Sunday, 9 February 2025

"Πήρε Καλούς Βαθμούς το Παιδί;"

Για τα παιδιά το σχολείο είναι κάτι παραπάνω από αυτό που ίσως νομίζουμε εμείς οι μεγάλοι – είναι το σημείο αναφοράς τους. 
Το σχολείο για τα παιδιά είναι το δεύτερο κοινωνικό περιβάλλον που καλούνται να ενταχθούν μετά από αυτό της οικογένειας.

    ΣΕ ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΟ ΒΑΘΜΟ, Η ΕΙΚΟΝΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥΣ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ ΣΤΕΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΒΑΘΜΟΥΣ
    Τα παιδιά τις περισσότερες φορές πιστεύουν ότι η νοημοσύνη τους και η αξία τους ισοδυναμεί με τους βαθμούς τους – οι οποίοι είτε απεικονίζονται στα τετράδια με μπράβο, πολύ καλά και καμιά φορά με άλλου είδους παρατηρήσεις και σχόλια (πρόσεχε τα γράμματά σου, γιατί δεν διάβασες; γιατί τόσα λάθη;), ή με τους βαθμούς στους ελέγχους.
    Στην ελληνική πραγματικότητα, το σχολείο παραπέμπει σχεδόν αυτόματα στους βαθμούς, και αυτό γιατί η αξιολόγηση των μαθητών έχει αποκτήσει ένα ιδιαίτερα κοινωνικό περιεχόμενο.
Αρκετοί γονείς και εκπαιδευτικοί ασχολούνται τόσο συχνά με τους βαθμούς και τις επιδόσεις στα τεστ, που αγνοούν και υποτιμούν άλλες σημαντικές επιτεύξεις και προόδους των παιδιών.
    Στις συζητήσεις των μαμάδων και των ενηλίκων ακούμε πολύ συχνά για τις σχολικές επιδόσεις των παιδιών και αρκετές φορές τα παιδιά αξιολογούνται και χαρακτηρίζονται με βάση αυτές.

“ΠΗΡΕ ΚΑΛΟΥΣ ΒΑΘΜΟΥΣ ΤΟ ΠΑΙΔΙ;”
    Αν ναι, τότε σημαίνει ότι είναι έξυπνο, εργατικό, άξιο, καλό παιδί και ούτω καθεξής. Αν όχι, τότε σημαίνει ότι δεν είναι τόσο έξυπνο, τόσο ικανό, τόσο εργατικό και πάει λέγοντας. Αυτή η αξία που δίνεται στους βαθμούς στην κοινωνία όπου ζει και μεγαλώνει το παιδί δεν το αφήνει σε καμία περίπτωση ανεπηρέαστο.

ΟΙ ΒΑΘΜΟΙ ΘΕΛΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΜΗ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥΝ ΣΤΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ
    Σίγουρα όλα τα παιδιά (ακόμα και αυτά που μοιάζουν αδιάφορα) θέλουν να τα πηγαίνουν καλά στο σχολείο και να έχουν καλούς βαθμούς. Τι είναι όμως αυτό που μετράνε ακριβώς οι βαθμοί; Όσο περίεργο και αν ακούγεται, έρευνες δείχνουν ότι ακόμα και οι μαθητές που παίρνουν καλούς βαθμούς και αριστεύουν, αδικούνται από το σύστημα της βαθμολόγησης.
    Ο βαθμός μπορεί και απεικονίζει μόνο μία μέτρηση της επιτυχίας. Υπάρχουν πράγματα που δεν μπορούν να μετρηθούν από τα διαγωνίσματα και τα τεστ.
    Μερικά από αυτά είναι η προσπάθεια, η κριτική σκέψη, η δημιουργικότητα, η συνεργασία, η περιέργεια, ο σεβασμός, η ευγένεια, η ικανότητα να αγαπάς, η κοινωνική και συναισθηματική νοημοσύνη, η ειλικρίνεια και άλλα τόσα.
Όπως έχει πει η Dr. Mitchell, όλες οι παραπάνω δεξιότητες και ικανότητες των παιδιών είναι πολύ πιο σημαντικές για να επιτύχουν στη ζωή από ότι ένας καλός βαθμός στον έλεγχο.
    Πολλοί από τους βαθμούς που δίνονται στα παιδιά και πολλές από τις αξιολογήσεις που δέχονται βασίζονται στην ικανότητα τους να αποστηθίζουν. Στην πραγματικότητα όμως οι κριτικές ικανότητες του παιδιού είναι αυτές που θα το οδηγήσουν στην αυριανή επιτυχία.
Οι βαθμοί δεν εγγυώνται πάντα την επιτυχία των παιδιών για αυτό και δε θα πρέπει να μας πιάνει εμμονή με αυτούς
    Όταν οι γονείς επιμένουν τόσο πολύ στους καλούς βαθμούς αγνοώντας άλλες σημαντικές επιτεύξεις των παιδιών τους, αυτό που ουσιαστικά κάνουν είναι να περνούν στα παιδιά το μήνυμα ότι η αξία τους εξαρτάται αποκλειστικά από αυτούς και από τις επιδόσεις τους στα τεστ.

