Ο Εγκέλαδος, γιος του Τάρταρου και της Γης, ήταν ένας από τους Γίγαντες με τα εκατό χέρια (Εκατόγχειρες).
Ήταν αρχηγός των τρομερών γιγάντων που κήρυξαν πόλεμο εναντίον των θεών του Ολύμπου. Στη Γιγαντομαχία αυτή σκοτώθηκαν όλοι οι γίγαντες.
Πολλές είναι οι παραλλαγές του μύθου που συνδέονται με το όνομά του.
Πολλοί καλλιτέχνες της αρχαιότητας, που ασχολήθηκαν με τη Γιγαντομαχία, παριστάνουν τον Εγκέλαδο να εξοντώνεται από την Αθηνά, που τον έτρεψε σε φυγή και ύστερα τον σκότωσε ρίχνοντας πάνω του τη Σικελία.
Γι' αυτό, ακριβώς, και το νησί αυτό, με τα ηφαίστειά του, αναφέρεται σαν χώρα του Εγκέλαδου.
Η μανία του θαμμένου Εγκέλαδου εκδηλώνεται με ηφαιστειογενείς εκρήξεις, τις οποίες αποκαλούμε ξέσπασμα της μανίας του Εγκέλαδου.
Στην προσπάθεια του να ελευθερωθεί από το βάρος, που τον καταπιέζει, προκαλεί σεισμούς.
Όταν θυμώνει και αναστενάζει, τρέμει η γη και από το ηφαίστειο την Αίτνα βγαίνουν καπνοί και λάβα.
Αργότερα οι αρχαίοι Έλληνες, Επίκουρος, Πυθαγόρας και Μητρόδωρος θεώρησαν τους σεισμούς φυσικά φαινόμενα.