ΟΙ ΜΕΝ ΚΑΙ ΟΙ ΔΕ

ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ. «Σκότωσαν τον πατέρα μου μπροστά μου. Ήταν μαγαζάτορας. Στις 9 το βράδυ ήρθαν στο σπίτι μας και του είπαν ότι είχαν διαταγή να τον σκοτώσουν επειδή μου επέτρεπε να πάω σχολείο. Οι μοτζαχεντίν με είχαν ήδη υποχρεώσει να σταματήσω το σχολείο, όμως αυτό δεν ήταν αρκετό. Ήρθαν και σκότωσαν τον πατέρα μου. Δε μπορώ να περιγράψω τι μου έκαναν μετά το φόνο του πατέρα μου» (μαρτυρία 15χρονης που βιάστηκε ομαδικά από τους μοτζαχεντίν στη συνοικία Σελ Σοτούν της Καμπούλ το Μάρτιο του 1994 · από την έκδοση της Διεθνούς Αμνηστίας Afghanistan. International responsibility for human rights disaster, 1995, σ.62-3).

ΟΥΓΚΑΝΤΑ. Η 16χρονη Τζ.Α. από την περιοχή Γκούλου απήχθη τον Ιούνιο του 1994 από αντάρτες της ακροδεξιάς οργάνωσης «Στρατός Αντίστασης του Κυρίου» (LRA) και χρησιμοποιήθηκε σαν «σύζυγος» ενός απ' αυτούς. Ύστερα από μερικούς μήνες κατάφερε να δραπετεύσει. "Γύρισα στο σχολείο", αφηγείται. «Ότι είχα δει στο βουνό εξακολουθούσε να με ταράζει. Έτρεμα ότι οι αντάρτες θα ερχόντουσαν να με βρουν. Όταν ο δάσκαλος εξηγούσε κάτι, εγώ έβλεπα κι άκουγα εκείνο το αγόρι που το έσφαξαν επειδή δε μπορούσε να περπατήσει άλλο, να εκλιπαρεί για βοήθεια. Έβαζα τις φωνές και τα άλλα παιδιά γελούσαν μαζί μου. Συνήθιζαν επίσης να με κοροϊδεύουν, να με λένε άχρηστη και γυναίκα των ανταρτών. Στο σπίτι φοβόμουνα να κοιμηθώ στο κρεβάτι μου. Τη νύχτα έβλεπα άσχημα όνειρα και ξυπνούσα ιδρωμένη ουρλιάζοντας. Οι γονείς μου νόμισαν πως μου είχαν επιτεθεί κακά πνεύματα. Φώναξαν ένα μάγο που με έβαλε να πιω πικρά βότανα. Ούτε αυτό βοήθησε όμως» (μαρτυρία καταγραμμένη από τη Ρόμπι Μουχουμούζα στο "Girls under guns", World Vision Uganda, Δεκ.1995 ).

ΣΡΙ ΛΑΝΚΑ. Μεγάλο μέρος των ανήλικων πολεμιστών που υπεράσπισαν τον προμαχώνα των Ταμίλ στη χερσόνησο της Τζάφνα τα τελευταία χρόνια ήταν κορίτσια · από τους 180 "Τίγρεις" που σκοτώθηκαν τον Ιούλιο του 1995 σε επίθεση κατά των κυβερνητικών στρατευμάτων, οι 128 ήταν κορίτσια κάτω των είκοσι χρονών. Σύμφωνα με τον ανταποκριτή του BBC στη Σρι Λάνκα, Τζορτζ Αρνεϊ, πρόκειται συνήθως για "ένα είδος ημιεθελοντών": "Υπάρχει μια κουλτούρα θανάτου και μαρτυρίου στην κοινωνία της Τζάφνα κι αυτό, κατά κάποιο τρόπο, νομίζω πως είναι το σημαντικότερο. Ολη την ώρα γύρω σου σε προετοιμάζουν να πεθάνεις ως μάρτυρας για την υπόθεση των Ταμίλ".

ΡΟΥΑΝΤΑ. Νεαρά κορίτσια χρησιμοποιήθηκαν από τους αρχιτέκτονες της γενοκτονίας της Ρουάντα για την εμψύχωση των εκτελεστών, σύμφωνα με την εφημερίδα The Guardian Weekly (3/9/95), επικαλούμενη σχετική έκθεση της ανθρωπιστικής οργάνωσης African Rights. Οι κοπέλες "τραγουδούσαν και ούρλιαζαν, ωθώντας τους φονιάδες σε δράση" κατά τη διάρκεια της μαζικής σφαγής της μειονότητας των Τούτσι και των προοδευτικών Χούτου από τα όργανα του "τροπικού ναζισμού", την άνοιξη του 1994, αναφέρει η έκθεση.