ΓΙΑΤΙ ΕΠΙΜΕΝΟΥΜΕ ΤΟΣΟ ΣΤΟΥΣ ΒΑΘΜΟΥΣ;
    Εύλογα θα μπορούσε να αναρωτηθεί κάποιος γιατί στο σύστημα εκπαίδευσης δίνεται τόση βαρύτητα στη βαθμολόγηση όταν έρευνες δείχνουν ότι οι βαθμοί δεν μπορούν να καλύψουν όλες τις πτυχές της επιτυχίας των παιδιών. O καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ Daniel Koretz, τόνισε ότι δεξιότητες όπως η κριτική ικανότητα, η δημιουργική σκέψη, η περιέργεια κ.α., είναι πολύ δύσκολο να μετρηθούν με αριθμητικά δεδομένα και να αποτυπωθούν σε γραπτές δοκιμασίες. 
Έτσι, συνηθίζεται να μετράμε ό,τι είναι εύκολο να μετρηθεί – ορθογραφία, ανάγνωση, μαθηματικά.
    Σίγουρα, σε κάθε εκπαιδευτικό σύστημα η αξιολόγηση είναι απαραίτητη γιατί μέσα από αυτήν ο εκπαιδευτικός σχεδιάζει, προγραμματίζει και διαμορφώνει την εξέλιξη της διδακτικής διαδικασίας.
    Πολλοί μελετητές όμως έχουν τονίσει ότι οι βαθμοί που προκύπτουν από τα τεστ και τις γραπτές δοκιμασίες θα πρέπει να αποτελούν μόνο ένα μέρος της αξιολόγησης και θα πρέπει να λειτουργούν ως συμπληρωματική πηγή πληροφοριών για το μαθητή.
    Σκεφτείτε για λίγο το εξής απλό παράδειγμα. 
Φτιάχνετε ένα δύσκολο και περίπλοκο φαγητό για την οικογένειά σας, αλλά παρά τις ατελείωτες ώρες προετοιμασίας και προσπάθειας το τελικό αποτέλεσμα δεν σας δικαιώνει. 
Ποια θα θέλατε να είναι η αντίδραση των αγαπημένων σας προσώπων; 
Θα θέλατε το πιάτο να καταλήξει στο καλάθι των αχρήστων επειδή δεν έφερε το ιδανικό αποτέλεσμα ή θα θέλατε να εκτιμηθεί η προσπάθεια παρόλες τις ατέλειες;
    Φαντάζομαι πως θα θέλατε να μετρήσει στην αξιολόγηση του πιάτου σας η ιδέα του να προσφέρετε κάτι ωραίο, η προσπάθεια που καταβάλατε και η αγάπη που δώσατε στην όλη διαδικασία. Την ίδια επιθυμία και ανάγκη έχουν και τα παιδιά.
Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε το ρόλο των βαθμών για να μετρήσουμε την πρόοδο των παιδιών στο σχολείο, αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να αναγνωρίζουμε την προσπάθεια και την βελτίωση (όσο μικρή και αν φαίνεται στα μάτια μας) που κάνουν τα παιδιά.
    Αν και οι βαθμοί είναι αυτοί που θα καθορίσουν ποιο παιδί θα περάσει στο πανεπιστήμιο και σε ποια σχολή, σίγουρα όμως δεν είναι η αρχή και το τέλος του κόσμου.
Η προσπάθεια, ο αγώνας και η καθημερινή βελτίωση που κάνει ένα παιδί δεν μπορούν να αποτυπωθούν πάντα μέσα από τους βαθμούς του
    Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί σίγουρα θα πρέπει να προσπαθούν και να επιδιώκουν το παιδί να δίνει τον καλύτερό του εαυτό στο σχολείο. Από την άλλη πλευρά όμως θα πρέπει να δίνουν προσοχή στην συνολική εικόνα του παιδιού και θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψιν τα μοναδικά και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Είναι εξαιρετικά άδικο να αξιολογούμε τα παιδιά μόνο από τα νούμερα που φέρνουν στους βαθμούς και να μην αναγνωρίζουμε την προσπάθεια, την πρόοδο και τη βελτίωση που κάνουν.
    Τα παιδιά είναι κάτι παραπάνω από μαθητές – είναι μέλη της οικογένειάς σας, είναι φίλοι, είναι αδέρφια, είναι σκεπτόμενα άτομα, είναι καλλιτέχνες, είναι αθλητές, είναι μουσικοί, έχουν δημιουργική σκέψη, έχουν χιούμορ, έχουν σοφία, έχουν πνεύμα συνεργασίας και συντροφικότητας, έχουν την ικανότητα να αγαπούν και να προσφέρουν. 
    Οι γονείς, οι ενήλικες και οι εκπαιδευτικοί έχουν την ικανότητα να καλλιεργούν και να ενθαρρύνουν όλα αυτά τα χαρακτηριστικά δίνοντας το μήνυμα στα παιδιά ότι είναι κάτι περισσότερο από τους βαθμούς τους!

