ΟΤΑΝ ΟΙ ΛΥΚΟΙ ΦΥΛΑΝΕ ΤΑ ΠΡΟΒΑΤΑ... ΝΕΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΚΥΑΝΟΚΡΑΝΩΝ ΤΟΥ ΟΗΕ ΣΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΟΥ ΚΟΝΓΚΟ

Η σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση μικρών κοριτσιών (14-16 χρονών) από στρατιωτικό, κατά κύριο λόγο, αλλά και πολιτικό προσωπικό των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ δεν αποτελεί νέο φαινόμενο.

Ήδη, τη δεκαετία του '90 στην Καμπότζη, δεν ήσαν λίγες οι καταγγελίες για σεξουαλική κακοποίηση ανήλικων κοριτσιών από κυανόκρανους.

Ωστόσο, αυτή η πλευρά της δράσης των κυανόκρανων κορυφώθηκε στο Κόσοβο το 2001. Ήταν τέτοιας έκτασης το φαινόμενο, που προκάλεσε την έντονη αντίδραση και κινητοποίηση διεθνών οργανώσεων (από τη σκοπιά είτε του φύλου, είτε των ανθρωπίνων δικαιωμάτων), οι οποίες, μεταξύ άλλων, απαίτησαν την αυστηρή τιμωρία των ενόχων.

Η μόνη, εν τούτοις, ορατή κατάληξη ήταν η μετατροπή του Κοσόβου σε κεντρικό δρόμο διέλευσης δικτύων εμπορίας γυναικών για σεξουαλική εκμετάλλευση.

Παρά τη σχετική δημοσιότητα, το 2002, έρευνα της οργάνωσης "Σώστε τα Παιδιά" καθώς και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες κατέγραψε πολυάριθμες περιπτώσεις σεξουαλικής εκμετάλλευσης ανήλικων κοριτσιών από προσωπικό των ειρηνευτικών αποστολών του Ο. Η. Ε στη Λιβερία, τη Σιέρα Λεόνε και τη Γουινέα.

Εδώ και λίγους μήνες, ένα νέο σκάνδαλο με την επωνυμία "σεξ έναντι τροφίμων" έχει ξεσπάσει και τούτη τη φορά αφορά σεξουαλική κακοποίηση 14χρονων κοριτσιών στη Δημοκρατία του Κονγκό, όπου ο ΟΗΕ διατηρεί ισχυρή ειρηνευτική δύναμη. Τα επόμενα, άραγε, θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης θα είναι κορίτσια από το γειτονικό Μπουρούντι, όπου εδώ και ένα χρόνο περίπου έχει αποσταλεί ειρηνευτική δύναμη του Ο.Η.Ε. 6.500 ατόμων και ήδη έχουν ξεκινήσει καταγγελίες ανήλικων κοριτσιών για σεξουαλική κακοποίηση;
Η ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ εγκαταστάθηκε στο Κονγκό το 2001.

Από τον πρώτο κιόλας χρόνο φαίνεται ότι υπήρξαν καταγγελίες για σεξουαλική εκμετάλλευση ανήλικων κοριτσιών από κυανόκρανους, που ανάγκασαν τον τότε γενικό διοικητή να δηλώσει: "αναγνωρίζω ότι πρόκειται για ευαίσθητες καταστάσεις, αλλά μην υπερβάλλουμε. Σκεφτείτε ότι είναι στρατιωτικοί και άνδρες". (!!!)

Ωστόσο, λίγο καιρό αργότερα, η κοινωνική πίεση ανάγκασε το γενικό γραμματέα του ΟΗΕ να αναγνωρίσει αυτήν την "ευαίσθητη" πραγματικότητα και να διακηρύξει την, αναποτελεσματική από ό,τι φάνηκε, πολιτική της μηδενικής ανοχής απέναντι σε τέτοιες συμπεριφορές. Έτσι και αλλιώς, όταν ένας κυανόκρανος διαπράττει οποιαδήποτε παράβαση ο ΟΗΕ δεν μπορεί να τον δικάσει παρά μόνο "να τον επιστρέψει" στις αρχές της χώρας του, ώστε αυτές να κρίνουν αν συντρέχουν λόγοι για να παραπεμφθεί στη δικαιοσύνη.

Μέχρι σήμερα, κανόνας είναι η ατιμωρησία.

Σεξιστική βία και εκμετάλλευσηΟι έγγραφες καταγγελίες για σεξουαλική κακοποίηση ανήλικων κοριτσιών ξεκίνησαν (;)

στις αρχές του 2004 και η έρευνα των αρμοδίων του ΟΗΕ λίγους μήνες αργότερα.

Η συντριπτική πλειοψηφία των καταγγελιών κατατέθηκαν στην επαρχία Ιτουρί, στο βορειοανατολικό άκρο της χώρας.

Η έρευνα αφορούσε 72 καταγγελίες 14-16χρονων κοριτσιών και κράτησε 4 μήνες

(Ιούνιος έως Σεπτέμβριος 2004), ενώ το πόρισμα βγήκε στις 5 Ιανουαρίου του 2005.

Από τις 72 καταγγελίες, που προφανώς αποτελούν μόνο ένδειξη της έκτασης του φαινομένου, μόνο 20 μπόρεσαν να επιβεβαιωθούν και τυπικά, χωρίς ωστόσο να γίνει δυνατή η ταυτοποίηση όλων των δραστών Στις περιπτώσεις που αυτή έγινε, οι στρατιώτες αρνήθηκαν την οποιαδήποτε σχέση τους με τις καταγγελίες.

Παρόλα αυτά, στο πόρισμα, οι καταγγελίες - μαρτυρίες των κοριτσιών θεωρούνται ως στοιχείο που αποδεικνύει ότι κυανόκρανοι εκμεταλλεύτηκαν την ευάλωτη κοινωνική θέση των θυμάτων και ότι "καταχράστηκαν τη θέση εξουσίας που κατείχαν για να αποσπάσουν σεξουαλικές απολαύσεις".

Οι μαρτυρίες είναι συγκλονιστικές: 14χρονο κορίτσι καταγγέλλει ότι εξαναγκάστηκε να εκπορνευτεί για 1-2 δολάρια ή δυο αυγά, ένα άλλο για 3 δολάρια και ένα μπουκάλι γάλα, ένα τρίτο για μια σοκολάτα και λίγο ψωμί.

Εξάλλου, την περίοδο διεξαγωγής της έρευνας

(31 Οκτωβρίου 2004) συνελήφθη στη Γκόμα (επίσης, στο ανατολικό Κονγκό), 41χρονος Γάλλος πολιτικός υπάλληλος της ειρηνευτικής δύναμης για σεξουαλική κακοποίηση12χρονου κοριτσιού και παιδική πορνογραφία.. Οι φωτογραφίες (όσες δημοσιοποιήθηκαν) προκάλεσαν φρίκη σε όλη την πόλη αλλά και την έντονη κινητοποίηση της (τοπικής) οργάνωσης "Γυναίκες για τη συμπαράσταση στα θύματα της σεξουαλικής βίας".

Την ίδια περίοδο, δύο κυανόκρανοι Τυνήσιοι (στην πρωτεύουσα της χώρας), επαναπατρίζονται λόγω σεξουαλικής κακοποίησης ανήλικων κοριτσιών, ενώ έξι μαροκινοί αντιμετωπίζουν τις ίδιες καταγγελίες.

Παράλληλα με τη σεξιστική βία και εκμετάλλευση ανηλίκων κοριτσιών, νεαρές γυναίκες (κατά κανόνα χήρες με παιδιά και πρόσφυγες του εμφυλίου) για να επιβιώσουν αυτές και τα παιδιά τους εξαναγκάζονται να εκπορνεύονται σε μπαρ - στέκια κυανόκρανων για 5 δολάρια ή λίγα τρόφιμα.Όλα αυτά, σε μια κοινωνία που προσπαθεί να συνέλθει από έναν 5ετή περίπου εμφύλιο πόλεμο με 3 εκατομμύρια νεκρούς

(οι περισσότεροι από πείνα και αρρώστιες) και δεκάδες σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, γυναίκες και κορίτσια που βιάστηκαν είτε από τον εθνικό στρατό,

είτε από άλλες ένοπλες ομάδες.

Ο εμφύλιος πόλεμος μπορεί τυπικά να τελείωσε το 2003, σίγουρα όμως η εξαθλίωση του κονγκολέζικου λαού και η σεξιστική βία συνεχίζεται.

Βασικές πηγές του κειμένου είναι ρεπορτάζ του εβδομαδιαίου περιοδικού της El Pais (24/4/2005) καθώς και δικτυακοί τόποι διεθνών οργανώσεων και οργανισμών (Ύπατη Αρμοστεία του OHE για τους πρόσφυγες, Alerte Internationale, Mujeres con las Victimas de Violencia Sexual, Human Rights Watch)