ΒΟΣΝΙΑ. Όπως έδειξε η εμπειρία της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης, όταν η σεξουαλική βία ασκείται με συστηματικό τρόπο, μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο, έτσι ώστε να εξαναγκάσει ολόκληρες κοινότητες να εγκαταλείψουν τη γή τους. Όμως, και στην προσφυγιά η τραγωδία συνεχίζεται. Όπως καταγράφει η έκδοση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (1996), "οι γυναίκες και τα κορίτσια που διαλέγουν την προσφυγιά για να ξεφύγουν από το διωγμό και τη βία μπορεί να βρεθούν αντιμέτωπες με μια ακόμα μεγαλύτερη απειλή. Φρουροί συνόρων, αστυνομικοί, στρατιωτικοί, επόπτες στρατοπέδων σε χώρες ασύλου είναι γνωστό ότι εκμεταλλεύονται τις θέσεις τους απαιτώντας σεξουαλικές σχέσεις με γυναίκες και κορίτσια πρόσφυγες και ωθώντας τες στην πορνεία".

ΣΟΜΑΛΙΑ. "Στη διαδρομή βλέπαμε παιδιά να τρέχουν επαιτώντας μια κονσέρβα. Τους πετάξαμε ό,τι είχαμε. Λίγες μέρες μετά είδαμε να πουλάνε τις κονσέρβες που τους είχαμε δώσει. Δεν μπορείς να κατηγορήσεις κανέναν, είναι ένας άλλος κόσμος. Μια μέρα ήρθε ένας πατέρας με την άρρωστη κόρη του στο νοσοκομείο. Είχε αιματοκρίτη 7, που σημαίνει ότι κανείς δεν ήξερε πώς ζούσε. Κάποια στιγμή είδαμε τον πατέρα του κοριτσιού να στερεί το φαγητό που 'χαμε φέρει για την κόρη του, τρώγοντάς το ο ίδιος" (Από τη μαρτυρία του υποσμηναγού γιατρού Γιώργου Δελίμπαση, ο οποίος έζησε έξι μήνες στη Σομαλία, μετέχοντας στην ειρηνευτική δύναμη. "Ε", 30.1.1994).

ΛΙΒΕΡΙΑ. "Είδα δέκα με είκοσι ανθρώπους πυροβολημένους, οι περισσότεροι γέροι άνθρωποι που δεν μπορούσαν να περπατήσουν γρήγορα. Πυροβόλησαν το θείο μου στο κεφάλι και τον σκότωσαν. Μετά ανάγκασαν τον πατέρα μου να του βγάλει τα μυαλά και να τα πετάξει σε κάτι νερά εκεί κοντά. Μετά τον έκαναν να βγάλει τα ρούχα του και να προχωρήσει σε ερωτική πράξη με ένα πτώμα σε αποσύνθεση. Μετά βίασαν την εξαδέλφη μου που ήταν μόνο εννιά χρονών". (Εξιστόρηση των παθών μιας εννιάχρονης Λιβεριανής, προσφυγοπούλας στη Σιέρα Λεόνε. Περιλαμβάνεται στη μελέτη της εμπειρογνώμονος του Γ.Γ του ΟΗΕ, Graca Machel. Νοέμβριος 1996).

ΟΝΔΟΥΡΑ. "Στην ηλικία των 13 ετών, μπήκα στο μαθητικό κίνημα. Ονειρευόμουν να συνεισφέρω στην αλλαγή των πραγμάτων προς το καλύτερο, έτσι ώστε τα παιδιά να μην πεινάνε. Αργότερα μπήκα στη στρατιωτική πτέρυγα. Είχα όλη την απειρία και τους φόβους ενός μικρού κοριτσιού. Ανακάλυψα ότι τα κορίτσια υποχρεώνονταν να διατηρούν σεξουαλικές σχέσεις με τους στρατιώτες για να απαλύνουν τη λύπη τους. Και ποιος θα απαλύνει το δικό μας πόνο που πηγαίναμε με ανθρώπους που ελάχιστα γνωρίζαμε; Σε πολύ νεαρή ηλικία γνώρισα την εμπειρία της έκτρωσης. Παρά το γεγονός ότι εκπλήρωνα τις υποχρεώσεις μου, με κακοποίησαν και καταρράκωσαν την αξιοπρέπειά μου. Και πάνω απ' όλα, δεν κατάλαβαν ότι ήμουν ένα παιδί και είχα κι εγώ δικαιώματα". (Αφήγηση νεαρής από την Ονδούρα που έζησε σε στρατιωτικές ομάδες. 1996).

(Ελευθεροτυπία, 6/4/1997)