Σίγκου Ελένη, BSc, MSc Ψυχολογίας
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Ευάγγελος Παπανούτσος — «Ο δάσκαλος συνθλίβει το χρόνο μέσα του και παραμένει παιδί.»

Αυτός που παραμένοντας ενήλικος μπορεί να γίνεται παιδί 
και κάθε χρόνο με τα νέα παιδιά που έρχονται στα χέρια του 
να γίνεται παιδί.

«Δάσκαλος δεν είναι αυτός που μαθαίνει στα παιδιά μας τα σχολικά γράμματα, μουσική, καλούς τρόπους… Αυτά τα μαθήματα είναι εξωτερικά. Μένουν στην επιφάνεια σαν τα ρούχα που φορούμε.
Δεν εισχωρούν παράμεσα στην ψυχή μας, δεν μας πλάθουν, δεν διαμορφώνουν αυτό που λέμε προσωπικότητα: Πνεύμα, ήθος, χαρακτήρα. Εκτός αν εκείνοι που τα προσφέρουν δεν περιορίζονται στην απλή μετάδοση γνώσεων αλλά τα χρησιμοποιούν ως μέσα να για να πετύχουν το στόχο της διαμόρφωσης της προσωπικότητας.»

Δάσκαλος για τον Παπανούτσο είναι:

«…αυτός που παραμένοντας ενήλικος μπορεί να γίνεται παιδί και κάθε χρόνο με τα νέα παιδιά που έρχονται στα χέρια του να γίνεται παιδί. Τούτο μπορούμε να το διατυπώσουμε και αλλιώς. Ο αληθινός δάσκαλος ενηλικιώνεται παραμένοντας παιδί στην ψυχή, άνθρωπος δηλαδή εύπλαστος, δροσερός, αγνός.»
Αδύνατο να φανταστεί κανείς πόσο δύσκολο, σχεδόν υπεράνθρωπο είναι αυτό που του ζητούμε, να συνθλίψει μέσα του το χρόνο, να γερνάει φυσιολογικά και όμως να μένει νέος στην ψυχή για να μπορέσει να έχει πρόσβαση στα αισθήματα, στις σκέψεις, στις επιθυμίες του νέου ανθρώπου που θα διαπαιδαγωγήσει, να τον καταλαβαίνει, να χαίρεται, να διασκεδαζει μαζί του, να σκέπτεται τις σκέψεις του, να να επιθυμεί τις επιθυμίες του, να πονάει τον πόνο του…


Στο βιβλίο του παρακάτω αναφέρει ότι 
«… Επίσης πετυχημένος είναι ο δάσκαλος που έκανε με το έργο του τόσο ώριμο το μαθητή του, ώστε εκείνος να μην τον χρειάζεται πια…»
    Ο θρίαμβος του δασκάλου είναι να κάνει τον νέο άνθρωπο αυθύπαρκτο και ανεξάρτητο -στον τρόπο που μεθοδεύει τις παρατηρήσεις και τις σκέψεις του , στον τρόπο που κάνει τις εκτιμήσεις του, που καταρτίζει το πρόγραμμα της δράσης του, που σημασιολογεί τη ζωή ώστε να μην έχει πλέον ανάγκη από χειραγώγηση και ούτε από τον ίδιο τον δάσκαλο του…

Τελευταίο ο Παπανούτσος εκθέτει το πιο σημαντικό: Την αγάπη για το παιδί… 
«Άφησα τελευταία την κύρια ιδιότητα (ορθότερα την πρώτη αρετή) του δασκάλου… Την αγάπη για το παιδί… Στο παιδί που δεν έιναι δικό του αλλά γίνεται δικό του, όταν συνδεθεί με την παιδευτική σχέση.
    Στο παιδί ως παιδί που ως ένα νέο και τρυφερό βλαστάρι που δεν έχει ακόμα ξεδιπλώσει τα φύλλα του αλλά κλείνει μέσα του τόσους θησαυρούς -νοημοσύνης, ευαισθησίας-δραστηριότητας- και περιμένει τη δική του στοργή και φροντίδα για να ανθοβολήσει, να αναπτυχθεί και να ολοκληρωθεί.
    Είναι απίστευτο με πόση αγάπη (ανιδιοτελή, θερμή, αφειδώλευτη) αφοσιώνεται ο αληθινός δάσκαλος στους μαθητές του. Το παιδί που του εμπιστεύτηκαν να διδάξει γίνεται ο άξονας της ζωής του, αυτό της δίνει περιεχόμενο και γίνεται ο άξονας της ζωής του…»

Στο δοκίμιο "Πρωτοβουλία και οίστρος … Ιδού το μάθημα"αναφέρει χαρακτηριστικά: 
«Κατάλαβε το καλά, και κλείσε αυτή την αλήθεια μέσα στην ψυχή σου, ότι η διδασκαλία ανήκει στην κατηγορία των πνευματικών έργων όπου το καλό αποτέλεσμα είναι προϊόν έμπνευσης και δημιουργικού οίστρου.»
    Με μια λέξη: είναι δημιουργία. Και ο άξιος δάσκαλος: δημιουργός. Αυτό πρέπει να σκέπτεσαι όταν αρχίζεις όχι μόνο μια σειρά μαθημάτων, αλλά και το κάθε μάθημα, κάθε ώρα διδασκαλίας.

    Δε θα εργαστείς απάνω σε γνωστές και πολυμεταχειρισμένες, στερεότυπες φόρμες και φόρμουλες (όπως: ο τεχνίτης στα «βάναυσα» έργα), αλλά θα δημιουργήσεις πάντοτε κάτι νέο και πρωτότυπο, κάτι που δεν είχε, δεν μπορούσε να έχει γίνει ως τώρα (όπως ο αληθινός ποιητής στα «ευγενή» έργα του πνεύματος).”

    Στο ίδιο δοκίμιο αναφέρει τη προπαρασκευή ενός δασκάλου… Προσπερνάω την πρώτη που αναφέρεται στον τρόπο οργάνωσης της διδασκαλίας που γίνεται όταν αρχίζει και ξετυλίγεται αβίαστος και παραγωγικός ο ευρετικός διάλογος (όπως τον ονομάζει)με τους μαθητές μας κατά τη διερεύνηση ενός θέματος και συζήτηση των αποριών…

Πηγαίνω στη δεύτερη προπαρασκευή που θέτει… 
«Η δεύτερη, η πιο ουσιαστική και η πιο κουραστική, δε γίνεται, δεν μπορεί να γίνει την παραμονή της διδασκαλίας σου, αλλά κρατάει χρόνια πολλά, όσα θα διαρκέσει η επαγγελματική σου ζωή.
Πρέπει να κατακτήσεις εις βάθος την "ύλη" που θα διδάξεις, με τη συστηματική και αδιάκοπη μελέτη και οικείωση της μεθόδου και των πορισμάτων της αντίστοιχης επιστήμης.»
Ο αείμνηστος Δάσκαλος Ευάγγελος Παπανούτσος είχε δώσει στο βιβλίο του «Δρόμοι ζωής» την ουσία του δασκάλου…

Πηγή: fresheducation.gr
(Το διαβάσαμε στο Thessaloniki Arts and Culture http://www.thessalonikiartsandculture.gr)
Searching the meaning of life
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Φαρισαίος και Τελώνης: Δυο προσευχές... δυο κόσμοι

Ο Ναός είναι ανοιχτός όλη τη μέρα. 
Πολλοί άνθρωποι πηγαίνουν για να προσευχηθούν, να ευχαριστήσουν το Θεό για τα καλά που τους δίνει και να Τον παρακαλέσουν να τους βοηθήσει στα προβλήματά τους.
Σήμερα όμως, δυο άνθρωποι ξεχωριστοί μπαίνουν στο Ναό. Κοντεύει μεσημέρι και είναι η ώρα που πολύς κόσμος βρίσκεται μέσα. 

Pharisee and the Publican

Εγώ ξεχωρίζω από όλους, είμαι γεμάτος από αρετές.
Νηστεύω… κάνω προσφορές στο ναό παραπάνω

από εκείνο που ορίζει ο Νόμος...
Ο ένας με μεγάλα και σταθερά βήματα προχωράει και στέκεται στη μέση του Ναού. Το φόρεμά του είναι μακρύ, φαρδύ και επιβλητικό. 
Είναι Φαρισαίος, άνθρωπος δηλαδή που περιφρονεί όλους τους άλλους και πιστεύει πως μόνο αυτός είναι "καθαρός".
Ρίχνει ματιές γύρω του για να βεβαιωθεί ότι όλοι μπορούν να τον δουν από το σημείο που βρίσκεται και με δυνατή φωνή, σηκώνοντας τα χέρια και τα μάτια ψηλά, αρχίζει να προσεύχεται υπερβολικά ευχαριστημένος:
— Σ’ ευχαριστώ Θεέ μου, γιατί δεν είμαι εγώ σαν τους άλλους ανθρώπους, που είναι γεμάτοι κακία: κλέφτες, άδικοι, ανήθικοι…, ούτε σαν αυτόν εδώ τον τελώνη· Όλοι είναι ένοχοι, άξιοι να καταδικαστούν. Εγώ ξεχωρίζω από όλους, είμαι γεμάτος από αρετές. Νηστεύω… κάνω προσφορές στο ναό παραπάνω από εκείνο που ορίζει ο Νόμος...
Δυνατή, πολύ δυνατή είναι η φωνή του. Και όχι μόνο αυτό, αλλά με σιχασιά δείχνει και τον άλλον άνθρωπο, τον Τελώνη, που σε μια γωνιά σκυφτός, χωρίς να τολμάει ούτε τα χέρια, ούτε τα μάτια να σηκώσει, ζητάει από το Θεό να τον συχωρέσει για τις αμαρτίες του.

