Η θυσία των γυναικών της Νάουσας το 1822

Το 1822 στο ολοκαύτωμα της Νάουσας, γυναίκες της πόλης προτιμούν να πέσουν μαζί με τα παιδιά τους στο ποτάμι της Αράπιτσας, παρά να πέσουν στα χέρια των Τούρκων.

Διαβάτη, στάσου με ευλάβεια στη μνήμη των νεκρών.
Μέσα στο βάραθρο που ξανοίγεται μπροστά σου,
βρήκαν ένδοξο και ηρωικό θάνατο
οι γυναίκες και τα παιδιά της Νάουσας,
για την ελευθερία και την ανεξαρτησία του Ελληνικού έθνους,
στις 22 Απριλίου 1822.

Τον Φεβρουάριο του 1822 οι Ναουσαίοι μαζί με τους οπλαρχηγούς Καρατάσο, Γάτσο και τον πρόκριτο Ζαφειράκη αιχμαλώτισαν την τουρκική φρουρά της Νάουσας και κήρυξαν την επανάσταση κατά των Τούρκων. Οι επαναστάτες μάλιστα νίκησαν τον τουρκικό στρατό του Κεχαγιά Μπέη που είχε 4000 άτομα στη μάχη κοντά στο μοναστήρι της Δίβρας. Ηταν μια συγκλονιστική μάχη. Για πρώτη φορά συγκροτημένος τουρκικός στρατός αναμετρήθηκε με ελληνικά σώματα και συνετρίβη.

Όμως ο πασάς της Θεσσαλονίκης Εμπού Λουμπούτ με 10.000 άνδρες ξεκίνησε να ξεπλύνει την ήττα του Κεχαγιά Μπέη. 

Οι μάχες γύρω από τη Νάουσα ήταν συγκλονιστικές, ώσπου η πόλη έπεσε στις 10 Απριλίου 1822 και οι Τούρκοι την κατέστρεψαν ολοκληρωτικά. 

Οι τελευταίοι υπερασπιστές σκοτώθηκαν στον πύργο του Ζαφειράκη και τα γυναικόπαιδα προτίμησαν να πέσουν από τον καταρράχτη της Αράπιτσας στο σημερινό χώρο θυσίας παρά να πέσουν στα χέρια των Τούρκων. 

Στουμπάνους:
Το άγαλμα της Ναουσαίας με τα παιδιά στην αγκαλιά της
στο σημείο της θυσίας των γυναικών

«Αλαφιασμένες 13 νέες κοπέλες και μανούλες με μωρά στην αγκαλιά, μέσα απ τα χαλάσματα και τους καπνούς, τρέχουν προς τις ακρινές συνοικίες της πόλης με μια απεγνωσμένη κραυγή στο στόμα "στο βουνό, να σωθούμε"

Βγαίνουν στην εξοχή, σταματούν, η ανάσα κόβεται, τα πόδια τρέμουν, τα μωρά βαραίνουν στις αγκαλιές, μα η ελπίδα τις δίνει φτερά. Κοντεύουν στο γιοφύρι της Αράπιτσας, στους Στουμπάνους, ίσως προλάβουν να σωθούν. 

Μα από μακριά ακούγεται σάλαγος, χλαλοή, ξεκαθαρίζει ποδοβολητό αλόγων, φωνές και βρισιές. Οι Τούρκοι Αχ Παναγιά μου θα τις προλάβουν. Κι ύστερα ξέρουν τι τις περιμένει ατίμωση και το σκλαβοπάζαρο. Η σκέψη τις τρελαίνει, πνίγονται. Ανασασμός μόνο ο θάνατος. Για μια στιγμή χαμένες, σταματάνε. Κάτω απ' τα πόδια τους με βουητό πέφτουν τα αφρισμένα νερά της Αράπιτσας. Είναι τα νερά τους. Από μικρές ο ήχος τους τις νανούριζε, τις συντρόφευε σ' όλες τις ώρες της ζωής τους, είναι κατάδικά τους, αγαπημένα, και ο θάνατος εδώ στην αφρισμένη τους δίνη θάναι γλυκός λυτρωμός. 

Και ο χορός ξεκινά. Η πρώτη κοπέλα πέφτει και ακολουθούν κι άλλη, κι άλλη, σφίγγοντας στον κόρφο τους τα βρέφη και ζητώντας συγχώρεση απ' αυτά. Ο απανωτός γδούπος των κορμιών δένεται με τη βουή του καταρράχτη. Ο πόνος, ο λυγμός και το παράπονο πνίγεται, σβήνει στους αφρούς, μα ψηλά στον αέρα ανεβαίνουν ανάλαφρες οι ψυχές. Επιτέλους λεύτερες!

...

Οι Ναουσαίες δεν είναι πια μόνες. Στο χορό είναι πιασμένες Σουλιώτισσες, κόρες του Μωριά, της Μακεδονίας και της Θράκης. Γυναίκες των Αιγαιοπελαγίτικων νησιών, της Κρήτης και της Κύπρου, γυναίκες της Μικρασίας και του Πόντου.

... »  

Θάλεια Σαμαρά

Η πόλη της Νάουσας, το 1955 χαρακτηρίστηκε ως Ιερή πόλη για τους αγώνες και τις θυσίες της στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες, πλάι στο Μεσολόγγι, το Σούλι και το Αρκάδι.

Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Ευάγγελος Βενιζέλος και ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος παρίστανται στις εκδηλώσεις για την 188η επέτειο του Ολοκαυτώματος της Νάουσας, που κορυφώνονται σήμερα  Κυριακή 11 Απριλίου.

Πηγές:

• e-naousa.gr
• imathia.gr