Ιστορικά: Οι πρώτες εκλογές στην Ελλάδα του 1844 Στις πρώτες εκλογές ψήφιζαν επί έξι ολόκληρους μήνες!

Δείτε στο τέλος τον πίνακα με τα κόμματα και τα αποτελέσματα
Τα συμπεράσματα δικά σας...

Οι πρώτες εθνικές εκλογές μετά την επανάσταση του 21 σημαδεύτηκαν από ύποπτες μεθοδεύσεις και υπόνοιες για νοθεία.

Χρειάστηκε να περάσει κοντά ένα τέταρτο του αιώνα (για την ακρίβεια, 23 χρόνια) από την Επανάσταση του 21, ώσπου οι Ελληνες ν αποκτήσουν το δικαίωμα να εκλέγουν τους εκπροσώπους τους στη Βουλή. Και όταν, το 1844, το απέκτησαν, το ευχαριστήθηκαν: Στις πρώτες εκλογές ψήφιζαν επί έξι ολόκληρους μήνες!

Η Εθνοσυνέλευση που προέκυψε μετά την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου, είχε να επιτελέσει δύο αποστολές: Δημιούργησε τον πρώτο καταστατικό χάρτη της Ελλάδας (συνταγματική βασιλεία) και, στις 18 Μαρτίου 1844, ψήφισε τον πρώτο εκλογικό νόμο της χώρας. Συμβολικά δημοσιεύτηκε στις 25 Μαρτίου και, παρά τα φολκλορικά του στοιχεία, ήταν ο πιο προοδευτικός στον κόσμο, εως την ώρα εκείνη. Οι εκλογές έπρεπε να διεξαχθούν σε οχτώ μέρες. Το πρόβλημα ήταν ότι ο νόμος δεν ξεκαθάριζε αν αυτές οι οχτώ μέρες έπρεπε να είναι κοινές για όλη τη χώρα ή όχι. Με αποτέλεσμα να ξεκινήσει η εκλογική διαδικασία τον Απρίλιο του 1844 και τον Σεπτέμβριο να συνεχίζεται ακόμα σε ορισμένες περιοχές.

Οι τρεις μονομάχοι

Η διάλυση της Εθνοσυνέλευσης βρήκε την Ελλάδα με τρία κόμματα: το γαλλικό με αρχηγό τον Ιωάννη Κωλέττη, το αγγλικό με αρχηγό τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο και το ρωσικό με αρχηγό τον Ανδρέα Μεταξά. Το γαλλικό κόμμα προέβαλλε τον άκρατο εθνικισμό, ενώ το αγγλικό τη μετριοπάθεια και τον εγγλέζικου τύπου κοινοβουλευτισμό. Το ρωσικό είχε σημαία την επικράτηση της Ορθοδοξίας (και άρα ήταν εναντίον του μη ορθόδοξου Οθωνα) και την κατοχύρωση των δημοκρατικών ελευθεριών του λαού. Λεγόταν και κόμμα των Ναπαίων, από το όνομα κάποιου, θηριώδους Κερκυραίου ρωσόφιλου, Νάπα.

Ο Οθων ήθελε μια εκλογική κυβέρνηση συνασπισμού με τους Μαυροκορδάτο - Κωλέττη, αλλά ο τελευταίος αρνήθηκε να μετάσχει, για να μπορεί να κινείται πιο ελεύθερα. Ετσι, στις 30 Μαρτίου 1844, ορκίστηκε μονοκομματική κυβέρνηση Μαυροκορδάτου, που προκήρυξε τις εκλογές.

Αυτά που ακολούθησαν ελάχιστα έχουν να κάνουν με τις δημοκρατικές διαδικασίες όπως σήμερα τις εννοούμε.

Ο Κωλέττης συμμάχησε με τους στρατιωτικούς, που ήξεραν πώς να «πείθουν» τον λαό. Και όπου δεν μπορούσαν να τον πείσουν, σήκωναν επαναστατική σημαία. Με πρώτο τον Θεόδωρο Γρίβα που, τέλη Απριλίου, σήμανε εξέγερση στην Ακαρνανία. Ο Μαυροκορδάτος έστειλε τον στρατό, μεσολάβησε ο Γάλλος πρεσβευτής Πισκατόρι, ένα πλοίο έφερε τον Γρίβα στον Πειραιά, ο καπετάνιος αρνήθηκε να τον παραδώσει, το πλοίο σαλπάρισε και τον έβγαλε στην Αλεξάνδρεια, όπου του έγινε υποδοχή ήρωα.