Και πρέπει να πούμε ότι τελώνης είναι το επάγγελμά του, δηλαδή αυτός μαζεύει τους φόρους και όλοι θεωρούν κακούς τους τελώνες και σκληρούς και άδικους.

από χαμομηλάκι

Μετά την προσευχή τους, κατέβηκαν από το ιερό και έφυγαν.
Μόνο όμως η προσευχή του τελώνη ήταν ευπρόσδεκτη από τον Θεό. Δικαιώθηκε ο ταπεινός και όχι εκείνος που ήταν περήφανος. Γιατί καθένας που υψώνει τον εαυτό του -είπε ο κύριος- θα ταπεινωθεί, ενώ εκείνος που ταπεινώνει τον εαυτό του θα υψωθεί.
Ο τύπος του Φαρισαίου της παραβολής υπάρχει σε κάθε εποχή και είναι σαν ένα μικρόβιο που απειλεί την πνευματική υγεία του καθενός.
Εύκολα μπορούμε να  διακρίνουμε τον φαρισαίο που υπάρχει δίπλα μας ή μέσα μας...
  • Όταν κάποιος ξεχωρίζει τον εαυτό του από τους άλλους, δεν μιλάει με όλους, περιφρονεί όσους δεν έχουν την δική του καταγωγή,οικονομική άνεση και παιδεία.
  • Όταν κατακρίνει κάποιος μαζί με άλλους αστοχήματα, ελαφρά ή σοβαρά, των άλλων και αδυναμίες διανοητικές η σωματικές,όταν κρυφογελάει, ειρωνεύεται, υποτιμά, εκθέτει, περιθωριοποιεί.
  • Όταν κάποιος παρουσιάζει μια ευφυΐα, έχει περισσότερες γνώσεις,περισσότερες δεξιότητες, εκφράζεται καλύτερα,τον αναγνωρίζουν γύρω του, καυχιέται για όλα τα κατορθώματα του,ντύνεται ακριβότερα και προκαλεί με επίδειξη πλούτου, σχηματίζει μέσα του τη γνώμη ότι είναι ο καλύτερος.
  • Όταν κάποιος κάνει κάτι καλό, δείχνει ανώτερη συμπεριφορά και νομίζει ότι μόνος του τα κατάφερε όλα αυτά. Έχει ένα αίσθημα υπεροχής που τον κατευθύνει. Ξεχνά όμως ο άνθρωπος ότι όλα αυτά είναι δώρα του Θεού και τον ευλογεί για να τα έχει, γιατί από μόνος του ο άνθρωπος δεν έχει τίποτα. Μια τέτοια νοοτροπία των ανθρώπων φαρισαίων τους κάνει σκληρούς και απόμακρους από το πραγματικό νόημα της ζωής. Ο ταπεινός άνθρωπος πρέπει να γνωρίζει τα όρια του, την αδυναμία του, τα λάθη του και να προσπαθεί να λυτρωθεί απ αυτά.
Ο λόγος του Θεού «πας ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται», έχει πάντα καταπληκτική επαλήθευση στη ζωή.
Στις πνευματικές κορυφές της ζωής το ανέβασμα είναι ασύγκριτα πιο όμορφο, αλλά θέλει θέληση,κόπο και απόφαση δυνατή. Δεν έχει κίνδυνους, αλλά ομορφιές. Αξίζει αυτή η προσπάθεια για να ανεβούμε όλοι στις πνευματικές κορυφές, όπου το θέαμα θα είναι καταπληκτικό.

από: JK O SΚΡΟΥΤΖΑΚΟS

© Το χαμομηλάκι | To hamomilaki