Διδάσκοντας στο παιδί μας να διαχειρίζεται την αποτυχία

Δεν υπάρχει άνθρωπος που δεν θα έρθει αντιμέτωπος στη ζωή του με κάποιου είδους αποτυχία. Όλοι έχουμε κληθεί να διαχειριστούμε εμπειρίες αποτυχίας από μικρή ηλικία. Έτσι, είναι κρίσιμο για ένα παιδί να μάθει από νωρίς να τις διαχειρίζεται δημιουργικά και οι γονείς του μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά σε αυτό.

1. Μην προστατεύετε το παιδί από χαμηλού ρίσκου φυσικές συνέπειες.

Για παράδειγμα, αν δεν έχει μελετήσει αρκετά και αποτύχει σε μία δοκιμασία στο σχολείο, μην τρέξετε αμέσως να το υπερασπιστείτε, να καλύψετε την αποτυχία του και να χειριστείτε εσείς την κατάσταση αλλά αφήστε το ίδιο να διαχειριστεί τις συνέπειες, ενισχύοντάς το.

2. Χρησιμοποιήστε εμπειρίες αποτυχίας ως ευκαιρία ανάπτυξης και μάθησης. 

Μιλήστε για την αποτυχία που βίωσε το παιδί και συζητήστε τι θα μπορούσε να κάνει με διαφορετικό τρόπο την επόμενη φορά. Δεν έχει νόημα να «κλαίμε πάνω από το χυμένο γάλα» αλλά να δούμε ψύχραιμα τι έπαιξε ρόλο και δεν πήγαν τα πράγματα καλά. Πέρα από εξωγενείς παράγοντες που είναι πέρα από τον έλεγχό μας, έχει νόημα να εξετάσουμε τι κάναμε εμείς που συνέβαλε στην αποτυχία ώστε να το διορθώσουμε στην επόμενη προσπάθεια. Διδάξτε το παιδί με το παράδειγμά σας πώς να χειρίζεται κι εκείνο με αυτόν τον τρόπο την αποτυχία του.

3. Υπενθυμίστε στο παιδί σας ότι τα αρνητικά συναισθήματα που συνοδεύουν τις εμπειρίες αποτυχίας είναι φυσιολογικά. 

Η δυσφορία, ο θυμός, η θλίψη που συνοδεύουν μία αποτυχία είναι φυσιολογικά συναισθήματα. Έχει νόημα να αφήσουμε χρόνο στην έκφραση και βίωση αυτών των συναισθημάτων χωρίς όμως να μένουμε μόνο σε αυτά. Τα παιδιά θα πρέπει να τα αισθάνονται, να μην τα ακυρώνουν και στη συνέχεια, όπως είπαμε παραπάνω, να μπαίνουν σε δράση και να προχωρούν στην επόμενη προσπάθεια με διαφορετικό τρόπο. Κάθε εμπειρία αποτυχίας μας φέρνει πιο κοντά στην επιτυχία γιατί μας μαθαίνει τι δε λειτουργεί απ’ ό,τι κάναμε ως τώρα και τι πρέπει να αλλάξουμε.

4. Δώστε αυθεντική και ειλικρινή επιβράβευση και έπαινο για την προσπάθεια του παιδιού («προσπάθησες σκληρά», «επέδειξες μεγάλη επιμονή» κ.α.), αλλά μη δίνεται ανειλικρινή και υπερβολικό έπαινο όταν τα παιδιά στην πραγματικότητα δεν έκαναν τίποτα.

Δυνατός δεν είναι αυτός που δεν αποτυγχάνει αλλά αυτός που διαχειρίζεται τις αποτυχίες του με δυναμικό και παραγωγικό τρόπο.

Δώρα Αναστασίου

Ψυχολόγος

social-consultancy.blogspot.com
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι