Διαμορφώστε το σπίτι στα... μέτρα του παιδιού σας!

Δεν μπορεί να μεγαλώσει ακούγοντας διαρκώς γύρω του «μη» και «μη». Αντίθετα, έχει ανάγκη από ένα περιβάλλον που θα του δώσει την ευκαιρία να εξερευνήσει τον κόσμο με ασφάλεια καθώς κι από τα ερεθίσματα που θα του επιτρέψουν να κατακτήσει ένα-ένα τα στάδια της ανάπτυξης.

 

Make your home safe for toddlers

Κάποιοι γονείς αποφασίζουν ότι με τον ερχομό του παιδιού τους δε θα αλλάξουν τίποτα μέσα στο σπίτι. Το ίδιο έκαναν και η Μαίρη με τον Σάκη. «Αποφασίσαμε ότι δε θα αλλάξουμε τίποτα. Αυτό είναι το σπίτι μας και η Μαρίνα πρέπει να μάθει από την αρχή τι μπορεί να αγγίζει και τι όχι.» Σύντομα όμως συνειδητοποίησαν ότι όλη τη μέρα έτρεχαν πίσω από τη μικρή φωνάζοντας «Μην το αγγίζεις αυτό!».

Το παιδί έχει ανάγκη να νιώθει άνετα μέσα στο σπίτι, όπως ακριβώς και οι γονείς του. Σύμφωνα, εξάλλου, με τους ειδικούς, στόχος μας δεν πρέπει να είναι να περιορίσουμε το μικρό παιδί, αλλά να εξασφαλίσουμε ένα χώρο που να ικανοποιεί αποτελεσματικά όχι μόνο τις δικές μας ανάγκες αλλά και τις φυσιολογικές ανάγκες του παιδιού για παιχνίδι, κίνηση και πειραματισμό. Και όταν οι ανάγκες του παιδιού έρχονται σε αντίθεση με τις ανάγκες των γονιών του, ο κανόνας λέει ότι οι γονείς πρέπει προσαρμοστούν. Μην ξεχνάτε ότι μετά την ηλικία των 3 τα παιδιά καλό θα είναι να παίζουν εκτός σπιτιού. Θυμηθείτε: Τα παιδιά δεν παραμένουν μικρά για μια ζωή! Λοιπόν, για λίγο καιρό οι ανάγκες τους πρέπει να έρχονται πρώτες.

Οι συνθήκες μέσα στο σπίτι, επομένως, επιβάλλεται να αλλάξουν και να διαμορφωθούν ανάλογα με τις ανάγκες και τις «διαστάσεις» του παιδιού, ειδικά τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής του.

Τα 5 must

• Λειτουργικότητα
• Τάξη
• Δημιουργική απασχόληση
• Ερεθίσματα
• Ασφάλεια

Σπίτι προσαρμοσμένο στις διαστάσεις του!

Ο χώρος του σπιτιού καλό είναι να διαμορφωθεί έτσι ώστε όχι μόνο να λειτουργεί ικανοποιητικά για το παιδί, αλλά να μπορεί και το παιδί να λειτουργήσει ικανοποιητικά μέσα σε αυτόν. Αν προσαρμόσουμε το περιβάλλον στις ανάγκες και στις διαστάσεις του παιδιού, το βοηθάμε να αυτονομηθεί πιο γρήγορα.

Φροντίστε, λοιπόν:

• Να μπορεί το παιδί να φτάσει με ευκολία τα περισσότερα από τα παιχνίδια του.
• Να υπάρχουν χαμηλές κρεμάστρες ή γάντζοι στον τοίχο του δωματίου του, για να μπορεί να φτάσει τα ρούχα, τις πιτζάμες, το μπουφάν και το σκουφάκι του.
• Να φυλάτε σε συγκεκριμένο σημείο -προσιτό για το παιδί- τα παπούτσια του, ώστε να μπορεί να τα βρει.
• Να υπάρχει ένα στέρεο σκαμπό στο μπάνιο, ώστε να μπορεί να ανεβαίνει για να πλύνει τα χεράκια του, και μια πετσέτα κρεμασμένη χαμηλά, για να μπορεί να τα σκουπίσει.
• Να έχετε το γιογιό σε συγκεκριμένη θέση, για να μπορεί να το βρει εγκαίρως όταν χρειαστεί.
• Να υπάρχει καρεκλάκι που να μπορεί να προσαρμοστεί ανάλογα με το ύψος του παιδιού, για να φάει άνετα μόνο του μαζί σας στο τραπέζι (ακόμα κι αν λερώνεται).
• Να υπάρχει μια πλαστική συρταριέρα μέσα στο δωμάτιο που να μπορεί να ανοίξει χωρίς να κινδυνεύουν τα χεράκια και χάρτινες, υφασμάτινες ή πλαστικές κούτες για να βάζει μέσα πράγματα. Μπορείτε, μάλιστα, να κολλήσετε σε αυτά και ταμπέλες με φωτογραφίες με το περιεχόμενό τους, ώστε να μάθει το παιδί το μηχανισμό της ταξινόμησης.
• Να υπάρχει κάπου μέσα στο σπίτι ένα χαμηλό τραπεζάκι με παιδικές καρεκλίτσες. Εκεί, θα μπορεί να φτιάξει το παιδί τα πρώτα παζλ αλλά και να καθίσει να φάει μαζί με άλλα συνομήλικα παιδάκια.

Παίξτε το παιχνίδι των εντολών!

Οι περισσότεροι γονείς που έχουν 2χρονα παιδάκια αναφέρουν πόσο δύσκολο είναι να διατηρούν το σπίτι τακτοποιημένο κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η τάξη όμως είναι απαραίτητη για τα μικρά παιδιά. Η σταθερή και συγκεκριμένη θέση των πραγμάτων μέσα στο σπίτι όχι μόνο βοηθάει το παιδί να γνωρίσει καλύτερα τον κόσμο γύρω του, αλλά το κάνει να νιώθει μεγαλύτερη ασφάλεια, καθώς το περιβάλλον γίνεται προβλέψιμο, πράγμα που αρέσει στα μικρά παιδιά.

Επίσης, ενισχύει τη μνήμη του και το βοηθά να λειτουργήσει και το ίδιο πιο αποτελεσματικά. Εφόσον το παιδί γνωρίζει τη θέση των περισσότερων πραγμάτων μέσα στο σπίτι, θα μπορείτε να παίξετε και το παιχνίδι των εντολών που είναι μια εξίσου σημαντική αναπτυξιακή δραστηριότητα. Μπορείτε να πείτε, για παράδειγμα, στο μικρό σας: «Φέρε απ’ το συρτάρι της ντουλάπας τις άσπρες κάλτσες του μπαμπά.» Γι’ αυτό, είναι σκόπιμο βασικά πράγματα, που μάλιστα χρησιμοποιείτε καθημερινά, να έχουν συγκεκριμένη θέση. Δε χρειάζεται φυσικά να υπερβάλλετε. Καλό είναι, μάλιστα, να αφήνετε το παιδί να παρεμβαίνει στο δωμάτιό του.

Όσο για τα παιχνίδια, προτιμήστε να μην τα έχετε όλα έξω και διάσπαρτα μέσα στο χώρο, γιατί είναι πολύ πιθανό το παιδί να πάψει να τους δίνει σημασία. Αφήστε εκείνα με τα οποία το παιδί παίζει περισσότερο και αποσύρετε τα υπόλοιπα. Μετά από λίγο καιρό, εμφανίστε τα πάλι, καθώς είναι πολύ πιθανό να κεντρίσουν εκ νέου το ενδιαφέρον του παιδιού.

Μια δημιουργική γωνιά!

Στα 2χρονα πιτσιρίκια αρέσει να λερώνουν και να λερώνονται. Θα πρέπει, λοιπόν, να φροντίσετε να υπάρχει χώρος μέσα στο σπίτι για δραστηριότητες που… λερώνουν. Μια γωνιά όπου δεν υπάρχει στρωμένο χαλί είναι απαραίτητη για να ασχοληθεί το παιδί με μπογιές ή υλικά για μαγειρική ικανοποιώντας την ανάγκη του να λερωθεί.

Στην ηλικία των 2-4 χρόνων, το παιδί αποτυπώνει τα πρώτα ίχνη σε όποια επιφάνεια βρει, είτε σε χαρτί είτε σε τοίχους ή τραπέζια. Το ιχνογράφημα στην πραγματικότητα δίνει την ευκαιρία στο παιδί να νιώσει ότι προεκτείνει κινητικά την ύπαρξή του. Γι’ αυτό, μια κόλλα χαρτί δεν αρκεί. Το παιδί έχει ανάγκη από μεγάλες επιφάνειες, τονίζει η κα Κουρετζή, η οποία εξηγεί ότι το καλύτερο μέρος για να ζωγραφίσει ένα παιδί είναι στο πάτωμα, σε μια γωνιά όπου έχετε στρώσει νάιλον και χαρτί του μέτρου που θα βρείτε στα χρωματοπωλεία. Μια άλλη εναλλακτική για αυτή την ηλικία είναι το τρίποδο (καβαλέτο), όπου το παιδί μπορεί να ζωγραφίσει όρθιο.

Πολλοί γονείς, πάντως, δε δίνουν καν την ευκαιρία στο παιδί να περάσει από αυτό το στάδιο, καθώς θεωρούν ότι το μόνο που κάνει είναι να μουτζουρώνει και να λερώνει. Κι όμως, το στάδιο του μουτζουρώματος είναι ένα στάδιο καλλιτεχνικής ανάπτυξης. Ως πρώιμη ζωγραφική δραστηριότητα προκαλεί κιναισθητικές εμπειρίες εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα εξάσκηση στον οπτικοκινητικό συντονισμό, στον αδρό και στη συνέχεια στο λεπτό έλεγχο των κινήσεων. Άλλωστε, το ίδιο το παιδί απολαμβάνει την εμπειρία αυτή.

Προσοχή στις μπογιές!

Οι γονείς συνήθως προτιμούν να δίνουν ξυλομπογιές ή μαρκαδόρους στα μικρά παιδιά. Το καλύτερο υλικό, ωστόσο, για να ξεκινήσει το ιχνογράφημα το παιδί είναι οι ρευστές μη τοξικές μπογιές γιατί με αυτές βλέπει πώς αναμειγνύονται τα χρώματα μεταξύ τους. Ρευστές μπογιές, δαχτυλομπογιές, πινέλα και σφουγγαράκια είναι οι ιδανικές επιλογές πριν περάσετε στα κραγιόνια. Αντί για ποδιά, προτιμήστε να φορέσετε στο παιδάκι ένα παλιό πουκάμισο του μπαμπά προσαρμόζοντας τα μανίκια.

Χρωματικά ερεθίσματα

Τα χρώματα σε τοίχους και υφάσματα επιπλώσεων ακτινοβολούν μια πολύ λεπτή ενέργεια με επίδραση ψυχοσυναισθηματική στο παιδί.

Παρόλο που υπάρχουν πολλές θεωρίες σχετικά με την επιλογή των χρωμάτων στο δωμάτιο του παιδιού, καλό είναι για τους τοίχους, επειδή πρόκειται για μεγάλες επιφάνειες, να προτιμάτε απαλά κι όχι έντονα χρώματα, γιατί έχουν κατευναστική επίδραση.

Το μικρό παιδί, ωστόσο, έχει ανάγκη από χρωματικά ερεθίσματα στο περιβάλλον του. Τα βασικά χρώματα, δηλαδή το κίτρινο, το κόκκινο και το μπλε, καλό είναι να υπάρχουν σε στοιχεία επιφανειών στο χώρο, π.χ. ένα μπλε τραπεζάκι στο δωμάτιο του και μια κόκκινη καρέκλα ή ένα κίτρινο μαξιλάρι. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε συχνά προτάσεις όπως: «Το κόκκινο αυτοκινητάκι είναι κάτω από το μπλε τραπέζι.»

Τo Τop 20 της ασφάλειας

Το μικρό παιδί -ιδιαίτερα μέχρι την ηλικία των 3 ετών- στερείται, λόγω της ανωριμότητάς του, δικλείδων ασφαλείας, πράγμα που σημαίνει ότι δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσει τους κινδύνους, ακόμα κι αν πιστεύετε ότι έχει εμπεδώσει κάποιους στοιχειώδεις κανόνες. Ναι μεν θα πρέπει να υπάρχει μέσα στο σπίτι μια σχετική ελευθερία κινήσεων, οι κίνδυνοι όμως θα πρέπει να περιοριστούν στο ελάχιστο. Γι’ αυτό:

Σε όλα τα δωμάτια

1. Χρησιμοποιήστε ασφάλεια στα τζάμια -ένα ειδικό διαφανές πλαστικό φιλμ- που σε περίπτωση που σπάσει το τζάμι διατηρεί κολλημένα τα θραύσματα.

