Δημοκρατία χωρίς Ισονομία και Αξιοκρατία δεν νοείται

Θουκυδίδη Ιστορία, Βιβλίο Β' 37.1 (Από τον «Επιτάφιο» Περικλέους )

Κείμενο
μέτεστι δέ κατά μέν τούς νόμους πρός τά ἴδια διάφορα πᾶσι τό ἴσον, κατά δέ τήν ἀξίωσιν, ὡς ἕκαστος ἔν τῳ εὐδοκιμεῖ, οὐκ ἀπό μέρους τό πλέον ἐς τά κοινά ἢ ἀπ’ ἀρετῆς προτιμᾶται, οὐδ’ αὖ κατά πενίαν, ἔχων γέ τι ἀγαθόν δρᾶσαι τήν πόλιν, ἀξιώματος ἀφανείᾳ κεκώλυται.

Μετάφραση
Αλλά δια μεν των νόμων ασφαλίζεται εις όλους ισότης δικαιοσύνης δια τα ιδιωτικά των συμφέροντα, ενώ υπό την έποψιν της κοινής εκτιμήσεως, έκαστος πολίτης προτιμάται εις τα δημόσια αξιώματα, όχι διότι ανήκει εις ωρισμένην κοινωνικήν τάξιν, αλλά δια την προσωπικήν του αξίαν, εφόσον διακρίνεται εις κάποιον κλάδον. Ούτε, εξ άλλου, εκείνος που είναι πτωχός, ημπορεί όμως να προσφέρη υπηρεσίας εις την πόλιν, ευρίσκει εμπόδιον εις τούτο, ένεκα της κοινωνικής του αφανείας.

Μετάφραση, Ε. Βενιζέλος

Λίγες σκέψεις

Οι λέξεις και η σύνταξή τους είναι η ίδια η ψυχή, το φρόνημα και ο έμπραγματος βίος μιας κοινωνίας.

* μέτεστι δέ πᾶσι τό ἴσον
Τα ρήματα που δηλώνουν συμμετοχή κανονικά συντάσσονται με γενική (διαιρετική), που δηλώνει το μέρος, το τμήμα.
Τον κανόνα αυτόν σκόπιμα καταστρατηγεί ο Περικλής, προτιμώντας την αιτιατική το ίσον (αιτιατική του όλου), για να δηλώσει την πλήρη συμμετοχή όλων στην ισονομία.

* τήν ἀξίωσιν, ἀπ’ ἀρετῆς
Θαυμάσιος λόγος, θαυμάσια κοινωνία.
Η Δημοκρατία στην πλήρη άνθισή της.
Η Αξιοκρατία ταυτίζεται με την Αρετή.

*Ο Περικλής εξεφώνησε, ο Θουκυδίδης κατέγραψε, ο Ελευθέριος Βενιζέλος μετέφρασε.

Το σήμερα μας πονάει, μας πληγώνει...

Το Χαμομηλάκι