Παιδιά Έρμαια

Τι δείχνει η συγκριτική μελέτη «Παιδιά Έρμαια: Αποκλεισμός και εκμετάλλευση των ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία»

«Ζούσε στο τοπικό, δημοτικό πάρκο επί μήνες, στο κρύο, στη βροχή, δεν μπορούσα να κάνω τίποτα. Κάθε λογής άτομα τον πλησίαζαν στο πάρκο, προσπαθώντας να τον δελεάσουν με χρήματα ή με ένα ζεστό σπίτι, για να πουλήσει τον εαυτό του. Και μια μέρα, το έκανε. Έβρεχε και δεν μπορούσε να αντέξει άλλο. Οπότε πήγε. Χρειαζόταν μια στέγη. Τι θα μπορούσα ειλικρινά να του πω, από τη στιγμή που δεν είχα τίποτα να του προσφέρω για να τον αποτρέψω;». (Μαρτυρία επαγγελματία σε δομή φιλοξενίας ανηλίκων)

Η συγκριτική μελέτη «Παιδιά Έρμαια: Αποκλεισμός και εκμετάλλευση των ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία» ρίχνει φως στο πιο σκοτεινό κομμάτι της διαχείρισης του προσφυγικού ζητήματος: τα ασυνόδευτα ανήλικα. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα των Δικαιωμάτων του Παιδιού, την Τετάρτη 20 Νοεμβρίου, στις 11:30 στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50 – Αμφιθέατρο Αντώνης Τρίτσης),παρουσιάζεται το ελληνικό κομμάτι της έρευνας που υπογράφουν η Ελίνα Σαράντου (HIAS Ελλάδας) και η Αγγελική Θεοδωρόπουλου (Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες). Στη συζήτηση συμμετέχουν η Θεώνη Κουφονικολάκου, βοηθός Συνήγορος του Πολίτη, αρμόδια για τα δικαιώματα του παιδιού, η Εύα Λεωνίδη, Παιδοψυχίατρος του Κέντρου Ημέρας «Βαβέλ» και ο Κωνσταντίνος Μαρκίδης, Συντονιστής εκπαιδευτικών προγραμμάτων ΑΡΣΙΣ Ν. Ελλάδας.

Η έρευνα αποτυπώνει πληροφορίες σχετικά με την προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων στον ευρωπαϊκό Νότο και κάνει έναν κριτικό απολογισμό εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών και της εφαρμογής τους. Η έρευνα στηρίζεται σε συνεντεύξεις με επαγγελματίες που εργάζονται με ασυνόδευτα ανήλικα καθώς και σε έγγραφα πολιτικής (policy papers), κανονισμούς και νομοθεσίες, και καταγράφει μαρτυρίες σχετικά με τις επιπτώσεις που έχουν στη ζωή των ανηλίκων τα ελλιπή και δυσλειτουργικά συστήματα προστασίας και ο κοινωνικός τους αποκλεισμός.

Σύμφωνα με τα δεδομένα που δημοσιεύονται από τις διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις, το 2018 σχεδόν τα μισά μέλη του παγκόσμιου προσφυγικού πληθυσμού ήταν παιδιά, ενώ στην Ελλάδα συνεχίζουν να αποτελούν το ένα τρίτο των αφίξεων και για το 2019. Ένα σημαντικό κομμάτι αυτού του παιδικού πληθυσμού είναι ασυνόδευτα ανήλικα που φτάνουν στις χώρες πρώτης εισόδου χωρίς τους γονείς ή τους κηδεμόνες τους. Σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης ο εκτιμώμενος αριθμός των ασυνόδευτων παιδιών στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή ανέρχεται στα 4.962.

Ένα χρόνο μετά την ολοκλήρωση της έρευνας, στον απόηχο δύο θανάτων ανηλίκων στη Μόρια και την τρίτη καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου για παραβίαση διεθνών υποχρεώσεων σχετικά με τα δικαιώματα ασυνόδευτων ανήλικων, η κατάσταση φαίνεται να επιδεινώνεται: Τρία στα τέσσερα ασυνόδευτα παιδιά συνεχίζουν να στερούνται πρόσβασης σε κατάλληλες δομές φιλοξενίας, περισσότερα από 200 παραμένουν σε κράτηση (ο υψηλότερος αριθμός των τελευταίων ετών), ενώ ένα στα τέσσερα ζει στο δρόμο ή σε πλήρως επισφαλείς συνθήκες. Ωστόσο, ακόμα και αυτά που έχουν ενταχθεί σε μονάδες φιλοξενίας αντιμετωπίζουν μια ζοφερή πραγματικότητα, καθώς η εθνική χωρητικότητα στα σημεία φιλοξενίας ανέρχεται στο ένα τρίτο αυτής που απαιτείται για την κάλυψη των πραγματικών αναγκών. Την ίδια στιγμή, η ένταξη των προσφυγόπουλων, ασυνόδευτων και μη, στη δημόσια εκπαίδευση παραμένει όνειρο για πολλά από τα παιδιά, κατά παράβαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Τα νομικά, διοικητικά και χρηματοδοτικά κενά, το δαιδαλώδες πλέγμα των αρμόδιων αρχών, η ελλιπής κατάρτιση των επαγγελματιών στις δομές φιλοξενίας καθώς και η επικρατούσα αντιμετώπιση των παιδιών ως «μάζας», χωρίς ατομικές ανάγκες, εξωθούν συστηματικά τα ασυνόδευτα παιδιά στην απομόνωση, την περιθωριοποίηση, την κακοποίηση και την εκμετάλλευση. Η επιτυχής ενσωμάτωση ορίζεται από ένα συνεχές μέτρων προστασίας και κοινωνικής ένταξης των ασυνόδευτων παιδιών. Ωστόσο, όσα χαρτογράφησε η μελέτη αποτελούν ένα συνεχές αποκλεισμού. Στην παρουσίαση-συζήτηση θα αναδειχθούν ένα προς ένα τα σημεία αυτού του αποκλεισμού και θα προταθούν συγκεκριμένες λύσεις τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. «Κάθε πολιτισμένη κοινωνία υπερασπίζεται τα δικαιώματα των παιδιών. Όλων των παιδιών», σημειώνουν οι διοργανωτές.

paratiritis-news.gr
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι