότερα...