Απλά μαθήματα Πολιτικού Ήθους

ΛΥΣΙΑ ΚΑΤΑ ΑΛΚΙΒΙΑΔΟΥ ΛΙΠΟΤΑΞΙΟΥ (12-13)

Ο Αλκιβιάδης, γιος του ομώνυμου γνωστού πολιτικού και της Ιππαρέτης, κατηγορείται ότι, ενώ κατατάχθηκε το 395/4 π.Χ. για να πολεμήσει ως οπλίτης στην Αλίαρτο της Βοιωτίας, λόγω της δειλίας του μεταπήδησε στο σώμα των ιππέων, μολονότι αυτό απαγορευόταν για κάποιον που δεν είχε προηγουμένως δοκιμαστεί ενώπιον της Βουλής.
Ο ΛΥΣΙΑΣ ως δημόσιος κατήγορος, δηλώνει την πρόθεσή του να επιτύχει την τιμωρία του κατηγορουμένου.

1. Ελεύθερη απόδοση
Πιστεύω, κύριοι δικαστές, ότι οι καταδικαστικές σας αποφάσεις δεν αποσκοπούν μόνον στην τιμωρία των ενόχων αλλά έχουν σκοπό να κάνουν σωφρονέστερους και τους άλλους που παρανομούν, ή έχουν την πρόθεση να παρανομήσουν.
Στην περίπτωση που τιμωρείτε ασήμαντους μόνον ανθρώπους κανένας από τους υπόλοιπους πολίτες δεν πρόκειται να παραδειγματιστεί, εφόσον κανένας δεν πρόκειται να πληροφορηθεί τις καταδικαστικές σας αποφάσεις.
Εάν όμως τιμωρείτε τους διάσημους ενόχους, θα γίνει γνωστό σε όλους, με αποτέλεσμα αυτό να λειτουργήσει ως παράδειγμα και η κοινωνία να βελτιωθεί.
Εάν λοιπόν καταδικάσετε τον Αλκιβιάδη, δεν θα το μάθουν μόνον οι συμπολίτες μας αλλά και οι σύμμαχοι και οι εχθροί μας θα το πληροφορηθούν και όλοι θα θεωρήσουν πως η πόλη μας αξίζει πολύ περισσότερο απ’ όσο φαντάζονται, αφού θα διαπιστώσουν ότι σας εξοργίζουν τα τέτοιου είδους ατοπήματα και δεν απαλλάσσετε τους ριψάσπιδες, όσο ψηλά και αν βρίσκονται.
 
2. Αρχαίο κείμενο
[12] καὶ μὲν δή, ὦ ἄνδρες δικασταί, ἡγοῦμαι δικάζειν ὑμᾶς οὐ μόνον τῶν ἐξαμαρτανόντων ἕνεκα, ἀλλ’ ἵνα καὶ τοὺς ἄλλους τῶν ἀκοσμούντων σωφρονεστέρους ποιῆτε. ἐὰν μὲν τοίνυν τοὺς ἀγνῶτας κολάζητε, οὐδεὶς ἔσται τῶν ἄλλων βελτίων· οὐδεὶς γὰρ εἴσεται τὰ ὑφ’ ὑμῶν καταψηφισθέντα· ἐὰν δὲ τοὺς ἐπιφανεστάτους τῶν ἐξαμαρτανόντων τιμωρῆσθε, πάντες πεύσονται, ὥστε τούτῳ παραδείγματι χρώμενοι βελτίους ἔσονται οἱ πολῖται. [13] ἐὰν τοίνυν τούτου καταψηφίσησθε, οὐ μόνον οἱ ἐν τῇ πόλει εἴσονται, ἀλλὰ καὶ οἱ σύμμαχοι αἰσθήσονται καὶ οἱ πολέμιοι πεύσονται, καὶ ἡγήσονται πολὺ πλείονος ἀξίαν εἶναι τὴν πόλιν, ἐὰν ὁρῶσιν ἐπὶ τοῖς τοιούτοις τῶν ἁμαρτημάτων μάλισθ’ ὑμᾶς ὀργιζομένους καὶ μηδεμιᾶς συγγνώμης τοὺς ἀκοσμοῦντας ἐν τῷ πολέμῳ τυγχάνοντας.

3. Μετάφραση Σ. Τζουμελέας. [1939] χ.χ. Λυσίας. Λόγοι. Μετάφραση, σχόλια. Ι–ΙΙ. Αθήνα: Ζαχαρόπουλος. Και βέβαια, κύριοι δικασταί, φρονώ ότι σεις δικάζετε όχι μόνον διά να τιμωρήτε τους περιπίπτοντας εις σφάλματα, αλλά διά να κάμνετε κοσμιωτέρους και τους άλλους εγκληματούντας. Εάν λοιπόν τιμωρείτε τους ασήμους, κανείς από τους άλλους δεν θα γίνη καλύτερος από ό,τι είναι· διότι ουδείς θα μάθη την υφ' υμών καταδίκην ανθρώπων ασήμων· εάν δε τιμωρήτε τους επιφανεστάτους από τους περιπίπτοντας εις σφάλματα, όλοι θα πληροφορηθούν την υφ' υμών καταδίκην, ώστε έχοντες ως παράδειγμα την των επιφανών τιμωρίαν, θα είναι εις το μέλλον καλύτεροι, οι πολίται. Εάν λοιπόν καταδικάσετε τούτον, όχι μόνον οι εν τη πόλει κατοικούντες θα λάβουν γνώσιν της καταδίκης, αλλά και οι σύμμαχοι θα το μάθουν, και οι εχθροί θα το πληροφορηθούν, και θα νομίσουν ότι η πόλις μας αξίζει πολύ, εάν βλέπουν ότι σεις οργίζεσθε πολύ εναντίον των διαπραττόντων τοιαύτα σφάλματα και ότι ουδόλως συγχωρείτε τους εν τω πολέμω παραβαίνοντας τους νόμους.

Η ανάγκη τήρησης των νόμων και επιβολής των ποινών.

Η τιμωρία των επιφανών ενόχων φρονηματίζει τους πολίτες

και εξυψώνει το γόητρο της Πολιτείας.

Στοιχεία: Πύλη, greek-language.gr