Όταν το παιδί δεν διαβάζει

Για ποιον λόγο ορισμένα παιδιά αρνούνται 

να μελετήσουν τα μαθήματά τους;

Why won’t my kids do their homework?

Train your kids to do homework without arguing!

Οι λόγοι μπορεί να σχετίζονται με:

• Έλλειψη κινήτρου για τη μελέτη, την σχολική απόδοση, το σχολικό πλαίσιο.
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση, φόβο αποτυχίας και απόσυρση ως τρόπο διαχείρισης του άγχους.
• Περιβάλλον μη υποστηρικτικό, που δεν καθοδηγεί το παιδί ως προς τους στόχους του και τις ευθύνες του.
• Περιβάλλον υπερβολικά αυταρχικό, που ταυτίζει τη μελέτη με την ίδια την υπόθεση της ζωής και την αυταξία του παιδιού ευνουχίζοντας το κίνητρό του.
• Ανασφάλεια, νωχελικότητα, παθητικότητα, εξάρτηση από τους γονείς, προσδοκία ότι «τα πράγματα μας έρχονται και δεν τα δημιουργούμε μόνοι μας».
• Κατάθλιψη, μαθησιακές δυσκολίες, διάσπαση προσοχής, αλλά και σπανιότερα ύπαρξη βαθιών συναισθηματικών δυσκολιών ή ψυχιατρικού υποβάθρου. 

Πώς μπορούμε να κινητοποιήσουμε το παιδί μας στην καθημερινή σχολική μελέτη;
Ορισμένοι γονείς κάνουν το λάθος να «απαντούν» στην άρνηση του παιδιού μελετώντας για εκείνο και όχι ωθώντας το ίδιο στο να μάθει πώς να διαβάζει. Εκείνο μαθαίνει να έχει δεκανίκια από μικρό, παίρνει το μήνυμα ότι δεν είναι ικανό μόνο του, περιμένει ότι ο γονιός θα το διαβάζει, μειώνεται το κίνητρό του για μάθηση, ατονούν οι γνωστικές του λειτουργίες, παθητικοποιείται, γίνεται άβουλο και εξαρτητικό.
Αντίθετα, το παιδί που από την πρώτη τάξη του δημοτικού μαθαίνει να διαβάζει μόνο του χτίζει μέσα του την πολύτιμη αυτονομία, ενώ μαθαίνει επίσης να συσχετίζει την προσπάθεια με την ανταμοιβή (όσο πιο πολύ διαβάζει τόσο μεγαλύτερη κατανόηση έχει στο μάθημα και πιθανόν υψηλότερους βαθμούς).  

Προτείνεται στους γονείς:

• Να ενθαρρύνουν το παιδί τους να προσπαθεί να διαβάζει, ανεξάρτητα από τον τελικό βαθμό και να δέχονται μία μικρότερη από την ιδεώδη απόδοση.
• Να το βοηθούν να μην εγκαταλείπει τη μελέτη όταν παρουσιάζονται δυσκολίες στην κατανόηση, αλλά να τις συγκεντρώνει στο τέλος του ημέρας και να τις συζητάει με τον γονιό ή ακόμη καλύτερα με τον δάσκαλο.
• Να το κινητοποιούν να ελέγχει μόνο του στο τέλος της μελέτης την επάρκεια των γνώσεων που έχει αφομοιώσει, π.χ. κάνοντας τις ερωτήσεις στον εαυτό του που θα του έκανε ο δάσκαλος.
• Να μη δωροδοκούν το παιδί όταν διαβάζει, γιατί τότε εκείνο ταυτίζει το διάβασμα με τον καταναγκασμό και την αγγαρεία.

Μυρσίνη Κωστοπούλου