Μέσα Μαϊου, Τζαννετάκηδες και Μαυρομιχάληδες αρπάχτηκαν στη Μάνη, αλλά τα βρήκαν πριν να φτάσει ο στρατός.
Από τις αρχές Ιουνίου, οι ρωσόφιλοι ξεκίνησαν διαδηλώσεις και ταραχές εναντίον (φανταστικών και μη) αόρατων συνωμοτών, ενώ οι ίδιοι δημιουργούσαν μυστικές οργανώσεις και όπου χρειαζόταν συμμαχούσαν με τους γαλλόφιλους. Κωλέττης και Μεταξάς υπονόμευαν συστηματικά τον Μαυροκορδάτο, στο παιχνίδι μπήκε και ο Οθων, ενώ η αγγλική πρεσβεία άφησε ακάλυπτο τον εκλεκτό της. Τέλη Ιουλίου, ένα σκάνδαλο έδωσε τη χαριστική βολή στον Μαυροκορδάτο, καθώς δημοσιεύτηκε μια επιστολή του Ανδρέα Λόντου προς κάποιον στην Πάτρα, που έδινε οδηγίες για το πώς να πεισθούν οι ψηφοφόροι να τον προτιμήσουν. Στις 6 Αυγούστου, ο Μαυροκορδάτος παραιτήθηκε. Την ίδια μέρα ορκίστηκε ο Κωλέττης και όρισε υπουργό Στρατιωτικών τον ρωσόφιλο Κίτσο Τζαβέλλα, που ανέλαβε δράση.

Στις περισσότερες περιοχές οι εκλογές έγιναν Μάιο και Ιούνιο. Στην Αθήνα, έπειτα από πολλές αναβολές, ξεκίνησαν τέλη Ιουλίου και ολοκληρώθηκαν αρχές Αυγούστου. Χάρη κυρίως στην επαρχία, ο Μαυροκορδάτος είχε εκλέξει 52 βουλευτές σε ένα σύνολο 127 εδρών. Ο Κωλέττης, έως την ώρα που ορκίστηκε, είχε μια μικρή μειοψηφία. Από τη στιγμή που ανέλαβε πρωθυπουργός, η δύναμή του ανέβαινε συνεχώς στις υπολειπόμενες περιφέρειες. Παρ όλ αυτά, όταν στα τέλη Αυγούστου συνήλθε η Βουλή, ενώ οι εκλογές συνεχίζονταν, το γαλλικό κόμμα εξακολουθούσε να είναι μειοψηφία. Μέσα στη Βουλή συμμάχησε με το ρωσικό. Αρχισε ο «έλεγχος» των εκλεγμένων.

Νοθεία με... σφραγίδα
Ο νόμος όριζε ότι μετά την ολοκλήρωση της κάθε ψηφοφορίας οι κάλπες έπρεπε να σφραγιστούν και να μεταφερθούν στις πρωτεύουσες των νομών για καταμέτρηση. Το πώς έφταναν στον προορισμό τους το περιέγραψε ο Μακεδόνας δημοσιογράφος και συγγραφέας Νικόλαος Δραγούμης. Συνοπτικά: Οι κάλπες έφταναν στον τόπο της καταμέτρησης με σπασμένα σανίδια ή λιμαρισμένες τις σφραγίδες, ενώ, σε πολλές περιπτώσεις, οι ψήφοι μεταφέρονταν σε «σαπουνοσακούλες».

Στη Βουλή, όταν ο «εκλεγμένος» με ψηφοδέλτια που προέρχονταν από τέτοιες κάλπες ήταν κωλεττικός, σηκωνόταν κάποιος και εξηγούσε ότι το σπάσιμο των σανιδιών οφειλόταν στον νόμο της συστολής των στερεών σωμάτων, η λιμαρισμένη σφραγίδα ήταν απλώς τυχαία σπασμένη κατά τη μεταφορά, η «σαπουνοσακούλα» ήταν κάλπη και ο κακοποιός που έκανε την καταμέτρηση είχε τον σεβασμό και την εκτίμηση των κατοίκων της περιοχής του.

Στις περιπτώσεις των μαυροκορδατικών, όμως, αρκούσε μια γρατσουνιά στην κάλπη για να ξεσπάσει θύελλα καταγγελιών ότι είχαν να κάνουν με καραμπινάτη περίπτωση νοθείας! Δεν μπορούμε να ξέρουμε πόσο αντικειμενικός ήταν ο Δραγούμης που είχε διατελέσει γραμματέας του μισητού στους Γάλλους Καποδίστρια. Το βέβαιο είναι πως ο Μαυροκορδάτος (από τους 52 που εξέλεξε) έμεινε με δώδεκα βουλευτές, ενώ η δική του εκλογή ακυρώθηκε έξι φορές, ώσπου να επικυρωθεί μια έβδομη!

Η πρώτη, έστω και με τέτοιον τρόπο, εκλεγμένη Βουλή των Ελλήνων, λοιπόν, συγκροτήθηκε σε σώμα και συνεδρίασε για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 1845. Πρώτος, έστω και έτσι, εκλεγμένος πρωθυπουργός ο Ιωάννης Κωλέττης, που εξάντλησε την τριετία, κέρδισε και τις επόμενες εκλογές (1847) με συντριπτική πλειοψηφία, αλλά αμέσως μετά πέθανε από νεφρίτιδα, σε ηλικία 73 χρόνων.

ΠΗΓΗ: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟ ΕΘΝΟΣ

Και τα αποτελέσματα για την ιστορία...

Κόμματα		Αρχηγοί				Έδρες
1	Ρωσικό κόμμα (Ναπαίοι)	Ανδρέας Μεταξάς				55
2	Αγγλικό κόμμα (Μαρλαίοι)	Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος				28
3	Γαλλικό κόμμα (Μοσχομαγκίτες)	Ιωάννης Κωλέττης				20

antikleidi