ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ: Tα παιδιά δεν είναι ιδιοκτησία κανενός

ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ

Μεγάλη πληγή αποτελεί η παιδική κακοποίηση στη χώρα μας, η ενδοοικογενειακή βία είναι πολύ πιο εκτεταμένη απ' όσο είναι επισήμως γνωστό και τα παιδιά-θύματα συχνά δεν ξέρουν σε ποιον να μιλήσουν ή φοβούνται τις συνέπειες που θα έχουν αν κοινοποιήσουν το πρόβλημα. Αυτό τονίζει ο κ. Γιώργος Μόσχος, Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού, επισημαίνοντας πως οι γονείς πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι τα παιδιά δεν είναι ιδιοκτησία τους και ότι μαθαίνουν καλύτερα με τα λόγια παρά με το ξύλο.

1. Παιδική κακοποίηση... Μεγάλη πληγή, που όμως συχνά δεν αποκαλύπτεται. 
2. Πόσες καταγγελίες έχει δεχθεί ο Συνήγορος του Παιδιού τούς 18 πρώτους μήνες της λειτουργίας του; Σχεδόν 330 έγγραφες καταγγελίες. Οι τηλεφωνικές κλήσεις αυξάνονται διαρκώς, ιδίως από την έναρξη λειτουργίας της ειδικής γραμμής χωρίς χρέωση για παιδιά (800.11.32.000).
3. Σε πόσες περιπτώσεις διαπιστώσατε πως όντως υπήρχε πρόβλημα; Περίπου 7 στις 10 αναφορές που εξετάζουμε για παραβιάσεις δικαιωμάτων του παιδιού, κρίνονται βάσιμες.
4. Δέχεστε πολλές καταγγελίες για σχολεία και παιδικούς σταθμούς... Ναι, για διάφορες παραβιάσεις δικαιωμάτων του παιδιού, όπως θέματα παρεχομένων υπηρεσιών, κάλυψης ειδικών αναγκών, μεταχείρισης των παιδιών από τους εκπαιδευτικούς...
5. Ενδοοικογενειακή βία: πόσο εκτεταμένο είναι το φαινόμενο; Πολύ περισσότερο από όσο είναι επισήμως γνωστό. Τα παιδιά μάς λένε ότι πολύ συχνά δεν γνωρίζουν σε ποιον να μιλήσουν, ότι φοβούνται τις συνέπειες μιας καταγγελίας, ότι οι γονείς συχνά τους φέρονται σαν να είναι ιδιοκτησία τους.
6. Οι καταγγελίες γι' αυτήν προέρχονται κυρίως από εφήβους. Τα μικρότερα παιδιά; Δυστυχώς, συνήθως υπομένουν.
7. Συζητάτε με ομάδες παιδιών; Επισκεπτόμαστε σχολεία και ιδρύματα και κουβεντιάζουμε με τα παιδιά, ακούγοντας τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις τους.
8. Νομοθετική πρόταση για απαγόρευση της σωματικής τιμωρίας των παιδιών... Προτείνουμε ο νόμος ρητά να ορίζει ότι πράξεις σωματικής τιμωρίας δεν περιλαμβάνονται στα επιτρεπτά σωφρονιστικά μέτρα στο πλαίσιο της άσκησης του γονεϊκού ρόλου.
9. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Θέλουμε ο νόμος να αποτελέσει μέσο διαπαιδαγώγησης των γονέων, για να συνειδητοποιήσουν ότι τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα με τα λόγια παρά με το ξύλο.
10. Καταγγελίες στον Συνήγορο: γιατί πρέπει να είναι επώνυμες; Μας ενδιαφέρει η προστασία του παιδιού, αλλά δεν υιοθετούμε την αυθαίρετη παρέμβαση στον οικογενειακό χώρο.
11. Ποια μέτρα λαμβάνετε έπειτα από μία καταγγελία; Όταν αφορά δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα, ερχόμαστε σε άμεση επικοινωνία μαζί του, ερευνούμε την καταγγελία και, αν είναι βάσιμη, κάνουμε συστάσεις για την προστασία των παιδιών. Όταν αφορά τον οικογενειακό χώρο, ζητάμε από δημόσιες κοινωνικές υπηρεσίες να τις διερευνήσουν. Όποτε διαπιστώνουμε ποινικό αδίκημα που διώκεται αυτεπαγγέλτως, ενημερώνουμε τις Εισαγγελικές Αρχές.
12. Υπάρχουν σε όλη τη χώρα κοινωνικές υπηρεσίες; Οι κοινωνικές υπηρεσίες των νομαρχιών και των δήμων καλύπτουν τις περισσότερες περιοχές της χώρας, αλλά συχνά είναι υποστελεχωμένες και ανειδίκευτες.
13. Τι κάνετε όταν δεν υπάρχουν; Ζητάμε από την κοντινότερη διαθέσιμη υπηρεσία να παρέμβει.
14. Όταν η καταγγελία προέρχεται από παιδί-θύμα, υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση; Ακούμε πάντοτε με προσοχή τι έχει να μας πει. Ειδικοί επιστήμονες μιλούν με τα παιδιά και τα καθοδηγούν στις ενέργειες που θα διασφαλίσουν την προστασία τους.
15. Οι κοινωνικοί λειτουργοί είναι εκπαιδευμένοι στην παιδική κακοποίηση; Οι επαγγελματίες που ασχολούνται με το παιδί χρειάζονται ειδική επιμόρφωση για τη διαπίστωση και αντιμετώπιση της κακοποίησης.
16. Βρίσκετε ανταπόκριση στα ερωτήματά σας προς δημόσιες υπηρεσίες; Ναι, όταν πρόκειται για επίλυση προβλημάτων μικρής κλίμακας. Σε περιπτώσεις προτάσεων που συνεπάγονται οικονομικό κόστος, τα πράγματα είναι πιο δύσκολα.
17. Και προς ιδιωτικές; Οι ιδιώτες, προς τιμήν τους, δραστηριοποιούνται συχνά σε θέματα προστασίας δικαιωμάτων του παιδιού. Λείπει όμως στη χώρα μας ένα σύστημα πιστοποίησης και παρακολούθησής τους, ώστε να αποτρέπονται ενέργειες αυθαιρεσίας που αποβαίνουν εις βάρος των παιδιών.
18. Το μεγαλύτερο εμπόδιο στη δουλειά σας... H έλλειψη αρκετών ικανών και αποκεντρωμένων υπηρεσιών, στις οποίες μπορούμε να παραπέμψουμε τα παιδιά και τις οικογένειές τους για μακροχρόνια παρακολούθηση και στήριξη. 
19. Κράτηση ανηλίκων στα αστυνομικά τμήματα... Πρέπει να γίνεται χώρια από τους ενήλικες, υπό όρους και συνθήκες που αρμόζουν στην ανηλικότητα. Δυστυχώς, υστερούμε φοβερά.
20. Προνοιακά ιδρύματα χωρίς εξειδικευμένο προσωπικό... Είναι έγκλημα. Όταν η Πολιτεία αναλαμβάνει τη φροντίδα κάποιων απροστάτευτων παιδιών, δεν επιτρέπεται να τα παραμελεί η ίδια. Χρειάζονται επειγόντως μέτρα αναβάθμισης των θεσμών παιδικής προστασίας.