2. Αποσύρετε ελαφριά χαλάκια που γλιστράνε και φροντίσετε όλα τα υπόλοιπα χαλιά να είναι στερεωμένα κάτω από βαριά έπιπλα.

3. Σκεπάστε όλες τις πρίζες στο σπίτι με ειδικά προστατευτικά καλύμματα.

4. Μαζέψτε το καλώδιο του συμβατικού τηλεφώνου και κάθε άλλης ηλεκτρικής συσκευής, ώστε να μην κινδυνεύει το παιδί να τυλιχτεί με αυτό.

5. Σκεπάστε τους χειμερινούς μήνες τα καλοριφέρ με πετσέτες (ιδίως αν είναι παλαιού τύπου ή καίνε πολύ).

6. Χρησιμοποιήστε ασύρματο τηλεφώνου, με το οποίο μπορείτε πηγαίνετε σε όλο το σπίτι επιβλέποντας ταυτόχρονα το παιδί.

Στην κουζίνα

7. Ασφαλίστε τα χαμηλά ντουλάπια και τα συρτάρια όπου φυλάσσετε επικίνδυνα αντικείμενα, όπως μαχαιροπίρουνα, ψαλίδια ή εργαλεία.

8. Αφήστε ένα χαμηλό ντουλάπι ανοιχτό, ώστε να μπορεί το παιδί να ασχολείται με ακίνδυνα αντικείμενα που το συναρπάζουν π.χ. πλαστικά τάπερ.

9. Γυρίζετε πάντα προς τα μέσα τα χερούλια από τις κατσαρόλες και τα τηγάνια που βρίσκονται πάνω στην εστία της κουζίνας.

Στο μπάνιο

10. Χρησιμοποιήστε αντιολισθητικό πατάκι στην μπανιέρα, ώστε να αποφεύγονται τα επικίνδυνα πεσίματα.

11. Φυλάξτε καλλυντικά, μηχανές αποτρίχωσης και απορρυπαντικά σε ψηλά ντουλάπια ή ντουλάπια που ασφαλίζουν.

12. Αποσύρετε τις ηλεκτρικές συσκευές (αερόθερμο, σεσουάρ) από το μπάνιο.

Στο καθιστικό

13. Αποσύρετε εύθραυστα διακοσμητικά από τα τραπέζια του σαλονιού.

14. Τοποθετήστε ειδικά πλαστικά καλύμματα στις αιχμηρές γωνίες των επίπλων.

15. Αποσύρετε τα έπιπλα που μπορεί να διευκολύνουν το σκαρφάλωμα του παιδιού κοντά σε παράθυρα, βιβλιοθήκες ή επιπλοσυνθέσεις.

16. Αποσύρετε ασταθή μικροέπιπλα που κινδυνεύουν να πέσουν με το πέρασμα του παιδιού.

17. Μην αφήνετε εκτεθειμένα μέσα στο σπίτι ζώνες και τσάντες, γιατί δεν αποτελούν ασφαλή παιχνίδια στα χέρια ενός παιδιού.

Στο παιδικό δωμάτιο

18. Φυλάσσετε τα παιχνίδια σε ανοιχτό κουτί και ποτέ σε μπαούλο που κλείνει.

19. Αποσύρετε κάθε παιχνίδι ή τα κομμάτια του και μικρά αντικείμενα που χωράνε να μπούνε στο στόμα του παιδιού.

20. Μαζεύετε κάθε βράδυ τα παιχνίδια του παιδιού, ώστε να μην κινδυνεύει αν ξυπνήσει το βράδυ να σκουντουφλήσει πάνω τους.

Φλώρα Κασσαβέτη με τη συνεργασία της Μαντώς Κουρετζή, παιδαγωγού-νηπιαγωγού, εμψυχώτριας θεατρικού παιχνιδιού, ειδικής σε θέματα αισθητικής αγωγής, του Δημήτρη Κρητικού, εκπαιδευτικού M.A. in education, και του ΚΕΠΠΑ, Κέντρο Πρόληψης Παιδικών Ατυχημάτων.

 

archive